Wikipedia

Peter Scott (ornitolog)

Peter Markham Scott (ur. 14 września 1909 w Londynie, zm. 29 sierpnia 1989 w Bristolu) – brytyjski ornitolog, działacz na rzecz ochrony przyrody, malarz, oficer Royal Navy, prezenter telewizyjny, sportowiec. Jeden z założycieli WWF. Jedyny syn brytyjskiego badacza Antarktydy Roberta Falcona Scotta i rzeźbiarki Kathleen Scott.

Peter Scott
Ilustracja
Peter Scott (1954)
Data i miejsce urodzenia

14 września 1909
Londyn

Data i miejsce śmierci

29 sierpnia 1989
Bristol

Zawód, zajęcie

ornitolog

Rodzice

Robert Falcon Scott Kathleen Scott

Małżeństwo

Elizabeth Jane Howard (1942-1951 rozwód) Phillippa Scott (1951-1989)

Odznaczenia
Order Towarzyszy Honoru (Wielka Brytania) Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego od 1936 (wojskowy) Krzyż Wybitnej Służby nadany dwukrotnie (Wielka Brytania)
Multimedia w Wikimedia Commons
Peter Scott
Data i miejsce urodzenia

14 września 1909
Londyn

Data śmierci

29 sierpnia 1989

Dorobek medalowy
Reprezentacja  Wielka Brytania
Igrzyska olimpijskie
brąz Berlin 1936 żeglarstwo
(O-Jolle)

Życiorys edytuj

Dzieciństwo i młodość edytuj

Urodził się w Londynie, był jedynym dzieckiem polarnika Roberta Falcona Scotta i rzeźbiarki Kathleen Scott. Jego ojciec zginął podczas swojej drugiej wyprawy na Antarktydę kiedy Peter miał zaledwie 2,5 roku. W swoim ostatnim liście Robert Falcon Scott napisał do żony, aby zainteresowała syna przyrodą, ponieważ uważał to za lepsze niż sport[1][2]. Drugie imię Peter Scott otrzymał na cześć Sir Clementsa Markhama, geografa i organizatora pierwszej wyprawy jego ojca. Ojcem chrzestnym był J.M. Barrie, autor Piotrusia Pana, przyjaciel rodziny.

Uczęszczał do niezależnej szkoły Oundle School w Northamptonshire. Studiował w Trinity College w Cambridge, początkowo nauki przyrodnicze, ostatecznie ukończył historię sztuki w 1931 roku.

Podobnie jak matka był utalentowany artystycznie. Zajmował się malarstwem akwarelowym, malował głównie ptaki. Pierwsze jego prace zostały wystawione w Londynie w 1933 roku[3]. Status społeczny i sytuacja materialna pozwoliły mu na rozwijanie zainteresowań artystycznych, sportowych oraz przyrodniczych.

II wojna światowa edytuj

Podczas II wojny światowej służył w Royal Navy Volunteer Reserve. Brał udział w ewakuacji wojsk brytyjskich z kontynentu latem 1940 roku. Później służył na niszczycielach. Został dowódcą jedynej eskadry kanonierek parowych (ang. Steam Gun Boat), która patrolowała wody Kanału La Manche oraz brała udział w Rajdzie na Dieppe[4]. Został odznaczony Krzyżem Wybitnej Służby (ang. Distinguished Service Cross).

Scott pracował także nad schematami malowania okrętów pływających na obszarze Western Aproaches, kamuflaż zastosowany według jego wytycznych, opartych o wcześniejsze prace Abbotta Handersona Thayera, okazał się skuteczny. Za swoją pracę został odznaczony Orderem Imperium Brytyjskiego.

Ochrona środowiska edytuj

 
Jajo bernikli hawajskiej podpisane przez Petera Scotta.

W 1946 roku założył Fundusz Mokradeł Severn (ang. Severn Wildfowl Trust), obecnie Fundusz Dzikiego Ptactwa i Mokradeł (ang. Wildfowl & Wetlands Trust)[5]. Pierwszy rezerwat Funduszu powstał w Slimbridge[6]. W ramach działania tej organizacji w latach 50. XX wieku udało się reintrodukować zagrożoną wyginięciem berniklę hawajską.

W kolejnych latach Scott brał udział w wielu ekspedycjach ornitologicznych na całym świecie. Rozpoczął również karierę telewizyjną. Prowadzony przez niego program Look był pierwszym programem w historii BBC poświęconym historii naturalnej[7]. W swoich programach popularyzował wiedzę na temat dzikiego ptactwa oraz badań terenów podmokłych. Jego film pt. Prywatne życie zimorodka (ang. The Private Life of the Kingfisher) z 1968 roku był pierwszym kolorowym filmem przyrodniczym nadanym przez BBC. Scott napisał oraz zilustrował kilka książek przyrodniczych w tym autobiografię pt. The Eye of the Wind wydaną w 1961 roku.

Był jednym z założycieli World Wide Fund for Nature oraz zaprojektował logo organizacji[7][8]. Jego działania przyczyniły się do podpisania Układu Antarktycznego oraz zmian w polityce Międzynarodowej Komisji Wielorybnictwa.

Był członkiem i przewodniczącym Society of Wildlife Artists, organizacji artystów przedstawiających w swoich dziełach dziką przyrodę oraz Nature in Art Trust, galerii i muzeum wystawiających sztukę inspirowaną przyrodą[9].

Był także członkiem i wieloletnim wiceprezesem Brytyjskiego Stowarzyszenia Naturalistów (ang. British Naturalists' Association).

Kariera sportowa edytuj

Reprezentował Wielką Brytanię na Igrzyskach Olimpijskich w 1936 roku w Berlinie, gdzie zdobył brązowy medal w żeglarskiej klasie O-Jolle[10].

W 1964 roku wystartował jako skipper jachtu Sovereign Regatach o Puchar Ameryki, regaty zakończyły się zwycięstwem Amerykanów 4:0. W latach 1955-1969 był prezesem Międzynarodowej Federacji Żeglarskiej.

Po II wojnie światowej zainteresował się szybownictwem, w 1963 został mistrzem Wielkiej Brytanii a w latach 1968-1970 był prezesem British Gliding Association[11].

Życie prywatne edytuj

W 1942 roku poślubił pisarkę Elizabeth Jane Howard, z którą miał córkę Nicolę (ur. w 1943 roku). Howard odeszła od Scotta w 1946 roku, rozwiedli się w 1951 roku.

W 1951 roku podczas wyprawy na Islandię ożenił się ze swoją asystentką Philippą Talbot-Ponsonby, w 1952 roku przyszła na świat ich córka Dafila (imię to jest alternatywną nazwą gatunkową rożeńca zwyczajnego ptaka z rodziny kaczkowatych). Dafila Scott jest malarką, podobnie jak ojciec maluje ptaki[12]. W 1954 roku urodził się ich syn Falcon[13].

Zmarł 29 sierpnia 1989 roku w Bristolu, przyczyną śmierci był atak serca[3][14].

Wyróżnienia, nagrody i upamiętnienie edytuj

 
Pomnik Sir Petera Scotta w rezerwacie London Wetland Centre.

W czasie II wojny światowej dwukrotnie został wymieniony w sprawozdaniu, za udział w ratowaniu rozbitków z płonącego okrętu w 1941 roku[15] i za odwagę w czasie rajdu na Dieppe w 1942 roku[16]. 1 czerwca 1943 roku został odznaczony Krzyżem Wybitnej Służby[17].

5 czerwca 1942 roku został mianowany Kawalerem Orderu Imperium Brytyjskiego (ang. Member of the Most Excellent Order of the British Empire (MBE))[18]. Z okazji koronacji królowej Elżbiety II został awansowany do rangi Komandora Orderu Imperium Brytyjskiego (ang. Commander of the Most Excellent Order of the British Empire (CBE))[19]. 27 lutego 1973 roku został pasowany na rycerza[20]. W 1987 roku został odznaczony Orderem Towarzyszów Honoru (ang. Order of the Companions of Honour) w uznaniu zasług dla ochrony przyrody[21].

Brytyjskie Stowarzyszenie Przyrodników (ang. British Naturalists' Association), co roku przyznaje nagrodę im. Petera Scotta (ang. Peter Scott Memorial Award) za wybitne osiągnięcia w dziedzinie badań nad historią naturalną i ochroną przyrody[22].

W hrabstwie Norfolk, wytyczono Ścieżkę Petera Scotta (ang. Peter Scott Walk), prowadzi ona od przeprawy promowej King's Lynn do ujścia rzeki Nene, gdzie znajduje się latarnia morska, w której przez kilka lat mieszkał i prowadził obserwacje ptaków[23][24].

Dom Scotta w Slimbridge, z którego przez wiele lat nadawał swój program przyrodniczy Look i gdzie pracował, ma zostać udostępniony do zwiedzania[25].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Magdalena Fikus, Jej Wysokość Natura, „DeltaMi”, 10/2020 [dostęp 2022-12-15].
  2. ↑ Letters of Note, To: My widow [online], www.lettersofnote.com, 26 listopada 2010 [dostęp 2018-04-28] (ang.).
  3. ↑ a b Janet Kear, Sir Peter Scott C.H., C.B.E., D.Sc., F.R.S. (1909-1989), „Ibis”, 132 (3), 2005, s. 483–487, DOI: 10.1111/j.1474-919X.1990.tb01068.x (ang.).
  4. ↑ BBC – WW2 People's War – The Buccaneers/London Navy [online], 1 grudnia 2009 [dostęp 2018-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2009-12-01].
  5. ↑ Welcome to the WWT official website [online], 18 lutego 2004 [dostęp 2018-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2004-02-18].
  6. ↑ WWT – History of WWT [online], www.wwt.org.uk [dostęp 2018-09-28] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-17] (ang.).
  7. ↑ a b Conservation pioneer's home to be opened, „BBC News”, 10 lutego 2016 [dostęp 2018-09-24] (ang.).
  8. ↑ What is the Panda's evolutionary history? [online] [dostęp 2018-09-24] (ang.).
  9. ↑ Trust [online], 9 maja 2010 [dostęp 2018-09-24] [zarchiwizowane z adresu 2010-05-09].
  10. ↑ Peter Scott Bio, Stats, and Results [online], Olympics at Sports-Reference.com [dostęp 2018-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2012-01-28] (ang.).
  11. ↑ BGA – British Gliding Association, „British Gliding Association” [dostęp 2018-09-26] (ang.).
  12. ↑ Dafila Scott [online], 7 lutego 2012 [dostęp 2018-09-26] [zarchiwizowane z adresu 2012-02-07].
  13. ↑ Stephen Moss, Philippa Scott obituary [online], the Guardian, 10 stycznia 2010 [dostęp 2018-09-26] (ang.).
  14. ↑ Sir Peter Scott, Wildlife Advocate And Painter of Birds, Dies at 79, „The New York Times”, 31 sierpnia 1989 (ang.).
  15. ↑ Supplement: 35212, „The London Gazette”, 4 lipca 1941 (ang.).
  16. ↑ Supplement: 35729, „The London Gazette”, 2 października 1942 (ang.).
  17. ↑ Sixth supplement, „The London Gazette”, 1 czerwca 1943 (ang.).
  18. ↑ Supplement: 35586, „The London Gazette”, 5 czerwca 1942 (ang.).
  19. ↑ Supplement: 39863, „The London Gazette”, 26 maja 1953 (ang.).
  20. ↑ State Intelligence: Honours and Awards, „The London Gazette”, 6 marca 1973 (ang.).
  21. ↑ Supplement: 50948, „The London Gazette”, 12 czerwca 1987 (ang.).
  22. ↑ About Us, www.bna-naturalists.org [zarchiwizowane 2018-08-31] (ang.).
  23. ↑ Long Distance Walkers Association, Peter Scott Walk [online] (ang.).
  24. ↑ Sir Peter Scott Walk, Visit West Norfolk (ang.).
  25. ↑ Redevelopment opens 'patron saint' of wildlife's home, BBC, 31 października 2017 (ang.).

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Peter_Scott_(ornitolog)&oldid=71787747”