Henryk Barycz

polski historyk

Henryk Michał Barycz (ur. 26 czerwca 1901 w Starym Sączu[1], zm. 9 marca 1994 w Krakowie) – polski historyk, archiwista, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk.

Henryk Michał Barycz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

26 czerwca 1901
Stary Sącz

Data i miejsce śmierci

9 marca 1994
Kraków

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia kultury i nauki
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Doktorat

1926

Habilitacja

1935

Profesura

1946

Polska Akademia Nauk / Umiejętności
Status PAN

członek rzeczywisty

Status PAU

członek krajowy czynny

Doktor honoris causa
Uniwersytet Wrocławski – 1984
Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Jagielloński

Życiorys

edytuj

Był synem Michała i Walerii z domu Korona[1]. Od 1920 studiował historię na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie w 1926 uzyskał stopień doktora filozofii na podstawie rozprawy Trzy studja do historji kultury XVI wieku. Wśród jego wykładowców byli Stanisław Kot i Wacław Sobieski. Od 1935 był docentem na tej uczelni, habilitację uzyskując po przedstawieniu pracy Historja Uniwersytetu Jagiellońskiego w epoce humanizmu. W 1946 został profesorem nadzwyczajnym, w 1957 profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Jagiellońskiego.

W latach 1933–1963 pracował w Archiwum UJ, kierując tą placówką w latach 1934-1950 i 1955-1963.

Przed wyborami do Rady Miasta Krakowa z 1938 został członkiem komitetu Polskiego Bloku Katolickiego[2].

Wchodził w skład najważniejszych polskich towarzystw naukowych – Polskiej Akademii Umiejętności (członek korespondent 1951) i Polskiej Akademii Nauk (członek rzeczywisty 1973)[3]. W strukturze PAU był sekretarzem Komisji Historii Medycyny i Nauk Przyrodniczych (1939-1952) oraz sekretarzem Komisji dla Dziejów Oświaty i Szkolnictwa w Polsce (1947-1952).

W 1984 Uniwersytet Wrocławski przyznał mu doktorat honoris causa[4]. W 1989 został członkiem czynnym reaktywowanej Polskiej Akademii Umiejętności, pełnił w niej do końca życia funkcję wiceprezesa. Pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie[5][6].

Dzieła

edytuj

Specjalizował się w historii kultury, nauki i oświaty. Ogłosił szereg publikacji, w tym książkowych, m.in.:

  • Szkice z dziejów Uniwersytetu Jagiellońskiego (1933)
  • Geneza i autorstwo Equitis Poloni in Iesuitas actio prima (1934)
  • J. S. Bandtkie a Śląsk. Z dziejów pierwszych zainteresowań się nauki polskiej Śląskiem (1936)
  • Polacy na studiach w Rzymie w epoce Odrodzenia (1938)
  • Lata szkolne Marka i Jana Sobieskich w Krakowie (1939)
  • Historia Szkół Nowodworskich (1939–1947)
  • Andrzej Maksymilian Fredro wobec zagadnień wychowawczych (1948)
  • Uniwersytet Jagielloński w życiu narodu polskiego (1948)
  • Mikołaj Kopernik, wielki uczony Odrodzenia (1953)
  • Dzieje nauki polskiej w epoce Odrodzenia (1957)
  • W blaskach epoki Odrodzenia (1968)
  • Stanisław Smolka w życiu i nauce (1975)
  • Józef Ignacy Kraszewski, czterokrotny kandydat do katedry uniwersyteckiej (1979)
  • Śląsk w polskiej kulturze umysłowej (1979)
  • Między Krakowem a Warmią i Mazurami. Studia i szkice (1987)

Był również autorem artykułów w Polskim Słowniku Biograficznym, przez lata wchodząc w skład jego Komitetu Redakcyjnego.

W 1928 zawarł związek małżeński z Marią z Nalepów[1]. Wnukiem historyka jest architekt Rafał Barycz (ur. 1967).

Na prośbę Stanisława Kota napisał dwa hasła pielgrzymki oraz podróże do Encyklopedii staropolskiej Brücknera[7].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 28.
  2. Prezydium Polskiego Bloku Katolickiego. „Głos Narodu”, s. 9-10, Nr 314 z 15 listopada 1938. 
  3. BARYCZ, Henryk [online], Polska Akademia Nauk - Członkowie PAN [dostęp 2023-02-01] (pol.).
  4. Marek Cetwiński: Historia Wrocławia w datach. Romuald Gelles (red.) i inni. Wrocław: TMW Wratislawia, 1996, s. 191.
  5. Nekrolog profesora
  6. Jan Wiktor Tkaczyński (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 24, ISBN 978-83-233-4527-5.
  7. Brückner t. II 1990 ↓, s. 1044.

Bibliografia

edytuj
  • Aleksander Brückner: Encyklopedia staropolska, tom II. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990. ISBN 83-01-10360-4.
  • Andrzej Śródka, Uczeni polscy XIX i XX stulecia, tom V: Suplement, Agencja Wydawnicza "Aries", Warszawa 2002
  • Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. II 1906-2001, Warszawa 2002