Niedotrawowate (Eriocaulaceae) – rodzina roślin jednoliściennych z rzędu wiechlinowców. Zasięgiem obejmuje całą strefę tropikalną i subtropikalną, a także niewielkie obszary Ameryki Północnej, Wyspy Brytyjskie i Azję Wschodnią. Należy do niej 10 rodzajów liczących 1160 gatunków[2]. Występują na wilgotnych piaskach, nad wodami; gatunek Mesanthemum reductum rośnie pod wodą w afrykańskich strumieniach i rzekach[4].

Niedotrawowate
Ilustracja
Eriocaulon nudicuspe
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

niedotrawowate

Nazwa systematyczna
Eriocaulaceae Martinov
Tekhno-Bot. Slovar: 237. 3 Aug 1820[3]
Typ nomenklatoryczny

Eriocaulon L. (1753)

Kwiatostan przedstawiciela rodzaju Paepalanthus
Syngonanthus chrysanthus

Morfologia

edytuj

Byliny i rośliny jednoroczne z trawiastymi liśćmi, często skupionymi u nasady pędu w rozetę. Drobne kwiaty (czasem do 0,25 mm długości) skupione są w główkowate kwiatostany. U wielu gatunków pędy w górnej części są rozgałęzione i tworzą kwiatostan złożony w formie baldachu. W obrębie główek kwiatostanowych, kwiaty męskie występują zwykle na obrzeżach, kwiaty żeńskie w środku kwiatostanu. Okwiat w dwóch okółkach zwykle niezróżnicowany, czasem okółki różnią się kolorystycznie lub wielkością. W kwiatach męskich znajduje się jeden lub dwa potrójne okółki pręcików. W kwiatach żeńskich słupek ma trójkomorową zalążnię. Owocem są wielonasienne torebki. Nasiona dzięki porozrywanej zewnętrznej warstwie komórek wyglądają jak owłosione i roznoszone są łatwo przez wiatr lub wodę[4].

Systematyka

edytuj
Pozycja systematyczna rodziny według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

Klad okrytonasienne, klad jednoliścienne (monocots), rząd wiechlinowce (Poales), rodzina łuczydłowate (Xyridaceae). Rodzina stanowi grupę siostrzaną dla rodziny łuczydłowatych (Xyridaceae)[2].

Pozycja rodziny w kladogramie przedstawiającym powiązania filogenetyczne w obrębie rzędu wiechlinowców:

wiechlinowce


pałkowate Typhaceae



bromeliowate Bromeliaceae





Rapateaceae






łuczydłowate Xyridaceae



niedotrawowate Eriocaulaceae





majakowate Mayacaceae




turniowate Thurniaceae




sitowate Juncaceae



ciborowate Cyperaceae








rześciowate Restionaceae




biczycowate Flagellariaceae




wiechlinowate Poaceae




Ecdeiocoleaceae



żuanwiliowate Joinvilleaceae









Podział rodziny według Angiosperm Phylogeny Website[2]

podrodzina Eriocauloideae

podrodzina Paepalanthoideae

Zastosowanie

edytuj

Niektóre gatunki stosowane są w ziołolecznictwie i w bukieciarstwie (zwłaszcza suszone kwiatostany)[4].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
  2. a b c d Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
  3. James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium. University of Maryland. [dostęp 2010-11-11]. (ang.).
  4. a b c Rośliny kwiatowe. Wielka Encyklopedia Przyrody. Warszawa: Muza SA, s. 464–465. ISBN 83-7079-779-2.