Chevron Corporation

amerykańskie przedsiębiorstwo

Chevron Corporation – amerykańska, międzynarodowa korporacja branży energetycznej, z siedzibą w San Ramon w Kalifornii. Ma swoje oddziały w przeszło 180 państwach na świecie, zaangażowana jest w każdy aspekt przemysłów: naftowego, gazowego, geotermalnego, w tym w wydobycie oraz produkcję, rafinację, marketing oraz transport, wytwarzanie oraz sprzedaż chemikaliów, wytwarzanie energii. Firma należy do szóstki największych korporacji paliwowych świata. Przez ostatnie pięć lat była corocznie umieszczana na liście 5 największych amerykańskich korporacji rankingu Fortune 500[2]. Według badań z 2019 r., Chevron, z emisją 43,35 miliarda ton ekwiwalentu CO2 od 1965 r., był firmą na drugiej pozycji pod względem wielkości emisji na świecie w tym okresie[3].

Chevron Corporation
Ilustracja
Państwo  Stany Zjednoczone
Stan  Kalifornia
Siedziba San Ramon
Data założenia 1879
Forma prawna spółka akcyjna
Zatrudnienie 64 700 osób (2014)[1]
ISIN US1667641005
Symbol akcji NYSE: CVX
Dane finansowe
Przychody 211,970 mld USD (2014)[1]
Wynik netto 19,310 mld USD (2014)[1]
Aktywa 266,026 mld USD (2014)[1]
Kapitał własny 156,191 mld USD (2014)[1]
brak współrzędnych
Strona internetowa

HistoriaEdytuj

Początki Chevron Corporation sięgają drugiej połowy XIX wieku, kiedy odkryte zostały złoża ropy w Pico Canynon, na północ od Los Angeles w Stanach Zjednoczonych. Odkrycie to spowodowało powstanie w 1879 roku firmy Pacific Coast Oil Company, najstarszego przodka Chevronu.

W roku 1895 firma wypuściła na wody Kalifornii pierwszy w tym stanie tankowiec – George Loomis – który mógł przetransportować aż 6500 baryłek ropy naftowej na trasie pomiędzy Venturą, a San Francisco[4].

Chevron Corporation powstała początkowo pod nazwą Standard Oil Co. (California), pośród upadku wskutek nowego prawa antytrustowego spółki paliwowej Standard Oil, której założycielem był John D. Rockefeller. W roku 1926 nazwa firmy została zmieniona na Standard Oil Co. of California, w skrócie SoCal[5]. W 1933 SoCal uzyskała koncesję od Królestwa Arabii Saudyjskiej na poszukiwania ropy naftowej na terenie tego państwa. Poszukiwania zakończyły się pełnym sukcesem w 1938. W 1944 powstała spółka Arabian American Oil Company (ARAMCO), która rozwinęła się ze spółki California-Arabian Standard Oil Company, spółki córki należącej do SoCal, która odpowiadała za działania korporacji na terenie Arabii Saudyjskiej.

W 1948 korporacja odkryła złoże Ghawar, które – jak się później okazało – do dziś pozostaje największym złożem ropy naftowej na świecie. Pierwsza ropa ze złoża Ghawar popłynęła w 1951.

W 1973 rząd Arabii Saudyjskiej rozpoczął wykupywanie udziałów w ARAMCO, by jeszcze przed 1980 przejąć firmę. W 1988 nazwa firmy została zmieniona na Saudi Arabian Oil Company, w skrócie Saudi Aramco.

W 1984 nastąpiła fuzja SoCal z firmą Gulf Oil. Zgodnie z ustawą antytrustową, SoCal musiała pozbyć się wielu czynnych spółek zależnych Gulfa, ponadto sprzedała kilka stacji oraz rafinerię we wschodniej części USA. Nazwa SoCal została zmieniona na Chevron Corporation[6].

W styczniu 1996, Chevron oraz NGC Corporation ogłosiły plany, by połączyć część Chevronu odpowiedzialną za Gaz ziemny z korporacją NGC. Stosowne porozumienie o połączeniu interesów tych dwóch korporacji zostało zawiązane z dniem 23 maja 1996 roku. Zgodnie z umową, Chevron przetransferowała na NGC procesy związane z wydobyciem gazu, obsługą i marketingiem, w zamian za w przybliżeniu 25 procent udziałów w NGC. 30 sierpnia 1996 roku akcjonariusze zatwierdzili porozumienie. W 1998 nazwa korporacji NGC została zmieniona na Dynegy Inc.[7]

15 października 2000 roku Chevron ogłosiła plany przejęcia korporacji Texaco, stworzenia drugiej pod względem wielkości korporacji paliwowej w Stanach Zjednoczonych oraz czwartej co do wielkości korporacji handlującej ropą naftową na świecie, o łącznej wartości rynkowej około 95 miliardów dolarów. 9 października 2001 akcjonariusze Chevronu i Texaco zatwierdzili fuzję, a Chevron Corporation zmieniła nazwę na ChevronTexaco. Transakcja była wyceniana na 45 miliardów dolarów[8][9][10].

9 maja 2005 roku ChevronTexaco ogłosiła decyzję o usunięciu wyrazu „Texaco” z nazwy, powracając tym samym do nazwy Chevron. Texaco istnieje dalej, jako nazwa marki w Chevron Corporation.

4 kwietnia 2005 roku, Chevron ogłosiła plany kupienia Unocal Corporation za 18,4 miliarda dolarów, zwiększając dzięki temu swoje rezerwy paliwowo-gazowe o około 15 procent. 10 sierpnia 2005 roku, akcjonariusze Unocal Corporation zatwierdzili przejęcie korporacji przez Chevron. Transakcja była wyceniana na 18 miliardów dolarów[11].

W lipcu 2010 roku, Chevron zakończyła sprzedaż detaliczną w kilku stanach na wschodzie USA. Loga Chevronu oraz Texaco zniknęły z około 1100 niezależnych stacji benzynowych w takich stanach jak Delaware, Indiana, Kentucky, Karolina Północna, New Jersey, Maryland, Ohio, Pensylwania, Karolina Południowa, Wirginia, Wirginia Zachodnia, Waszyngton oraz z części stanu Tennessee[12].

9 listopada 2010 Chevron ogłosiła przejęcie korporacji Atlas Energy. Fuzja została zatwierdzona przez akcjonariuszy z datą 18 lutego 2011 roku. Transakcja została wyceniona na 4,3 miliarda dolarów[13][14].

Krytyka firmyEdytuj

W Nigerii za rządów Sani Abachy reżim wojskowy skazał na śmierć dziewięciu członków ludu Ogoni (m.in. Kena Saro-Wiwę). Ludność Ogoni od lat protestowała przeciw dewastacji środowiska spowodowanej przez takie firmy jak Shell, Elf, Agip, Mobil i Chevron w delcie rzeki Niger[15][16].

Chevron należy do grona firm, które osiągnęły zyski na wojnie w Iraku – koncern otrzymał tam licencję na wydobycie[17].

Chevron jako następca prawny Texaco w lutym 2011 roku został uznany przez ekwadorski sąd za winnego ogromnych zniszczeń i degradacji środowiska naturalnego w ekwadorskiej części Amazonii podczas wydobycia ropy w prowincji Sucumbios w latach 1967–1990. Sąd nałożył na koncern karę w wysokości 9,5 mld dol., o ile ten zaakceptuje swoją odpowiedzialność. Wobec braku zgody ze strony koncernu wysokość odszkodowania została zwiększona do 19 mld dol.[18]

Proces zakończył sądową batalię pomiędzy koncernem a autochtoniczną ludnością Lago Agrio i okolic prowadzoną od listopada 1993 roku, kiedy to do sądu w Nowym Jorku wpłynął pozew złożony przez Cristobala Bonfaza reprezentującego poszkodowaną ludność. W wyniku zabiegów koncernu proces po dziewięciu latach został przeniesiony do Ekwadoru, gdzie ruszył od nowa.

Szacuje się, że poważnemu skażeniu przez wylewanie toksycznych odpadów procesu wydobycia i wstępnego przetworzenia ropy uległo 1,5 tysiąca mil kwadratowych lasów deszczowych.

Mimo wyroku i ewidentnych dowodów świadczących na niekorzyść koncernu odszkodowanie nie zostało wypłacone. W 2012 roku Amerykański Sąd Najwyższy odrzucił wniosek Chevrona, który chciał uzyskać ochronę przed wyrokiem sądu w Ekwadorze.

Zobacz teżEdytuj

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b c d e ANNUAL REPORT PURSUANT TO SECTION 13 OR 15(d) OF THE SECURITIES EXCHANGE ACT OF 1934 For the fiscal year ended December 31, 2014, Chevron Corporation (ang.). Chevron. [dostęp 2015-04-27].
  2. ↑ Fortune 500, 2010 „America’s Largest Corporations”CNNmoney.com.
  3. ↑ Revealed: the 20 firms behind a third of all carbon emissions, „The Guardian”, www.theguardian.com [dostęp 2019-11-23] (ang.).
  4. ↑ „Historia Chevronu” chevron.com (ang.).
  5. ↑ San Francisco Chronicle „Chevron wyrzuca Texaco z nazwy” sfgate.com (ang.).
  6. ↑ „Profil firmy” chevron.com (ang.).
  7. ↑ „Porozumienie Chevronu z NGC” nytimes.com (ang.).
  8. ↑ „Chevron kupuje Texaco” news.bbc.co.uk (ang.).
  9. ↑ „Chevron przejmuje Texaco” thestreet.com (ang.).
  10. ↑ „Chevron łączy się z Texaco” sfgate.com (ang.).
  11. ↑ „Chevron planuje zakup Unocal” sfgate.com (ang.).
  12. ↑ „Chevron kończy działalność na wschodnim wybrzeżu” cspnet.com (ang.).
  13. ↑ „Chevron planuje zakup Atlas Energy” nytimes.com (ang.).
  14. ↑ „Chevron kupuje Atlas Energy” bloomberg.com'.
  15. ↑ Klaus Werner, Hans Weiss: Czarna lista firm. Intrygi światowych koncernów. Stargard Szczeciński: Hidari, 2009. ISBN 978-83-61410-00-3.
  16. ↑ Raport Amnesty International nt. degradacji środowiska i naruszeń praw człowieka w Nigerii (ang.). Amnesty International. [dostęp 17 stycznia 2010].
  17. ↑ To the Victors Go the Spoils of War (ang.). CorpWatch, 8 sierpnia 2003 r. [dostęp 17 stycznia 2010].
  18. ↑ A. Domosławski, Śmierć w Amazonii, Warszawa 2013.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Chevron_Corporation&oldid=61331418”