Wikipedia

Dinamo Moskwa (piłka nożna)

rosyjski klub piłki nożnej
Ten artykuł dotyczy klubu piłkarskiego. Zobacz też: Dinamo Moskwa w innych sportach.

Futbolnyj Klub Dinamo Moskwa (ros. Футбольный клуб Динамо Москва, [dʲɪˈnamə mɐˈskva]; ang. FC Dynamo Moscow[2], w polskojęzycznych mediach często Dynamo) – rosyjski klub piłkarski z siedzibą w Moskwie. Jeden z najstarszych klubów w Rosji[3], należy także do najbardziej utytułowanych zespołów piłkarskich tego kraju[4].

piłka nożna
Dinamo Moskwa
«Динамо» Москва
Ilustracja
Pełna nazwa

Акционерное общество «Футбольный клуб Динамо-Москва»

Przydomek

Бело-Голубые (Biało-Niebiescy)
Динамовцы (Dinamowcy)

Barwy

       
biało-niebieskie

Data założenia

18 kwietnia 1923

Debiut w najwyższej lidze

1936

Liga

Priemjer-Liga

Państwo

 Rosja

Miasto wydzielone

 Moskwa

Adres

Leningradski prospekt 36, 125167 Moskwa[1]

Stadion

VTB Arena

Menedżer generalny

Željko Buvač(inne języki)

Trener

Marcel Lička

Asystent trenera

Pawieł Ałpatow,
Volkan Bulut,
Andrij Woronin

Stroje
domowe
Stroje
wyjazdowe
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Historia

edytuj

Początki

edytuj

Dinamo zostało oficjalnie założone 18 kwietnia 1923 w Moskwie z inicjatywy grupy pracowników organów bezpieczeństwa[5] (Pawieła Uralca, Michaiła Ławrientjewa, Dmitrija Iwanowa i Kiriłła Kuźmina[4]), za zgodą Feliksa Dzierżyńskiego[4][6]. Drużynę piłkarską sformował bramkarz Fiodor Czułkow, grający już wcześniej w piłkę w Klubie Futbolistów Sokolniki (KFS)[4][7][8].

Swój pierwszy mecz Dinamowcy rozegrali 17 czerwca 1923, przegrywając na wyjeździe z drużyną Krasnaja Priesnia. Spotkanie to zakończyło się wynikiem 2:3, a pierwszą w historii bramkę dla Dinama zdobył Wasilij Żytariew, olimpijczyk z 1912 roku[7]. Sędziował w tym meczu Konstantin Kwasznin – ówczesny piłkarz Presnii (sic), a późniejszy trener Dinama[9].

Skład na mecz z Priesnią
17 czerwca 1923
„Krasnyj Stadion”, Moskwa
Fiodor Czułkow
Aleksandr Pietrow
Nikołaj Ignatow
Iwan Łenczikow
Iwan Owieczkin
Siergiej Niewierow
Siergiej Szumieł
Nikołaj Troicki
Michaił Dienisow
Wasilij Żytariew
Boris Titow

Początkowo Towarzystwo Dinamo nie było w stanie nawet wyposażyć piłkarzy w koszulki i buty, dlatego swój pierwszy mecz rozegrali oni w strojach KFS: białych koszulkach z czarnym kołnierzem[8][10].

Jeszcze zanim powstała ogólnokrajowa liga, Biało-Niebiescy odnosili lokalne sukcesy, takie jak mistrzostwo Moskwy (pierwsze w 1926) i Puchar Towarzystwa Sportowego Dinamo (1929). Swój pierwszy międzynarodowy mecz Dinamo rozegrało 6 września 1926, wygrywając 7:1 z drużyną robotników Łotwy[11].

W tym czasie tworzyły się także symbole klubu. W 1926 roku pojawił się klubowy emblemat, autorstwa jednego z zawodników, Aleksandra Borisowa. W 1928 zbudowany został Centralny Stadion Dinamo, na którym moskiewski klub rozgrywał swoje „domowe” mecze przez następne 80 lat.

Lata sławy

edytuj

Wiosną 1936 roku po raz pierwszy odbyły się Mistrzostwa ZSRR. Biało-Niebiescy wygrali wszystkie 6 meczów i z kompletem punktów wyprzedzili wicemistrza Dynamo Kijów. Jesienią wyprzedził ich tylko lokalny rywal Spartak. W 1937 Dinamowcy wrócili na ligowy szczyt, a do tego zdobyli puchar kraju wygrywając w finale z Dinamem Tbilisi (5:2). Po kolejne mistrzostwo Dinamo z Moskwy sięgnęło w 1940 roku. Tak więc do wybuchu Wielkiej wojny ojczyźnianej (1941) klub zgromadził 3 tytuły mistrzowskie i jeden puchar kraju.

Po trzyletniej przerwie w krajowych rozgrywkach, Dinamo pozostało w gronie najsilniejszych radzieckich klubów. W odnowionym składzie zdobyło mistrzostwo ZSRR w 1945, wysoko zwyciężając większość rywali, a jedynym zespołem który zdołał ich wtedy pokonać w bezpośrednim meczu był wicemistrz CDKA Moskwa. W listopadzie tegoż roku, jako pierwsza radziecka drużyna klubowa, Dinamowcy wybrali się do Wielkiej Brytanii, gdzie zremisowali z Chelsea (3:3) i Rangers (2:2), zaś wygrali z Cardiff City (10:1) i z Arsenalem (4:3)[12].

Osobny artykuł: Tournée Dinama Moskwa po Wielkiej Brytanii.

W latach 1954–1960 moskiewscy Dinamowcy rokrocznie stawali na ligowym podium, w tym pięciokrotnie zajmując pierwsze miejsce. W 1963 roku Lew Jaszyn, jako pierwszy i jedyny bramkarz, został nagrodzony Złotą Piłką – nagrodą dla najlepszego piłkarza.

Lata 70. i 80. XX wieku

edytuj

Po okresie dominacji schedę po moskiewskim Dinamie w radzieckiej lidze przejął Spartak, a następnie Dynamo Kijów. W 1972 roku miało miejsce jeszcze jedno ważne osiągnięcie Dinama z Moskwy, które dotarło do finału Pucharu Zdobywców Pucharów przegrywając w nim 2:3 ze szkockim Rangers.

W 1973 i 1975 roku klub zajmował trzecie miejsce w lidze. Wiosną 1976 roku Dinamowcy Moskwy zdobyli swój ostatni, jedenasty tytuł mistrza ZSRR. Rok później sięgnęli po puchar. W następnej dekadzie wyniki były mieszane, np. w 1984 Dinamowcy ukończyli ligę na odległym szesnastym miejscu, zato zdobyli krajowy puchar.

Dinamo Moskwa było jednym z dwóch klubów, obok Dynama Kijów, który uczestniczył we wszystkich 54 sezonach Mistrzostw ZSRR[13].

Lata 90.

edytuj

Po rozpadzie ZSRR (1991) w każdym z krajów rozgrywki zaczęły się odbywać osobno. Nastąpiły również zmiany systemowe – zmienił się status prawny klubu[13]. W pierwszym sezonie ligi rosyjskiej (1992) Dinamowcy zajęli trzecie miejsce, a rok później powtórzyli to osiągnięcie. Sezon 1994 Dinamo zakończyło na drugim miejscu, a rok później zdobyło Puchar Rosji wygrywając w finale po serii karnych z Rotorem Wołgograd. Dinamowcy występowali w Pucharze Zdobywców Pucharów 1996 i Pucharze Intertoto 1997, jednak nie odnieśli tam znaczących sukcesów. Niemniej półfinał tych drugich rozgrywek to najdalsza runda europejskich rozgrywek, do jakiej ten klub zdołał dobrnąć w czasach poradzieckich. W sezonie 1997 Dinamo ponownie stanęło na ligowym podium, wyprzedzone jedynie przez Spartak i Rotor. W finale rozgrywek pucharowych Dinamowcy przegrali wówczas 0:2 z Lokomotiwem.

2000–2010

edytuj
 
Zenit Petersburg – Dinamo, 2006.

Na początku XXI wieku klub pozyskał nowych sponsorów, co umożliwiło rozwój i kupno wielu nowych zawodników. Wyniki odbiegały jednak od oczekiwań, szczególnie w latach 2004 i 2006, kiedy to zajmował odległe ligowe miejsca. W 2007 roku sytuacja się poprawiła, a Dinamowcy ukończyli sezon jako szósta drużyna kraju, dochodząc też do ćwierćfinału rozgrywek pucharowych. Z początkiem 2008 nowym sponsorem klubu został miliarder Aliszer Usmanow, właściciel holdingu Metalloinvest oraz kilku innych dużych podmiotów gospodarczych. Spowodowało to, że przed sezonem 2008 drużyna z Moskwy była wymieniana jako kandydat do mistrzostwa. Biało-Niebiescy zakończyli ten sezon na trzecim miejscu, co dało im możliwość gry w eliminacjach Ligi Mistrzów UEFA. Dinamowcy wygrali tam 1:0 z Celtic F.C. w Glasgow po bramce Aleksandra Kokorina, jednak porażka 0:2 w rewanżu oznaczała awans szkotów do następnej rundy. Sezon 2009 Biało-Niebiescy zakończyli na przeciętnym ósmym miejscu w Priemjer-Lidze.

W 2010 roku głównym sponsorem Dinama został drugi co do wielkości bank w Rosji – Bank VTB.

2011–2019

edytuj
 
Dinamo Moskwa przed meczem z RSC Anderlecht, 26 lutego 2015.

Sezon 2011/12 był pierwszym w historii rosyjskiej piłki sezonem rozgrywanym w tzw. systemie jesień-wiosna. Dinamowcy ukończyli go na czwartym miejscu, a w Pucharze Rosji dotarli do finału, gdzie minimalnie lepszy okazał się Rubin Kazań.

Sezon 2012/13, mimo słabego początku, Dinamo skończyło na siódmej pozycji, a mogło nawet wyżej gdyby nie porażka z „outsiderem” ligi Ałaniją Władykaukaz (0:1) w przedostatniej kolejce. W następnym sezonie Biało-Niebiescy zajęli 4. miejsce, pokonując po drodze późniejszych mistrzów CSKA Moskwa (2:0 na wyjeździe i 4:2 u siebie) i wicemistrzów Zenit Petersburg (4:2 na wyjeździe).

Po wygranych kwalifikacjach, w sezonie 2014/15, Dinamo zadebiutowało w rozgrywkach Ligi Europy UEFA, gdzie wygrali wszystkie mecze grupowe. Biało-Niebiescy odpadli dopiero w 1/8 finału, przegrywając z SSC Napoli. Do tego powtórzyli czwarte miejsce w krajowej lidze, które dawało możliwość występowania w Lidze Europy. Decyzją UEFA klub jednak nie został dopuszczony do rozgrywek europejskich następnego sezonu, z powodu problemów finansowych (tzw. finansowe fair-play)[14].

Z klubu odeszła część podstawowych zawodników np. Mathieu Valbuena, a niedoświadczeni młodzi gracze nie zdołali utrzymać drużyny na poziomie z poprzedniego roku. Po serii ligowych porażek wiosną 2016 roku Dinamowcy osunęli się w dół tabeli. 21 maja 2016 po przegranej z Zenitem Petersburg (0:3) Dinamo Moskwa po raz pierwszy w historii spadło z najwyższej ligi[15].

W Pierwszej Dywizji Dinamo spędziło jeden sezon, zapewniając sobie powrót do Priemjer-Ligi już 7 kolejek przed końcem rozgrywek[16][17]. W dwóch kolejnych sezonach w Priemjer-Lidze celem drużyny było głównie bezpieczne utrzymanie. Dinamowcy finiszowali kolejno na ósmym i dwunastym miejscu.

Nowe otwarcie

edytuj

Latem 2019 klub znacząco wzmocnił swoją kadrę, sprowadzając aż dziesięciu nowych zawodników. Wśród nich Maximilian Philipp, sprowadzony z niemieckiego Dortmundu za 20 mln €, stał się najdroższym transferem w historii Dinama[18]. Jesienią 2020 trenerem biało-niebieskich został Sandro Schwarz[19]. Udało się przezwyciężyć problemy natury ekonomicznej; w lutym 2022 roku VTB przekazał akcje klubu Towarzystwu Dinamo[20].

W sezonie 2021/22 moskiewskie Dinamo było wymieniane wśród kandydatów do gry o mistrzostwo[21]. Mocnymi stronami drużyny miały być odnowiony skład (do klubu powrócił np. napastnik Fiodor Smołow[22]) i taktyka trenera Schwarza[23][24][25]. Celem deklarowanym przez zarząd było wejście do pierwszej piątki[26]. Dinamo ukończyło rozgrywki ligowe 2021/22 na trzecim miejscu.

Barwy i symbole

edytuj
 
Emblemat Dinama w czasach ZSRR

Barwami Dinama są kolory biały i niebieski/błękitny (бело-голубые)[13]. Barwy te zostały zatwierdzone przez Towarzystwo Sportowe Dinamo w 1926 roku[5].

Autorem klubowego emblematu – stylizowanej litery „D” wpisanej w rąb – był w tymże 1926 roku Aleksandr Borisow, jeden z piłkarzy[5].

Stroje

edytuj
 
 
 
 
 
1924
 
 
 
 
 
1936
 
 
 
 
 
1937, 1945
 
 
 
 
 
1953
 
 
 
 
 
1970
 
 
 
 
 
1977
 
 
 
 
 
1984
 
 
 
 
 
2007
 
 
 
 
 
2012
 
 
 
 
 
2013
 
 
 
 
 
2015
 
 
 
 
 
2017

Sukcesy

edytuj

Międzynarodowe

edytuj
Osobny artykuł: Dinamo Moskwa w europejskich pucharach.
  Zdobyte trofea w rozgrywkach międzynarodowych (stan na: 2019)
Rozgrywki Osiągnięcie Razy Sezon(y)
 
Liga Europy
(Puchar UEFA) 		zdobywca –
finalista –
 
Puchar Zdobywców 		zdobywca –
finalista 1 1972

Krajowe

edytuj
  Zdobyte trofea w rozgrywkach Związku Radzieckiego (stan na: rozpad ZSRR, 1991)
Rozgrywki Osiągnięcie Razy Sezon(y)

Mistrzostwo 		I miejsce 11 1936 (w), 1937, 1940, 1945, 1949, 1954, 1955, 1957, 1959, 1963, 1976
II miejsce 11 1936 (j), 1946, 1947, 1948, 1950, 1956, 1958, 1962, 1967, 1970, 1986
III miejsce 5 1952, 1960, 1973, 1975, 1990

Puchar 		zdobywca 6 1937, 1953, 1967, 1970, 1977, 1984
finalista 5 1945, 1949, 1950, 1955, 1979
 
Superpuchar 		zdobywca 1 1977
finalista 1 1984
  Zdobyte trofea w rozgrywkach Rosji (stan na: 2022-05-29)
Rozgrywki Osiągnięcie Razy Sezon(y)
 
Mistrzostwo 		I miejsce –
II miejsce 1 1994
III miejsce 5 1992, 1993, 1997, 2008, 2022
 
Puchar 		zdobywca 1 1995
finalista 4 1997, 1999, 2012, 2022

II liga 		I miejsce 1 2017
II miejsce –
III miejsce –

Zawodnicy

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Piłkarze Dinama Moskwa.

Skład na sezon 2021/2022

edytuj

Skład aktualny na dzień 8 kwietnia 2022[27].

Nr Poz. Piłkarz
1 BR   Anton Szunin (kapitan)
2 OB   Guillermo Varela
3 OB   Zaurbiek Plijew
4 OB   Siergiej Parszywluk
5 OB   Fabián Balbuena
7 OB   Dmitrij Skopincew
8 PO   Nikola Moro
9 NA   Clinton N’Jie
15 OB   Saba Sazonow
16 BR   Iwan Budaczow
18 OB   Iwan Ordeć
19 NA   Daniił Lesowoj
Nr Poz. Piłkarz
20 NA   Wiaczesław Grulow
24 OB   Roman Jewgienjew
25 PO   Dienis Makarow
31 BR   Igor Łeszczuk
40 NA   Fiodor Smołow
47 PO   Arsen Zacharian
50 OB   Aleksandr Kuticki
53 PO   Sebastian Szymański
70 NA   Konstantin Tiukawin
74 PO   Daniił Fomin
91 NA   Jarosław Gładyszew
93 OB   Diego Laxalt

Trenerzy

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Trenerzy piłkarzy Dinama Moskwa.

Statystyki

edytuj
  Bilans występów klubu Dinamo Moskwa w rozgrywkach piłkarskich Związku Radzieckiego
(Stan na rozpad ZSRR, 1991[28]) 		 
Poziom Rozgrywki Sezony Mecze Z R P B+ B– Pkt Lata Awanse Spadki Naj.
I Klass A / Wysszaja liga 54 1502 714 411 377 2475 1478 1839 1936–1941, 1945–1991 1
II Pierwaja liga –
III Wtoraja liga –
  Bilans występów klubu Dinamo Moskwa w rozgrywkach piłkarskich Rosji
(Stan na koniec sezonu 2018/19) 		 
Poziom Rozgrywki Sezony Mecze Z R P B+ B– Pkt Lata Awanse Spadki Naj.
I Priemjer-Liga 26 802 323 237 242 1104 923 1206 1992–2016, 2017– 1 2
II Pierwyj diwizion 1 38 26 9 3 64 25 87 2016/17 1 1
III Wtoroj diwizion –

Stadion

edytuj
Osobne artykuły: Centralny Stadion Dinamo i VTB Arena.

W pierwszych latach istnienia drużyna Dinama rozgrywała mecze na prowizorycznym boisku na nieużytku w Zaułku Orłowo-Dawydowskim nieopodal Dworca Ryskiego[8]. W 1928 został zbudowany Centralny Stadion Dinamo, który służył kolenym pokoleniom Biało-Niebieskim przez kolejne 80 lat.

W ostatniej kolejce ligowej sezonu 2018/19 zainaugurowano nowy stadion – VTB Arena. Gospodarze zremisowali wówczas 3:3 z Arsenałem Tuła[29].

Kibice

edytuj

W Rosji kibice Dinama Moskwa są zaprzyjaźnieni głównie z CSKA[30][31]. Organizacje kibicowskie przyjaźnią się też z fanami serbskiego OFK Beograd i cypryjskiego Anorthosis Famagusta[32]. Istnieje zorganizowana grupa fanowska Dynastia, która organizuje wyjazdy na mecze i zbiera fundusze na „oprawę”[33]. Kibice Dinama założyli też nieformalną grupę charytatywną Chcę Pomóc (Я хочу помочь)[34].

Wśród sympatyków Dinama byli wymieniani m.in.: przywódca ZSRR Jurij Andropow, minister spraw wewnętrznych Raszyd Nurgalijew, hokeista Aleksandr Owieczkin, szachista Michaił Tal, tenisista Dmitrij Tursunow, gimnastyczka Alina Kabajewa[35].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Футбол [online], Общество «Динамо» [dostęp 2021-11-24] (ros.).
  2. ↑ FC Dynamo Moscow [online], UEFA [dostęp 2021-11-24] (ang.).
  3. ↑ Александр Чистяков, В каком возрасте российские клубы? [online], Soccer.ru [dostęp 2017-05-21] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-14] (ros.).
  4. ↑ a b c d О «Динамо» [online], Fcdin (ros.).
  5. ↑ a b c История [online], Общество «Динамо» [dostęp 2021-11-24] (ros.).
  6. ↑ Stefan Szczepłek, Moja historia futbolu – Świat, Warszawa 2007, ISBN 978-83-86038-79-4.
  7. ↑ a b Легенды «Динамо» – Фёдор Чулков. fcdynamo.ru, 2017-02-17. (ros.).
  8. ↑ a b c История клуба [online], ФК «Динамо-Москва» [dostęp 2021-11-24] (ros.).
  9. ↑ Динамо (Москва) – Красная Пресня (Москва) 2:3. (ros.).
  10. ↑ ГОД 1923: „Первые робкие шаги”. Fcdin. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-21)]. (ros.).
  11. ↑ ГОД 1926: И все-таки первые!. Fcdin. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-17)]. (ros.).
  12. ↑ Покер Бескова, хет-трик Боброва. В 1945-м «Динамо» разнесло «Кардифф Сити» 10:1 во время легендарного британского турне [online], Fcdin, 17 listopada 2021 (ros.).
  13. ↑ a b c d e С.Г. Мереминский, «ДИНА́МО» [online], Большая российская энциклопедия [dostęp 2021-11-24] (ros.).
  14. ↑ Решение УЕФА: дисквалификация в еврокубках на сезон. 2015-06-19. (ros.).
  15. ↑ Антон Рассказов, Динамо впервые в истории вылетело из высшего дивизиона чемпионата России по футболу [online], ТАСС, 21 maja 2016 (ros.).
  16. ↑ Динамо вернулось в РФПЛ [online], Fcdin, 12 kwietnia 2017 [dostęp 2017-04-13] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-13] (ros.).
  17. ↑ «Динамо» в Премьер-Лиге!. fcdynamo.ru, 2017-04-12. (ros.).
  18. ↑ Михаил Громов: Самая дорогая покупка в истории «Динамо». Представление Максимилиана Филиппа. Fcdin, 2019-08-13. (ros.).
  19. ↑ Сандро Шварц – новый главный тренер футбольного клуба «Динамо» Москва [online], Футбольный клуб «Динамо» Москва, 14 października 2020 (ros.).
  20. ↑ ВТБ передал акции ФК «Динамо» обществу «Динамо» [online], Интерфакс, 24 lutego 2022 (ros.).
  21. ↑ Алексей Фомин, «Динамо» кружит: сумеют ли бело-голубые навязать гонку за золото, „Известия”, 28 października 2021 (ros.).
  22. ↑ Точечная селекция «Зенита» и возвращение Смолова в «Динамо». Итоги трансферного окна в РПЛ [online], TASS, 22 lutego 2022 (ros.).
  23. ↑ Сурен Аванесьян, «Динамо» – главный конкурент «Зенита» в чемпионате России по футболу – рулят тактика Сандро Шварца и молодежь [online], Fcdin, 31 sierpnia 2021 (ros.).
  24. ↑ Михаил Гончаров, Почему «Динамо» Шварца такое мощное, готово ли оно к борьбе за золото [online], Чемпионат, 2 października 2021 (ros.).
  25. ↑ Kiriłł Zakatczenko, Что пишут в Германии о московском «Динамо» и работе главного тренера Сандро Шварца [online], Чемпионат, 11 grudnia 2021 (ros.).
  26. ↑ Соловьев назвал выход в еврокубки главной целью Динамо на сезон [online], Интерфакс, 21 grudnia 2021 (ros.).
  27. ↑ Dynamo Moskwa, [w:] baza Transfermarkt (drużyny) [dostęp 2022-04-08].
  28. ↑ Чемпионат СССР w bazie Football Facts (ros.)
  29. ↑ «Динамо» и «Арсенал» сыграли вничью [online], Российская Премьер-Лига, 26 maja 2019 (ros.).
  30. ↑ Валерий Карапетян, Динамо-ЦСКА: дружба на трибунах, дружба на поле [online], Евро-Футбол, 12 kwietnia 2013 [dostęp 2021-11-24] (ros.).
  31. ↑ Филипп Папенков, ЦСКА – Динамо: снежная дружба [online], Sport-Express, 15 listopada 2015 [dostęp 2021-11-26] (ros.).
  32. ↑ ОФК – АНО – ДИНАМО! Едем в Белград! [online], Fcdin, 28 września 2021 [dostęp 2021-11-24] (ros.).
  33. ↑ ДИНАСТИЯ [online] (ros.).
  34. ↑ О нас [online], Я хочу помочь (ros.).
  35. ↑ Константин Евграфов, Известные болельщики Динамо Москва [online], Евро-Футбол, 24 grudnia 2012 (ros.).

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dinamo_Moskwa_(piłka_nożna)&oldid=73807533”