Bromeliowate

Bromeliowate, ananasowate, zapylcowate (Bromeliaceae Juss.) – rodzina roślin jednoliściennych. Należy tu około 1,7 tys. gatunków skupionych w 55–57 rodzajów. Niemal wszystkie, z jednym tylko wyjątkiem, występują w Ameryce Południowej i Północnej, głównie w strefie tropikalnej. Najdalej na północy bromeliowate sięgają do Wirginii i Teksasu, najdalej na południu rosną w środkowej Argentynie i Chile[2]. Należy tu wiele gatunków uprawianych jako rośliny ozdobne, włóknodajne i owocowe, na czele z ananasem jadalnym.

Bromeliowate
Ilustracja
Ananas jadalny
Systematyka[1]
Domena eukarionty
Królestwo rośliny
Klad rośliny naczyniowe
Klad Euphyllophyta
Klad rośliny nasienne
Klasa okrytonasienne
Klad jednoliścienne
Rząd wiechlinowce
Rodzina bromeliowate
Nazwa systematyczna
Bromeliaceae Juss.
Gen. Pl.: 49. 4 Aug 1789
Multimedia w Wikimedia Commons

MorfologiaEdytuj

Bromeliowate to zwykle byliny z charakterystycznymi rozetami liści. Część przedstawicieli ma półzdrewniały pęd, czasem nawet wykształcający się w formie pnia zakończonego na szczycie pióropuszem liści. Korzenie są zredukowane u gatunków epifitycznych. Liście często sztywne i uzbrojone kolcami wzdłuż krawędzi, lancetowate lub równowąskie. Dzięki szerokim nasadom tworzą zbiorniki w formie lejków gromadzące wodę, pobieraną głównie właśnie przez liście. Do wchłaniania wody służą też charakterystyczne dla tej rodziny łuski i tarczowate włoski. Kwiaty obupłciowe są zwykle drobne, zebrane w kłosy, grona lub kwiatostany złożone, w których rolę powabni pełnią barwne liście kwiatostanowe. Owoce to najczęściej torebki lub mięsiste jagody[2].

Biologia i ekologiaEdytuj

Wśród bromeliowatych wiele gatunków to epifity rosnące na drzewach i epility wyrastające na skałach. Niektóre są zapylane przez kolibry.

SystematykaEdytuj

Pozycja systematyczna rodziny w rzędzie wiechlinowców według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)[1]
wiechlinowce


pałkowate Typhaceae



bromeliowate Bromeliaceae





Rapateaceae






łuczydłowate Xyridaceae



niedotrawowate Eriocaulaceae





majakowate Mayacaceae




turniowate Thurniaceae




sitowate Juncaceae



ciborowate Cyperaceae








rześciowate Restionaceae




biczycowate Flagellariaceae




wiechlinowate Poaceae




Ecdeiocoleaceae



żuanwiliowate Joinvilleaceae









Pozycja według Reveala (1994-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), podklasa Commelinidae Takht., nadrząd Bromelianae R. Dahlgren ex Reveal, rząd bromeliowce (Bromeliales Dumort.), podrząd Bromeliineae Engl., rodzina bromeliowate (Bromeliaceae Juss.)[3].

Podział rodziny[4][1]

Bromeliowate tradycyjnie dzielone były na trzy podrodziny: Tillandsioideae Burnett, Bromelioideae Burnett i Pitcairnioideae Harms. W 2007 został zaproponowany i przyjęty podział na 8 podrodzin monofiletycznych.

Brocchinioideae Givnish

Lindmanioideae Givnish

Tillandsioideae Burnett

Hechtioideae Givnish

Pitcairnioideae Harms

Navioideae Harms

Puyoideae Givnish

  • Puya Molina – puja

Bromelioideae Burnett

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b c Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-10-25] (ang.).
  2. ↑ a b Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza SA, 1998. ISBN 83-7079-778-4.
  3. ↑ Crescent Bloom: Bromeliaceae (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-06-13].
  4. ↑ Genera of Bromeliaceae (ang.). W: Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture Agricultural Research Service, Beltsville Area. [dostęp 2010-11-05].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bromeliowate&oldid=62452005”