Podwale Grodzkie

ulica w Gdańsku

Podwale Grodzkieulica w dzielnicy Śródmieście, w Gdańsku. Dzieli się na dwie części – południową (ok. 270 m) oraz północną (ok. 430 m). Na obu odcinkach Podwale Grodzkie przebiega niemal południkowo. Bezpośredni przejazd między częścią północną a południową jest otwarty tylko w jednym kierunku i tylko dla pojazdów komunikacji miejskiej.

ulica Podwale Grodzkie
Śródmieście
Ilustracja
Podwale Grodzkie, w środku wieża dworca Gdańsk Główny
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Miejscowość

Gdańsk

Długość

690 m

Przebieg
Błędnik
światła 0 ul. Wały Piastowskie
300 ul. Karmelicka
450 ul. Wały Jagiellońskie
450 droga do tunelu
550 ul. Bastion św. Elżbiety
światła 700 ul. Hucisko
Targ Rakowy
Położenie na mapie Gdańska
Mapa konturowa Gdańska, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Podwale Grodzkie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Podwale Grodzkie”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Podwale Grodzkie”
Ziemia54°21′21,6″N 18°38′45,4″E/54,356000 18,645950

Przebieg

edytuj

Odcinek południowy

edytuj

Podwale Grodzkie bierze początek ze skrzyżowania ulic Hucisko i Targ Rakowy, gdzie odbija z tego skrzyżowania na północ i mija zieleniec przy Nowym Ratuszu, siedzibie Rady Miasta Gdańska. Następnie ulica krzyżuje się z ul. Bastion św. Elżbiety, przez którą prowadzi jedyny otwarty objazd łączący oba odcinki Podwala. W dalszej części ulicy znajduje się wjazd na teren PKP przy Dworcu Głównym, będący m.in. podjazdem do urzędu pocztowego i wjazdem na parking. Ostatnia część odcinka (łącznik z północnym odcinkiem) otwarta jest jedynie dla pojazdów komunikacji miejskiej w przeciwnym kierunku.

Odcinek północny

edytuj

Północny odcinek Podwala Grodzkiego odgrywa o wiele ważniejszą rolę w komunikacji miejskiej, gdyż występuje na nim największe natężenie ruchu autobusów w całym mieście. Ponadto jest częścią drogi krajowej nr 91 oraz tras europejskich E75 i E77. Zaczyna się (opisując od strony południowej) za zakrętem łączącym tę ulicę z Wałami Jagiellońskimi, kończy zaś przy wieżowcu zw. "Zieleniakiem", na skrzyżowaniu Błędnika z Wałami Piastowskimi.

Historia

edytuj
 
Podwale Grodzkie: po lewej dworzec Gdańsk Główny, po prawej nieistniejąca zabudowa, ok. 1900
 
Podwale Grodzkie (odcinek północny), w tle "Zieleniak", 2009
 
Podwale Grodzkie (odcinek północny) widziane z "Zieleniaka", w kierunku południowym, 2010
 
Dworzec
 
Dawny hotel
 
Dawne kasy
 
Dawna poczta

Podział ulicy na dwa zróżnicowane, pod względem przepustowości i natężenia ruchu, odcinki, między którymi ponadto nie ma przejazdu, wynika z historycznego rysu tej drogi. Jak sama nazwa wskazuje, Podwale Grodzkie było ulicą biegnącą pod wałami grodu, czyli wzdłuż wałów i obwarowań Starego Miasta w Gdańsku. Po wyburzeniu murów miejskich, zmieniono bieg głównej ulicy prowadzącej z Wrzeszcza do Głównego Miasta, lecz nazwa historyczna pozostała do dziś.

Szeroka ulica zabudowana reprezentacyjnymi gmachami powstała według projektu niemieckiego urbanisty Jacoba Stübbena[1].

Do 1945 ulica nosiła niemieckojęzyczną nazwę Stadtgraben ("fosa miejska")[2].

Do 2018 w zlokalizowanym przy ulicy kompleksie biurowo-usługowym "Krewetka" funkcjonowało kino sieci Cinema City[3].

Zabytki

edytuj
  • Fragment starowłoskiego bastionu św. Elżbiety (z 1554, przebudowany w latach 16351642[4]) zachowany w trakcie rozbiórki umocnień, podczas modernizacji miasta pod koniec XIX wieku, jako malownicza ruina. Wejście od ul. Wały Jagiellońskie poprzez zachowany fragment podziemnego chodnika, tzw. poterny[5]

Obiekty nieistniejące

edytuj

Przebudowa w latach 2006-07

edytuj

W okresie od lipca 2006 do lipca 2007 przeprowadzono gruntowną przebudowę północnej części Podwala Grodzkiego wraz z północną częścią Wałów Jagiellońskich, czyli odcinka głównej arterii komunikacyjnej Trójmiasta od skrzyżowania z Huciskiem do skrzyżowania z Wałami Piastowskimi.

Przebudowa objęła położenie od nowa nawierzchni drogi oraz mostu nad Kanałem Raduni, modernizację linii tramwajowej, remont przejścia podziemnego na wysokości przystanku tramwajowego Dworzec Główny oraz wybudowanie dodatkowego pasa ruchu przeznaczonego wyłącznie dla autobusów[8].

Przypisy

edytuj
  1. Najbardziej tajemniczy budynek Gdańska. trojmiasto.pl, 9 czerwca 2010. [dostęp 2010-06-09].
  2. Dawne nazwy ulic gdańskich. danzig-online.pl. [dostęp 2009-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-31)].
  3. Wraca Krewetka. Jest pomysł na kino i foodhall w Gdańsku
  4. Bastion św Elżbiety » Gdańsk. zabytki.ocalicodzapomnienia.eu.
  5. Gdańsk. Nowożytne fortyfikacje miejskie. gdansk.pl.
  6. 110 lat budynku dworca kolejowego w Gdańsku. trojmiasto.pl.
  7. Rejestr zabytków nieruchomych. kobidz.pl.
  8. Przebudowa ulic Podwale Grodzkie - Wały Jagiellońskie w Gdańsku, odcinek Wały Piastowskie - Hucisko. gdansk.pl - oficjalna strona miasta, 15 lutego 2006. [dostęp 2009-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 maja 2009)].