Gaullizm
Gaullizm – myśl polityczna i ruch polityczny, którego podstawy stworzył Charles de Gaulle (1890–1970), generał, polityk, prezydent V Republiki Francuskiej w latach 1959–1969. Doktryna gaullizmu łączyła liczne elementy nadające jej prawicowość w powojennej historii Francji.
Główne składniki doktrynyEdytuj
- myśl chrześcijańska – opieranie zasad polityki na zasadach chrześcijaństwa
- konserwatyzm
- liberalizm (zob. liberalizm klasyczny)
- pragmatyzm polityczny
- liczne elementy bonapartyzmu oraz nawiązywanie do chwalebnej historii Francji
ZałożeniaEdytuj
- Odwołując się do doświadczeń historycznych, wskazywano na potrzebę tworzenia silnego, scentralizowanego państwa, zdolnego do integrowania narodu.
- Koncepcja władzy akcentowała rolę przywódcy politycznego i jego walory (autorytet, zasługi, kompetencje)
Koncepcja centralizmu i wzmacniania władzy nie kolidowała z postulowanym demokratycznym charakterem państwa. Silne państwo winno aktywnie uczestniczyć w kształtowaniu i regulowaniu stosunków społecznych i gospodarczych. Zakładano interwencjonizm państwowy jako instrument korygowania skutków mechanizmów rynkowych, w szczególności odniesieniu do cen, dochodów, zatrudnienia oraz bezrobocia. Państwo za sprawą swojego autorytetu winno pełnić rolę mediatora w przypadku konfliktu między pracodawcą a pracownikiem. W kwestiach społecznych i obyczajowym przyjmowano stanowisko zbliżone do konserwatyzmu, podkreślając rolę rodziny jako fundamentu społeczeństwa i walory etyki chrześcijańskiej w życiu społeczeństwa.
Gaullizm a mocarstwowość FrancjiEdytuj
Eksponowano ideę mocarstwowości Francji, której realizacja miała polegać na stworzeniu w pełni samodzielnego i silnego państwa, zdolnego do prowadzenia niezależnej i własnej polityki zagranicznej, dysponującego potęgą militarną i niekwestionowaną pozycją w międzynarodowych stosunkach gospodarczych.
„Europa ojczyzn” i „Europa od Atlantyku po Ural”Edytuj
Dalekowzroczna wizja przyszłych kontaktów międzynarodowych w Europie określana była mianem „Europy ojczyzn” i „Europy od Atlantyku po Ural”. Odnosiło się to do przezwyciężenia zimnowojennego podziału kontynentu przegrodzonego „żelazną kurtyną” i preferowanego przez de Gaulle’a modelu współpracy i integracji europejskiej z zachowaniem wyraźnej tożsamości uczestniczących w niej podmiotów.
Obecnie, po ponad trzech dekadach, koncepcje te są przeciwstawiane modelowi integracji prowadzącej do stworzenia „Stanów Zjednoczonych Europy”, czy też „Europy Regionów”.
Partie gaullistowskie w historii FrancjiEdytuj
Początkowo wśród zwolenników de Gaulle’a znaleźli się niektórzy m.in. radykałowie, chadecy z MRP, socjaliści z SFIO, nawet niektórzy skrajni lewicowcy[1].
Partie:
- 1947–1952: Rassemblement du Peuple français (RPF, Zgromadzenie Ludu Francuskiego) – partia założona przez Charles’a de Gaulle’a, jako jego narzędzie polityczne, zgodnie z programem politycznym wyłożonym w przemówieniu z Bayeux.
- 1958–1968: Union pour la Nouvelle République (UNR, Unia Nowej Republiki) – partia założona 13 maja 1958 tuż przed powrotem de Gaulle’a do władzy. Główni członkowie to Michel Debré, Jacques Chaban-Delmas, Valéry Giscard d’Estaing
- 1968–1971: Union pour la défense de la République (UDR)
- 1971–1976: Union des Démocrates pour la République (UDR)
- 1976–2002: Zgromadzenie na rzecz Republiki (RPR)
- 2002–2015: Unia na rzecz Ruchu Ludowego (UMP)
- od 2015: Republikanie (LR)
PrzypisyEdytuj
- ↑ Stanisław Brodzki: Mężowie i żony stanu. Warszawa: KiW, 1972, s. 68.
BibliografiaEdytuj
- M. Bankowicz, Demokraci i dyktatorzy, przywódcy polityczni współczesnego świata, Kraków, 1993
- W. Skrzydło, Ustrój polityczny Francji, Warszawa, 1992
- I. Stefanowicz, Polityka Europejska V Republiki, Warszawa,1994