Shigella – rodzaj bakterii Gram-ujemnych.

Shigella
Ilustracja
Systematyka
Domena

bakterie

Typ

proteobakterie

Klasa

gammaproteobakterie

Rząd

Enterobacteriales

Rodzina

Enterobacteriaceae

Rodzaj

Shigella

Nazwa systematyczna
Shigella

Bakterie te powodują zatrucia pokarmowe (czerwonka). Jedynymi rezerwuarami bakterii są człowiek oraz małpy[1].

Po raz pierwszy bakterie z tego rodzaju zostały wyizolowane i opisane w roku 1897 przez japońskiego mikrobiologa Kiyoshiego Shigę.

Biologia

edytuj

Morfologia i fizjologia

edytuj

Są to Gram-ujemne, nieurzęsione, nieporuszające się, względnie beztlenowe pałeczki. Są chemoorganotrofami uzyskującymi energię w procesach fermentacji bądź oddychania komórkowego. Optymalna temperatura rozwoju i hodowli wynosi 37oC[1].

Profil biochemiczny

edytuj

Bakterie rodzaju Shigella katabolizują glukozę i inne cukry proste z wytworzeniem kwasu, a niektóre szczepy także z wytworzeniem gazu. Nie posiadają oksydaz, posiadają katalazę. Wytwarzanie indoli jest zmienne w zależności od szczepu. Nie wytwarzają siarkowodoru, nie hydrolizują mocznika, nie wykorzystują malonianów, nie wzrastają w obecności cyjanku potasu, redukują nitraty. Fermentują D-mannitol i D-mannozę[1].

Klasyfikacja

edytuj

Wyróżnia się cztery serogrupy:

Czynniki zjadliwości

edytuj

Czynnikami wirulencji bakterii z grupy Shigella jest LPS oraz plazmid zjadliwości PAI, odpowiedzialny za wnikanie do komórek nabłonka i makrofagów. Najbardziej patogenny szczep, Shigella dysenteriae typu I wytwarza ponadto cytotoksynę Shiga. Do wywołania zakażenia wystarczy spożycie 100 bakterii.

Patogeneza

edytuj

Zakażenie jest ograniczone do błony śluzowej i tkanki podśluzowej okrężnicy. Spożyta bakteria wnika do błony śluzowej i powoduje jej owrzodzenie. Skutkiem jest krwawa biegunka ze śluzem i ropą.

Objawy kliniczne

edytuj

Czerwonka zwykle objawia się silnymi, kurczowymi bólami brzucha i częstym, bolesnym oddawaniem małej ilości stolca, zawierającego krew i śluz.

Diagnostyka i leczenie

edytuj

Materiałem diagnostycznym pobieranym do hodowli jest kał i wymazy odbytnicze z owrzodzeń śluzówki. Do hodowli Shigella stosuje się specjalne podłoża (np. agar SS).

Leczenie objawowe za pomocą płynów.

Wobec bakterii aktywność zachowują β-laktamy, kotrimoksazol, fluorochinolony, cefalosporyny II i III generacji.

Przypisy

edytuj
  1. a b c Bergey's Manual 1994 ↓, s. 187.

Bibliografia

edytuj