Ignacy Franciszek Przebendowski
Ignacy Franciszek Przebendowski herbu Kuna (ur. ok. 1730 – zm. 14 września 1791) – wojewoda pomorski w latach 1770-1779, marszałek Rady Nieustającej i konsyliarz Departamentu Interesów Cudzoziemskich w 1786, dyrektor generalny poczt królewskich od 1776, konsyliarz Rady Nieustającej w 1775 roku[1], członek Komisji Edukacji Narodowej w latach 1785-1791, starosta generalny krakowski w latach 1779-1783[2], starosta malborski w 1765 roku, kościański w 1769 roku, pucki i mirachowski, solecki[3].
| |
 Kuna | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data urodzenia |
ok. 1730 |
| Data śmierci | |
| Ojciec |
Piotr Przebendowski |
| Matka |
Urszula Potocka |
| Żona |
Felicyta Wielopolska |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys edytuj
6 lipca 1751 ojciec przekazał mu starostwo puckie, a w 1752 uzyskał po zmarłym bracie starostwo mirachowskie. Otrzymał też wówczas tytuł szambelana. W 1753 przebywał w Dreźnie u boku króla Augusta III. Małżeństwo z Felicytą z Wielopolskich, córką wojewody sandomierskiego Jana, zawarte najpóźniej w końcu 1754 przypieczętowało zbliżenie Przebendowskich do Czartoryskich, z którą byli związani Wielopolscy. Został czołowym działaczem stronnictwa Familii Czartoryskich w Prusach Królewskich. Przyniosło mu także dobra w województwie krakowskim. W 1756 otrzymał rangę pułkownika wojsk koronnych, zabiegał następnie o awans na generała. Poseł na sejm 1762 roku z województwa krakowskiego[4].
Był marszałkiem księstw oświęcimskiego i zatorskiego w konfederacji Czartoryskich w 1764 roku[5]. W 1764 podpisał z księstwami oświęcimskim i zatorskim elekcję Stanisława Augusta Poniatowskiego jako poseł księstw oświęcimskiego i zatorskiego na sejm elekcyjny[6]. Poseł na sejm koronacyjny 1764 roku z księstw oświęcimskiego i zatorskiego[7]. Członek konfederacji Andrzeja Mokronowskiego w 1776 roku[8]. Członek Komisji Skarbowej Koronnej w 1777 roku[9]. W 1778 roku był prezesem krakowskiej Komisji Dobrego Porządku[10]. Po rozwiązaniu Rady Nieustającej, zrażony do postępowania Sejmu Wielkiego, wycofał się z czynnej działalności politycznej. Latem 1791 przebywał na odpoczynku w Krzeszowicach. Zaskoczyła go tam nagła powódź, z której się ledwo wyratował, a wydarzenie to przyspieszyło jego śmierć.
20 sierpnia 1757 wraz z matką założył w Wejherowie fundację stypendialną dla młodzieży, mającej wypłacać co roku 810 złotych na koszty kształcenia miejscowej młodzieży. Fundacja przetrwała do 1939 r. Po I rozbiorze sprzedał rodowe dobra i osiadł w Małopolsce.
W 1765 roku został kawalerem Orderu Świętego Stanisława[11]. W 1773 roku odznaczony Orderem Orła Białego.
Bibliografia edytuj
- Jerzy Dygdała Ignacy Franciszek Przebendowski w Polski Słownik Biograficzny tom XXVIII wyd. 1984-1985 wersja elektroniczna
- Aleksander Czaja Między tronem, buławą a dworem petersburskim, Warszawa 1988
Przypisy edytuj
- ↑ Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 86.
- ↑ Urzędnicy województwa krakowskiego XVI-XVIII wieku. Spisy. Oprac. Stanisław Cynarski i Alicja Falniowska-Gradowska. Kórnik 1990, s. 253.
- ↑ Ambroise Jobert, Komisja Edukacji Narodowej w Polsce (1773–1794). Jej dzieło wychowania obywatelskiego, przełożyła i uzupełniła Mirosława Chamcówna, przedmową opatrzył Henryk Barycz, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1979, s. 278.
- ↑ Dyaryusz Seymu Ordynaryinego Warszawskiego, w Roku, 1762, s. 14.
- ↑ Volumina Legum, t. VII, Petersburg 1860, s. 140.
- ↑ Akt elekcyi Roku Tysiąć Siedemset Sześćdziesiątego Czwartego, Miesiąca Sierpnia, Dnia dwudziestego siódmego, s. 39.
- ↑ Ludwik Zieliński, Pamiątki historyczne krajowe, Lwów 1841, s. 24.
- ↑ Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 527.
- ↑ Kolęda warszawska na rok 1777, Warszawa 1777, [b.n.s]
- ↑ Ordynacja dla miasta Krakowa z 1778 roku, Kraków 2008, s. IX
- ↑ Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Świętego Stanisława, Warszawa 2006, s. 177.