Prawda (gazeta)
Prawda (ros. Правда) – nazwa gazety codziennej, będącej oficjalnym organem prasowym Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego i jej poprzedniczek.
| ||
![]() Wydanie z 16 marca 1917: "Prawda" informuje o deklaracji niepodległości Polski. | ||
Częstotliwość | Dziennik | |
Państwo | ![]() ![]() | |
Organ | KPZR (dawniej) | |
Pierwsze wydanie | 1912 | |
Redaktor naczelny | Boris Komocki | |
Średni nakład | 100.000 egz. | |
Strona internetowa |
Spis treści
HistoriaEdytuj
W latach 1908-1912 w Wiedniu wychodziła socjaldemokratyczna gazeta "Prawda" kierowana przez Lwa Trockiego należącego wtedy do frakcji mienszewików (tzw. wiedeńska "Prawda"). W roku 1912 na szóstej konferencji SDPRR(b) odbywającej się w Pradze powołano z inicjatywy Lenina do istnienia gazetę o tej samej nazwie jako organ frakcji bolszewików. Pierwszy numer leninowskiej "Prawdy" wyszedł 22 kwietnia (5 maja) 1912 roku[1]. Gazeta była przemycana na teren Imperium Rosyjskiego, a jej nakład sięgał 40-60 tysięcy egzemplarzy.
Po rewolucji lutowej Prawda była wydawana w Piotrogrodzie, jako organ KC i komitetu piotrogrodzkiego SDPRR(b). Jej nakład sięgał wtedy 85-90 tys. egzemplarzy. W marcu 1917 roku z zsyłki wrócili Józef Stalin i Lew Kamieniew, którzy przejęli redakcję Prawdy. Pierwszy porewolucyjny numer ukazał się w niedzielę, 5 marca 1917 roku. Na winiecie pojawiło się wówczas hasło, które towarzyszyło gazecie przez kolejne lata: "Proletariusze wszystkich krajów łączcie się".[2]
Po przejęciu władzy przez bolszewików w wyniku tzw. rewolucji październikowej siedziba gazety została przeniesiona do Moskwy, gdzie wychodziła odtąd jako organ KC partii. Przez cały okres władzy komunistycznej w Rosji i ZSRR była najważniejszym dziennikiem kraju (obok rządowego dziennika Izwiestija) i głównym narzędziem propagandy komunistycznej. Jej nakład sięgał 10,6 miliona egzemplarzy (w 1975) W roku 1991 gazeta decyzją Borysa Jelcyna wobec puczu Janajewa przestała być organem KPZR. Obecnie jej nakład wynosi ok. 100 tys. egz.
Człon nazwy "prawda" nosiły też inne dzienniki partyjne w ZSRR, np. Komsomolskaja Prawda, dzienniki lokalne. Część z nich pozostała przy tej nazwie do dziś.
Redaktorzy naczelni PrawdyEdytuj
- Lenin, Połatiejew, Jegorow, Jeremiejew, Mołotow, Stalin i inni - kolegium redakcyjne (1912-1918)
- Nikołaj Bucharin (1918—1929)
- Michaił Olminski
- Maksimilian Sawieljew (1928—1930)
- Haralds Krūmiņš (1930)
- Lew Mechlis (1930—1937)
- ? (1937-1940) - okres "czystki", red. nieznany
- Piotr Pospiełow (1940—1949)
- Michaił Susłow (1949—1950)
- Leonid Iljiczow (1951—1952)
- Dmitrij Szepiłow (1952—1956)
- Pawieł Satiukow (1956—1964)
- Aleksiej Rumiancew (1964—1965)
- Michaił Zimianin (1965—1976)
- Wiktor Afanasjew (1976—1989)
- Iwan Frołow (1989—1991)
- Giennadij Sielezniow (1991—1993)
- Wiktor Linnik (1993—1994)
- Aleksander Iljin (1994—2003)
- Walentin Szurczanow (2005-2009)
- Boris Komocki (od 2009)
PrzypisyEdytuj
- ↑ oldgazette.ru
- ↑ Małgorzata Dwornik , Historia gazety Prawda. Co proletariusze wszystkich krajów robią dzisiaj, „Reporterzy.info”, 23 lipca 2018 .