Instytut Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk

instytut naukowo-badawczy Polskiej Akademii Nauk

Instytut Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk (ICHB PAN) – jednostka naukowa Polskiej Akademii Nauk o statusie instytutu, z siedzibą w Poznaniu. Prowadzi badania interdyscyplinarne, łączące chemię i biologię i informatykę, zwłaszcza w obszarze kwasów nukleinowych i białek oraz ich elementów składowych (np. nukleozydów, nukleotydów i oligonukleotydów), które obejmują ich syntezę, badania strukturalne oraz biologiczne. Przy ICHB PAN afiliowane jest Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe (PCSS)[1].

Instytut Chemii Bioorganicznej PAN
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Dyrektor

dr hab. Luiza Handschuh

Adres
ul. Z. Noskowskiego 12/14
61-704 Poznań
Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, w centrum znajduje się punkt z opisem „Instytut Chemii Bioorganicznej PAN”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Instytut Chemii Bioorganicznej PAN”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Instytut Chemii Bioorganicznej PAN”
Ziemia52°24′43″N 16°54′59″E/52,411944 16,916389
Strona internetowa

Informacje ogólne

edytuj

W ICHB PAN zatrudnionych jest ponad 780 osób, w przybliżeniu w połowie w PCSS i w połowie w części chemiczno-biologicznej. Wśród ok. 130 pracowników naukowych[1] 16 ma tytuł profesora, a 34 stopień doktora habilitowanego[2][3]; ponadto w instytucie pozostaje aktywnych 6 profesorów emerytowanych[3]. Łącznie w badania naukowe jest zaangażowanych bezpośrednio ponad 200 pracowników i ok. 80 doktorantów[1]. Przy ICHB PAN funkcjonuje studium doktoranckie[1] oraz prowadzona wspólnie z innymi instytutami PAN środowiska wielkopolskiego Poznańska Szkoła Doktorska Instytutów Polskiej Akademii Nauk (PSD IPAN)[1][4].

ICHB PAN ma prawo nadawania stopni doktora i doktora habilitowanego w dziedzinie nauk ścisłych i przyrodniczych, w dyscyplinie nauki chemiczne i nauki biologiczne[1] (wcześniej uprawnienia te obejmowały dziedzinę nauk chemicznych w obszarze chemii i biochemii[5]). W lipcu 2024 r. w ICHB PAN funkcjonowało 29 zakładów naukowych[6], 13 pracowni specjalistycznych[7] i 2 zespoły merytoryczne[8] oraz PCSS. Dwie z pracowni tworzą Centrum Biologii Chemicznej ERIC[9], w którym działa wysokoprzepustowy system robotyczny Agamede[10]. Poza laboratoriami badawczymi oraz pomieszczeniami PCSS, ICHB PAN posiada m.in. bibliotekę oraz centrum konferencyjne obejmujące aulę i dwie sale seminaryjne[1][11].

Wybrane osiągnięcia

edytuj

W 2011 r. ICHB PAN wraz z Wydziałem Biologii UAM utworzył Poznańskie Konsorcjum RNA[12], które w 2014 r. na okres 5 lat uzyskało status Krajowego Naukowego Ośrodka Wiodącego, nadawany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego[13].

W latach 2017–2021 ICHB PAN miał przyznaną najwyższą kategorię A+ jednostek naukowych w Polsce[14]. Od roku 2022 ma przyznane kategorie naukowe w 3 dyscyplinach[15][16]:

Do większych inicjatyw ICHB PAN należy Europejskie Centrum Bioinformatyki i Genomiki, utworzone wspólnie z Wydziałem Informatyki Politechniki Poznańskiej. Znalazło się ono na tzw. Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktury Badawczej. W ramach ECBiG w 2016 r. uruchomiono projekt Genomiczna Mapa Polski o finansowaniu ponad 100 mln zł, w znacznej części ze środków funduszy europejskich[17][18]. Innym dużym projektem realizowanym w ICHB PAN jest „NEBI – Krajowy Ośrodek Badań Obrazowych w Naukach Biologicznych i Biomedycznych”, wartość projektu: 254 mln zł (konsorcjum ICHB PAN/PCSS/Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN)[19].

W 2020 r. ICHB PAN włączył się w walkę z pandemią COVID-19, wykonując testy na obecność wirusa SARS-CoV-2 dla obszaru Wielkopolski, a także opracowując własny test, oparty w całości o materiały produkowane w Polsce, znacznie tańszy od testów komercyjnych i dostępny na masową skalę[1][20][21][22].

Profil badawczy

edytuj

Samodzielni pracownicy naukowi

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Pracownicy Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN.

Aktualnie zatrudnieni

edytuj

Stan na lipiec 2024 r.

Byli pracownicy samodzielni

edytuj

Prof. dr hab. Ryszard Adamiak[23], prof. dr hab. Jan Barciszewski[24][a], prof. dr hab. inż. Jacek Błażewicz[26], prof. dr hab. Jerzy Boryski[27], prof. dr hab. Maria Danuta Bratek-Wiewiórowska[28], prof. dr hab. inż. Grzegorz Bujacz(inne języki)[29], prof. dr hab. Józef Bujarski(inne języki)[30], Jerzy Ciesiołka[31][a], Rafał Ciosk[32], prof. dr hab. Piotr Formanowicz[26], prof. dr hab. Bożenna Golankiewicz[33], dr hab. inż. Stefan Grocholewski[34], prof. dr hab. Krzysztof Gulewicz[35], prof. dr hab. Hieronim Jakubowski(inne języki)[36], prof. dr hab. Marta Kasprzak[37], prof. dr hab. Adam Kraszewski[38][a], dr hab. Karolina Krystkowiak(inne języki)[39], prof. dr hab. Włodzimierz Krzyżosiak[40], dr hab. Tadeusz Kuliński[a], prof. dr hab. Andrzej Legocki[41][a], dr hab. Piotr Łukasiak[26], prof. dr hab. Wojciech Markiewicz[42], Takashi Miki, dr hab. Michał Sikorski[43], prof. dr hab. Jacek Stawiński[38][a], prof. dr hab. Maciej Stobiecki[44][a], prof. dr hab. Tomasz Twardowski[45][a], prof. dr hab. Maciej Wiewiórowski, prof. dr hab. Przemysław Wojtaszek[46], dr hab. Jan Wrzesiński[47].

Historia

edytuj

Instytut Chemii Bioorganicznej wywodzi się z powstałego w 1969 roku poznańskiego Zakładu Stereochemii Produktów Naturalnych Instytutu Chemii Organicznej PAN (IChO), kierowanego przez prof. Macieja Wiewiórowskiego. W roku 1974 zespół M. Wiewiórowskiego przeniósł się do budynków przy ul. Noskowskiego, a w 1980 roku przekształcił się w Zakład Chemii Bioorganicznej PAN, który w 1988 r. uzyskał status samodzielnego instytutu PAN. W pierwszej połowie lat 90. Instytut zyskał znaczne powierzchnie laboratoryjne i biurowe oraz szklarnię, stanowiące Ośrodek Nauki PAN w Poznaniu[48].

Od stycznia 2015 Instytut jest właścicielem willi miejskiej przy ul. Wieniawskiego 21/23[49]. W willi ma powstać Centrum Innowacyjności i Edukacji Społecznej Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN[50].

Jesienią 2022 r. IChB PAN przejął zespół pałacowo-parkowy w Turwi[51].

Kierownictwo

edytuj

Dyrektorzy

edytuj

Zakładem Chemii Bioorganicznej PAN, a następnie Instytutem Chemii Bioorganicznej PAN kierowali[48]:

Przewodniczący Rady Naukowej

edytuj

Przewodniczący Rady Naukowej ZChB/ICHB PAN i ich zastępcy w kolejnych kadencjach[54]:

Zobacz też

edytuj
  1. a b c d e f g h Pozostał w IChB PAN jako profesor emerytowany[25].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h Portal ICHB PAN [online] [dostęp 2023-01-03] (pol. • ang.).
  2. a b c Instytut Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk w bazie instytucji naukowych portalu Nauka Polska (OPI). [dostęp 2020-07-16].
  3. a b c d Książka adresowa Instytutu [zarchiwizowane 2024-07-11].
  4. Poznańska Szkoła Doktorska Instytutów Polskiej Akademii Nauk. [dostęp 2020-04-12].
  5. Strona domowa ICHB PAN [zarchiwizowane 2019-08-04].
  6. Zakłady Naukowe [online], ICHB PAN [dostęp 2024-07-11].
  7. Pracownie specjalistyczne [online], ICHB PAN [dostęp 2024-07-11].
  8. Zespoły merytoryczne [online], ICHB PAN [dostęp 2024-07-11].
  9. Centrum Biologii Chemicznej ERIC [online], ICHB PAN [dostęp 2024-07-11].
  10. Redakcja, AGAMEDE – była pierwszą kobietą w nauce, teraz rewolucjonizuje badania biologiczne [online], Mitsubishi Electric News, 16 kwietnia 2021 [dostęp 2024-07-11].
  11. Centrum konferencyjne [online] [dostęp 2023-01-03].
  12. Poznańskie Konsorcjum RNA [zarchiwizowane 2020-02-17].
  13. Krajowe Naukowe Ośrodki Wiodące: akcent na jakość!, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, 14 maja 2014 [zarchiwizowane 2017-10-26].
  14. List gratulacyjny od Prezesa Polskiej Akademii Nauk, [w:] Aktualności [online], ICHB PAN, 26 stycznia 2017 [zarchiwizowane 2020-01-06].
  15. Wykaz kategorii naukowych przyznanych w 2022 r. podmiotom systemu szkolnictwa wyższego i nauki w poszczególnych dyscyplinach naukowych przez Ministra Edukacji i Nauki [online], Ministerstwo Edukacji i Nauki, 2 sierpnia 2022 [dostęp 2023-01-03].
  16. Instytut na plus [online], ICHB PAN, 14 lutego 2023 [dostęp 2023-02-14].
  17. Genomiczna Mapa Polski – podpisanie umowy, ICHB PAN [zarchiwizowane 2020-04-13].
  18. About Us. ECBiG. [dostęp 2020-04-12]. (ang.).
  19. NEBI – Krajowy Ośrodek Badań Obrazowych w Naukach Biologicznych i Biomedycznych [online], ICHB PAN [dostęp 2024-07-11].
  20. Gowin: przekazałem środki na produkcję pierwszych 100 tys. polskich testów na obecność koronawirusa, [w:] Nauka w Polsce [online], PAP [dostęp 2020-04-12].
  21. Gowin: Polski test na koronawirusa 100 proc. skuteczny. Uratuje życie wielu z nas [online], Onet.pl, 10 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-12].
  22. Gowin zwróci się o odznaczenia państwowe dla zespołu, który opracował polski test na koronawirusa [online], Onet.pl, 11 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-12].
  23. Adamiak Lab, ICHB PAN [zarchiwizowane 2016-03-10] (ang.).
  24. Zakład Epigenetyki, ICHB PAN [zarchiwizowane 2019-04-09].
  25. Książka adresowa Instytutu [zarchiwizowane 2023-09-21].
  26. a b c ICHB PAN » Zakład Bioinformatyki, ICHB PAN [zarchiwizowane 2021-07-13].
  27. Zespół Chemii Nukleozydów, ICHB PAN [zarchiwizowane 2014-04-19].
  28. Prof. dr hab. Maria Danuta Bratek-Wiewiórowska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-04-12].
  29. Prof. dr hab. inż. Grzegorz Dariusz Bujacz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-04-12].
  30. Prof. dr hab. Józef Julian Bujarski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-04-12].
  31. Prof. dr hab. Jerzy Henryk Ciesiołka, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2023-02-14].
  32. Dr hab. Rafał Ciosk, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2023-02-14].
  33. Prof. dr hab. Bożenna Katarzyna Golankiewicz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-04-12].
  34. Dr hab. inż. Stefan Stanisław Grocholewski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2022-07-25].
  35. Prof. dr hab. Krzysztof Antoni Gulewicz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-04-12].
  36. Prof. dr hab. Hieronim Jakubowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-04-12].
  37. Zakład Bioinformatyki, ICHB PAN [zarchiwizowane 2017-07-14].
  38. a b Zakład Chemii Kwasów Nukleinowych, ICHB PAN [zarchiwizowane 2017-07-14].
  39. Dr hab. inż. Karolina Anna Krystkowiak, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2024-07-11].
  40. Prof. dr hab. czł. koresp. PAN Włodzimierz Krzyżosiak, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-04-12].
  41. Prof. zw. dr hab. czł. rzecz. PAN Andrzej Bogusław Legocki, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-04-12].
  42. Zakład Biologii Chemicznej, ICHB PAN [zarchiwizowane 2017-07-14].
  43. Pracownia Inżynierii Białek, ICHB PAN [zarchiwizowane 2017-07-14].
  44. Zakład Biochemii Produktów Naturalnych, ICHB PAN [zarchiwizowane 2020-04-26].
  45. Zakład Biosyntezy Białka, ICHB PAN [zarchiwizowane 2020-04-13].
  46. Prof. dr hab. Przemysław Wojtaszek, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-04-24].
  47. Dr hab. Jan Wrzesiński, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2024-07-11].
  48. a b Historia, ICHB PAN [dostęp 2020-04-12] [zarchiwizowane 2020-04-13].
  49. Komunikat: Informacja Prezydenta o wywieszeniu wykazu nieruchomości przeznaczonej do sprzedaży w trybie bezprzetargowym – bip.poznan.pl [online], bip.poznan.pl [dostęp 2019-08-28] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-28].
  50. Rewitalizacja zabytkowej willi dzięki unijnym pieniądzom [online], media.bgk.pl [dostęp 2023-02-11].
  51. Zespół pałacowo-parkowy w Turwi [online], IChB PAN [dostęp 2023-08-09].
  52. Szkoła Nestorów Nauki zaprasza [online], Życie Uniwersyteckie, 7 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-07].
  53. Zawiadomienie o wyborze Dyrektora Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu [online], ICHB PAN, 29 listopada 2023 [dostęp 2023-12-07].
  54. Historia Rady Naukowej [online], ICHB PAN [dostęp 2023-02-14].
  55. Rada Naukowa kadencji 2023-2026 [online], ICHB PAN [dostęp 2023-02-14].

Linki zewnętrzne

edytuj