Wikipedia

Roman Dereń

polski aktor

Roman Dereń (ur. 8 sierpnia 1884 w Warszawie, zm. 14 lipca 1962 tamże) – polski aktor teatralny i filmowy.

Roman Dereń
Ilustracja
Roman Dereń (1934)
Data i miejsce urodzenia

8 sierpnia 1884
Warszawa

Data i miejsce śmierci

14 lipca 1962
Warszawa

Zawód

aktor

Lata aktywności

1915–1962

Zespół artystyczny
Teatr Polski w Warszawie
Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys Edytuj

Był synem Stanisława i Heliodory. Po ukończeniu sześciu klas gimnazjum realnego podjął pracę jako urzędnik w administracji państwowej. Równocześ­nie uczył się rysunku i studiował architekturę[1].

I wojna światowa Edytuj

Podczas I wojny światowej został ewakuowany na Krym, gdzie studiował aktorstwo pod kierunkiem W. Kownackiego. Zadebiuto­wał w 1915 w teatrze rosyjskim w Symferopolu. Następnie wystę­pował w innych teatrach na Krymie[1].

Okres międzywojenny Edytuj

Po powrocie do kraju w 1921 został zaangażowany w Teatrze Maska i Teatrze Komedia w Warszawie, a od czerwca 1923 na stałe w Teatrze Pol­skim, w którym występował aż do 1939. W latach 1934–1936 grał także w innych teatrach TKKT (w Teatrze Narodowym, Teatrze Nowym i Teatrze Letnim). W okresie międzywojennym występował w wielu filmach polskich, m.in. w filmach niemych: Bożyszcze (1923), Trędowata (1926)[1].

II wojna światowa Edytuj

Podczas okupacji niemieckiej prze­bywał w Warszawie i prowadził własną kawiarnię. Pra­cował też w kawiarni Teatru Polskiego[1]. Była to „Kawiarnia-Bar”, otwarta 21 marca 1940 roku w dawnej palarni Teatru Polskiego przy ul. Karasia 2[2]. Pełnił też funkcję skarbnika Prezydium Tajnego Zarządu ZASP[1]. Odmówił udziału w niemieckim nazistowskim filmie propagandowym Heimkehr[3]. W 1944 występował w warszawskich teatrach jawnych Komedia i Wodewil. Po upadku powstania warszawskiego został wywieziony do Niemiec, wrócił w 1945[1].

Okres powojenny Edytuj

Po wojnie skupił się na grze w teatrze, sporadycznie tylko grając w filmach[4]. W sezonie 1945/46 grał w Teatrze Polskim w Poznaniu, a następnie, aż do śmierci, ponownie w Teatrze Polskim w Warszawie[1].

Grał w Teatrze Telewizji, m.in. w spektaklu Zastępca, Pan Lunot Guy de Maupassanta w reż. Marka Tadeusza Nowakowskiego (1957) i Kraszewski w Warszawie Augusta Wilkońskiego w reż. Tadeusza Byrskiego (1961)[5].

W marcu 1949 rozpoczął pracę w Teatrze Polskiego Radia. Pierwszym słuchowiskiem, w którym zagrał, był Krzyk jarzębiny Wacława Kubackiego, w reż. Janusza Warneckiego, następnie zagrał w Pańskich dziadach Michała Bałuckiego, w reż. Zbigniewa Kopałki (1952), a także w Horsztyńskim Juliusza Słowackiego w reż. Edmunda Wiercińskiego (1954) i w Wielkim człowieku do małych interesów Aleksandra Fredry, w reż. Jerzego Leszczyńskiego (1954)[5].

Zasłużył się jako działacz ZASP, a następnie SPATiF-u. W 1929 był w Zarządzie Głównym ZASP, od 1936 se­kretarzem Kapituły Członków Zasłużonych ZASP. Sam także został uhonorowany tytułem zasłużonego członka ZASP[1].

Zmarł w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 211-1-26)[6].

Odznaczenia Edytuj

Filmografia[4] Edytuj

Przypisy Edytuj

  1. ↑ a b c d e f g h Roman Dereń, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [online] [dostęp 2021-02-06].
  2. ↑ Bar - Café Artystów Teatru Polskiego. uaktorek.pl. [dostęp 2021-02-07].
  3. ↑ 19 lutego 1943 r. Infamia dla polskich aktorów nazistowskiego filmu "Heimkehr". nowahistoria.interia.pl, 2015-02-19. [dostęp 2021-02-06].
  4. ↑ a b Roman Dereń w bazie filmpolski.pl
  5. ↑ a b Ryszard Klimczak: Roman Dereń (1884 - 1962). Dziennik Teatralny, 2019-07-15. [dostęp 2021-02-06].
  6. ↑ Cmentarz Stare Powązki: ROMAN DEREŃ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2021-02-10].
  7. ↑ M.P. z 1953 r. nr 106, poz. 1422 „za zasługi w dziedzinie sztuki teatralnej - w związku z 40-leciem pracy Państwowego Teatru Polskiego w Warszawie”.

Linki zewnętrzne Edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Roman_Dereń&oldid=70274819”