Rezerwat przyrody Nietlickie Bagno

Rezerwat przyrody Nietlickie Bagno – faunistyczny rezerwat przyrody o powierzchni 1132,91 ha, położony w województwie warmińsko-mazurskim na terenie gmin Miłki (powiat giżycki) i Orzysz (powiat piski). Leży w obrębie Obszaru Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich oraz dwóch obszarów sieci Natura 2000 – ptasiego PLB280001 „Bagna Nietlickie” (4080,8 ha) oraz siedliskowego PLH280054 „Mazurskie Bagna”.

Nietlickie Bagno

rezerwat faunistyczny
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Położenie	gminy Miłki i Orzysz
Mezoregion	Kraina Wielkich Jezior Mazurskich
Data utworzenia	2003
Akt prawny	Rozporządzenie Nr 32 Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dnia 26 maja 2003 r.
Powierzchnia	1132,91 ha
Powierzchnia otuliny	1080,341 ha
Ochrona	czynna i ścisła
Położenie na mapie Polski Nietlickie Bagno
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Nietlickie Bagno
53°52′54″N 21°48′04″E

Informacje ogólne

Rezerwat został ustanowiony w 2003 roku. Zajmuje powierzchnię 1132,91 ha, dodatkowe 1080,341 ha stanowi jego otulina. Większość powierzchni rezerwatu (1048,65 ha) leży na gruntach będących w zarządzie Nadleśnictwa Giżycko.

Celem ochrony jest zachowanie walorów krajobrazowych i przyrodniczych, rzadkich i chronionych gatunków roślin i zwierząt, przylegających do niego lasów i obszarów nieleśnych.

Bagna Nietlickie są jednym z nielicznych dużych obszarów bagiennych na Warmii i Mazurach, które przetrwały do naszych czasów. Jest to obecnie największe i najlepiej zachowane torfowisko niskie na tych terenach. Są położone na północnym krańcu ziemi piskiej między jeziorami Niegocin i Śniardwy, na terenie gmin Orzysz i Miłki.

W latach 2001–2003 udało się tam zbudować dwa progi piętrzące, co przywróciło właściwe stosunki wodne, a jego obszar stał się atrakcyjnym miejscem lęgu wielu gatunków ptaków oraz ważnym noclegowiskiem żurawia. Podczas gdy w 2003 roku notowano tu 2,5 tys. żurawi, to w roku 2005 stwierdzono co najmniej 4 tys. ptaków.

Rezerwat nie posiada planu ochrony, obowiązują w nim jednak zadania ochronne, na mocy których część obszaru rezerwatu (głównie grunty oznaczone w ewidencji gruntów jako łąki) podlega ochronie czynnej, a pozostała część ochronie ścisłej.

Historia

W przeszłości obszar bagien był znacznie większy i rozciągał się między jeziorami Buwełno (na wschodzie) aż niemal po Jezioro Jagodne (na zachodzie). W części wschodniej bagien znajdowało się wówczas rozległe, zarastające jezioro Wąż. W połowie XIX w. przeprowadzono tu duże prace melioracyjne w ramach powiększania terenów rolniczych. W latach 1865–69 poziom wód jeziora uległ obniżeniu o 2 m. Prace melioracyjne prowadzono jeszcze wielokrotnie przed 1945, jak i po wojnie. Mimo to do dziś w formie bardzo naturalnej i mało zmienionej przetrwało ok. 550 ha torfowisk niskich. Zarówno znaczna powierzchnia, jak i naturalność decydują o wyjątkowym bogactwie florystycznym i faunistycznym tego terenu.

Szata roślinna

Obszar rezerwatu stanowi rozległe torfowisko pokryte turzycowiskami, trzcinowiskami i innymi szuwarami z oczkami otwartej wody, na obrzeżach głównie z gęstymi łozowiskami, olszynami i brzezinami. W centralnej części znajdują się pozostałości zarośniętego jeziora Wąż.

W rezerwacie znajdują się stanowiska m.in. takich rzadkich, chronionych i zagrożonych gatunków roślin jak: brzoza niska, goździk pyszny, pełnik europejski, wierzba czarniawa, kukułka krwista, grzybienie białe, jeżogłówka różnolistna, dziewięciornik błotny.

Zwierzęta

Występuje tu wiele rzadkich gatunków zwierząt:

• łoś
• bóbr
• wydra
• norka amerykańska
• lis
• borsuk
• jenot
• ropucha szara
• na obrzeżach torfowisk: rzekotka drzewna
• w przeszłości spotykano żółwie
• rzadkie motyle: przeplatka torfowa, czerwończyk nieparek, mieniak strużnik, tęczowiec
• wiele gatunków ważek, chrząszczy wodnych i innych zwierząt.

Żuraw

Teren ten szczególnie upodobały sobie ptaki. "Tylko ze względu na liczbę zatrzymujących się tu żurawi Nietlickie Bagna są terenem ważnym dla ptaków o znaczeniu międzynarodowym... Jest to największa w Polsce ostoja przelotnych i nielęgawych żurawi."

Pozostałe ptactwo:

• wiele gatunków dzikich kaczek oraz kureczek, derkaczy, błotniaków, rybitw czarnych
• prawie wszystkie krajowe gatunki wróblowców, jak np. słowiki szare, dziwonie, świerszczaki, strumieniówki, rokitniczki, brzęczki, potrzosy, trzciniaki, trzcinniczki
• myszołowy zwyczajne
• orły bieliki
• orlik krzykliwy
• błotniak łąkowyi błotniak stawowy
• kobuz
• bocian czarny i biały
• bąk
• trzmielojad
• pokrzewka jarzębata
• dzięcioł białogrzbiety

podczas wędrówek, zwłaszcza jesienią zatrzymują się tu:

• stada przelotnych czajek
• batalionów
• bekasów
• brodźców leśnych
• kwokaczy
• oraz wielogatunkowe stada dzikich kaczek (krzyżówki, cyranki, krakwy, głowienki, czernice).

Nietlickie Bagno, wraz z przylegającą okolicą, stanowiło ostoję cietrzewia. Według obserwacji przeprowadzonych przez Nadleśnictwo Giżycko, od 2012 roku nie stwierdzono tu obecności tego gatunku.

Spośród żyjących tu ssaków na szczególną uwagę zasługują: wydra (Lutra lutra), bóbr europejski (Castor fiber) i łoś (Alces alces).

Bibliografia

• M. Kulęgowski, W. Brenda, R. W. Pawlicki (red.) „Znad Pisy” Nr 1, Muzeum Ziemi Piskiej, 1995
• Plan urządzenia lasu Nadleśnictwa Giżycko na okres 01.01.2007-31.12.2016. T. I: Program ochrony przyrody. Białystok: Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Białymstoku, 2006. Brak numerów stron w książce
• Natura 2000 Standardowy Formularz Danych dla obszarów specjalnej ochrony (OSO), 04.2004 r.

Linki zewnętrzne

• Opis Nietlickiego Bagna w Encyklopedii Warmii i Mazur
• Opis Nietlickiego Bagna na stronie Nadleśnictwa Giżycko