Piekło
Piekło – w eschatologiach religii uznających życie pozagrobowe – miejsce przebywania oraz stan dusz zmarłych potępionych za grzechy wobec Boga popełnione na Ziemi.
Wyobrażenie piekła w różnych systemach religijnychEdytuj
Religie pierwotne i starożytneEdytuj
Według religii pierwotnych i starożytnych piekło znajdowało się przeważnie pod ziemią, a wyobrażenia doznawanych w nim kar były kształtowane na wzór doczesnych cierpień człowieka (głód, pragnienie, tortury, ból, płacz, niewola, męki, strach i inne złe rzeczy). W piekle mieściła się także siedziba złych duchów.
JudaizmEdytuj
Według judaizmu, obok podziemnego miejsca do przebywania wszystkich zmarłych (szeol), istnieje miejsce kary dla potępionych (Gehenna).
ChrześcijaństwoEdytuj
Według chrześcijaństwa głównego nurtu (katolicyzm, prawosławie i protestantyzm) piekło jest stanem potępionych aniołów i zmarłych ludzi, na zawsze pozbawionych daru oglądania Boga (poena damnationis), dręczonych cierpieniami fizycznymi (poena sensus) i wyrzutami sumienia (poena vermis)[potrzebny przypis]. Przez długie lata rozpowszechnione było, zarówno wśród katolików, jak i protestantów, dosłowne rozumienie ognia piekielnego jako powodującego cierpienia fizyczne. Przeciwne poglądy przedstawiało jedynie kilku Ojców Kościoła jak Orygenes czy Ambroży z Mediolanu. W okresie nowożytnym o metaforycznym znaczeniu ognia piekielnego w Kościele katolickim przekonany był Ambrosius Catharinus (zm. w 1553), a w protestantyzmie m.in. Jan Kalwin (Institutio religionis christianae III,25,12[1])[2][3]. Niektóre wyznania chrześcijańskie przyjmują również anihilacjonizm, w formie unicestwienia bezbożnych w jeziorze ognia (np. adwentyści dnia siódmego[4]) lub całkowicie odrzucają koncepcję piekła jako miejsca ognistych mąk (np. Świadkowie Jehowy, którzy uważają je nie za miejsce mąk, a tylko za wspólny grób ludzkości[5]).
AdwentyzmEdytuj
Według adwentystów Bóg byłby gorszy od Nerona, Hitlera i Stalina, gdyby skazywał ludzi na wieczne męczarnie[6]. Szatan, propagując koncept wiecznego piekła, oskarża w ten sposób Boga o niezwykłe okrucieństwo. Ostatecznie szatan i jego aniołowie spłoną w jeziorze ognia, które nie będzie dosłownie trwać wiecznie, ale będzie wieczne w skutkach[7].
Wyobrażenie piekła w BibliiEdytuj
Stary Testament
- Szeol[8]: Księga Rodzaju 37:35, 42:38, 44:29, 44:31, itd. (w języku greckim – Septuaginta – Szeol stał się Hades)
- Hinnom[9]: Jeremiasz 19:6, itd. (w języku greckim Ge Hinnom – Dolina Hinnom – stała się Gehenna).
Nowy Testament
- Hades[10]: Ewangelia Mateusza 11:23 16:18. Ewangelia Łukasza 10:15. Dzieje Apostolskie. 2:27,31. 1 Kor 15:55. Objawienie 1:18, 6:8 20:13,14
- Gehenna[11]: Ewangelia Mateusza 5:22,29,30, 10:28, 18:9, 23:15,33. Ewangelia Marka 9:43,45,47, Łukasz 12:5, Jakub 3:6.
IslamEdytuj
Według islamu piekło to miejsce, w którym ogień trawi skórę, po spaleniu odradzającą się na nowo. Niewierzący pozostaną w nim na wieki, wierzący, którzy do niego trafią za grzechy mają zawsze, prędzej czy później szanse na raj.
BuddyzmEdytuj
Według buddyzmu ogólna nazwa dla piekła to naraka. Naraka zawiera 16 piekieł (w tym 8 gorących i 8 zimnych), a chociaż okres przebywania w nich może być niezmiernie długi, to jednak jest ograniczony. Nauki o piekłach są interpretowane dosłownie, bądź jako symboliczne przedstawienie różnych stanów umysłu.
SpirytyzmEdytuj
Według teorii spirytyzmu, bazującej na przekazach duchów wyższych, zebranej w dziełach Allana Kardeca (zwłaszcza w dziele Niebo i piekło według spirytyzmu), piekło nie istnieje; dobry i sprawiedliwy Bóg nie mógłby skazywać żadnego ze swoich dzieci na wieczne męki; w spirytyzmie przyjmuje się, że dusze wciąż się doskonalą poprzez kolejne wcielenia i każda z nich otrzymuje zawsze szansę na poprawę.
Wizje piekła w sztuceEdytuj
_-_Dante_And_Virgil_In_Hell_(1850).jpg)
W malarstwie wizerunki piekła z dużą ekspresją przedstawiał m.in. Hieronim Bosch i Hans Memling.
Najbardziej znany literacki obraz piekła zawiera Boska Komedia Dantego. Piekło jako abstrakcyjne miejsce, gdzie człowiek może trafić w już życiu doczesnym, stało się głównym tematem Sezonu w piekle Arthura Rimbauda. W muzyce jednym z bardziej znanych tytułów jest Orfeusz w piekle Offenbacha, jednak piekło offenbachowskie znacznie odbiega od standardowych jego wyobrażeń. W operetce jest to siedziba bogów utożsamianych zresztą z paryskim establishmentem z czasów kompozytora.
Piekło (i jego mieszkańcy) są częstym tematem przysłów.
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ John Calvin: Of the last resurrection (ang.). W: Institutes of the Christian Religion [on-line]. ccel.org. [dostęp 2015-08-31].
- ↑ J. Hontheim: Hell (ang.). W: Catholic Encyclopedia [on-line]. newadvent.org, 1910. [dostęp 2015-08-31].
- ↑ Peter Marschall. The Reformation of Hell? Protestant and Catholic Infernalisms in England, c. 1560–1640. „Journal of Ecclesiastical History”. 2 (61), s. 279–298, 2010. Cambridge University Press (ang.).
- ↑ Najczęściej zadawane pytania - Kościół Adwentystów Dnia Siódmego w Polsce.
- ↑ Watchtower: Czy piekło to miejsce wiecznych mąk? (pol.). jw.org. [dostęp 2014-06-03].
- ↑ Jonatan Dünkel, Piekło: Czyżby Bóg był gorszy niż Hitler i Stalin?
- ↑ Jonatan Dünkel, Biblijna prawda o piekle
- ↑ Szeol
- ↑ Hinnom
- ↑ ᾅδης Hades
- ↑ γέεννα Gehenna
BibliografiaEdytuj
- Jerzy Prokopiuk, Nieba i piekła, Gdynia: Uraeus, 2001, ISBN 83-85732-95-0, OCLC 751240866.
- Georges Minois, „Historia piekła" (franc. Histoire de l'enfer), 1994, wyd. pol. 1998, Volumen, przeł.A. Kędzierzawska,B. Szczepańska, ISBN 83-86857-90-0
Linki zewnętrzneEdytuj
- Thomas Talbott, Heaven and Hell in Christian Thought, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy [online], CSLI, Stanford University, 17 lutego 2017, ISSN 1095-5054 [dostęp 2017-12-31] (ang.). (Niebo i piekło w myśli chrześcijańskiej)