Lucjusz III

papież XII-wieczny

Lucjusz III (łac. Lucius III, właśc. Ubaldo de Lucca, ur. ok. 1100 w Lukce, zm. 25 listopada 1185 w Weronie[1]) – papież w okresie od 1 września 1181 do 25 listopada 1185[2].

Lucjusz III
Lucius Teritus
Ubaldo (Allucingoli)[1]
Ubaldo de Lucca
Papież
Biskup Rzymu
Ilustracja
Kraj działania

Państwo Kościelne

Data i miejsce urodzenia

ok. 1100
Lukka

Data i miejsce śmierci

25 listopada 1185
Werona

Miejsce pochówku

Katedra w Weronie

Papież
Okres sprawowania

1 września 1181–25 listopada 1185

Prior episcoporum ac omnium cardinalium
Okres sprawowania

1162–1 września 1181

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Diakonat

17 grudnia 1138

Prezbiterat

24 maja 1141

Sakra biskupia

21 lub 28 grudnia 1158

Kreacja kardynalska

17 grudnia 1138
Innocentego II

Kościół tytularny

diakon S. Adriano (17 grudnia 1138), prezbiter Santa Prassede (24 maja 1141), biskup Ostia e Velletri (20 grudnia 1158)

Pontyfikat

1 września 1181

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

21/28 grudnia 1158

Konsekrator

nieznany

Życiorys edytuj

Ubaldo urodził w Lukce około roku 1100. Wiadomo, że jego ojciec miał na imię Orlando, natomiast dość powszechnie przypisywane mu nazwisko Allucingoli nie jest poświadczone w źródłach mu współczesnych[3].

Był blisko związany z Bernardem z Clairvaux, nie ma jednak pewności, czy został kiedykolwiek członkiem zakonu cysterskiego. Na podstawie listu, który już jako papież wystosował do kapituły zakonu cysterskiego w 1182, część historyków przyjmuje, że św. Bernard przyjął go do swojego zakonu[1], podczas gdy inni uważają, że Ubaldo został przyjęty jedynie do związanego z cystersami bractwa modlitewnego, ale nie składał ślubów zakonnych[4].

W grudniu 1138 Innocenty II mianował go kardynałem diakonem S. Adriano, a w maju 1141 kardynałem prezbiterem Santa Prassede. W latach 1142-48 kilkakrotnie działał jako legat papieski w Lombardii. W 1156 roku był jednym z kardynałów negocjujących w imieniu papieża Adriana IV tzw. traktat benewencki z królem Sycylii Wilhelmem II. W grudniu 1158 Adrian IV mianował go kardynałem biskupem Ostii[2]. W trakcie podwójnej papieskiej elekcji 1159 poparł prawnie obranego Aleksandra III i konsekrował go w Ninfa koło Velletri. W następnych latach działał jako legat Aleksandra III w królestwie Sycylii (1165-66), Konstantynopolu (1167 i 1168-69) i Lombardii (1176-77). W 1177 był jednym z legatów negocjujących w Wenecji traktat z cesarzem Fryderykiem I Barbarossą, który położył kres trwającej od 1159 roku schizmie papieskiej[1]. Ubaldo był jedną z najbardziej wpływowych osób w kurii Aleksandra III. Podpisywał bulle papieskie między 25 stycznia 1139 a 24 maja 1181.

Pontyfikat edytuj

Został wybrany na papieża po śmierci Aleksandra III, w napiętej sytuacji (jego poprzednik, przez lata zmagający się z antypapieżami, pod koniec pontyfikatu został wygnany z Rzymu). Wskutek wrogiej postawy ludu rzymskiego, Lucjusz koronował się w Velletri (6 września 1181), a w marcu 1182 został zmuszony do opuszczenia Rzymu. Sprawował rządy papieskie z Velletri, następnie z Anagni i Werony[1].

Chcąc odzyskać władzę w Rzymie, próbował nawiązać porozumienie z cesarzem Fryderykiem, początkowo jednak spory o los ziem stanowiących tzw. dziedzictwo Matyldy Toskańskiej oraz bieżąca kwestia obsady arcybiskupstwa Trewiru uniemożliwiały zawarcie sojuszu[1]. Do spotkania papieża z cesarzem doszło ostatecznie na synodzie w Weronie w listopadzie 1184[2]. Uzgodniono wspólne stanowiska w sprawach spadkowych o ziemie, dynastycznych (papież zgodził się koronować syna cesarza, Henryka VI, na króla Italii i zaakceptował małżeństwo Henryka z Konstancją, księżniczką sycylijską)[2] i postępowania wobec heretyków (Kościołowi pozostawiono prawo ekskomuniki, po czym oskarżonych miano przekazywać władzy świeckiej)[1]. Nie znaleziono jednak wspólnego stanowiska w sprawie ważności święceń udzielanych przez schizmatyków w Niemczech i Italii, co spowodowało faktyczne zerwanie rozmów[1]. Przy tej okazji planowano także przygotowania do III wyprawy krzyżowej[2].

Papież nie otrzymał spodziewanej pomocy militarnej i zmarł jesienią 1185 w Weronie[2]. Został pochowany w tamtejszej katedrze[2].

Kardynałowie z nominacji Lucjusza III edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 251-253. ISBN 83-06-02633-0.
  2. a b c d e f g Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 90. ISBN 83-7006-437-X.
  3. Informacja o przynależności Lucjusza III do rodziny Allucingoli, jednej z najznamienitszych w Lukce, pojawia się dopiero w źródłach z XVI wieku (Brixius, s. 90).
  4. Wenck, s. 421-422; Robinson, s. 212.

Bibliografia edytuj

  • Richard P. McBrien, Leksykon papieży. Pontyfikaty od Piotra Apostoła do Jana Pawła II, Warszawa 2003
  • Kazimierz Dopierała, Księga Papieży, Wyd. Pallotinum, Poznań 1996
  • Ian Stuart Robinson, The Papacy 1073-1198. Continuity and innovations, Cambridge University Press 1990
  • Johannes M. Brixius, Die Mitglieder des Kardinalkollegiums von 1130-1181, Berlin 1912
  • Karl Wenck: Die römischen Päpste zwischen Alexander III. und Innocenz III. und der Designationsversuch Weihnachten 1197, w: Albert Brackmann: Papsttum und Kaisertum. Monachium: Verl. d. Münchener Drucke, 1926, s. 415-478.
  • ALLUCINGOLI, O.Cist., Ubaldo. The Cardinals of the Holy Roman Church. [dostęp 2012-12-12]. (ang.).
  • Pope Lucius III. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2012-12-12]. (ang.).