Lew Jaszyn

piłkarz rosyjski

Lew Iwanowicz Jaszyn, ros. Лев Иванович Яшин (ur. 22 października 1929 w Moskwie, zm. 20 marca 1990 tamże) – radziecki piłkarz który grał na pozycji bramkarza[1]. Mistrz Europy 1960 i wicemistrz Europy 1964. Uważany jest za najlepszego bramkarza w historii piłki nożnej[2][3][4][5][6].

Lew Jaszyn
Лев Яшин
Ilustracja
Pełne imię i nazwisko Lew Iwanowicz Jaszyn
(Лев Иванович Яшин)
Data i miejsce urodzenia 22 października 1929
Moskwa
Data i miejsce śmierci 20 marca 1990
Moskwa
Wzrost 189 cm
Pozycja bramkarz
Kariera juniorska
Lata Klub
1945 Krasnyj Oktiabr´ Tuszyno
1949–1950 Dinamo Moskwa
Kariera seniorska
Lata Klub Wyst. Gole
1950–1971 Dinamo Moskwa 326 (–240)
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole
1954–1967  ZSRR 80 (–73)
Dorobek medalowy
Mistrzostwa Europy
I miejsce Francja 1960
II miejsce Hiszpania 1964
Odznaczenia
Order LeninaOrder LeninaOrder Czerwonego Sztandaru PracyOrder Czerwonego Sztandaru PracyMedal jubileuszowy „W upamiętnieniu 100-lecia urodzin Władimira Iljicza Lenina”Medal „Za ofiarną pracę w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”Medal jubileuszowy „40 lat Sił Zbrojnych ZSRR”Medal jubileuszowy „Czterdzieści lat zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”Medal „W upamiętnieniu 800-lecia Moskwy”Srebrny Order Olimpijski
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

PoczątkiEdytuj

Jaszyn urodził się w Moskwie w rodzinie robotniczej. W 1941 roku z powodu trwającej II wojny światowej został wraz z bliskimi ewakuowany do Uljanowska, leżącego niemal dziewięćset kilometrów na wschód od Moskwy. Po ukończeniu piątej klasy szkoły podstawowej oddelegowano go do pracy w fabryce wojskowej, gdzie zdobywał doświadczenie zawodowe jako ślusarz[1][7] lub monter[8]. Po wojnie wrócił w rodzinne strony i pracował w Tuszynie, gdzie trenował piłkę nożną w przyzakładowej drużynie[8].

KarieraEdytuj

Całą sportową karierę spędził w stołecznym klubie Dinamo. W klubie tym występował w latach 1949–1971. W czasie 22 lat występów w Dynamie zdobył pięciokrotnie tytuł mistrza ZSRR, a puchar kraju trzykrotnie. Grał również na pozycji bramkarza w drużynie hokejowej Dinama, z którą zdobył mistrzostwo ZSRR w 1953 r.

W 1954 r. Jaszyn zadebiutował w kadrze swojego kraju. W reprezentacji zaliczył 78 występów. Zdobył Mistrzostwo Olimpijskie w 1956 roku, a w cztery lata później tytuł Mistrza Europy. Na Mistrzostwach Świata występował trzykrotnie: 1958, 1962, 1966. Zachował czyste konto w czterech z trzynastu rozegranych meczów. W roku 1970 był również w kadrze ZSRR, ale już jako trzeci bramkarz.

20 października 1957 r. w meczu Polska-ZSRR dwukrotnie pokonał go Gerard Cieślik. Polska wygrała wówczas w Chorzowie 2–1.

Po niepowodzeniu na mundialu 1962 największa krytyka spadła właśnie na niego. Obrażony na kibiców postanowił występować tylko w meczach wyjazdowych reprezentacji.

Lew Jaszyn jest jedynym jak do tej pory bramkarzem, który zdobył Złotą Piłkę magazynu France Football[9]. Dostąpił tego zaszczytu w 1963 r.[7][10]

Jeden z najlepszych występów zanotował w roku 1963 grając w meczu Reszty Świata przeciwko Anglii na stadionie Wembley. Popisał się wówczas serią wspaniałych parad bramkarskich. W całej swej karierze obronił 150 rzutów karnych, dużo więcej niż jakikolwiek inny bramkarz. W 1967 r. odznaczony Orderem Lenina (najwyższe odznaczenie państwowe) za zasługi dla ZSRR. W 1971 r. mając 41 lat rozegrał ostatni mecz dla Dynama Moskwa przeciwko drużynie gwiazd europejskiej piłki. Po zakończeniu kariery piłkarza trenował fińskie drużyny seniorskie oraz młodzieżowe[potrzebny przypis].

Na całym świecie nazywano go Czarną Panterą. Wzięło się to z tego, że zawsze występował w czarnych strojach oraz z powodu jego wyjątkowej sprawności fizycznej. Nazywano go również Czarny Pająk albo Czarna Ośmiornica z powodu długich rąk[11].

W 1986 amputowano mu nogę. Zmarł w 1990 w wyniku powikłań po tej operacji. 13 dni przed śmiercią został uhonorowany tytułem Bohatera Pracy Socjalistycznej i Orderem Lenina[12]. Został pochowany na Cmentarzu Wagańkowskim w Moskwie[1].

FIFA w 1998 roku umieściła Jaszyna w bramce Jedenastki Stulecia[13]. W 2000 roku został wybrany Najlepszym Bramkarzem Stulecia, wyprzedzając Gordona Banksa[14]. W 2002 roku FIFA wyróżniła Jaszyna również jako najlepszego bramkarza finałów Mistrzostw Świata[15].

Życie prywatneEdytuj

Był żonaty z Walentiną Timofiejewną, z którą miał dwie córki: Irinę i Jelenę. Wnuk Jaszyna, Wasilij Frołow również był bramkarzem[1] – grał w drużynach Dinamo Petersburg i Zielenograd Moskwa.

StatystykiEdytuj

  • 813 meczów w karierze (480 bez straconego gola)
  • 326 meczów rozegranych dla Dinama Moskwa w wyjściowym składzie
  • 78 meczów w reprezentacji (70 goli straconych)
  • 13 występów na Mistrzostwach Świata (4 mecze bez straconego gola)
  • 2 występy w meczach Reszty Świata, przeciwko Anglii w 1963 oraz Brazylii w 1968 roku
  • 150 obronionych rzutów karnych (średnio bronił co trzeci rzut karny)

OsiągnięciaEdytuj

Na podstawie[8]:

 

KluboweEdytuj

  • Mistrzostwo ZSRR w hokeju na lodzie (1953)
  • Mistrzostwo ZSRR w piłce nożnej (5): 1954, 1955, 1957, 1959, 1963
  • Wicemistrzostwo ZSRR (6): 1950, 1956, 1958, 1962, 1967, 1970
  • Puchar ZSRR (3): 1953, 1967, 1970

ReprezentacyjneEdytuj

PozostałeEdytuj

CiekawostkiEdytuj

  • Nagroda dla najlepszego bramkarza Mundialu jest nazwana jego imieniem.
  • Lew Jaszyn jest jedynym bramkarzem w historii MŚ który przepuścił gola bezpośrednio z rzutu rożnego. Autorem tej bramki jest Kolumbijczyk Marcos Coll.
  • Lew Jaszyn widnieje na oficjalnym plakacie MŚ 2018[11].

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b c d Лев Иванович Яшин (ros.). academydinamo.ru. [dostęp 2015-11-16].
  2. ↑ Lev Ivanovich Yashin | Soviet athlete | Britannica.com, www.britannica.com [dostęp 2019-02-21] (ang.).
  3. ↑ https://web.archive.org/web/20101020054643/http://adnradio.cl/mundial2010/nota.aspx?id=1299962
  4. ↑ Chile 1962 en MARCA.com | La humillación al mejor portero del mundo, www.marca.com [dostęp 2019-02-21].
  5. ↑ Jascin, idolo e leggenda, archiviostorico.gazzetta.it [dostęp 2019-02-21] (wł.).
  6. ↑ England Player Honours - World Soccer Players of the Century, www.englandfootballonline.com [dostęp 2019-02-21].
  7. ↑ a b 1963 – Lev Yachine (fr.). francefootball.fr, 2013-12-08. [dostęp 2015-11-16].
  8. ↑ a b c Ziemowit Ochapski: Lew Jaszyn – Czarna Pantera z Moskwy (pol.). sportowefakty.pl, 2013-09-27. [dostęp 2015-11-16].
  9. ↑ Peter Staunton: Ballon d’Or contender Neuer is the best goalkeeper since Yashin (ang.). goal.com, 2014-12-01. [dostęp 2015-11-16].
  10. ↑ Rob Moore, Karel Stokkermans: European Footballer of the Year („Ballon d’Or”) (ang.). RSSSF. [dostęp 2015-11-16].
  11. ↑ a b Mistrzostwa Świata 2018. Lew Jaszyn na oficjalnym plakacie. (pol.). TVN24, 2017-11-28. [dostęp 2017-12-30].
  12. ↑ Герой Социалистического Труда Яшин Лев Иванович :: Герои страны, www.warheroes.ru [dostęp 2017-11-24].
  13. ↑ World All-Time Teams (ang.). rsssf.com. [dostęp 2015-11-16].
  14. ↑ Karel Stokkermans: IFFHS’ Century Elections (ang.). rsssf.com, 2000-01-30. [dostęp 2015-11-16].
  15. ↑ FIFA World Cup Dream Team (ang.). fifaworldcup.yahoo.com. [dostęp 2015-11-16]. [zarchiwizowane z tego adresu].

BibliografiaEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lew_Jaszyn&oldid=61418313”