Don Budge

tenisista amerykański

John Donald Budge, Don Budge (ur. 13 czerwca 1915 w Oakland, zm. 26 stycznia 2000 w Scranton) – amerykański tenisista, pierwszy zwycięzca klasycznego Wielkiego Szlema w grze pojedynczej.

Don Budge
Ilustracja
Państwo

 Stany Zjednoczone

Data i miejsce urodzenia

13 czerwca 1915
Oakland

Data i miejsce śmierci

26 stycznia 2000
Scranton

Wzrost

185 cm

Gra

praworęczna, jednoręczny backhand

Gra pojedyncza
Australian Open

W (1938)

Roland Garros

W (1938)

Wimbledon

W (1937, 1938)

US Open

W (1937, 1938)

Gra podwójna
Australian Open

SF (1938)

Roland Garros

F (1938)

Wimbledon

W (1937, 1938)

US Open

W (1936, 1938)

Był synem szkockiego emigranta, byłego piłkarza. Uprawiał kilka dyscyplin sportu, m.in. baseball i koszykówkę. Studiował na University of California w Berkeley, jednak przerwał naukę dla tenisa.

W 1942 roku służył w szeregach armii amerykańskiej.

Budge zmarł w styczniu 2000 roku w wyniku obrażeń odniesionych w wypadku samochodowym miesiąc wcześniej.

Kariera tenisowa

edytuj

Był graczem praworęcznym, wyróżniał się na korcie wysokim wzrostem, słynął z topspinowego bekhendu, uważanego za jeden z najlepszych bekhendów w historii tenisa. Eksperci sportowi umieszczają go w gronie najważniejszych postaci tenisa XX wieku. Znalazł się m.in. w gronie 20 najlepszych graczy według pisma „Tennis Magazine”. Szczególnie wysoko cenił Budge'a William Tilden, który napisał o nim:

„Budge u szczytu swojej kariery był najlepszy ze wszystkich... Grałem w ciągu ostatnich dwudziestu pięciu lat przeciwko wszystkim największym zawodnikom i mogę powiedzieć, że w okresie pełnych sześciu lat, kiedy był na wierzchołku, tak jako amator i później jako zawodowiec, Budge grał najrówniej. Nikt tak dobrze jak on nie grał przez 365 dni w ciągu roku”.

W 1934 roku Budge był już klasyfikowany w najlepszej dziesiątce tenisistów amerykańskich, a rok później w czołowej dziesiątce świata. Spotykał się kilkakrotnie z ówczesnym liderem amatorskiego tenisa, Fredem Perrym, przegrywając z nim m.in. na Wimbledonie i mistrzostwach USA (obecnie US Open) w 1936 roku. Zdołał pokonać utytułowanego rywala w nieco mniej prestiżowym turnieju, Pacific Southwest.

W 1937 roku Amerykanin wygrał w Wimbledon i mistrzostwa USA, a także poprowadził zespół narodowy do pierwszego po kilkunastu latach triumfu w Pucharze Davisa. Budge w zespole narodowym w 29 meczach poniósł 4 porażki. Jako lider rankingu światowego zdobywał punkty w grze pojedynczej, a także tworzył skuteczną parę deblową z Gene’em Mako. W meczu finałowym z Wielką Brytanią Budge zadecydował o sukcesie swojej drużyny, zdobywając punkty zarówno w grze pojedynczej (przeciwko Charliemu Hare i Bunny'emu Austinowi), jak i w deblu wspólnie z Mako.

Sukcesy w turnieju wimbledońskim (oprócz singla wygrał także debel z Mako i mikst z Alice Marble) oraz w Pucharze Davisa zadecydowały o przyznaniu Budge'owi kilku prestiżowych nagród – Nagrody Jamesa Sullivana dla najlepszego amatorskiego sportowca amerykańskiego oraz tytułu Sportowca Roku Associated Press. Otrzymał on także propozycję przejścia do grona tenisistów zawodowych, ale nie przyjął jej i kontynuował występy w turniejach amatorskich.

W 1938 roku Budge jako pierwszy zawodnik w historii wygrał cztery najważniejsze turnieje, kompletując Wielkiego Szlema. W finale Australian Championships (obecnie Australian Open) pokonał Johna Bromwicha, w French Championships (obecnie French Open) okazał się lepszy od Rodericha Menzela. Powtórzył sukces na Wimbledonie, triumfując we wszystkich trzech kategoriach. W finale gry pojedynczej pokonał Bunny’ego Austina. W mistrzostwach USA zwyciężył w finale z Gene’em Mako. Tegoż samego roku Budge przyczynił się do skutecznej obrony Pucharu Davisa przez zespół amerykański. W całym sezonie poniósł dwie porażki, poza turniejami wielkoszlemowymi wygrywając 2 kolejne imprezy.

W latach 1937–1938 Amerykanin zaliczył serię 92 pojedynków bez porażki, co przełożyło się na 14 wygranych turniejów. Zdecydował się ostatecznie na przejście na zawodowstwo; występy w gronie amatorów zakończył porażką z Australijczykiem Bromwichem na turnieju Pacific Coast w Berkeley.

Jako zawodowiec debiutował w 1939 roku w Madison Square Garden w Nowym Jorku, pokonując dawnego mistrza Wimbledonu Ellswortha Vinesa. W serii pojedynków z tym rywalem w ciągu roku odniósł 21 zwycięstw i poniósł 18 porażek. Skuteczniej grał przeciwko Fredowi Perry'emu odnotowując 18 wygranych i 11 porażek. W 1941 roku Budge okazał się lepszy od Williama Tildena, wygrywając 51 pojedynków z 58, jednak Tilden liczył sobie w tamtym okresie 47 lat. W 1940 i 1942 roku Budge zdobywał mistrzostwo USA zawodowców, pokonując w finałach Ferda Perry’ego i Bobby’ego Riggsa. W latach 1946, 1947 i 1949 Budge przegrywał z Riggsem finały mistrzostw USA zawodowców, a w 1953 roku uległ w finale Ricardo Gonzálezowi. Wkrótce zakończył występy zawodowe, poświęcając się pracy trenerskiej z młodzieżą.

Powrócił na korty w erze open tenisa, uczestnicząc w deblowej rywalizacji weteranów na Wimbledonie. Wygrał ten turniej w 1973 roku w parze z Frankiem Sedgmanem.

W 1964 roku Budge został uhonorowany miejscem w Międzynarodowej Tenisowej Galerii Sławy.

Finały w turniejach wielkoszlemowych

edytuj

Gra pojedyncza (6–1)

edytuj
Końcowy wynik Nr Data Turniej Nawierzchnia Przeciwnik Wynik finału
Finalista 1. 1936 U.S. National Championships, Nowy Jork Trawiasta   Fred Perry 6:2, 2:6, 6:8, 6:1, 8:10
Zwycięzca 1. 1937 Wimbledon, Londyn Trawiasta   Gottfried von Cramm 6:3, 6:4, 6:2
Zwycięzca 2. 1937 U.S. National Championships, Nowy Jork Trawiasta   Gottfried von Cramm 6:1, 7:9, 6:1, 3:6, 6:1
Zwycięzca 3. 1938 Australian Championships, Adelaide Trawiasta   John Bromwich 6:4, 6:2, 6:1
Zwycięzca 4. 1938 French Championships, Paryż Ceglana   Roderich Menzel 6:3, 6:2, 6:4
Zwycięzca 5. 1938 Wimbledon, Londyn Trawiasta   Bunny Austin 6:1, 6:0, 6:3
Zwycięzca 6. 1938 U.S. National Championships, Nowy Jork Trawiasta   Gene Mako 6:3, 6:8, 6:2, 6:1

Gra podwójna (4–3)

edytuj
Końcowy wynik Nr Data Turniej Nawierzchnia Partner Przeciwnicy Wynik finału
Finalista 1. 1935 U.S. National Championships, Nowy Jork Trawiasta   Gene Mako   Wilmer Allison
  John Van Ryn
2:6, 3:6, 6:2, 6:3, 1:6
Zwycięzca 1. 1936 U.S. National Championships, Nowy Jork Trawiasta   Gene Mako   Wilmer Allison
  John Van Ryn
6:4, 6:2, 6:4
Zwycięzca 2. 1937 Wimbledon, Londyn Trawiasta   Gene Mako   Pat Hughes
  Raymond Tuckey
6:0, 6:4, 6:8, 6:1
Finalista 2. 1937 U.S. National Championships, Nowy Jork Trawiasta   Gene Mako   Gottfried von Cramm
  Henner Henkel
4:6, 5:7, 4:6
Finalista 3. 1938 French Championships, Paryż Ceglana   Gene Mako   Bernard Destremau
  Yvon Petra
6:3, 3:6, 7:9, 1:6
Zwycięzca 3. 1938 Wimbledon, Londyn Trawiasta   Gene Mako   Henner Henkel
  Georg von Metaxa
6:4, 3:6, 6:3, 8:6
Zwycięzca 4. 1938 U.S. National Championships, Nowy Jork Trawiasta   Gene Mako   John Bromwich
  Adrian Quist
6:3, 6:2, 6:1

Gra mieszana (4–2)

edytuj
Końcowy wynik Nr Data Turniej Nawierzchnia Partnerka Przeciwnicy Wynik finału
Finalista 1. 1936 Wimbledon, Londyn Trawiasta   Sarah Palfrey Cooke   Dorothy Round Little
  Fred Perry
8:7, 5:7, 4:6
Finalista 2. 1936 U.S. National Championships, Nowy Jork Trawiasta   Sarah Palfrey Cooke   Alice Marble
  Gene Mako
3:6, 2:6
Zwycięzca 1. 1937 Wimbledon, Londyn Trawiasta   Alice Marble   Simone Mathieu
  Yvon Petra
6:4, 6:1
Zwycięzca 2. 1937 U.S. National Championships, Nowy Jork Trawiasta   Sarah Palfrey Cooke   Sylvie Jung Henrotin
  Yvon Petra
6:2, 8:10, 6:0
Zwycięzca 3. 1938 Wimbledon, Londyn Trawiasta   Alice Marble   Sarah Palfrey Cooke
  Henner Henkel
6:1, 6:4
Zwycięzca 4. 1938 U.S. National Championships, Nowy Jork Trawiasta   Alice Marble   Thelma Coyne Long
  John Bromwich
6:1, 6:2

Bibliografia

edytuj