Patras
Patras (nowogr. Πάτρα, Patra; gr. staroż. Πάτραι, Pátrai) – trzecie pod względem wielkości miasto Grecji (największe na Peloponezie), w administracji zdecentralizowanej Peloponez, Grecja Zachodnia i Wyspy Jońskie, siedziba administracyjna regionu Grecja Zachodnia, jednostki regionalnej Achaja oraz gminy Patras. W 2011 roku liczyło 167 446 mieszkańców[1]. Leży nad Zatoką Patraską, drugi co do wielkości grecki port morski (po Pireusie). Posiada połączenia promowe z Wyspami Jońskimi i Włochami (Ankoną, Brindisi, Bari, Triestem i Wenecją). Dworzec kolejowy przy centralnym Molo św. Mikołaja (nowogr.: Αγίου Νικολάου). "Araxos National Airport" (Krajowy Port Lotniczy "Araksos"), 33 km na zachód-południwy zachód, na przylądku Araksos).
| |||
 Panorama Patras od strony morza | |||
| |||
| Państwo |  Grecja
| ||
| Administracja zdecentralizowana | Peloponez, Grecja Zachodnia i Wyspy Jońskie | ||
| Region | Grecja Zachodnia | ||
| Jednostka regionalna | Achaja | ||
| Gmina | Patras | ||
| Data założenia | 14 p.n.e. | ||
| Zarządzający | Konstandinos Peletidis↗ | ||
| Wysokość | 0-10 m n.p.m. | ||
| Populacja (2011) • liczba ludności |
260 308 | ||
| Nr kierunkowy | 2610 | ||
| Kod pocztowy | 26x xx | ||
| Tablice rejestracyjne | AX, AZ | ||
Położenie na mapie Grecji   Patras | |||
 38°15′N 21°44′E/38,250000 21,733333
| |||
| Strona internetowa | |||
Kultura, nauka i zabytkiEdytuj
Monumentalna neobizantyjska bazylika archikatedralna św. Andrzeja. Uniwersytet Patraski (ponad 24 000 studentów na 22. wydziałach, kampus w dzielnicy Rion), Teatr Miejski Apollon (kopia mediolańskiej La Scali, proj. Ziller). Miasto słynie z barwnej ulicznej parady, uroczyście kończącej karnawał, oraz latem, z antycznych przedstawień teatralnych. Na górnym (starym) mieście dominuje średniowieczny zamek bizantyjski (z około VI wieku), natomiast w bliskim sąsiedztwie, z czasów starorzymskich zachował się odeon (160 p.n.e.), stadion i akwedukt. W mieście liczne pomniki, m.in. hiszpańskiego pisarza M. de Cervantesa, autora powieści Don Kichot i uczestnika bitwy pod Lepanto.
HistoriaEdytuj
Miasto (Colonia Aroe Augusta) założył w 14 p.n.e. cesarz rzymski Oktawian August, osiedlając weteranów i częściowo ludność grecką z Achai i Lokrydy Ozolskiej. W II wieku n.e. miasto było ośrodkiem produkcji tkanin lnianych. W VI wieku najpierw kataklizm trzęsienia ziemi, a później najazd Słowian i Awarów zadają miastu dotkliwe szkody. Na początku IX w. cesarz bizantyjski Nicefor I Genik nadaje Patrze tytuł metropolii, w 2. połowie tego wieku w mieście znajdowała się także mennica. Długie lata panowania Wenecjan i Turków przyczyniło się do wyniszczenia miasta i Peloponezu. W 2. połowie XIX w. Patras zasłynęło z destylarni koniaków.
Święty AndrzejEdytuj
W czasach Nerona, po Zesłaniu Ducha Świętego, przybył do Patras św. Andrzej (nowogr.: Αγίου Ανδρέα), aby szerzyć chrześcijaństwo. Nauczał w Poncie i Bitynii (zachodnia Turcja) oraz w Tracji (Bułgaria), Scytii (dolny bieg Dunaju) i Grecji, gdzie, tu, w Patras, w 65 lub 70 został aresztowany i skazany na ukrzyżowanie głową w dół, na krzyżu w kształcie litery "X" (X od Χριστός - Chrystus; stąd krzyż św. Andrzeja). Wyrok męczeńskiej i haniebnej śmierci, św. Andrzej przyjął z wielką radością, bowiem cieszył się niezmiernie, że umrze na krzyżu jak Jezus. Liturgia bizantyjska określa św. Andrzeja przydomkiem Protokleros[2] ("pierwszy powołany", gdyż obok św. Jana, pierwszy został przez Chrystusa wezwany na Apostoła). Achajów rozpiera duma, że ich pierwszym metropolitą był św. Andrzej. Po burzliwych dziejach, relikwie głowy apostoła oraz relikwie krzyża, na którym umarł św. Andrzej są przechowywane w prawosławnej bazylice archikatedralnej, ukończonej w 1974, według tradycji w miejscu kaźni świętego.
Podział administracyjnyEdytuj
Obecnie, jednostki miejskie Rion, Paralia, Messatida oraz Vrachnaiika wchodzą w skład kompleksu miejskiego Patry. Wyłączając ścisłe centrum miasta, do głównych dzielnic Patry zalicza się:
|
Miasto Patra:
|
Zespół miejski Rion:
|
Zespół miejski Paralia:
|
Zespół miejski Messatida:
|
Zespół miejski Vrachneika:
|
SportEdytuj
.jpg)
.jpg)
W mieście istnieje wiele klubów sportowych, które rozgrywają swoje mecze w najważniejszych sportowych greckich ligach. Panachaiki Gymnastiki Enosi, Apollon Patra, E.A. Patra oraz NO Patra są klubami z najdłuższą historią, specjalizując się kolejno w piłce nożnej, koszykówce, siatkówce, oraz piłce wodnej. W mieście zlokalizowany jest Stadion Narodowy Pampeloponnisiako, który w 2004 roku został poddany przebudowie oraz modernizacji.[3] Od 2009 roku, we wrześniu, w mieście organizowane są wyścigi gokartów.
Patra była w przeszłości miastem gospodarzem kilku międzynarodowych imprez sportowych, takich jak eliminacje Mistrzostw Świata U-19 w Koszykówce Mężczyzn w 1995 roku, Mistrzostwa Europy w Gimnastyce Artystycznej w 1997 roku, Wreslingowe Mistrzostwa Świata w 2001 roku, Mistrzostwa Europy w Koszykówce Kobiet w 2003 roku, Międzynarodowe Igrzyska Dzieci w 2003 roku, faza grupowa turnieju piłki nożnej na Igrzyskach Olimpijskich w 2004 roku, Mistrzostwa Świata w Gimnastyce Artystycznej w 2007 roku, Mistrzostwa Świata Niesłyszących w Piłce Nożnej w 2007 roku oraz Śródziemnomorskie Igrzyska Plażowe w 2019 roku.
| Kluby sportowe | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Klub | Dyscyplina | Liga | Stadion | Lokacja | Pojemność | Data utworzenia | Najwyższe miejsce w lidze |
| Panachaiki G.E. | piłka nożna | Liga Grecka | Stadion Kostas Davourlis | Agyia | 11 321 | 1891 | 4 (1973) |
| Siatkówka | Liga Siatkówki | Panachaiki Indoor Arena | 500 | 1928 | 8 (2016) | ||
| Apollon Patra | koszykówka | Greek Basket League | Apollon Patras Indoor Hall | Perivola | 3,500 | 1926 | 6 (1986) |
| E.A. Patras | siatkówka | A2 Ethniki Volleyball | EAP Indoor Hall | Agios Dionyssios | 2,200 | 1927 | Mistrzostwo (1938) |
| NO Patras | piłka wodna | A1 Ethniki Water Polo | NOP Aquatic Centre | Akti Dymeon | 3,000 | 1929 | Mistrzostwo (x 8) |
| Thyella Patras F.C. | piłka nożna | Delta Ethniki | Fotis Aravantinos Stadium | Glafkos | 3,000 | 1930 | 5 (B Ethniki) |
| Olympiada Patras | koszykówka siatkówka |
Greek A2 Basketball League A2 Ethniki Volleyball |
Olympiada Indoor Hall | Taraboura | 2,500 | 1961 | 8 (2002) 10 (2007) |
| Promitheas Patras | koszykówka | Greek Basket League | Dimitris Tofalos Arena | Bozaitika | 4,500 | 1985 | 2 (2019) |
| Ormi Patras | piłka ręczna | Greek women's handball championship | National Indoor Hall | Koukouli | 1,000 | 2003 | Mistrzostwo (x 6) |
| NE Patras | piłka wodna | A2 Ethniki A1 Ethniki Women's Water Polo |
Antonis Pepanos Aquatic Centre | Koukouli | 4,000 | 2006 | 4 (2009) 4 (x 3) |
CiekawostkiEdytuj
- W Patras urodził się około 860 Aretas z Cezarei, arcybiskup Cezarei, filozof i epistolograf doby renesansu macedońskiego w Bizancjum, teolog kościoła prawosławnego, autor scholiów do pism (m.in. Ojców Kościoła), komentarzy i listów. Zmarł w Cezarei w 944.
- 45 km na zachód, 7 października 1571, na Morzu Jońskim, u wylotu Zatoki Patraskiej miała miejsce największa w dziejach bitwa morska. Ogółem, po obu stronach (Święta Liga przeciw Turcji) wzięło w niej udział ponad 430 okrętów.
- 7 km na północny wschód, w Rionie - most Rion-Antirion (o długości 2,88 km, oddany do użytku w 2004, znacznie skrócił podróż między kontynentem a Peloponezem) oraz kampus Uniwersytetu Patraskiego.
- 8 km na południowy wschód - Achaja-Clauss (nowogr.: Αχάια Κλάους), Wytwórnia i Piwnice Win założone w 1861 przez Bawarczyka Gustawa Claussa, winnica o powierzchni 1,10 ha. Najstarsze i jedno z największych przedsiębiorstw tej branży w Grecji, wytwarza rocznie 30 mln. litrów wina (z winogron pochodzących z winnic całego kraju). Sztandarową marką jest słynne Mavrodafni (nowogr.: Μαυροδάφνη, Mavrodaphne), wino ciemnoczerwone deserowe, lekko wzmocnione, z winogron słonecznych winnic Wysp Jońskich). Achaja-Clauss jest sponsorem Miejskiego Teatru Apollon w Patras.
- Od 2004 Patras jest miastem partnerskim Bydgoszczy. Europejska Stolica Kultury 2006.
GaleriaEdytuj
Archikatedra w Patras, relikwie św. Andrzeja
Panorama Patras ze schodów ul. św. Mikołaja
Patras, Teatr Miejski Apollon
Patras, latarnia morska
Karnawał w Patras
Patras z twierdzy
Achaja-Clauss, Piwnica Danielisa
Achaja-Clauss, Piwnica Cesarska, beczki z winem Mawrodafni
Miasta partnerskieEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Απογραφή Πληθυσμού – Κατοικιών 2011. ΜΟΝΙΜΟΣ Πληθυσμός
- ↑ Św. Andrzej Apostoł - patron parafii. Parafia rzymsko-katolicka pod wezwaniem św. Andrzeja Apostoła w Poznaniu. [dostęp 2013-11-18].
- ↑ George Xenides, Παμπελοποννησιακό Εθνικό Στάδιο Πατρών, Stadia.gr [dostęp 2019-06-28].
BibliografiaEdytuj
- Bonarek J., Czekalski T., Sprawski S., Turlej S., Historia Grecji, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03816-6
- Ellingham M., Dubin M., Jansz N., Fisher J., Grecja. Praktyczny przewodnik, Pascal, Bielsko-Biała 2000, ISBN 83-87696-97-8
- Grecja kontynentalna. Przewodnik Wiedzy i Życia, pod red. M.Dubina, Wiedza i Życie, Warszawa 1999, ISBN 83-7184-905-2