Janus (rodzaj)
Janus – rodzaj błonkówek z rodziny ździeblarzowatych.
| Janus | |
| Stephens, 1835 | |
| Okres istnienia: późny eocen–dziś | |
 Janus femoratus, rycina autorstwa R. Curtisa | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj |
Janus |
Błonkówki te mają krótkie jak na ździeblarzowate ciało[1]. Ich czułki mają trzeci człon dłuższy od czwartego i stopniowo pogrubiające się za drugim członem biczyka[2]. Odległości między nasadami czułków są nie większe niż odległości między tymi nasadami a dolnymi jamkami tentorialnymi[1]. W lewej żuwaczce występują tylko dwa ząbki: wewnętrzny i zewnętrzny, natomiast ząbek środkowy uległ zanikowi[1][2]. Ostatni człon głaszczków szczękowych osadzony jest w pobliżu nasady ich członu przedostatniego. U większości gatunków policzki cechują się obecnością listewki policzkowej. Użyłkowanie przedniej pary skrzydeł cechuje przylegająca do ich tylnej krawędzi i do wachlarza analnego żyłka 2a[2]. Pazurki stóp wszystkich odnóży odznaczają się ostrym płatem nasadowym oraz wewnętrznym zębem dłuższym i silniej zbudowanym od zęba zewnętrznego[1][2]. Tylna para odnóży ma na goleniach 1-2 kolce przedwierzchołkowe[2] oraz zwykle dwie ostrogi wierzchołkowe. U samców płytka subgenitalna jest równomiernie zwężona ku szczytowi[1].
Larwy żerują drążąc korytarze w gałęziach drzew i krzewów z takich rodzajów jak dąb, grusza, jabłoń, kalina, porzeczka, topola czy wierzba[2].
Takson głównie holarktyczny, ale występuje też w krainie orientalnej, sięgając na południe do zachodniego Borneo w Indonezji[2]. Obejmuje 28 opisanych gatunków[3]:
- Janus abbreviatus (Say, 1824)
- Janus bellus Wei & Nie, 1997
- Janus bimaculatus (Norton, 1869)
- Janus cephoides Wei, 1996
- Janus compressus (Fabricius, 1793)
- Janus conicercus Maa, 1950
- Janus cynosbati (Linnaeus, 1758) (syn. femoratus (Curtis, 1830))
- †Janus disperditus Cockerell, 1913 – zapis kopalny z późnego eocenu[4]
- Janus ecarinarus Smith, 1997
- Janus formosus (Zhelochovtsev, 1935)
- Janus gussakovskii Maa, 1949
- Janus hakusanus Togashi, 1968
- Janus integer (Norton, 1861)
- Janus japonicus Sato, 1926
- Janus longicaudus Naito & D.R. Smith, 1998
- Janus luteipes (Lepeletier, 1823)
- Janus malaisei Benson, 1946
- Janus micromaculatus Sato, 1926
- Janus piri Okamoto & Muramatsu, 1925
- Janus piriodorus Yang, 1995
- Janus punctatenus Wei & Nie, 1997
- Janus quercusae D.R. Smith, 1989
- Janus rufithorax Wei & Nie, 1997
- Janus rufiventris (Cresson, 1880)
- Janus rufoventralis Wei, 1996
- Janus sheni Wei & Nie, 1997
- Janus stigmaticus Maa, 1949
- Janus xanthus Naito & Smith, 1998
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e G.S. Medvedev: Keys to the Insects of the European Part of USSR. Vol III. Part 6 Hymenoptera: Symphyta. Leiden: Brill, 1994, s. 377-384.
- ↑ a b c d e f g David R. Smith. A new species of Janus (Hymenoptera: Cephidae) from Indonesia. „Entomological News”. 108 (1), s. 24-28, 1997.
- ↑ Stephan M. Blank, Eckhard K. Groll, Andrew D. Liston, Marko Prous, Andreas Taeger: Janus. [w:] ECatSym: Electronic World Catalog of Symphyta Program version 4.0 beta, data version 39 (18.12.2012) [on-line]. Digital Entomological Information, Müncheberg. [dostęp 2017-08-24].
- ↑ S.B. Archibald, A.P. Rasnitsyn. Taxonomic names, in New early Eocene Siricomorpha (Hymenoptera: Symphyta: Pamphiliidae, Siricidae, Cephidae) from the Okanagan Highlands, western North America. „The Canadian Entomologist”. 148, s. 209-228, 2015.