Samuel Thomas von Sömmering

anatom i wynalazca niemiecki

Samuel Thomas von Sömmering, również Soemmering (ur. 28 stycznia 1755 w Toruniu, zm. 1830 we Frankfurcie nad Menem) – niemiecki anatom, lekarz, fizyk.

Samuel Thomas von Sömmering
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1755
Toruń

Data i miejsce śmierci

1830
Frankfurt nad Menem

Zawód, zajęcie

lekarz, anatom, fizyk

Życiorys

edytuj

Urodził się 28 stycznia 1755 roku w Toruniu[1]. Był synem miejscowego lekarza i córki toruńskiego pastora[2]. Uczył się w Gimnazjum Akademickim[2]. Ukończył studia w Getyndze. Był profesorem anatomii i fizjologii na uniwersytetach w: Moguncji (1784–1795[3][4]), Frankfurcie nad Menem (1795–1804), Monachium (1804–1820)[4]. W 1820 roku osiadł na stale we Frankfurcie nad Menem, gdzie 2 marca 1830 roku zmarł[1][3].

Utrzymywał bliskie kontakty z Toruniem[3]. Przyjaźnił się z przyrodnikiem Georgiem Forsterem i geologiem Fryderykiem Krzysztofem Kriesem[5][6]. W 1827 roku zapisał Toruniowi część swoich zbiorów[2].

W 1868 roku w Toruniu przy Rynku Staromiejskim odsłonięto tablicę upamiętniającą Samuela Thomasa von Sömmeringa. Oryginalna tablica została zniszczona prawdopodobnie po I wojnie światowej. 28 czerwca 2003 roku, z okazji 25. rocznicy zawarcia umowy partnerskiej między Toruniem a Getyngą, odsłonięto jej replikę[7].

Dorobek naukowy

edytuj

Zasłynął dzięki pracom o anatomii człowieka. Odkrył m.in. plamkę żółtą w siatkówce[2]. W 1795 roku zauważył związek między paleniem fajki a zachorowaniem na raka wargi[4]. W 1796 roku opublikował traktat Ueber das Orgas der Seele (pol. O organie duszy). Zasugerował, że dusza mieści się w płynie mózgowo-rdzeniowym zawartym w neuronach[8]. Stworzył pierwsze graficzne przedstawienie budowy żeńskiego szkieletu[9].

Interesował się również paleontologią, fizyką, astronomią i mechaniką[2], antropologią[4]. Zajmował się m.in. badaniami szczątków krokodyla oraz skamieniałego „ptaka” (znanego obecnie jako pterodaktyl)[10]. Wynalazł telegraf galwaniczny[2]. W 1811 roku stworzył pierwszy system telegraficzny w Bawarii[9].

Przypisy

edytuj
  1. a b Steve Naragon, Samuel Thomas von Soemmerring (1755-1830) [online], users.manchester.edu [dostęp 2023-05-27] (ang.).
  2. a b c d e f Ziółkiewicz 2009 ↓, s. 98.
  3. a b c Salmonowicz 1988 ↓, s. 237.
  4. a b c d Mould 2013 ↓, s. 506.
  5. Siemion 1995 ↓, s. 75.
  6. Salmonowicz 1996 ↓, s. 325.
  7. Ziółkiewicz 2009 ↓, s. 97.
  8. Żukiel i in. 2011 ↓, s. 26.
  9. a b Mould 2013 ↓, s. 507.
  10. Mould 2013 ↓, s. 506-507.

Bibliografia

edytuj
  • Richard F. Mould, Wybrane wydarzenia w historii medycyny, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień związanych z rakiem Część 3 Od Leopolda Auenbruggera (1722–1809) do Rudolpha Virchowa (1821–1902), „Nowotwory. Journal of Oncology”, 63.6, 2013.
  • Stanisław Salmonowicz, Samuel Thomas von Soemmerrings Leben und Verkehr mit seinem Zeitgenossen, Rudolph Wagner, Stuttgart-New York 1986:[recenzja], „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, 33, 1988.
  • Stanisław Salmonowicz, Kultura umysłowa Torunia między barokiem a oświeceniem, [w:] Marian Biskup (red.), Historia Torunia. Między barokiem i oświeceniem (1660–1793). Tom II. Część III, Toruń: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 1996.
  • Ignacy Z. Siemion, Chemiczne i alchemiczne próby Jerzego Forstera, „Analecta: studia i materiały z dziejów nauki”, 4.1, 1995.
  • Antoni Ziółkiewicz, Toruńskie pomniki. Pomniki, tablice, kamienie, Toruń: Wydawnictwo Urbański, 2009, ISBN 978-83-88219-32-0.
  • Ryszard Żukiel i inni, Umiejscowienie duszy – od klasycznych poglądów do mózgowych sieci neuronalnych wysokiej hierarchii. Część II. Od powstania chrześcijaństwa do XX wieku., „Neuroskop”, 13, 2011.