Dinamo Moskwa (piłka nożna)
Dinamo Moskwa (ros. Дина́мо Москва́, [dʲɪˈnamə mɐˈskva]; UEFA: FC Dinamo Moskva[1]; w polskojęzycznych mediach często Dynamo) – rosyjski klub piłkarski z siedzibą w Moskwie. W czasach Związku Radzieckiego podlegał Ministerstwu Spraw Wewnętrznych.
| |||
| |||
| Pełna nazwa | Футбольный клуб «Динамо-Москва» | ||
| Przydomek | Biało-Niebiescy (ros. Бело-голубые) Dinamowcy (Динамовцы) | ||
| Barwy | |||
| Data założenia | 18 kwietnia 1923 | ||
| Liga | Priemjer-Liga | ||
| Adres | Leningradski prospekt 36, 125167 Moskwa | ||
| Stadion | VTB Arena (od sez. 2018/19?) | ||
| Trener |  Dmitrij Chochłow
| ||
| |||
| Strona internetowa | |||
Jest to jeden z najstarszych klubów w Rosji[2]. Należy także do najbardziej utytułowanych zespołów piłkarskich tego kraju.
HistoriaEdytuj
PoczątkiEdytuj
Klub został oficjalnie założony 18 kwietnia 1923. Drużynę piłkarską sformował Fiodor Czułkow, oficer GPU, grający już wcześniej w piłkę w drużynie KFS[3]. Swój pierwszy mecz Dinamowcy rozegrali w czerwcu, przegrywając na wyjeździe z drużyną Krasnaja Priesnia (klubem-poprzednikiem moskiewskiego Spartaka). Spotkanie to zakończyło się wynikiem 2–3, a pierwszą w historii bramkę dla Dinama zdobył Wasilij Żytariew[3][4].
|
Skład na mecz z Priesnią |
Początkowo Towarzystwo nie było w stanie nawet wyposażyć piłkarzy w koszulki i buty, dlatego grali oni w strojach KFS: białych koszulkach z czarnym kołnierzem[5].
Co ciekawe, w tym meczu sędziował Konstantin Kwasznin - ówczesny piłkarz Presnii, a późniejszy trener Dinama.
Pierwsze sukcesyEdytuj
Jeszcze zanim powstała ogólnokrajowa liga, Biało-Niebiescy odnosili lokalne sukcesy, takie jak mistrzostwo Moskwy (pierwsze w 1926) i Puchar Towarzystwa Sportowego Dinamo (1929). Swój pierwszy międzynarodowy mecz Dinamo rozegrało 6 września 1926 wygrywając 7–1 z drużyną robotników Łotwy[6].
W tym czasie tworzyły się także symbole klubu. W 1926 roku pojawił się klubowy emblemat, autorstwa jednego z zawodników, Aleksandra Borisowa. W 1928 zbudowany został Centralny Stadion Dinamo na którym moskiewski klub rozgrywał swoje „domowe” mecze przez następne 80 lat.
Lata sławyEdytuj
Wiosną 1936 roku po raz pierwszy odbyły się Mistrzostwa ZSRR. Biało-Niebiescy wygrali wszystkie 6 meczów i z kompletem punktów wyprzedzili m.in. Dynamo Kijów. Jesienią wyprzedził ich tylko lokalny rywal - Spartak. Rok później Dinamowcy wrócili na ligowy szczyt, a do tego zdobyli puchar kraju wygrywając w finale z Dinamem Tbilisi 5–2.
| Puchar ZSRR Finał 16 lipca 1937 |
Dinamo Moskwa | 5–2 | Dinamo Tbilisi | Centralny Stadion Dinamo, Moskwa | ||
Smirnow  21' Siemiczastny 22', 35', 72' Iljin 75'
|
19' W. Berdzeniszwili 60' M. Berdzeniszwili
|
Widzów: ~ 47 000 Sędzia: W. Striepichiejew | ||||
Po kolejne mistrzostwo Dinamo sięgnęło w 1940. Do wybuchu Wielkiej Wojny Ojczyźnianej (II wojny światowej) klub zgromadził więc 3 tytuły mistrzowskie i jeden puchar.
Po trzyletniej przerwie w krajowych rozgrywkach, Dinamo pozostało w gronie najsilniejszych radzieckich klubów. W odnowionym składzie zdobyło Mistrzostwo ZSRR w 1945, rozgramiając większość rywali, a jedynym zespołem jaki zdołał ich wtedy pokonać w bezpośrednim meczu był CSKA Moskwa. W listopadzie tegoż roku, jako pierwsza w historii radziecka drużyna klubowa, Dinamowcy wybrali się na zachód, do Wielkiej Brytanii, gdzie zremisowali z Chelsea 3–3 i Rangers F.C. 2–2, zaś wygrali z Cardiff City 10–1 oraz z Arsenalem 4–3.
| 21 listopada 1945 14:15
|
Arsenal 
|
3–4 |  Dinamo Moskwa
|
Londyn | ||
| Mortensen 12', 35' Ruce 38'
|
1', 63' Bobrow 41' Bieskow 48' S. Sołowjow
|
Widzów: 55 000 Sędzia:  N. Łatyszew
| ||||
W latach 1954—1960 Dinamowcy rokrocznie stawali na ligowym podium, w tym pięciokrotnie zajmując pierwsze miejsce. W 1963 roku Lew Jaszyn, jako pierwszy i jedyny bramkarz, został nagrodzony Złotą Piłką.
Lata 70. i 80. XX wiekuEdytuj
Po okresie dominacji schedę po moskiewskim Dinamie w lidze przejął Spartak a potem również Dynamo Kijów. W 1972 roku miało miejsce jeszcze jedno ważne osiągnięcie Dinama z Moskwy, które dotarło do finału Pucharu Zdobywców Pucharów przegrywając w nim 2–3 ze szkockim Rangers F.C.
W 1973 i 1975 roku klub zajmował trzecie miejsce w lidze. Wiosną 1976 roku Dinamowcy Moskwy zdobyli swój ostatni, 11-ty, tytuł mistrza ZSRR. Rok później sięgnęli po puchar.
W następnej dekadzie wyniki były „w kratkę”, np. w 1984 Dinamowcy ukończyli ligę na odległym miejscu 16, a zdobyli krajowy puchar.
Dinamo Moskwa było jednym z dwóch klubów, które brały udział we wszystkich 54 sezonach Mistrzostw ZSRR.
Lata 90.Edytuj
Po rozpadzie ZSRR (1991) w każdym z krajów rozgrywki zaczęły się odbywać osobno. W pierwszym sezonie ligi rosyjskiej (1992) Dinamowcy zajęli trzecie miejsce, a rok później powtórzyli to osiągnięcie. Sezon 1994 Dinamo zakończyło na drugim miejscu, a rok później zdobyło Puchar Rosji wygrywając w finale po serii karnych z Rotorem Wołgograd.
Dinamowcy występowali w Pucharze Zdobywców Pucharów (1996) i Pucharze Intertoto (1997), jednak nie odnieśli tam znaczących sukcesów. Niemniej półfinał tych drugich rozgrywek to najdalsza runda do jakiej zdołał dobrnąć klub w czasach poradzieckich.
W sezonie 1997 Dinamo ponownie stanęło na ligowym podium, wyprzedzone jedynie przez Spartak i wołgogradzki Rotor. W finale rozgrywek pucharowych Dinamowcy przegrali wówczas 0–2 z Lokomotiwem.
2000–2010Edytuj
 |
Tę sekcję należy dopracować |
Na początku XXI wieku klub pozyskiwał wielu sponsorów, co umożliwiło rozwój i kupno wielu nowych zawodników. Wyniki jednak nie przychodziły. Klub optymistycznie wchodzący w nowe tysiąclecie jako piąta drużyna Rosji, potem dołował[styl do poprawy], szczególnie w latach 2004 i 2006, kiedy to zajmował odległe dwucyfrowe miejsca. W 2007 roku sytuacja się poprawiła, a Dinamowcy ukończyli sezon jako szósta drużyna kraju, dochodząc też do ćwierćfinału rozgrywek pucharowych. Z początkiem 2008 r. nowym sponsorem klubu został Alszir Usmanow, właściciel holdingu Metalloinvest oraz kilku innych dużych podmiotów gospodarczych. Spowodowało to, że przed sezonem 2008 drużyna z Moskwy stawiana była[przez kogo?] jako kandydat do podium, a w przyszłości pewnie i do mistrzostwa. Biało-Niebiescy zakończyli ten sezon na trzecim miejscu, co dało im możliwość gry w eliminacjach Ligi Mistrzów UEFA. Dinamowcy wygrali 1–0 z Celtic F.C. w Glasgow po bramce Aleksandra Kokorina, jednak porażka 0–2 w rewanżu oznaczała awans szkotów do następnej rundy. Sezon 2009 Biało-Niebiescy zakończyli na przeciętnym 8. miejscu w Priemjer-Lidze.
Od 2010 roku sponsorem Dinama jest drugi co do wielkości bank w Rosji - Bank VTB.
Współczesność 2011–2019Edytuj
.jpg)
Sezon 2011-12 był pierwszym w historii rosyjskiej piłki sezonem rozgrywanym w tzw. systemie jesień-wiosna. Dinamowcy ukończyli go na czwartym miejscu, a w Pucharze Rosji dotarli do finału, gdzie minimalnie lepszy okazał się Rubin Kazań.
Sezon 2012/13, mimo słabego początku, Dinamo skończyło na siódmej pozycji, a mogło nawet wyżej gdyby nie porażka z „outsiderem” ligi Ałaniją Władykaukaz (0–1) w przedostatniej kolejce. W następnym sezonie Biało-Niebiescy zajęli 4. miejsce, pokonując po drodze późniejszych mistrzów CSKA Moskwa (2–0 na wyjeździe i 4–2 u siebie) i wicemistrzów Zenit Petersburg (4–2 na wyjeździe).
Po wygranych kwalifikacjach, w sezonie 2014/15, Dinamo zadebiutowało w rozgrywkach Ligi Europy UEFA, gdzie odniosło szereg zwycięstw stając się trzecią drużyną w historii tych rozgrywek, która wygrała wszystkie mecze fazy grupowej[potrzebny przypis]. Biało-Niebiescy odpadli dopiero w 1/8 finału, przegrywając z SSC Napoli. Do tego powtórzyli czwarte miejsce w krajowej lidze, które dawało możliwość występowania w LE. Decyzją UEFA klub jednak nie został dopuszczony do rozgrywek europejskich następnego sezonu, z powodu problemów finansowych (tzw. finansowe fair-play)[7].
Z klubu odeszła część podstawowych zawodników np. Mathieu Valbuena, a niedoświadczeni młodzi gracze nie zdołali utrzymać drużyny na poziomie z poprzedniego roku. Po serii ligowych porażek wiosną 2016 roku Dinamowcy zaczęli się osuwać w dół tabeli. 21 maja 2016 po przegranej z Zenitem Petersburg (0–3) Dinamo Moskwa po raz pierwszy w historii spadło z najwyższej ligi[8].
W Pierwszej Dywizji Dinamo spędziło jeden sezon, zapewniając sobie powrót do Priemjer-Ligi już 7 kolejek przed końcem rozgrywek[9][10]. W dwóch kolejnych sezonach w Priemjer-Lidze celem drużyny było głównie bezpieczne utrzymanie. Dinamowcy finiszowali kolejno na 8. i 12. miejscu. W ostatniej kolejce ligowej sezonu 2018/19 zainaugurowano nowy stadion klubu – VTB Arena. Dinamowcy zremisowali wówczas z Arsenałem Tuła 3–3[11].
Nowe otwarcieEdytuj
Latem 2019 klub znacząco wzmocnił swoją kadrę, sprowadzając aż dziesięciu nowych zawodników. Wśród nich Maximilian Philipp, sprowadzony z niemieckiego Dortmundu za 20 milionów €, stał się najdroższym transferem w historii Dinama[12].
StatystykiEdytuj
| ||||||||||||||||
| Poziom | Rozgrywki | Razy | M | Z | R | P | B+ | B– | Pkt | Sezon(y) [lata] | Awanse | Spadki | Naj. | |||
| I | Priemjer-Liga | 26 | 802 | 323 | 237 | 242 | 1104 | 923 | 1206 | 1992–2016, 2017– | 1 | 2 | ||||
| II | Pierwyj diwizion | 1 | 38 | 26 | 9 | 3 | 64 | 25 | 87 | 2016/17 | 1 | 1 | ||||
| III | Wtoroj diwizion | – | ||||||||||||||
Barwy i symboleEdytuj
Tradycyjnymi barwami Dinama są kolory biały i niebieski. Barwy zostały zatwierdzone przez Towarzystwo Sportowe Dinamo w 1926, symbolizując słowa swojego zwierzchnika Feliksa Dzierżyńskiego o czystych i jasnych myślach pracowników swej organizacji[potrzebny przypis].
Autorem pierwszego klubowego klubowego emblematu był Aleksandr Borisow.
1926 r.
1939 r.
1992 r.
StrojeEdytuj
       1924
|
  1936
|
  1937, 1945
|
 1953
|
    1970
|
1977
|
    1984
|
 2007
|
     2012
|
   2013
|
 2015
|
  2017
|
SukcesyEdytuj
MiędzynarodoweEdytuj
| |||||
| Rozgrywki | Osiągnięcie | Razy | Sezon(y) | ||
|---|---|---|---|---|---|
 Liga Europy (Puchar UEFA) |
zdobywca | - | |||
| finalista | - | ||||
 Puchar Zdobywców |
zdobywca | - | |||
| finalista | 1 | 1972 | |||
KrajoweEdytuj
| |||||
| Rozgrywki | Osiągnięcie | Razy | Sezon(y) | ||
|---|---|---|---|---|---|
Mistrzostwo |
I miejsce | 11 | 1936 (w), 1937, 1940, 1945, 1949, 1954, 1955, 1957, 1959, 1963, 1976 | ||
| II miejsce | 11 | 1936 (j), 1946, 1947, 1948, 1950, 1956, 1958, 1962, 1967, 1970, 1986 | |||
| III miejsce | 5 | 1952, 1960, 1973, 1975, 1990 | |||
Puchar |
zdobywca | 6 | 1937, 1953, 1967, 1970, 1977, 1984 | ||
| finalista | 5 | 1945, 1949, 1950, 1955, 1979 | |||
Superpuchar |
zdobywca | 1 | 1977 | ||
| finalista | 1 | 1984 | |||
| |||||
| Rozgrywki | Osiągnięcie | Razy | Sezon(y) | ||
|---|---|---|---|---|---|
 Mistrzostwo |
I miejsce | - | |||
| II miejsce | 1 | 1994 | |||
| III miejsce | 4 | 1992, 1993, 1997, 2008 | |||
 Puchar |
zdobywca | 1 | 1995 | ||
| finalista | 4 | 1997, 1999, 2012 | |||
II liga |
I miejsce | 1 | 2017 | ||
| II miejsce | - | ||||
| III miejsce | - | ||||
StadionEdytuj
ZawodnicyEdytuj
- skład na sezon 2019/20[13]
|
|
TrenerzyEdytuj
- 1936 –
Konstantin Kwasznin - 1937 – Wiktor Dubynin
- 1938 – Michaił Towarowski
- 1939 – Wiktor Dubynin
- 1939 – Wiktor Tietierin
- 1939 – Lew Korczebokow
- 1939 – Wiktor Tietierin
- 1940-44 – Borys Arkadiew
- 1945-50 – Michaił Jakuszyn
- 1950-51 – Wiktor Dubynin
- 1951-53 – Michaił Siemiczastny
- 1953-60 – Michaił Jakuszyn
- 1961 – Wsiewołod Blinkow
- 1962-65 – Aleksandr Ponomariow
- 1965-66 – Wiaczesław Sołowjow
- 1967-72 – Konstantin Bieskow
- 1973-74 – Gawriił Kaczalin
- 1975-79 – Aleksandr Siewidow
- 1979 – Wiktor Cariow (p.o.)
- 1979 – Iwan Mozer (p.o.)
- 1980 – Jewgienij Gorianski
- 1980-83 – Wiaczesław Sołowjow
- 1984-85 – Aleksandr Siewidow
- 1985-87 – Eduard Małofiejew
- 1987-90 – Anatolij Byszowiec
- 1990-91 – Siemion Altman (p.o.)
- 1991-93 –
Walerij Gazzajew - 1993 – Adamas Gołodiec
- 1994-95 – Konstantin Bieskow
- 1995-98 – Adamas Gołodiec
- 1998-99 – Gieorgij Jarcew
- 1999 – Aleksiej Pietruszyn
- 2000–01 – Walerij Gazzajew
- 2001–02 – Aleksandr Nowikow
- 2002–03 –
Wiktor Prokopenko - 2003–04 –
Jaroslav Hřebík - 2004 – Wiktor Bondarienko
- 2004–05 – Oleg Romancew
- 2005 – Andriej Kobielew
- 2005 –
Ivo Wortmann - 2006 – Jurij Siomin
- 2006–10 – Andriej Kobielew
- 2010–11 –
Miodrag Božović - 2011–12 – Siergiej Siłkin
- 2012–14 –
Dan Petrescu - 2014–15 – Stanisław Czerczesow
- 2015–16 – Andriej Kobielew
- 2016 (maj) – Siergiej Czikiszew (p.o.)
- 2016–17 – Jurij Kalitwincew
- od paź. 2017 – Dmitrij Chochłow
PrzypisyEdytuj
- ↑ FC Dinamo Moskva (ang.). uefa.com.
- ↑ В каком возрасте российские клубы? (ros.). soccer.ru.
- ↑ a b Легенды «Динамо» - Фёдор Чулков (ros.). fcdynamo.ru, 2017-02-17.
- ↑ Динамо (Москва) - Красная Пресня (Москва) 2:3 (ros.).
- ↑ ГОД 1923: „Первые робкие шаги” (ros.). fcdin.com.
- ↑ Динамо (Москва) - Сборная рабочих Латвии (Латвия) 7:1 (ros.).
- ↑ Решение УЕФА: дисквалификация в еврокубках на сезон (ros.). 2015-06-19.
- ↑ Динамо впервые в истории вылетело из высшего дивизиона... (ros.). TASS, 2016-05-21.
- ↑ Динамо вернулось в РФПЛ (ros.). fcdin.com, 2017-04-12.
- ↑ «Динамо» в Премьер-Лиге! (ros.). fcdynamo.ru, 2017-04-12.
- ↑ «Динамо» и «Арсенал» сыграли вничью, Premierliga.ru, 26 maja 2019 (ros.).
- ↑ Михаил Громов: Самая дорогая покупка в истории «Динамо». Представление Максимилиана Филиппа (ros.). Fcdin.com, 2019-08-13.
- ↑ Динамовцы определились с игровыми номерами, Fcdin.com, 8 lipca 2019 [dostęp 2019-07-10] (ros.).
Linki zewnętrzneEdytuj
- Oficjalna strona klubowa (ros.)
- Strona nieoficjalna (ros.)