Kalafior
Kalafior (Brassica oleracea L. var.botrytis L.)[3] – odmiana kapusty warzywnej. Jest to roślina jednoroczna należąca do rodziny kapustowatych.
| ||
![]() | ||
Systematyka[1] | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | rośliny | |
Klad | rośliny naczyniowe | |
Klad | rośliny nasienne | |
Klasa | okrytonasienne | |
Klad | różowe | |
Rząd | kapustowce | |
Rodzina | kapustowate | |
Rodzaj | kapusta | |
Gatunek | kapusta warzywna | |
Nazwa systematyczna | ||
Brassica oleracea L. var.botrytis L. Sp. pl. 2:667. 1753 | ||
Synonimy | ||
Brassica cretica subsp. botrytis (L.) O. Schwartz[2] |
MorfologiaEdytuj
- Łodyga
- Pęd główny jest silnie skrócony i walcowaty. Podczas wzrostu wytwarza tzw. różę – zwarte skupienie skróconych, mięsistych pędów kwiatowych. Róże mogą być białe, kremowe, zielone. Z wiekiem róża się rozluźnia, a na jej obwodzie wyrastają pędy wykształcające płodne kwiaty.
- Liście
- Wyrastają z dolnej części łodygi i częściowo okrywają olbrzymi kwiatostan (różę). Czasem przerastają ją (tj. wyrastają między pędami skróconymi).
- Kwiaty
- Wykształcają się na pędach bocznych wyrastających na obwodzie mięsistej róży, podobne jak u innych kapustnych, jasnożółte, drobne.
- Owoce
- Łuszczyna.
ZastosowanieEdytuj
- Warzywo
- Częścią jadalną są mięsiste pędy skrócone (tzw. róża). Ich masa waha się w granicach od 25 dag do 2 kg. Roślina znana była już w starożytnym Rzymie i Grecji, skąd rozprzestrzeniła się do innych krajów. W Polsce zaczęto uprawiać to warzywo na przełomie XVI i XVII wieku. Prawdopodobnie sprowadziła go do Polski Bona Sforza.
- Wartości odżywcze
- Kalafior zaliczany jest do cenniejszych warzyw z uwagi na swój skład chemiczny, a także walory smakowe i dietetyczne. Zawiera m.in.: sód, potas, magnez, wapń, mangan, żelazo, miedź, cynk, fosfor, fluor, chlor, jod, karoteny, witaminy: K, B1, B2, B6, C; kwasy: nikotynowy i pantotenowy. Poza tym w skład kalafiora wchodzą olejki eteryczne, nadające mu przykry zapach podczas gotowania, w trakcie którego wydziela się siarka.
UprawaEdytuj
Najlepszym stanowiskiem pod uprawę kalafiora są miejsca nasłonecznione. Roślina wymaga gleb bogatych w próchnicę i związki mineralne (zwłaszcza wapń). Należy unikać gleb piaszczystych – ze względu na płytki system korzeniowy należy uprawiać go w ziemi dobrze zatrzymującej wilgoć. Ze względu na duże wymagania pokarmowe, wskazane jest zasilenie gleby w roku poprzedzającym uprawę obornikiem lub kompostem. W zależności od odmiany kalafiora wysadza się go do skrzynek w lutym, marcu bądź nawet w czerwcu. Sadzonki należy sadzić w rozstawie co około 40 cm[4].
Niektóre kultywaryEdytuj
- 'Idol'
- 'Pionier'
- 'Zelandia'
- 'Master'
- 'Stella Nowa'
- 'Erfurcki 150'
- 'Ekspres'
- 'Inspektowy z Mor'
PrzypisyEdytuj
- ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-05-13].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular Plants of Poland - A Checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 1995. ISBN 83-85444-38-6.
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-10-27].
- ↑ Magdalena Michalak: Kalafior (pol.). Murator S.A. rok=2013. [dostęp 2013-04-24].
BibliografiaEdytuj
- H. Czarnocka: Warzywa kapustne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1976.