Park Narodowy Sehlabathebe
Park Narodowy Sehlabathebe[2] (ang. Sehlabathebe National Park, SNP[1]) – park narodowy o powierzchni 6500 ha znajdujący się w dystrykcie Qacha’s Nek we wschodnim Lesotho, przy granicy z Południową Afryką, utworzony w 1970 roku[1].
 Góry Maloti w Parku Narodowym Sehlabathebe (2008) | |
| park narodowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Data utworzenia |
1970 |
| Powierzchnia |
6500 ha[1] |
| Powierzchnia otuliny |
46 630 ha[1] |
Położenie na mapie Lesotho  | |
Położenie na mapie Afryki  | |
 29°53′56,4″S 29°07′15,6″E/-29,899000 29,121000
| |
Wraz z południowoafrykańskim Parkiem uKhahlamba-Drakensberg tworzy Park Maloti-Drakensberg o powierzchni 249 313 ha, wpisany w 2000 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Rozszerzenie wpisu o część lesotyjską nastąpiło w 2013 roku[3]. Obszar Parku Narodowego Sehlabathebe stanowi także ostoję ptaków IBA organizacji BirdLife International[4].
Charakterystyka edytuj
Lokalizacja edytuj
Park Narodowy Sehlabathebe znajduje się na wschodnim skraju Wielkiej Krawędzi (ang. Great Escarpment)[5], w górach Maloti wchodzących w skład Gór Smoczych[6][1][4]. Od zachodu graniczy z czternastoma wioskami wchodzącymi w skład community council Khomo-Phatšoa, od wschodu zaś park ogranicza 12-kilometrowy odcinek granicy lesotyjsko-południowoafrykańskiej[1][6].
Geologia edytuj
Pod względem geologicznym obszar parku zlokalizowany jest na styku niżej położonych skał osadowych, na których spoczywają skały magmowe. Najniżej położona jest formacja „Elliot” zbudowana z aleurytów, reprezentująca trias późny. Nad nią wyróżnia się kremowy piaskowiec formacji Clarens (od triasu późnego do jury wczesnej) mający charakter wychodni powstałej w wyniku wypiętrzenia terenu obecnego parku względem pozostałego obszaru Gór Smoczych. Ostatnią warstwę stanowi jurajska formacja Lesotho zbudowana z bazaltu[6]. Stopniowe wietrzenie dominującego piaskowca Clarens spowodowało powstanie na tym obszarze malowniczego górskiego krajobrazu, ze stromymi, niemal pionowymi zboczami, licznymi jaskiniami, łukami skalnymi i filarami[1][4]. Teren parku znajduje się na średniej wysokości wynoszącej 2450 m n.p.m.[6][1]
Flora i fauna edytuj
Obszar Parku Narodowego Sehlabathebe znajduje się w strefie przejściowej między lasami afrogórskimi a wysokogórskimi łąkami afroalpejskimi z roślinnością alpejsko-tundrową oraz stawami i terenami podmokłymi, co skutkuje dużą różnorodnością biologiczną i występowaniem wielu endemitów[1]. Mające swój początek w Parku Narodowym Sehlabathebe czyste górskie strumienie biorą udział w zaopatrzeniu w wodę Lesotho, RPA i Namibii[6][1]. Żyją w nich endemiczne gatunki płazów – Amietia vertebralis i Amietia hymenopus[4]. Wyłącznie na terenie parku występuje krytycznie zagrożony gatunek ryby, Pseudobarbus quathlambae[3], oraz rośliny z rodziny onowdokowatych, Aponogeton ranunculiflorus[1].
Na stromych zboczach górskich gniazdują sęp przylądkowy i orłosęp brodaty[1] oraz bocian czarny, myszołów przylądkowy i raróg górski[4]. Skaliste szczyty i trawiaste płaskowyże w ich pobliżu zamieszkują skałoskoczek mały (Chaetops aurantius) i świergotek skalny (Anthus hoeschi)[4]. Na zboczach trawiastych i w dolinach występuje sekretarz, natomiast w wysokogórskich stawach żyje perkoz dwuczuby – bardzo rzadki gatunek w skali Lesotho. Na użytkach zielonych żeruje afrokulczyk natalski (Crithagra symonsi)[4]. Szareczka sierpopióra (Emarginata sinuata hypernephela), błotniak czarny oraz pokrzewka przylądkowa (Curruca layardi subsp. barnesi) są rzadkie[4].
Ogółem na terenie parku wykazano występowanie 515 gatunków roślin (w tym aż 59 endemitów nieznanych poza jego granicami), 3 gatunków ryb, 31 gatunków gadów, 117 gatunków ptaków, 41 gatunków ssaków[1].
Ekosystemy parku narodowego są w dużej mierze nienaruszone, a wpływ działalności człowieka na nie jest minimalny[6]. Na niewielką skalę wciąż prowadzona jest tradycyjna gospodarka pasterska[4].
Malowidła naskalne edytuj
Na obszarze parku znajduje się 65 stanowisk sztuki naskalnej, które wraz z malowidłami z Parku uKhahlamba-Drakensberg tworzą bardzo dobrze zachowane, największe w Afryce na południe od Sahary, skupisko rysunków naskalnych, wykonywanych przez lud San na przestrzeni ok. 4000 lat[3][1]. Rysunki z Sehlabathebe charakteryzują się dużą różnorodnością rozmiarów i kolorów[6]. Przedstawiają liczne postaci ludzkie oraz zwierzęta takie jak m.in. elandy czy antylopy sarnie[1]. Dodatkowo podczas badań archeologicznych tego terenu odkryto pozostałości dawnych domostw i stanowisk dla bydła oraz narzędzia z epoki kamienia[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Maloti-Drakensberg Park – Nomination file 985bis [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-12-23] (ang.).
- ↑ Lesotho. Warunki naturalne, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-12-22].
- ↑ a b c UNESCO World Heritage Centre, Maloti-Drakensberg Park [online], whc.unesco.org [dostęp 2023-12-22] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Sehlabathebe National Park LS005 [online], BirdLife Data Zone [dostęp 2023-12-23].
- ↑ Wielkie Urwisko, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-12-23].
- ↑ a b c d e f g UNESCO World Heritage Centre, Sehlabathebe National Park [online], whc.unesco.org, 8 października 2008 [dostęp 2023-12-23] [zarchiwizowane z adresu 2012-10-25] (ang.).