Joanna Rawik

polska piosenkarka

Joanna Rawik, de domo Szamota, primo voto Gronkowska, secundo voto Petrusewicz (ur. 31 stycznia 1934 w Czerniowcach) – polska piosenkarka, aktorka, dziennikarka.

Joanna Rawik
Ilustracja
Joanna Rawik w 2022 roku
Data i miejsce urodzenia

31 stycznia 1934
Czerniowce, Rumunia

Pochodzenie

polskie, rumuńskie

Zawód

piosenkarka, aktorka, dziennikarka

Odznaczenia
Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”

Życiorys

edytuj

Jako siedmioletnie dziecko uczyła się gry na skrzypcach. Podjęła pracę jako maszynistka we wrocławskim Ossolineum. Marzyła o dziennikarstwie.

Jako piosenkarka debiutowała w połowie lat 50. XX wieku w kabarecie dziennikarzy Kaczka. Studiowała w latach 1955–1956 w Studium Teatralnym Ireny Byrskiej i Tadeusza Byrskiego w Kielcach, następnie występowała w Teatrze Ziemi Łódzkiej i Teatrze Objazdowym w Lublinie (1956–1958), śpiewała z zespołem jazzu tradycyjnego 7 Czarcich Łap (I miejsce na konkursie muzycznym w Lublinie)[1], współpracowała z krakowskim klubem Pod Jaszczurami i kabaretem Kundel. W tym okresie nagrała też tytułową piosenkę do filmu "Ostrożnie Yeti" w reż. Andrzeja Czekalskiego (1960), wyemitowaną na zakończenie filmu[2].

Pseudonim Joanna Rawik przyjęła pod wpływem lektury Łuku triumfalnego Ericha Marii Remarque’a.

Zdobyła znaczną popularność pod koniec lat 60. XX wieku, śpiewając niskim, charakterystycznym głosem. Współpracowała z wieloma zespołami (m.in. z grupą wokalno-instrumentalną Dzikusy), koncertowała w kraju i za granicą (m.in.: Czechosłowacja, Finlandia, Francja, Węgry, Jugosławia, Australia, USA), nagrywała płyty, audycje radiowe i programy telewizyjne. Występowała w radiowym programie Podwieczorek przy mikrofonie, w filmach i serialach telewizyjnych Strachy i Żelazna obroża. Brała udział w Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze[3] i Festiwalu Piosenki Żołnierskiej w Kołobrzegu. W 1966 i 1967 r. reprezentowała Polskę na Międzynarodowym Festiwalu Piosenki w Sopocie piosenkami Nie chodź tą ulicą i Po co nam to było. W 1969 r. wystąpiła tam poza konkursem z piosenką Romantyczność. W 1966 r. wystąpiła z innymi polskimi wykonawcami w paryskiej Olimpii w programie Grand Music-hall de Varsovie.

Od początku lat 70. stale współpracowała z Polskim Radiem, prowadząc m.in. audycje "Joanna Rawik zaprasza do pałacyku WTM”, "Tłumem otoczyć życia swego dramat” oraz ”W poszukiwaniu tonacji durowej”[4].

Była wykładowcą historii piosenki francuskiej w Szkole Wyższej im. Pawła Włodkowica w Płocku.

Na początku lat 90. była członkiem redakcji miesięcznika "Twój Styl". Następnie, w latach 1994-2008 była w redakcji miesięcznika "Dziś", kierowanego przez Mieczysława F. Rakowskiego. Jednocześnie od początku lat 2000 była stałą felietonistką "Aneksu", dodatku do dziennika "Trybuna"[5].

Od 2020 roku prowadzi w poniedziałki[6] autorską audycję Sztuka jest magią na antenie Radia Wnet[7]. W 2023 rozpoczęła prowadzenie własnego programu Piaf, czyli wróbel, poświęconego piosence francuskiej. Jest on emitowany co niedzielę, w Pierwszym Programie Polskiego Radia[8][9].

Życie prywatne

edytuj

Matka Joanny, Wiktoria z domu Duda, była Rumunką. Joanna Rawik dzieciństwo spędziła w Rumunii, w Hermanstadt. Do Polski przybyła w 1947 roku. Do trzynastego roku życia nie znała języka polskiego, choć mówiła już po rumuńsku, niemiecku i francusku.

Pierwszym mężem Joanny Rawik był aktor Stanisław Gronkowski, drugim Marek Petrusewicz, pierwszy polski rekordzista świata w pływaniu. Była w związku z aktorem Ignacym Gogolewskim.

Mieszka w Warszawie na Mokotowie.

Nagrody

edytuj

We Francji, po występach w Paryżu i Lyonie, nazwano ją Juliette Gréco znad Wisły. Została laureatką nagród na kilku Krajowych Festiwalach Polskiej Piosenki w Opolu[10]:

  • 1966 – IV KFPPNie chodź tą ulicą – III Nagroda w kategorii „Premiery”
  • 1967 – V KFPPPo co nam to było – Nagroda WRN w Opolu za piosenkę
  • 1969 – VII KFPPRomantyczność – Nagroda Dziennikarzy
  • 1970 – VIII KFPPChlebem i solą – Nagroda Przewodniczącego Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Opola za piosenkę

Płyty

edytuj
  • Joanna Rawik – 1967
  • Romantycznie – 1973
  • Recital J. Rawik – 1995
  • Od piosenki do piosenki: J. Rawik – 2005
  • Złota kolekcja: Joanna Rawik. Kocham świat – 2018

Piosenki

edytuj

Najważniejsze piosenki z jej repertuaru:

  • Nie chodź tą ulicą (muzyka Lucjan Kaszycki, słowa Tadeusz Śliwiak) – sukces na radiowej Giełdzie Piosenki i na IV KFPP w Opolu w 1966
  • Mamy za mało siebie dla siebie (muzyka K. Ozga, słowa Tadeusz Śliwiak)
  • Nie z każdej mąki będzie chleb (muzyka Jerzy Abratowski, słowa Jan Zalewski)
  • Niczym się nie różnimy (muzyka R. Sielicki, słowa Jan Zalewski)
  • Po co nam to było (muzyka Adam Skorupka, słowa Jan Zalewski), nagroda główna na V KFPP, Opole, 1967
  • Romantyczność (znana także jako Kocham świat – na motywie poloneza As-dur Fryderyka Chopina w opracowaniu muzycznym i z tekstem Wojciecha Popkiewicza), nagroda na VIII KFPP w Opolu

Książki

edytuj

Jest autorką książek biograficznych i o historii piosenki:

Filmografia

edytuj

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. 7 Czarcich Łap. Leksykon [online], Teatr NN [dostęp 2020-07-26] (pol.).
  2. J. Rawik, Muzyka życia, Warszawa 2013
  3. Marcin23-s, Impresje muzyczne...: XI Festiwal Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze 1975 r. [online], Impresje muzyczne..., 17 listopada 2011 [dostęp 2020-07-19].
  4. www2.polskieradio.pl/archiwum/
  5. Joanna Rawik, Po co nam to było, 2017.
  6. Sztuka jest magią [online], WNET.fm [dostęp 2022-08-27] (pol.).
  7. Archiwa: Sztuka jest magią [online], Wnet.fm [dostęp 2022-08-27].
  8. Jedynka - polskieradio.pl [online], Jedynka - Polskie Radio [dostęp 2023-06-17] (pol.).
  9. Jedynka - polskieradio.pl [online], Jedynka - Polskie Radio [dostęp 2023-06-17] (pol.).
  10. Rawik, Joanna – Osoby – Cyfrowa Biblioteka Polskiej Piosenki [online], bibliotekapiosenki.pl [dostęp 2020-07-19].
  11. MKiDN – Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis [online] [dostęp 2020-07-26] (pol.).
  12. Oddział na medal [online], zasp.pl [dostęp 2021-04-05] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-27].

Bibliografia i linki zewnętrzne

edytuj