Gwardia Czerwona (Rosja)
Gwardia Czerwona (ros. Красная гвардия) – oddziały paramilitarne bolszewików działające w Rosji od rewolucji lutowej i obalenia caratu w marcu 1917 do utworzenia po przewrocie bolszewickim (rewolucji październikowej) Armii Czerwonej (luty 1918), składające się z robotników przemysłowych, związanych z Socjaldemokratyczną Partią Robotniczą Rosji (bolszewików).
| |||
 Uzbrojony oddział Gwardii Czerwonej w fabryce „Wulkan” w Piotrogrodzie | |||
| Historia | |||
| Państwo | Republika Rosyjska Rosja Radziecka | ||
| Sformowanie | 1917 | ||
| Rozformowanie | 1918 | ||
| Tradycje | |||
| Kontynuacja | Armia Czerwona | ||
| Konflikty zbrojne | |||
| Rewolucja październikowa | |||
| Organizacja | |||
| Rodzaj wojsk | paramilitarny | ||
| Podległość | Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji (bolszewicy) | ||
Po rewolucji lutowej 1917 i obaleniu cesarza Mikołaja II, oddziały Gwardii Czerwonej od kwietnia masowo powstawały w fabrykach, rekrutowane wśród członków partii socjalistycznych i związków zawodowych w których duże wpływy mieli bolszewicy[1]. W czasie masowych demonstracji antyrządowych w Piotrogrodzie zwanych kryzysem lipcowym, czerwonogwardziści 4 lipca?/ 17 lipca 1917 obsadzili kluczowe punkty w mieście (między innymi na dworcach Fińskim i Nikołajewskim)[2]. Pod koniec sierpnia 1917, gdy przywódca bolszewików Włodzimierz Lenin ukrywał się w Finlandii, generał Ławr Korniłow, głównodowodzący armii rosyjskiej, wysłał wojska z frontu do Piotrogrodu – sytuacja wyglądała na próbę wojskowego puczu i przeszła do historii jako sprawa Korniłowa. Premier Aleksander Kiereński zwrócił się do Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich – w tym do bolszewików – o pomoc, pozwalając rewolucjonistom organizować robotników w Gwardii Czerwonej w celu obrony Piotrogrodu przed wojskiem Korniłowa. Wzmocniło to Gwardię która otrzymała dodatkowe uzbrojenie[3].
Oddziały Gwardii Czerwonej liczące wówczas około 200 tysięcy osób, razem ze zrewoltowanymi marynarzami i żołnierzami garnizonu piotrogrodzkiego wzięły udział w przewrocie bolszewickim zapoczątkowującym rewolucję październikową, zdobyciu pałacu Zimowego i aresztowaniu ministrów rosyjskiego Rządu Tymczasowego 26 października?/ 8 listopada 1917[1].
Od listopada 1917 Gwardia Czerwona pełniła funkcje policyjne i ochraniała ważne obiekty. Po utworzeniu dekretem Rady Komisarzy Ludowych z 28 stycznia 1918 Armii Czerwonej, oddziały Gwardii weszły w jej skład[1].
Polacy w Gwardii CzerwonejEdytuj
Żołnierzami Gwardii Czerwonej byli między innymi późniejsi generałowie Armii Czerwonej i ludowego Wojska Polskiego: Karol Świerczewski, Stanisław Grochoczyński i Aleksander Romeyko.
GaleriaEdytuj
Członkowie jednego z pierwszych oddziałów Gwardii Czerwonej w Piotrogrodzie
Patrol Gwardii Czerwonej na ulicy w Piotrogrodzie przy ognisku
Zmotoryzowany oddział Gwardii Czerwonej w Piotrogrodzie
Członkowie Gwardii Czerwonej odpoczywają w burżuazyjnym mieszkaniu (karykatura)
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c Nowa encyklopedia powszechna PWN. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 845-846. ISBN 83-01-11097-X.
- ↑ Richard Pipes: Rewolucja rosyjska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994. ISBN 83-01-11521-1.
- ↑ Richard Pipes: The Russian Revolution: 1899–1919. Londyn: Collins Harvill, 1990. ISBN 978-0-679-73660-8.