Ella Fitzgerald

	Ella Fitzgerald
	Ella Fitzgerald
	; Ella Fitzgerald (1962)
Imię i nazwisko	Ella Jane Fitzgerald
Pseudonim	First Lady of Song, Lady Ella
Data i miejsce urodzenia	25 kwietnia 1917 ; Newport News
Data i miejsce śmierci	15 czerwca 1996 ; Beverly Hills
Przyczyna śmierci	cukrzyca
Typ głosu	mezzosopran
Gatunki	jazz (swing, bebop), blues
Zawód	wokalistka
Wydawnictwo	Decca, Capitol, Verve, Pablo
Powiązania	Chick Webb, Oscar Peterson, Ray Brown, Dizzy Gillespie, Louis Armstrong, Norman Granz, The Ink Spots
	Zespoły
	Ella Fitzgerald and Her Famous Orchestra
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Ella Jane Fitzgerald (ur. 25 kwietnia 1917 w Newport News, zm. 15 czerwca 1996 w Beverly Hills)^[1]^[2] – amerykańska wokalistka jazzowa, zwana „pierwszą damą piosenki” (ang. First Lady of Song). Jedna z najwybitniejszych śpiewaczek w historii tego gatunku. Odznaczona Medalem Wolności przez prezydenta George’a Busha.

ŻyciorysEdytuj

W 1934 debiutowała w konkursie piosenki w „Apollo Theater” w nowojorskim Harlemie. Szybko została dostrzeżona jako obiecujący talent i zaangażowana do orkiestry swingowej Chicka Webba. Po jego śmierci objęła kierownictwo zespołu (1939) i zmieniła jego nazwę na Ella Fitzgerald and Her Famous Orchestra.

W 1941 rozpoczęła karierę solową, śpiewając w klubach i salach koncertowych Nowego Jorku. Po II wojnie światowej występowała m.in. z grupą All Stars w ramach Jazz at the Philharmonic. Z JATP koncertowała również w Europie. W 1965 wystąpiła w Polsce.

Trzykrotnie wychodziła za mąż. Jej drugim mężem był słynny kontrabasista Ray Brown, z którym adoptowała syna swojej kuzynki. Pod koniec życia straciła wzrok wskutek zaawansowanej cukrzycy, a w 1993 z powodu dalszych powikłań przeszła amputację nóg. Niedługo po ostatniej operacji zmarła w swoim domu w Beverly Hills. Została pochowana na cmentarzu Inglewood Park w Inglewood^[3].

Wybrane nagrody i wyróżnieniaEdytuj

1960 honorowe członkostwo Alpha Kappa Alpha
1965 nagroda American Society of Composers, Authors and Publishers
1967 honorowa prezesura The Martin Luther King Foundation
1976 Award of Distinction przyznana przez The National Association of Sickle Cell Diseases
1985 NEA Jazz Masters Award^[4]
1987 National Medal of Arts^[5]

Wybrana dyskografiaEdytuj

1956 Ella Fitzgerald Sings the Cole Porter Songbook
Ella and Louis

Ella Fitzgerald Sings the Rodgers & Hart Songbook
1957 Ella Fitzgerald Sings the Duke Ellington Songbook
1958 Ella Swings Lightly
1959 Ella Fitzgerald Sings the George and Ira Gershwin Songbook
1960 Ella in Berlin: Mack the Knife
1962 Ella Swings Brightly with Nelson

PrzypisyEdytuj

↑ Ella Fitzgerald Biography, biography.com [dostęp 2017-04-26] (ang.).
↑ StephenS. Holden StephenS., Ella Fitzgerald, the Voice of Jazz, Dies at 79, nytimes.com, 16 czerwca 1996 [dostęp 2017-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-26] (ang.).
↑ KubaK. Koziołkiewicz KubaK., Była "pierwszą damą jazzu". Mija 20 lat od śmierci Elli Fitzgerald, muzyka.onet.pl, 15 czerwca 2016 [dostęp 2017-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-26] (pol.).
↑ NEA Jazz Masters, arts.gov [dostęp 2017-04-26] (ang.).
↑ NEA – National Medal of Arts

Linki zewnętrzneEdytuj

[biography-1] Ella Fitzgerald Biography, biography.com [dostęp 2017-04-26] (ang.).

[NYT-2] StephenS. Holden StephenS., Ella Fitzgerald, the Voice of Jazz, Dies at 79, nytimes.com, 16 czerwca 1996 [dostęp 2017-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-26] (ang.).

[onet-3] KubaK. Koziołkiewicz KubaK., Była "pierwszą damą jazzu". Mija 20 lat od śmierci Elli Fitzgerald, muzyka.onet.pl, 15 czerwca 2016 [dostęp 2017-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-26] (pol.).

[arts-4] NEA Jazz Masters, arts.gov [dostęp 2017-04-26] (ang.).

[5] NEA – National Medal of Arts

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]