Halina Słonicka

Halina Słonicka (ur. 29 marca 1931 w Czernianach na Polesiu, zm. 9 lipca 2000 w Warszawie) – jedna z najwybitniejszych polskich śpiewaczek operowych (sopran), wybitny pedagog wokalistyki.

Halina Słonicka

Data i miejsce urodzenia	29 marca 1931 Czerniany koło Kobrynia
Data i miejsce śmierci	9 lipca 2000 Warszawa
Typ głosu	sopran
Gatunki	opera
Zawód	śpiewaczka, pedagog wokalistyki
Aktywność	od 1955
Odznaczenia

W latach 1957–1990 solistka Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie. Miała w repertuarze 30 partii operowych. Obok opery ważną dziedziną jej sztuki były pieśni oraz oratoria i kantaty.

Na scenie występowała z polskimi artystami: Andrzejem Hiolskim, Kazimierzem Pustelakiem, Bernardem Ładyszem, Bogdanem Paprockim, Wiesławem Ochmanem, Krystyną Szczepańską i Hanną Rumowską. Współpracowała z dyrygentami, m.in. Kurtem Masurem, Stanisławem Wisłockim, Witoldem Rowickim, Janem Krenzem, Bohdanem Wodiczką, Jerzym Semkowem, Jerzym Katlewiczem, Walerianem Bierdiajewem i Pawłem Kleckim.

Początki kariery

Była absolwentką Technikum Budowlanego w Białymstoku, po którym dostała się na Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej. Dyrygent szkolnego chóru namówił ją do wzięcia udziału w konkursie Szukamy Młodych Talentów w Białymstoku, który wygrała. W nagrodę uzyskała stypendium Ministerstwa Kultury i miejsce w warszawskiej średniej szkole muzycznej, dla której zrezygnowała ze studiów na Wydziale Architektury. Będąc uczennicą prof. Magdaleny Halferowej, pięcioletni program szkoły muzycznej zrealizowała w ciągu trzech lat. Dyplom uzyskała w 1955 roku, będąc w międzyczasie solistką Zespołu Pieśni i Tańca Wojska Polskiego, z którym odbyła pierwsze zagraniczne tournée (ZSRR, Chiny i Korea Północna). W latach 1955-1960 kontynuowała studia wokalne w warszawskiej Akademii Muzycznej (również w klasie prof. M. Halferowej), uzyskując dyplom z wyróżnieniem. Jeszcze podczas studiów, w roku 1957, otrzymała etat w Teatrze Wielkim i została jego solistką.

Działalność pedagogiczna

W 1980 roku rozpoczęła pracę pedagogiczną. Początkowo wykładała na Wydziale Wychowania Muzycznego Filii Warszawskiej Akademii Muzycznej w Białymstoku, a od roku 1983 w warszawskiej Akademii Muzycznej. W roku 1994 otrzymała tytuł profesora.

Do jej uczniów należeli m.in.: Małgorzata Walewska, Dorota Radomska, Beata Morawska, Gabriela Silva, Jolanta Janucik, Katarzyna Trylnik, Dorota Całek, Monika Ledzion-Porczyńska, Kira Boreczko, Marlena Borowska, Jacek Laszczkowski i inni.

Życie prywatne

W roku 1961 wyszła za mąż za pianistę Jerzego Marchwińskiego (obecnie męża Ewy Podleś); ich córka Anna Marchwińska jest także pianistką.

Upamiętnienie

Została sportretowana jako moniuszkowska Hrabina na znaczku wydanym przez Pocztę Polską z okazji inauguracji działalności Teatru Wielkiego po odbudowie.

Była wielką orędowniczką ustanowionej w roku 2000 Nagrody im. Andrzeja Hiolskiego za najlepszą rolę operową sezonu, przyznawanej przez Ogólnopolski Klub Miłośników Opery Trubadur wraz z Fundacją Opera. Obecnie, oprócz nagrody głównej, przyznawane jest również Wyróżnienie Pamięci Haliny Słonickiej.

Spoczęła na cmentarzu w Białymstoku, a inskrypcję na pomniku: Wielka artystka, wybitny pedagog, szlachetny człowiek zaproponowali jej uczniowie. Z inicjatywy uczennicy Marleny Borowskiej, dyrektor pięciu edycji Festiwali Sztuki Wokalnej im. prof. H. Słonickiej od roku 2008, odbywał się realizowany w cyklu biennale w latach 2008, 2010, 2012, 2014, 2016 w Suwałkach Ogólnopolski Festiwal Sztuki Wokalnej im. prof. Haliny Słonickiej, któremu towarzyszył Ogólnopolski Konkurs Wokalny jej imienia. Natomiast od 2018 r. odbywają się, także w cyklu biennale, Międzynarodowe Konkursy Sztuki Wokalnej dla Uczniów, Studentów i Absolwentów imienia Profesor Haliny Słonickiej w Suwałkach, organizowane ramach Międzynarodowych Festiwali ARS MUSICA w Suwałkach (również z inicjatywy dyrektor festiwalu Marleny Borowskiej). Planowana edycja konkursu w dniach 19-22.11.2020, z udziałem m.in. Maestro Wiesława Ochmana, ze względu na pandemię COVID-19, została przeniesiona na rok 2021.

Odznaczenia i nagrody

Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem za Zasługi dla Warszawy, Medalami 140- i 150-lecia Teatru Wielkiego w Warszawie, nagrodami Ministra Kultury i Sztuki, uczelnianymi i odznaką Zasłużony Działacz Kultury.

Nagrody na konkursach wokalnych

• 1956: IV Nagroda, Vercelli (Włochy)
• 1957: II Nagroda, Moskwa (ZSRR)
• 1958: II Nagroda, ’s-Hertogenbosch (Holandia)
• 1959: II Nagroda, Tuluza (Francja)
• 1960: II Nagroda, Genewa (Szwajcaria)
• 1963: III Nagroda, Rio de Janeiro (Brazylia)

Ważniejsze role operowe

• Halka jako Zofia,
• Carmen jako Frasquita i Micaela,
• Straszny dwór jako Hanna,
• Traviata jako Violetta,
• Hrabina jako Ewa,
• Trubadur jako Leonora,
• Don Giovanni jako Zerlina i Donna Anna,
• Opowieści Hoffmanna jako Giulietta i Antonia,
• Rigoletto jako Gilda,
• Rozkwit i upadek miasta Mahagonny jako Jenny,
• Cyganeria jako Mimi,
• Don Carlos jako Elżbieta,
• Król Roger jako Roksana,
• Faust jako Małgorzata,
• Otello jako Desdemona,
• Falstaff jako Alicja Ford,
• Koronacja Poppei jako Poppea

Nagrania

• 1959−1960 – Sztuka wokalna Haliny Słonickiej (nagranie radiowe), Stebo S647 (kaseta magnetofonowa);
• 1960 – Moniuszko, Hrabina – montaż muzyczny (partia Hrabiny), Polskie Nagrania XL0226, Ze świata operetki nr 5 (Halina Słonicka, Bogdan Paprocki), Polskie Nagrania L 0331;
• 1960 – Abraham, Wiktoria i Jej huzar – przekrój (partia Wiktorii), Polskie Nagrania XL 0317;
• 1962 – Moniuszko, Flis (partia Zosi), Polskie Nagrania XL0145;
• 1992 – Moniuszko, Straszny dwór (H. Słonicka, K. Szczepańska, B. Brun-Barańska, B. Lawcewicz, Z. Nikodem, A. Hiolski, B. Paprocki, E. Kossowski), Polskie Nagrania;
• 1996 – Moniuszko, Dzieła religijne, Polmusic;
• 1996 – Moniuszko, Gala, Polskie Nagrania;
• 2004 – Halina Słonicka, Royal Collection/Królewska Kolekcja, Polskie Nagrania;
• Teatr Wielki w Warszawie (pieśń Roksany), Polskie Nagrania SXLO682.

Filmografia

• W roku 1984 zagrała rolę śpiewaczki w filmie Krzysztofa Zanussiego Rok spokojnego słońca.

Bibliografia

• Halina Słonicka, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2022-10-18] .
• Artykuł o Halinie Słonickiej w Przeglądzie Prawosławnym
• Artykuł o Halinie Słonickiej w Trubadurze
• Informacje o Halinie Słonickiej na stronach Opery i Filharmonii Podlaskiej. oifp.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-13)].
• Informacje na Filmweb
• Informacje o Nagrodzie im. A. Hiolskiego w Trubadurze
• Halina Słonicka na zdjęciach w bibliotece Polona