Piekło

Miejsce przebywania i stan dusz zmarłych, potępionych za grzechy wobec Boga popełnione za życia.
Ten artykuł dotyczy religii. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.
Ten artykuł należy dopracować:
sekcja Wizje piekła w sztuce.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Piekło – w eschatologiach religii uznających życie pozagrobowe – miejsce przebywania lub stan dusz zmarłych potępionych za grzechy lub winy wobec bogów popełnione na Ziemi.

Średniowieczna ilustracja Piekła w Hortus deliciarum manuskrypcie Herrady z Landsbergu (około 1180 roku)
Otchłań Piekła, ilustracja Botticellego do Boskiej Komedii

Wyobrażenie piekła w różnych systemach religijnychEdytuj

Religie pierwotne i starożytneEdytuj

Według wielu religii pierwotnych i starożytnych, jak np. religia starożytnej Grecji zaświaty znajdowały się przeważnie pod ziemią – kraina Hadesa, a wyobrażenia doznawanych w nich kar były kształtowane na wzór doczesnych cierpień człowieka (głód, pragnienie, tortury, ból, płacz, niewola, strach etc.). Pod ziemią mieściła się także siedziba złych duchów.

JudaizmEdytuj

Według judaizmu, obok podziemnego miejsca do przebywania wszystkich zmarłych (szeol), istnieje miejsce kary dla potępionych (Gehenna).

ChrześcijaństwoEdytuj

Zobacz też: Piekło (katolicyzm).

Według chrześcijaństwa głównego nurtu (katolicyzm, prawosławie i protestantyzm) piekło jest stanem potępionych aniołów i zmarłych ludzi, na zawsze pozbawionych daru oglądania Boga (poena damni), dręczonych cierpieniami fizycznymi (poena sensus) czyli męka ognia, na temat której Kościół nie wypowiadał się oficjalnie[1]. Przez długie lata rozpowszechnione było, zarówno wśród katolików, jak i protestantów, dosłowne rozumienie ognia piekielnego jako powodującego cierpienia fizyczne. Przeciwne poglądy przedstawiało jedynie kilku Ojców Kościoła jak Orygenes czy Ambroży z Mediolanu. W okresie nowożytnym o metaforycznym znaczeniu ognia piekielnego w Kościele katolickim przekonany był Ambrosius Catharinus (zm. w 1553), a w protestantyzmie m.in. Jan Kalwin (Institutio religionis christianae III,25,12[2])[3][4]. Niektóre wyznania chrześcijańskie przyjmują również anihilacjonizm, w formie unicestwienia bezbożnych w jeziorze ognia (np. adwentyści dnia siódmego[5]) lub całkowicie odrzucają koncepcję piekła jako miejsca ognistych mąk (np. Świadkowie Jehowy, którzy uważają je nie za miejsce mąk, a tylko za wspólny grób ludzkości[6]).

AdwentyzmEdytuj

Według adwentystów Bóg byłby gorszy od Nerona, Hitlera i Stalina, gdyby skazywał ludzi na wieczne męczarnie[7]. Szatan, propagując koncept wiecznego piekła, oskarża w ten sposób Boga o niezwykłe okrucieństwo. Ostatecznie szatan i jego aniołowie spłoną w jeziorze ognia, które nie będzie dosłownie trwać wiecznie, ale będzie wieczne w skutkach[8].

Wyobrażenie piekła w BibliiEdytuj

 
Ge Hinnom – Dolina Hinnom, 2007

Stary Testament

  • Szeol[9]: Księga Rodzaju 37:35, 42:38, 44:29, 44:31, itd. (w języku greckim – Septuaginta – Szeol stał się Hades)
  • Hinnom[10]: Jeremiasz 19:6, itd. (w języku greckim Ge Hinnom – Dolina Hinnom – stała się Gehenna).

Nowy Testament

  • Hades[11]: Ewangelia Mateusza 11:23 16:18. Ewangelia Łukasza 10:15. Dzieje Apostolskie. 2:27,31. 1 Kor 15:55. Objawienie 1:18, 6:8 20:13,14
  • Gehenna[12]: Ewangelia Mateusza 5:22,29,30, 10:28, 18:9, 23:15,33. Ewangelia Marka 9:43,45,47, Łukasz 12:5, Jakub 3:6.

IslamEdytuj

Według islamu piekło to miejsce, w którym ogień trawi skórę, po spaleniu odradzającą się na nowo. Niewierzący pozostaną w nim na wieki, wierzący, którzy do niego trafią za grzechy mają zawsze, prędzej czy później szanse na raj.

BuddyzmEdytuj

Według buddyzmu ogólna nazwa dla piekła to naraka. Naraka zawiera 16 piekieł (w tym 8 gorących i 8 zimnych), a chociaż okres przebywania w nich może być niezmiernie długi, to jednak jest ograniczony. Nauki o piekłach są interpretowane dosłownie, bądź jako symboliczne przedstawienie różnych stanów umysłu.

SpirytyzmEdytuj

Według teorii spirytyzmu, bazującej na przekazach duchów wyższych, zebranej w dziełach Allana Kardeca (zwłaszcza w dziele Niebo i piekło według spirytyzmu), piekło nie istnieje; dobry i sprawiedliwy Bóg nie mógłby skazywać żadnego ze swoich dzieci na wieczne męki; w spirytyzmie przyjmuje się, że dusze wciąż się doskonalą poprzez kolejne wcielenia i każda z nich otrzymuje zawsze szansę na poprawę.

Wizje piekła w sztuceEdytuj

 
Dante i Wirgiliusz w piekle – obraz William-Adolphe'a Bouguereau

W malarstwie wizerunki piekła z dużą ekspresją przedstawiał m.in. Hieronim Bosch i Hans Memling.

Najbardziej znany literacki obraz piekła zawiera Boska Komedia Dantego. Piekło jako abstrakcyjne miejsce, gdzie człowiek może trafić w już życiu doczesnym, stało się głównym tematem Sezonu w piekle Arthura Rimbauda. W muzyce jednym z bardziej znanych tytułów jest Orfeusz w piekle Offenbacha, jednak piekło offenbachowskie znacznie odbiega od standardowych jego wyobrażeń. W operetce jest to siedziba bogów utożsamianych zresztą z paryskim establishmentem z czasów kompozytora.

Piekło (i jego mieszkańcy) są częstym tematem przysłów.

Zobacz teżEdytuj

Informacje w projektach siostrzanych
   Multimedia w Wikimedia Commons
   Teksty źródłowe w Wikiźródłach
   Cytaty w Wikicytatach
   Definicje słownikowe w Wikisłowniku

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ Oxford - Wielka Historia Świata. Średniowiecze. Anglia za Plantagenetów - kultura i sztuka. T. 19. Poznań: Polskie Media Amer.Com, 2007, s. 296. ISBN 978-83-7425-699-5.
  2. ↑ John Calvin: Of the last resurrection (ang.). W: Institutes of the Christian Religion [on-line]. ccel.org. [dostęp 2015-08-31].
  3. ↑ J. Hontheim: Hell (ang.). W: Catholic Encyclopedia [on-line]. newadvent.org, 1910. [dostęp 2015-08-31].
  4. ↑ Peter Marschall. The Reformation of Hell? Protestant and Catholic Infernalisms in England, c. 1560–1640. „Journal of Ecclesiastical History”. 2 (61), s. 279–298, 2010. Cambridge University Press (ang.). 
  5. ↑ Najczęściej zadawane pytania - Kościół Adwentystów Dnia Siódmego w Polsce. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-15)].
  6. ↑ Watchtower: Czy piekło to miejsce wiecznych mąk? (pol.). jw.org. [dostęp 2014-06-03].
  7. ↑ Jonatan Dünkel, Piekło: Czyżby Bóg był gorszy niż Hitler i Stalin?
  8. ↑ Jonatan Dünkel, Biblijna prawda o piekle
  9. ↑ Szeol
  10. ↑ Hinnom
  11. ↑ ᾅδης Hades
  12. ↑ γέεννα Gehenna

BibliografiaEdytuj

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Piekło&oldid=63987414”