Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego

polska nagroda literacka

Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego[1]polska coroczna nagroda literacka przyznawana od 2010, ustanowiona przez władze Warszawy i przy wsparciu „Gazety Wyborczej[2]. Jej celem jest wyróżnienie najlepszych książek reporterskich, podejmujących ważne problemy współczesności, zmuszających do refleksji i pogłębiających wiedzę o świecie innych kultur. Stanowi również formę uhonorowania polskiego reportera, Ryszarda Kapuścińskiego[3]. Honorowy patronat nad nagrodą objęła żona pisarza, Alicja Kapuścińska[2].

Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego
Nagroda za

reportaż
przekład

Przyznający

m.st. Warszawa[1]

Państwo

 Polska

Lokalizacja

Warszawa

Pierwsze rozdanie

2010

Strona internetowa

Zasady przyznawania nagrody edytuj

Nagroda przyznawana jest autorowi najlepszego reportażu literackiego wydanego po polsku w Polsce w danym roku oraz autorowi najlepszego przekładu reportażu literackiego na język polski (od czwartej edycji nagroda za przekład jest przyznawana niezależnie od nagrody za reportaż). Jurorzy spośród propozycji nadesłanych przez wydawnictwa przyznają najpierw nominacje dla dziesięciu książek (długa lista), z których następnie wybierają finałową piątkę (krótka lista). Podczas gali przyznania nagród jury ogłasza ostatecznych laureatów.

Zwycięzcy otrzymują nagrodę pieniężną w wysokości 100 tys. zł w kategorii najlepszy reportaż literacki roku oraz 20 tys. zł w kategorii najlepszy przekład reportażu literackiego roku (do 2018 r. było to odpowiednio: 50 tys. i 15 tys.)[4][5].

Zdobywcy nagrody za najlepszy reportaż literacki edytuj

Zdobywcy nagrody za najlepszy przekład reportażu na język polski edytuj

  • Edycja I: Jacek Giszczak za przekład z jęz. francuskiego książki Strategia antylop Jeana Hatzfelda, Wydawnictwo Czarne[18]
  • Edycja II: Jerzy Czech za przekład z jęz. rosyjskiego książki Wojna nie ma w sobie nic z kobiety Swietłany Aleksijewicz, Wydawnictwo Czarne[19]
  • Edycja III: Wen Huang (przekład na język angielski) i Agnieszka Pokojska (przekład z tłumaczenia angielskiego na język polski) za książkę Prowadzący umarłych. Opowieści prawdziwe. Chiny z perspektywy nizin społecznych Liao Yiwu, Wydawnictwo Czarne[6]
  • Edycja IV: Janusz Ochab za przekład z jęz. angielskiego książki Ameksyka. Wojna wzdłuż granicy Eda Vulliamy, Wydawnictwo Czarne[7]
  • Edycja V: Irena Kowadło-Przedmojska za przekład z jęz. szwedzkiego książki W Lesie Wiedeńskim wciąż szumią drzewa Elisabeth Åsbrink, Wydawnictwo Czarne[8]
  • Edycja VI: dwa równorzędne wyróżnienia:
    • Jerzy Czech za przekład z jęz. rosyjskiego książki Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka Swiatłany Aleksijewicz, Wydawnictwo Czarne[20]
    • Mariusz Kalinowski za przekład z jęz. szwedzkiego książki Krótki przystanek w drodze z Auschwitz Görana Rosenberga, Wydawnictwo Czarne[4]
  • Edycja VII: nagrody nie przyznano[9]
  • Edycja VIII: trzy równorzędne wyróżnienia[10]:
    • Barbara Kopeć-Umiastowska za przekład z jęz. angielskiego książki Delhi. Stolica ze złota i snu Rana Dasgupty, Wydawnictwo Czarne
    • Janusz Ochab za przekład z jęz. angielskiego książki Wojna umarła, niech żyje wojna. Bośniackie rozrachunki Eda Vulliamy’ego, Wydawnictwo Czarne
    • Marta Szafrańska-Brandt za przekład z jęz. hiszpańskiego książki Głód Martina Caparrósa, Wydawnictwo Literackie
  • Edycja IX: Sergiusz Kowalski za przekład z jęz. angielskiego książki Miasto cierni. Największy obóz dla uchodźców Bena Rawlence’a, Wydawnictwo Czarne[21]
  • Edycja X: Mariusz Kalinowski za przekład z jęz. szwedzkiego książki Dom z dwiema wieżami Macieja Zaremby Bielawskiego, wyd. Karakter[22]
  • Edycja XI: trzy równorzędne wyróżnienia[14]:
    • Irena Kowadło-Przedmojska za przekład z jęz. szwedzkiego książki Dobry wilk. Tragedia w szwedzkim zoo Larsa Berge, Wydawnictwo Czarne
    • Tomasz Pindel za przekład z jęz. hiszpańskiego książki Bestia. O ludziach, którzy nikogo nie obchodzą Óscara Martíneza, wyd. Post Factum / Sonia Draga
    • Marek S. Zadura za przekład z jęz. ukraińskiego książki Punkt zerowy Artema Czecha, wyd. Warsztaty Kultury
  • Edycja XII: Martyna Tomczak za przekład z jęz. angielskiego książki Nomadland Jessiki Bruder, Wydawnictwo Czarne[23]
  • Edycja XIII: Jerzy Wołk-Łaniewski za przekład z jęz. hiszpańskiego książki Potosí. Góra, która zjada ludzi Andera Izagirre, wyd. Filtry[16]
  • Edycja XIV: nagrody nie przyznano[17]

Pióro Wolności edytuj

Raz w historii nagrody zdecydowano o przyznaniu specjalnego wyróżnienia. W 2015 roku Jury przychyliło się do wniosku Patrona Honorowego Nagrody Alicji Kapuścińskiej i przyznało „Pióro Wolności” Martinowi Pollackowi. Chciano w ten sposób uhonorować przyjaciela Ryszarda Kapuścińskiego i tłumacza jego książek, który wspierał działalność polskiej opozycji w okresie PRL-u. W uzasadnieniu nazwano go również europejskim humanistą i strażnikiem pamięci, „który odważnie zabiera głos w istotnych, nawet najbardziej drażliwych i niechlubnych dla współczesnej Europy sprawach”[24].

Słowa bez Granic. Studencka Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego za Reportaż Literacki edytuj

W latach 2014–2020 organizatorzy nagrody współpracowali z Instytutem Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego. Działający na nim studenci tworzyli Studenckie Jury, czytali i recenzowali pozycje z długiej listy nominacji, a następnie przyznawali własne wyróżnienie[25][26][27].

Laureaci:

  • Edycja V: Mark Danner, Masakra w El Mozote. Opowieść o deprawacji władzy, przeł. z języka angielskiego Krzysztof Umiński, wyd. Wielka Litera
  • Edycja VI: Magdalena Grzebałkowska, Beksińscy. Portret podwójny, wyd. Znak
  • Edycja VII: Karolina Domagalska, Nie przeproszę, że urodziłam. Historie rodzin z in vitro, Wydawnictwo Czarne
  • Edycja VIII: Martín Caparrós, Głód, przeł. z jęz. hiszpańskiego Marta Szafrańska-Brandt, Wydawnictwo Literackie
  • Edycja IX: Ben Rawlence, Miasto cierni, przeł. z jęz. angielskiego Sergiusz Kowalski, Wydawnictwo Czarne
  • Edycja X: nagrody nie przyznano
  • Edycja XI: Joanna Gierak-Onoszko, 27 śmierci Toby’ego Obeda, wyd. Dowody na Istnienie

Plebiscyt Czytelników edytuj

W latach 2015–2016 Gazeta Wyborcza organizowała wśród swoich czytelników plebiscyt, w ramach którego można było głosować na pozycje z finałowej piątki.

Laureaci:

  • Edycja VI: Swietłana Aleksijewicz, Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka, przeł. z jęz. rosyjskiego Jerzy Czech, Wydawnictwo Czarne[28]
  • Edycja VII: Karolina Domagalska, Nie przeproszę, że urodziłam. Historie rodzin z in vitro, Wydawnictwo Czarne[9]

Nominacje edytuj

Edycja I

finaliści[29]

  • Wojciech Jagielski, Nocni wędrowcy, wyd. Terra Incognita
  • Włodzimierz Nowak, Serce narodu koło przystanku, Wydawnictwo Czarne
  • Klaus Brinkbäumer, Afrykańska odyseja (Der Traum vom Leben – Eine afrikanische Odyssee), przeł. z jęz. niemieckiego Joanna Czudec, Wydawnictwo Czarne
  • Jean Hatzfeld, Strategia antylop (La stratégie des antilopes), przeł. z jęz. francuskiego Jacek Giszczak, Wydawnictwo Czarne
  • Riccard Orizio, Zaginione białe plemiona (Tribù bianche perdute. Viaggio tra i dimenticati), przeł. z jęz. włoskiego Joanna Ugniewska i Mateusz Salwa, Wydawnictwo Czarne

pozostałe nominacje[30]

  • Jacek Hugo-Bader, Biała gorączka, Wydawnictwo Czarne
  • Frank Westerman, Ararat (Ararat), przeł. z jęz. niderlandzkiego Piotr Oczko i Sławomir Paszkiet, wyd. Iskry
  • Asne Seierstad, Dzieci Groznego (De Krenkede. Historier fra Tsjetsjenia), przeł. z jęz. norweskiego Iwona Zimnicka, wyd. W.A.B.
  • Misha Glenny, McMafia. Zbrodnia nie zna granic (McMafia: A Journey Through the Global Criminal Underworld), przeł. z jęz. angielskiego Maria Jaszczurowska, wyd. W.A.B.
  • Tim Butcher, Rzeka krwi. Podróż do pękniętego serca Afryki (Blood River: A Journey to Africa's Broken Heart), przeł. z jęz. angielskiego Jakub Czernik, wyd. Carta Blanca

Edycja II

finaliści[31]

  • John Pomfret, Lekcje chińskiego. Dzieci rewolucji kulturalnej i dzisiejsze Chiny (Chinese Lessons: Five Classmates and the Story of the New China), przeł. z jęz. angielskiego Jan Halbersztat, wyd. Ushuaia.pl
  • Peter Froeberg Idling, Uśmiech Pol Pota (Pol Pots leende), przeł. z jęz. szwedzkiego Mariusz Kalinowski, Wydawnictwo Czarne
  • Swiatłana Aleksijewicz, Wojna nie ma w sobie nic z kobiety (U wojny – nie żenskoje lico), przeł. z jęz. rosyjskiego Jerzy Czech, Wydawnictwo Czarne
  • Chloe Hooper, Wysoki. Śmierć Camerona Doomadgee (Tall Man: The Death of Doomadgee), przeł. z jęz. angielskiego Agnieszka Nowakowska, Wydawnictwo Czarne
  • Wojciech Górecki, Toast za przodków, Wydawnictwo Czarne

pozostałe nominacje[32]

  • Yoani Sanchez, Cuba libre. Notatki z Hawany (Havana Real: One Woman Fights to Tell the Truth About Cuba Today), przeł. z jęz. hiszpańskiego Joanna Wachowiak-Finlaison, wyd. W.A.B.
  • Wojciech Tochman, Dzisiaj narysujemy śmierć, Wydawnictwo Czarne
  • Kevin Frazier i Arto Halonen, W cieniu świętej księgi (Shadow of the Holy Book), przeł. z jęz. angielskiego Sebastian Musielak, Wydawnictwo Czarne
  • Michał Olszewski, Zapiski na biletach, wyd. W.A.B.
  • E. Benjamin Skinner, Zbrodnia. Twarzą w twarz ze współczesnym niewolnictwem (A Crime So Monstrous: Face-to-Face with Modern-Day Slavery), przeł. z jęz. angielskiego Jacek Konieczny, wyd. Znak

Edycja III

finaliści[33]

  • Filip Springer, Miedzianka, Wydawnictwo Czarne
  • Raja Shehadeh, Palestyńskie wędrówki. Zapiski o znikającym krajobrazie (Palestinian Walks: Notes on a Vanishing Landscape), przeł. z jęz. angielskiego Anna Sak, wyd. Karakter
  • Colin Thubron, Po Syberii (In Siberia), przeł. z jęz. angielskiego Dorota Kozińska, Wydawnictwo Czarne
  • Liao Yiwu, Prowadzący umarłych. Opowieści prawdziwe. Chiny z perspektywy nizin społecznych (oryg. 中國底層訪談錄, ang. The Corpse Walker: Real Life Stories: China from the Bottom Up), przeł. z jęz. angielskiego Agnieszka Pokojska (angielski przekład Wen Huanga), Wydawnictwo Czarne
  • Francisco Goldman, Sztuka politycznego morderstwa, czyli kto zabił biskupa? (The Art of Political Murder: Who Killed the Bishop?), przeł. z jęz. angielskiego Janusz Ruszkowski, Wydawnictwo Czarne

pozostałe nominacje[34]

  • Barbara Demick, Światu nie mamy czego zazdrościć. Zwyczajne losy mieszkańców Korei Północnej (Nothing to Envy: Ordinary Lives in North Korea), przeł. z jęz. angielskiego Agnieszka Nowakowska, Wydawnictwo Czarne
  • Jacek Hugo-Bader, Dzienniki kołymskie, Wydawnictwo Czarne
  • Jonathan Littell, Czeczenia. Rok III (Tchétchénie, An III), przeł. z jęz. francuskiego Małgorzata Kozłowska, Wydawnictwo Literackie
  • Suketu Mehta, Maximum city Bombaj (Maximum City: Bombay Lost and Found), przeł. z jęz. angielskiego Marta Bręgiel-Benedyk, wyd. Namas
  • Lidia Ostałowska, Farby wodne, Wydawnictwo Czarne

Edycja IV

finaliści[35]

  • William Dalrymple, Dziewięć żywotów. Na tropie świętości we współczesnych Indiach (Nine Lives: In Search of the Sacred in Modern India), przeł. z jęz. angielskiego Saba Litwińska, Wydawnictwo Czarne
  • Wojciech Jagielski, Wypalanie traw, wyd. Znak
  • Lidia Ostałowska, Bolało jeszcze bardziej, Wydawnictwo Czarne
  • Ed Vulliamy, Ameksyka. Wojna wzdłuż granicy (Amexica: War Along the Borderline), przeł. z jęz. angielskiego Janusz Ochab, Wydawnictwo Czarne
  • Mariusz Zawadzki, Nowy wspaniały Irak, wyd. W.A.B.

pozostałe nominacje[36]

  • Jean Hatzfeld, Sezon maczet (Une saison de machettes), przeł. z jęz. francuskiego Jacek Giszczak, Wydawnictwo Czarne
  • Igor T. Miecik, 14:57 do Czyty. Reportaże z Rosji, Wydawnictwo Czarne
  • Magdalena Skopek, Dobra krew. W krainie reniferów, bogów i ludzi, Wydawnictwo Naukowe PWN
  • Colin Thubron, Utracone serce Azji (The Lost Heart of Asia), przeł. z jęz. angielskiego Dorota Kozińska, Wydawnictwo Czarne
  • Günter Wallraff, Z nowego wspaniałego świata (Aus der schönen neunen Welt), przeł. z jęz. niemieckiego Urszula Poprawska, Wydawnictwo Czarne

Edycja V

finaliści[37]

  • Elisabeth Asbrink, W Lesie Wiedeńskim wciąż szumią drzewa (Och i Wienerwald står träden kvar), przeł. z jęz. szwedzkiego Irena Kowadło-Przedmojska, Wydawnictwo Czarne
  • Katherine Boo, Zawsze piękne. Życie, śmierć i nadzieja w slumsach Bombaju (Behind the Beautiful Forevers: Life, Death and Hope in a Mumbai Undercity), przeł. z jęz. angielskiego Adriana Sokołowska-Ostapko, wyd. Znak
  • Mark Danner, Masakra w El Mozote. Opowieść o deprawacji władzy (The Massacre at El Mozote: A Parable of the Cold War), przeł. z jęz. angielskiego Krzysztof Umiński, wyd. Wielka Litera
  • Wojciech Jagielski, Trębacz z Tembisy. Droga do Mandeli, wyd. Znak
  • Filip Springer, Zaczyn. O Zofii i Oskarze Hansenach, wyd. Karakter i Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie

pozostałe nominacje[38]

  • Peter Hessler, Przez drogi i bezdroża. Podróż po nowych Chinach (Country Driving: A Journey Through China from Farm to Factory), przeł. z jęz. angielskiego Jakub Jedliński, Wydawnictwo Czarne
  • Jolanta Krysowata, inspiracja Patrick Yoka, Skrzydło Anioła. Historia tajnego ośrodka dla koreańskich sierot, wyd. Świat Książki
  • V.S. Naipaul, Indie. Miliony zbuntowanych (India: A Million Mutinies Now), przeł. z jęz. angielskiego Agnieszka Nowakowska i Maryna Ochab, Wydawnictwo Czarne
  • Dionisios Sturis, Grecja. Gorzkie pomarańcze, wyd. W.A.B.
  • Maciej Wasielewski, Jutro przypłynie królowa, Wydawnictwo Czarne

Edycja VI

finaliści[39]

  • Swiatłana Aleksijewicz, Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka (Wremja second-hand. Koniec krasnogo czielowieka), przeł. z jęz. rosyjskiego Jerzy Czech, Wydawnictwo Czarne
  • Iza Michalewicz, Życie to za mało. Notatki o stracie i poszukiwania nadziei, wyd. Znak
  • Michał Olszewski, Najlepsze buty na świecie, Wydawnictwo Czarne
  • Göran Rosenberg, Krótki przystanek w drodze z Auschwitz (Ett kort uppehåll på vägen från Auschwitz), przeł. z jęz. szwedzkiego Mariusz Kalinowski, Wydawnictwo Czarne
  • Drauzio Varella, Ostatni krąg. Najniebezpieczniejsze więzienie w Brazylii (Estação Carandiru), przeł. z jęz. portugalskiego Michał Lipszyc, Wydawnictwo Czarne

pozostałe nominacje[40]

Edycja VII

finaliści[41]

  • Jenny Nordberg, Chłopczyce z Kabulu. Za kulisami buntu obyczajowego w Afganistanie (The Underground Girls of Kabul: In Search of a Hidden Resistance in Afghanistan), przeł. z jęz. angielskiego Justyn Hunia, Wydawnictwo Czarne
  • Karolina Domagalska, Nie przeproszę, że urodziłam. Historie rodzin z in vitro, Wydawnictwo Czarne
  • Zbigniew Parafianowicz i Michał Potocki, Wilki żyją poza prawem. Jak Janukowycz przegrał Ukrainę, Wydawnictwo Czarne
  • Michał Książek, Droga 816, Fundacja Sąsiedzi
  • Paweł Piotr Reszka, Diabeł i tabliczka czekolady, wyd. Agora

pozostałe nominacje[42]

Edycja VIII

finaliści[43]

  • Martín Caparrós, Głód (El hambre), przeł. z jęz. hiszpańskiego Marta Szafrańska-Brandt, Wydawnictwo Literackie
  • Rana Dasgupta, Delhi. Stolica ze złota i snu (Capital: A Portrait of Twenty-First Century Delhi), przeł. z jęz. angielskiego Barbara Kopeć-Umiastowska, Wydawnictwo Czarne
  • Cezary Łazarewicz, Żeby nie było śladów. Sprawa Grzegorza Przemyka, Wydawnictwo Czarne
  • Aneta Prymaka-Oniszk, Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy, Wydawnictwo Czarne
  • Ed Vulliamy, Wojna umarła, niech żyje wojna. Bośniackie rozrachunki (The War is Dead, Long Live the War: Bosnia: the Reckoning), przeł. z jęz. angielskiego Janusz Ochab, Wydawnictwo Czarne

pozostałe nominacje[44]

Jury zdecydowało się dodatkowo nominować Joannę Malawską za tłumaczenie z języka włoskiego Legendy żeglujących gór (La leggenda dei monti naviganti) Paolo Rumiza, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Czarnego.

Edycja IX

finaliści[45]

  • Anna Bikont, Sendlerowa. W ukryciu, Wydawnictwo Czarne
  • Joanna Czeczott, Petersburg. Miasto snu, Wydawnictwo Czarne
  • Marek Łuszczyna, Mała zbrodnia. Polskie obozy koncentracyjne, wyd. Znak Horyzont
  • Sacha Batthyany, A co ja mam z tym wspólnego? Zbrodnia popełniona w marcu 1945. Dzieje mojej rodziny (Und was hat das mit mir zu tun? Ein Verbrechen im März 1945. Die Geschichte meiner Familie), przeł. z jęz. niemieckiego Emilia Bielicka, wyd. Czytelnik
  • Ben Rawlence, Miasto cierni. Największy obóz dla uchodźców (City of Thorns: Nine Lives in the World's Largest Refugee Camp), przeł. z jęz. angielskiego Sergiusz Kowalski, Wydawnictwo Czarne

pozostałe nominacje[46]

  • Iwona Szpala i Małgorzata Zubik, Święte prawo. Historie ludzi i kamienic z reprywatyzacją w tle, wyd. Agora
  • Marcin Kącki, Poznań. Miasto grzechu, Wydawnictwo Czarne
  • Olga Gitkiewicz, Nie hańbi, Wydawnictwo Czarne
  • Wolfgang Bauer, Porwane. Boko Haram i terror w sercu Afryki (Die geraubten Mädchen: Boko Haram und der Terror im Herzen Afrikas), przeł. z jęz. niemieckiego Elżbieta Kalinowska, Wydawnictwo Czarne
  • prof. Arlie Russel Hochschild, Obcy we własnym kraju. Gniew i żal amerykańskiej prawicy (Strangers in Their Own Land: Anger and Mourning on the American Right), przeł. z jęz. angielskiego Hanna Pustuła-Lewicka, wyd. Krytyka Polityczna

Edycja X

finaliści[47]

pozostałe nominacje[48]

  • Małgorzata Rejmer, Błoto słodsze niż miód. Głosy komunistycznej Albanii, Wydawnictwo Czarne
  • Ilona Wiśniewska, Lud. Z grenlandzkiej wyspy, Wydawnictwo Czarne
  • Marci Shore, Ukraińska noc (The Ukrainian Night: An Intimate History of Revolution), przeł. z jęz. angielskiego Marcin Szuster, wyd. Krytyka Polityczna
  • Niklas Orrenius, Strzały w Kopenhadze (Skotten i Köpenhamn: ett reportage om Lars Vilks, extremism och yttrandefrihetens gränser), przeł. z jęz. szwedzkiego Katarzyna Tubylewicz, Wydawnictwo Poznańskie
  • Rob Schmitz, Ulica wiecznej szczęśliwości. O czym marzy Szanghaj (Street of Eternal Happiness: Big City Dreams Along a Shanghai Road), przeł. z jęz. angielskiego Hanna Pustuła-Lewicka, Wydawnictwo Czarne

Edycja XI

finaliści[49]

  • Lars Berge, Dobry wilk. Tragedia w szwedzkim zoo (Vargattacken), przeł. z jęz. szwedzkiego Irena Kowadło-Przedmojska, Wydawnictwo Czarne
  • Artem Czech, Punkt zerowy (Точка нуль), przeł. z jęz. ukraińskiego Marek S. Zadura, wyd. Warsztaty Kultury
  • Joanna Gierak-Onoszko, 27 śmierci Toby’ego Obeda, wyd. Dowody na Istnienie
  • Katarzyna Kobylarczyk, Strup. Hiszpania rozdrapuje rany, Wydawnictwo Czarne
  • Óscar Martinez, Bestia. O ludziach, którzy nikogo nie obchodzą (Los Migrantes Que No Importan: En El Camino Con Los Centroamericanos Indocumentados En Mexico), przeł. z jęz. hiszpańskiego Tomasz Pindel, wyd. Post Factum / Sonia Draga

pozostałe nominacje[50]

  • Alberto Arce, Telefon obwieszcza śmierć. Zapiski korespondenta w Hondurasie (Novato en nota roja: Corresponsal en Tegucigalpa), przeł. z jęz. hiszpańskiego Jerzy Wołk-Łaniewski, wyd. Post Factum / Sonia Draga
  • Kate Brown, Czarnobyl. Instrukcje przetrwania (Manual for Survival: A Chernobyl Guide to the Future), przeł. z jęz. angielskiego Tomasz S. Gałązka, Wydawnictwo Czarne
  • Marta Mazuś, Historie dziwnych samotności, wyd. Wielka Litera
  • Agnieszka Pajączkowska, Wędrowny Zakład Fotograficzny, Wydawnictwo Czarne
  • Paweł Piotr Reszka, Płuczki. Poszukiwacze żydowskiego złota, wyd. Agora

Edycja XII

finaliści[51]

  • Jessica Bruder, Nomadland. W drodze za pracą (Nomadland: Surviving America in the Twenty-First Century), przeł. z jęz. angielskiego Martyna Tomczak, Wydawnictwo Czarne
  • Eliane Brum, Kolekcjoner porzuconych dusz. Reportaże z Brazylii (The Collector of Leftover Souls: Field Notes on Brazil's Everyday Insurrections[a]), przeł. z jęz. portugalskiego Gabriel Borowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
  • Jelena Kostiuczenko, Przyszło nam tu żyć. Reportaże z Rosji (Nam zdiesʹ żytʹ[b]), przeł. z jęz. rosyjskiego Katarzyna Kwiatkowska-Moskalewicz, Wydawnictwo Czarne
  • Karolina Sulej, Rzeczy osobiste. Opowieść o ubraniach w obozach koncentracyjnych i zagłady, Wydawnictwo Czerwone i Czarne
  • Matilda Voss Gustavsson, Klub. Seksskandal w komitecie noblowskim (Klubben), przeł. z jęz. szwedzkiego Justyna Czechowska, wyd. Wielka Litera

pozostałe nominacje[52]

  • Marcin Kącki, Oświęcim. Czarna zima, wyd. Znak Literanova
  • Katarzyna Kobylarczyk, Kobiety Nowej Huty. Cegły, perły i petardy, wyd. Mando
  • Hanna Krall, Synapsy Marii H., Wydawnictwo Literackie
  • Mark O’Connell, Być maszyną (To Be a Machine: Adventures Among Cyborgs, Utopians, Hackers, and the Futurists Solving the Modest Problem of Death), przeł. z jęz. angielskiego Aleksandra Małecka, wyd. Krytyka Polityczna
  • Mirosław Tryczyk, Drzazga. Kłamstwa silniejsze niż śmierć, wyd. Znak Literanova

Edycja XIII

finaliści[53]

  • Barbara Demick, Zjadanie Buddy. Życie tybetańskiego miasteczka w cieniu Chin (Eat the Buddha: Life and Death in a Tibetan Town), przeł. z jęz. angielskiego Barbara Gadomska, Wydawnictwo Czarne
  • Małgorzata Gołota, Spinalonga. Wyspa trędowatych, wyd. Agora
  • Peter Hessler, Pogrzebana. Życie, śmierć i rewolucja w Egipcie (The Buried: An Archaeology of the Egyptian Revolution), przeł. z jęz. angielskiego Hanna Jankowska, Wydawnictwo Czarne
  • Rafał Hetman, Izbica, Izbica, Wydawnictwo Czarne
  • Ander Izagirre, Potosí. Góra, która zjada ludzi (Potosí), przeł. z jęz. hiszpańskiego Jerzy Wołk-Łaniewski, wyd. Filtry

pozostałe nominacje[54]

  • Marek Szymaniak, Zapaść. Reportaże z mniejszych miast, Wydawnictwo Czarne
  • Bill Buford, Między kibolami (Among the Thugs), przeł. z jęz. angielskiego Krzysztof Cieślik, wyd. Cyranka
  • Heidi Blake, Krwawe pozdrowienia z Rosji. Jak Władimir Putin eliminuje swoich przeciwników (From Russia with Blood: The Kremlin's Ruthless Assassination Program and Vladimir Putin's Secret War on the West), przeł. z jęz. angielskiego Hanna Pustuła-Lewicka, Wydawnictwo W.A.B.
  • Remigiusz Ryziński, Hiacynt. PRL wobec homoseksualistów, Wydawnictwo Czarne
  • Jakub Korus, Surogatki. Historie kobiet, które rodzą „po cichu”, wyd. Znak

Edycja XIV

finaliści[55]

  • Anna Bikont, Cena. W poszukiwaniu żydowskich dzieci po wojnie, Wydawnictwo Czarne
  • Christina Lamb, Nasze ciała, ich pole bitwy. Co wojna robi kobietom (Our Bodies, Their Battlefield: What War Does to Women), przeł. z jęz. angielskiego Agnieszka Sobolewska, wyd. Znak Literanova
  • Jakub Sieczko, Pogo, wyd. Dowody na Istnienie
  • Ilona Wiśniewska, Migot. Z krańca Grenlandii, Wydawnictwo Czarne
  • Anna Goc, Głusza, wyd. Dowody na Istnienie

pozostałe nominacje[56]

  • Matthieu Aikins, Nadzy nie boją się wody. Reportaż o ucieczce przed wojną (The Naked Don't Fear the Water: An Underground Journey with Afghan Refugees), przeł. z jęz. angielskiego Tomasz Macios, wyd. Znak Koncept
  • Urszula Chylaszek, Kanska. Miłość na Wyspach Owczych, Wydawnictwo Poznańskie
  • Elizabeth Kolbert, Pod białym niebem. Natura przyszłości (Under a White Sky: The Nature of the Future), przeł. z jęz. angielskiego Jakub Jedliński, wyd. Filtry
  • Anna Liminowicz, Zamalowane okna, wyd. Dowody na Istnienie
  • Katarzyna Włodkowska, Na oczach wszystkich. Historia przypadku polskiego Fritzla, wyd. Wielka Litera

Edycja XV

finaliści[57]

pozostałe nominacje[58]

Jury edytuj

Zgodnie z Regulaminem[59] jury Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego składa się z pięciu osób. Członkostwo w jury jest rotacyjne, a począwszy od drugiej edycji co roku następuje wymiana dwóch jego członków.

Skład jury Nagrody w kolejnych edycjach[60]:

Organizacją i koordynacją prac jury kieruje Sekretarz, którym od pierwszej edycji była Bożena Dudko. W 2020 Biuro Kultury Urzędu m.st. Warszawy nie przedłużyło z nią kontraktu, a na stanowisko powołano Marię Krawczyk, dotychczasową menedżerkę. Wzbudziło to sprzeciw części osób związanych z nagrodą[63].

Nagroda Translatorska dla Tłumaczy Ryszarda Kapuścińskiego edytuj

W latach 2015–2020 funkcjonowała Nagroda Translatorska dla Tłumaczy Ryszarda Kapuścińskiego. Powołała ją Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego, partnerowali jej Instytut Książki, Instytut Adama Mickiewicza i Fundacja im. Ryszarda Kapuścińskiego – Herodot. Mecenasem nagrody został Kulczyk Investments.

Nagroda wręczana była w dwóch kategoriach: za całokształt twórczości translatorskiej tłumaczowi i promotorowi twórczości Ryszarda Kapuścińskiego za granicą oraz za przekład na nowy język, czyli taki, na który prace Kapuścińskiego nie były jeszcze tłumaczone[64]. Zwycięzcy otrzymywali nagrodę pieniężną w wysokości 10 tys. zł (w 2020 było to 15 tys. zł.). Laureatów ogłaszano razem z długą listą nominacji do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego.

Laureaci nagrody za całokształt twórczości translatorskiej edytuj

  • Edycja VI: Vera Verdiani (piętnaście przekładów na jęz. włoski)[64]
  • Edycja VII: dr Martin Pollack (trzynaście przekładów na jęz. niemiecki)[65]
  • Edycja VIII: Katarzyna Mroczkowska-Brand i William R. Brand (pierwszy przekład Cesarza na jęz. angielski w 1983)[66]
  • Edycja IX: dwa równorzędne wyróżnienia[67]:
    • Błagowesta Lingorska-Naczewska (trzynaście przekładów na jęz. bułgarski)
    • Anders Bodegård (pięć przekładów na jęz. szwedzki)
  • Edycja X dwa równorzędne wyróżnienia[68]:
    • Agata Orzeszek-Sujak (trzynaście przekładów na jęz. hiszpański)
    • Véronique Patte (dziesięć przekładów na jęz. francuski)
  • Edycja XI: Ole Selberg (sześć przekładów na jęz. norweski)[69]

Laureaci nagrody za przekład na nowy język edytuj

  • Edycja VI: Lidija Tanuszewska (pierwszy przekład z oryginału na jęz. macedoński, Imperium)
  • Edycja VII: dr Osman Fırat Baş (pierwszy przekład z oryginału na jęz. turecki, Pożegnanie z Herodotem)
  • Edycja VIII: nagrody nie przyznano
  • Edycja IX: nagrody nie przyznano
  • Edycja X: nagrody nie przyznano
  • Edycja XI: nagrody nie przyznano

Jury edytuj

Skład Kapituły nie zmieniał się od drugiej edycji, kiedy dołączyła do niej Vera Verdiani, pierwsza laureatka nagrody. Pozostali członkowie to: Alicja Kapuścińska (wdowa po pisarzu), Bożena Dudko (sekretarz kapituły), Miłada Jędrysik (do 2016 w Instytucie Adama Mickiewicza, od 2017 w Przekroju), Elżbieta Kalinowska (do 2016 w Instytucie Książki), Jarosław Sroka (Kulczyk Invsetments).

Uwagi edytuj

  1. Tłumaczenie z jęz. portugalskiego reportaży zebranych i wydanych w tłumaczeniu na jęz. angielski, brak publikacji książkowej w jęz. portugalskim.
  2. Reportaże z książki Nam zdiesʹ żytʹ oraz wybór reportaży prasowych przygotowany przez tłumaczkę.

Przypisy edytuj

  1. a b Uchwała nr XLII/1295/2020 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 10 grudnia 2020 r. zmieniająca uchwałę w sprawie ustanowienia Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego. Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego, 23 grudnia 2020. [dostęp 2021-10-27].
  2. a b c Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego [online], Culture.pl [dostęp 2016-05-21].
  3. Nagroda im. R. Kapuścińskiego [online], Warszawa 19115 [dostęp 2023-04-14] (pol.).
  4. a b c d Nagroda im. Kapuścińskiego 2015: po raz pierwszy podwójna. Laureatami Swietłana Aleksijewicz i Michał Olszewski [online], wyborcza.pl [dostęp 2016-05-21].
  5. O nagrodzie [online], Urząd m. st. Warszawy [dostęp 2019-06-21] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06].
  6. a b Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego dla Liao Yiwu [online], Culture.pl [dostęp 2016-05-21].
  7. a b Ed Vulliamy laureatem nagrody im. Kapuścińskiego 2013 [online], Culture.pl [dostęp 2016-05-21].
  8. a b Elisabeth Åsbrink laureatką nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego [online], Culture.pl, 23 maja 2014 [dostęp 2021-07-23].
  9. a b c Paweł Piotr Reszka laureatem 7. Nagrody im. Kapuścińskiego za Reportaż Literacki [online], Onet Książki, 20 maja 2016 [dostęp 2016-05-21] (pol.).
  10. a b „Delhi. Stolica ze złota i snu” Rany Dasgupty z Nagrodą im. Ryszarda Kapuścińskiego [online], 22 maja 2017 [dostęp 2017-05-24] (pol.).
  11. Sendlerowa. W ukryciu – Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego – Ryszard Kapuściński – Kulturalna Warszawa [online], www.kulturalna.warszawa.pl [dostęp 2018-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-12] (pol.).
  12. Nagroda Kapuścińskiego 2019 dla Macieja Zaremby Bielawskiego za „Dom z dwiema wieżami”. „Arcypolska opowieść napisana po szwedzku” [online], wyborcza.pl [dostęp 2019-05-28].
  13. Trzeci komunikat Jury [online], Kulturalna Warszawa, 24 maja 2019 [dostęp 2019-07-15].
  14. a b c Katarzyna Kobylarczyk laureatką 11. Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego [online], instytutksiazki.pl, 28 maja 2020 [dostęp 2020-05-28] (pol.).
  15. Wojciech Szot: Nagroda im. Kapuścińskiego 2021 dla Jessiki Bruder za „Nomadland”. „To nie jest historia hollywoodzka”. wyborcza.pl, 11 września 2021. [dostęp 2021-09-18]. (pol.).
  16. a b Najlepszy reportaż roku wybrany! [online], kultura.um.warszawa.pl [dostęp 2022-05-29] (pol.).
  17. a b Anna Goc z Nagrodą im. Ryszarda Kapuścińskiego. Za wstrząsający reportaż o świecie Głuchych [online], wyborcza.pl [dostęp 2023-05-27].
  18. Jacek Giszczak – Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego [online], www.kulturalna.warszawa.pl [dostęp 2016-05-21] [zarchiwizowane z adresu 2017-01-07].
  19. Nagroda im. Kapuścińskiego dla Aleksijewicz i Czecha [online], kulturalna.warszawa.pl, 2 kwietnia 2011 [dostęp 2016-05-21] [zarchiwizowane z adresu 2017-01-07].
  20. a (red.), 6 Finał Nagrody im. Kapuścińskiego 2015 Michał Olszewski, autor książki „Najlepsze buty na świecie” i Swietłana Aleksijewicz, autorka „Czasów secondhand” – Ryszard Kapuściński – pisarz, reporter, poeta. [online] [dostęp 2024-03-27] (pol.).
  21. Anna Bikont i Sergiusz Kowalski laureatami 9. edycji Nagrody Kapuścińskiego za Reportaż Literacki | Booklips.pl [online], booklips.pl [dostęp 2018-06-10].
  22. a (red.), Nagroda Kapuścińskiego 2019 dla “Dom z dwiema wieżami”. – Ryszard Kapuściński – pisarz, reporter, poeta. [online] [dostęp 2023-04-12] (pol.).
  23. Martyna Tomczak laureatką Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego dla tłumaczy. stl.org.pl, 12 września 2021. [dostęp 2021-09-18].
  24. Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego – Drugi Komunikat Jury Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za Reportaż Literacki | Facebook [online], hi-in.facebook.com [dostęp 2023-04-14] (hindi).
  25. Słowa bez Granic. Studencka Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego za Reportaż Literacki [online], www.wroclaw2016.strefakultury.pl [dostęp 2023-04-13] (pol.).
  26. 4. edycja Studenckiej Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego rozstrzygnięta! – Aktualności – Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego [online], dziennikarstwo.uni.wroc.pl [dostęp 2023-04-13].
  27. Studenckie Jury Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego – Słowa bez Granic – Aktualności – Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego [online], dziennikarstwo.uni.wroc.pl [dostęp 2023-04-13].
  28. 6. edycja Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za Reportaż Literacki. Kto został faworytem czytelników „Gazety Wyborczej”? [online], wyborcza.pl [dostęp 2023-04-13].
  29. Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego [online], Culture.pl [dostęp 2023-04-12] (pol.).
  30. Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego – nominacje [online], Culture.pl [dostęp 2023-04-13] (pol.).
  31. a (red.), Finaliści nagrody reporterskiej im. Kapuścińskiego – Ryszard Kapuściński – pisarz, reporter, poeta. [online] [dostęp 2023-04-12] (pol.).
  32. Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego 2011 – nominacje [online], Culture.pl [dostęp 2023-04-13] (pol.).
  33. Finaliści Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego 2012 [online], Culture.pl [dostęp 2023-04-12] (pol.).
  34. Nominacje do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego 2012 [online], Culture.pl [dostęp 2023-04-13] (pol.).
  35. Wyłoniono finalistów Nagrody im. Kapuścińskiego [online], www.biblionetka.pl [dostęp 2023-04-12].
  36. Ogłoszono nominacje do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za Reportaż Literacki 2012 roku [online], Booklips.pl [dostęp 2023-04-13] (pol.).
  37. NoMonday, Finaliści Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za reportaż literacki 2013 r. [online], www.agora.pl [dostęp 2023-04-12] (pol.).
  38. Nominacje do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego 2014 [online], Culture.pl [dostęp 2023-04-13] (pol.).
  39. Fundacja „Centrum Badań i Edukacji im. Ryszarda Kapuścińskiego” » Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego za Reportaż Literacki po raz szósty. [online] [dostęp 2023-04-12].
  40. NoMonday, 10 nominacji do tegorocznej nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego [online], www.agora.pl [dostęp 2023-04-13] (pol.).
  41. Finał Nagrody Kapuścińskiego 2016 [online], Culture.pl [dostęp 2023-04-12] (pol.).
  42. 10 nominacji do Nagrody Kapuścińskiego za 2015 [online], Culture.pl [dostęp 2023-04-13] (pol.).
  43. a (red.), Finaliści nagrody Kapuścińskiego 2017 – Ryszard Kapuściński – pisarz, reporter, poeta. [online] [dostęp 2023-04-12] (pol.).
  44. Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego 2017 – znamy nominacje. Kopińska, Łazarewicz, Caparrós... [online], wyborcza.pl [dostęp 2023-04-13].
  45. Nagroda Kapuścińskiego 2018 – finaliści. Reportaże o Sendlerowej, Petersburgu, uchodźcach, polskich obozach i mordzie na Żydach w Rechnitz [online], wyborcza.pl [dostęp 2023-04-12].
  46. Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego za Reportaż Literacki – nominacje [online], Rozrywka Spider’s Web - Cyfrowy styl życia, 2 marca 2018 [dostęp 2023-04-13] (pol.).
  47. Agnieszka, Finaliści Nagrody im. Kapuścińskiego 2019 [online], Blog publio, 8 maja 2019 [dostęp 2023-04-13] (pol.).
  48. Nagroda Kapuścińskiego 2019 – nominacje. Przedstawiamy 10 najlepszych reportaży roku [online], wyborcza.pl [dostęp 2023-04-13].
  49. Finaliści Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego | WYSPA [online] [dostęp 2023-04-12] (pol.).
  50. NoMonday, 10 finalistów 11. edycji Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za Reportaż Literacki [online], www.agora.pl [dostęp 2023-04-13] (pol.).
  51. a (red.), Finałowa PIĄTKA 12. edycji Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego. Finał 11.09.2021, – Ryszard Kapuściński – pisarz, reporter, poeta. [online] [dostęp 2023-04-12] (pol.).
  52. Redakcja Woblinka, Nagroda im. Kapuścińskiego 2021 – 10 nominowanych reportaży [online], Woblink, 19 maja 2021 [dostęp 2023-04-13] (pol.).
  53. Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego za rok 2021 – finaliści [online], zdaniemszota.pl [dostęp 2023-04-12] (pol.).
  54. Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego: Poznaliśmy 10 nominowanych reportaży [online], lubimyczytac.pl [dostęp 2023-04-13] (pol.).
  55. a b Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego. Poznaj 5 książek finalistek [online], lubimyczytac.pl [dostęp 2023-04-12] (pol.).
  56. Nagroda im. Kapuścińskiego – znamy nominowanych do najlepszego reportażu 2022 [online], www.granice.pl [dostęp 2023-04-13] (pol.).
  57. Finałowa piątka Nagrody Kapuścińskiego [online], Rynek książki, 10 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-10] (pol.).
  58. a b Dziesięć najlepszych reportaży 2023 roku [online], kultura.um.warszawa.pl, 27 marca 2024 [dostęp 2024-03-27] (pol.).
  59. Regulamin Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego [online], 30 sierpnia 2012 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-21].
  60. Jury [online], Kulturalna Warszawa [dostęp 2017-07-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06].
  61. Wojciech Szot: Nagroda im. Kapuścińskiego. Finał reporterek: pięć kobiet, pięć języków, pięć fascynujących tematów. wyborcza.pl, 19 czerwca 2021. [dostęp 2021-09-18]. (pol.).
  62. Ander Izagirre laureatem 13. Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego, https://um.warszawa.pl/waw/radawarszawy/-/ander-izagirre-laureatem-13-nagrody-im-ryszarda-kapuscinskiego.
  63. Nagroda Kapuścińskiego bez swojej pomysłodawczyni. Bożena Dudko nie jest już sekretarzem nagrody [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2023-04-13].
  64. a b Nagroda dla tłumaczy Kapuścińskiego [online], instytutksiazki.pl, 4 marca 2015 [dostęp 2023-04-14] (pol.).
  65. Nagrody dla tłumaczy Kapuścińskiego [online], Culture.pl [dostęp 2023-04-14] (pol.).
  66. Laureaci Nagrody Translatorskiej dla Tłumaczy Ryszarda Kapuścińskiego 2017: Katarzyna Mroczkowska-Brand i William R. Brand [online], wyborcza.pl [dostęp 2023-04-14].
  67. Przyznano Nagrodę Translatorską dla Tłumaczy Ryszarda Kapuścińskiego [online], dzieje.pl [dostęp 2023-04-14] (pol.).
  68. Agata Orzeszek-Sujak i Véronique Patte laureatkami 5. edycji Nagrody Translatorskiej dla Tłumaczy Ryszarda Kapuścińskiego – Portal Księgarski [online], ksiazka.net.pl [dostęp 2023-04-14].
  69. Ole Selberg laureatem Nagrody Translatorskiej im. Kapuścińskiego [online], dzieje.pl [dostęp 2023-04-14] (pol.).