Rezerwat „Czarne Ziemie”

Rezerwat „Czarne Ziemie”[1][2] (ros. Государственный природный заповедник «Черные земли») – ścisły rezerwat przyrody (zapowiednik) w Kałmucji w Rosji. Znajduje się w rejonach: czernoziemielskim, jaszałtińskim i jaszkulskim. Jego obszar wynosi 1219,01 km², a strefa ochronna 911,7 km². Rezerwat został utworzony dekretem rządu Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej z dnia 11 czerwca 1990 roku. W latach 1993–2021 rezerwat biosfery UNESCO[3]. W 1994 roku jego część ornitologiczna została wpisana na listę konwencji ramsarskiej[4]. Dyrekcja rezerwatu znajduje się w miejscowości Komsomolskij[5][6][7].

Rezerwat „Czarne Ziemie”
Государственный природный заповедник «Черные земли»
Ilustracja
Suhak stepowy
rezerwat przyrody
Państwo

 Rosja

Republika

 Kałmucja

Siedziba

Komsomolskij

Data utworzenia

11 czerwca 1990 roku

Powierzchnia

1219,01 km²

Powierzchnia otuliny

911,7 km²

Ochrona

kategoria IUCNIa (ścisły rezerwat przyrody)

Położenie na mapie Kałmucji
Mapa konturowa Kałmucji, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Rezerwat „Czarne Ziemie””
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, blisko lewej krawiędzi nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Rezerwat „Czarne Ziemie””
Ziemia46°02′00″N 46°08′00″E/46,033333 46,133333
Strona internetowa
Jezioro Manycz-Gudiło
Świstak stepowy
Kurhannik

Opis edytuj

Rezerwat składa się z dwóch części:

Część stepowa (943 km²). Step przechodzący w półpustynię i pustynię położony w północno-zachodniej części Niziny Nadkaspijskiej między dolnym biegiem rzek Kuma i Wołga. Jest to lekko pofałdowana równina położona poniżej poziomu morza[8][9][10].

Część ornitologiczna (276 km²). Słone jezioro Manycz-Gudiło wraz z wyspami położone w Obniżeniu Kumsko-Manyckim[8][9][10].

Klimat jest kontynentalny. Lata są gorące i suche, zimy zwykle bezśnieżne. Średnia temperatura w styczniu wynosi -6,5 ºС, w lipcu +24,5 °C. Minimalna temperatura w styczniu to -35 ºС, maksymalna temperatura w lipcu to +42 ºС[11].

Flora edytuj

Flora rezerwatu reprezentowana jest przez gatunki stepowe i pustynne. Jest to m.in.: ostnica włosowata, ostnica powabna, bylica z gatunku Artemisia lerchiana, Kochia prostrata, turzyca ciemnokłosa, turzyca wczesna, tulipan wielobarwny, tulipan ogrodowy, tulipan z gatunku Tulipa biebersteiniana, kosaciec niski, kosaciec z gatunku Iris scariosa, Bellevalia sarmatica, ostróżka z gatunku Delphinium puniceum[12][13][14][15][9].

Na terenie rezerwatu zarejestrowano 291 gatunków roślin naczyniowych, z czego 159 gatunków w części stepowej, a 239 gatunków na wyspach w części ornitologicznej[12].

Fauna edytuj

Część stepową rezerwatu utworzono głównie dla ochrony wpisanego do Czerwonej księgi gatunków zagrożonych IUCN, krytycznie zagrożonego wyginięciem, suhaka stepowego (Saiga tatarica tatarica). Żyje ich tu tysiące. Inne zwierzęta występujące w tej części rezerwatu to m.in.: świstak stepowy, lis stepowy, lis rudy, stepojeż uszaty, zając szarak, wilk szary i tchórz stepowy[12][14][16][9].

Awifaunę rezerwatu reprezentuje 260 gatunków ptaków. 175 gatunków ptaków zarejestrowano w części ornitologicznej, a 135 gatunków w części stepowej. W części ornitologicznej znajdują się lęgowiska i zimowiska wielu rzadkich gatunków ptactwa wodnego jak np.: bernikla rdzawoszyja, łabędź niemy, pelikan różowy, pelikan kędzierzawy, rożeniec zwyczajny, płaskonos zwyczajny. Na stepie spotkać można takie ptaki jak m.in.: drop zwyczajny, strepet, żuraw stepowy, orzeł stepowy, kurhannik[12][14][16][9].

W całym rezerwacie występują płazy i gady. Jest ich 16 gatunków. Są to m.in.: jaszczurka z gatunku Phrynocephalus guttatus, krągłogłówka uszasta, boa piaskowy, połoz kaspijski, malpolon z gatunku Malpolon monspessulanus, żmija z gatunku Vipera renardi[12][14][16][9].

Przypisy edytuj

  1. Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej, 2019, s. 252. ISBN 978-83-254-1988-2.
  2. Strona główna - Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej - Portal Gov.pl [online], gugik.gov.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
  3. Biosphere reserves in Europe & North America [online], UNESCO [dostęp 2022-01-20] (ang.).
  4. Lake Manych-Gudilo | Ramsar Sites Information Service [online], rsis.ramsar.org [dostęp 2022-01-20].
  5. Черные земли | ООПТ России [online], oopt.aari.ru [dostęp 2022-01-20].
  6. Заповедник Черные земли Главная страница [online], Заповедник Черные земли - Официальный сайт [dostęp 2022-01-20] (ros.).
  7. ООПТ РОССИИ - заповедник Черные земли [online], oopt.info [dostęp 2022-01-20].
  8. a b История и географическое положение [online], Заповедник Черные земли - Официальный сайт [dostęp 2022-01-20] (ros.).
  9. a b c d e f Заповедник "Черные земли" [online], savesteppe.org [dostęp 2022-01-20].
  10. a b ООПТ России - заповедник Черные Земли [online], oopt.info [dostęp 2022-01-20].
  11. Заповедник Черные Зелми [online], www.ecotravel.ru [dostęp 2022-01-20].
  12. a b c d e Биоразнообразие [online], Заповедник Черные земли - Официальный сайт [dostęp 2022-01-20] (ros.).
  13. Флора [online], Заповедник Черные земли - Официальный сайт [dostęp 2022-01-20] (ros.).
  14. a b c d Заповедник «Черные земли» [online], naturerussia.travel [dostęp 2022-01-20].
  15. ООПТ России - заповедник Черные Земли [online], oopt.info [dostęp 2022-01-20].
  16. a b c ООПТ России - заповедник Черные Земли [online], oopt.info [dostęp 2022-01-20].