Slavoia

	Slavoia
	Sulimski, 1984
	Okres istnienia: 85–70 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q
	; Okaz holotypowy ZPAL MgR-I/8
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	lepidozaury
Rząd	łuskonośne
Podrząd	?amfisbeny
Rodzaj	Slavoia
Gatunki
	S. darevskii Sulimski, 1984;
	S. darevskii Sulimski, 1984;

Slavoia – rodzaj jaszczurki żyjącej w późnej kredzie na terenach dzisiejszej Mongolii i Kazachstanu. Został opisany w 1984 roku przez Andrzeja Sulimskiego^[1] na podstawie kilkudziesięciu okazów, głównie czaszek i paru niekompletnych szkieletów. Jej skamieniałości znane są z formacji Barun Gojot (stanowiska Chulsan, Chermin Caw I i II, niższe warstwy Nemegt), Dżadochta (tylko stanowisko w Uchaa Tołgod) w Mongolii i z formacji Bostobe (stanowisko Szach-Szach) w Kazachstanie. Wszystkie te stanowiska datowane są na kampan, choć Szach-Szach może być nieco starsze od pozostałych i pochodzić już z santonu.

Slavoia charakteryzuje się silnie zwartą budową czaszki. Oczodoły są niewielkie. Otwór ciemieniowy jest niewielki lub nie ma go wcale. Zęby są pleurodontyczne i mają kołkowaty kształt. Na kości przedszczękowej jest ich 5, szczękowej 7-8, a na żuchwie do 10. Kość łzowa jest silnie zredukowana i niewielka. Kości podniebienne się zawijają i są połączone szwem z lemieszami. Kręgosłup składa się z 26 kręgów przedkrzyżowych, 2 krzyżowych i nieznanej liczby ogonowych. Kręgi są proceliczne^[1]. Budowa czaszki sugeruje podziemny tryb życia i kopanie nor za pomocą głowy. Jaszczurka ta prawdopodobnie odżywiała się bezkręgowcami glebowymi^[1].

Pozycja filogenetyczna Slavoia jest niepewna. Sulimski umieścił ją w grupie jaszczurek scynkokształtnych^[1]. Późniejsi autorzy wiązali ten rodzaj z Lacertiformes lub ze scynkami. Alifanov (1993) umieścił ją w rodzinie Slavoiidae wraz z Eoxanta^[2]. Rodzina ta miałaby być spokrewniona ze scynkami, ale Gao i Norell (2000) podważają tę opinię. Ich zdaniem nie da się na razie zaklasyfikować Slavoia dokładniej niż do scynkokształtnych^[2]. Analizy Kearney (2003)^[3] sugerują bliższy związek tej jaszczurki z Adamisaurus i generalnie z Lacertidae i Teiidae niż ze Scincidae i Cordylidae. Badania Conrada (2008) umieszczają Slavoia bliżej scynków i amfisben niż Lacertidae i Teidae^[4]. Również Tałanda (2016) sugeruje bliskie pokrewieństwo Slavoia i amfisben. Jeśli ta koncepcja jest prawdziwa, Slavoia byłaby najstarszą znaną amfisbeną i jedyną znaną z mezozoiku^[5]. Podsumowując, pozycja filogenetyczna tego rodzaju pozostaje nadal kwestią otwartą, choć wiele danych wskazuje na przynależność do Lacertiformes.

Przypisy Edytuj

↑ ^a ^b ^c ^d Sulimski, A. A new Cretaceous scincomorph lizard from Mongolia. „Palaeontologia Polonica”. 46, s. 143–155, 1984. (ang.).
↑ ^a ^b Gao, K.-Q. i M. A. Norell. Taxonomic composition and systematics of Late Cretaceous lizard assemblages from Ukhaa Tolgod and adjacent localities, Mongolian Gobi Desert. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 249, s. 1–118, 2000. (ang.).
↑ Kearney, M. The phylogenetic position of Sineoamphisbaena hexatabularis reexamined. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 23, s. 394–403, 2003. DOI: 10.1671/0272-4634(2003)023%5B0394:TPPOSH%5D2.0.CO;2. (ang.).
↑ Conrad, J. L. Phylogeny and systematics of Squamata (Reptilia) based on morphology. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 310, s. 1–182, 2008. DOI: 10.1206/310.1. (ang.).
↑ Tałanda, M. Cretaceous roots of the amphisbaenian lizards. „Zoologica Scripta”. 45 (1), s. 1–8, 2016. DOI: 10.1111/zsc.12138. (ang.).

[Slavoia-1] Sulimski, A. A new Cretaceous scincomorph lizard from Mongolia. „Palaeontologia Polonica”. 46, s. 143–155, 1984. (ang.).

[Gao-2] Gao, K.-Q. i M. A. Norell. Taxonomic composition and systematics of Late Cretaceous lizard assemblages from Ukhaa Tolgod and adjacent localities, Mongolian Gobi Desert. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 249, s. 1–118, 2000. (ang.).

[Kearney-3] Kearney, M. The phylogenetic position of Sineoamphisbaena hexatabularis reexamined. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 23, s. 394–403, 2003. DOI: 10.1671/0272-4634(2003)023%5B0394:TPPOSH%5D2.0.CO;2. (ang.).

[Conrad-4] Conrad, J. L. Phylogeny and systematics of Squamata (Reptilia) based on morphology. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 310, s. 1–182, 2008. DOI: 10.1206/310.1. (ang.).

[Talanda-5] Tałanda, M. Cretaceous roots of the amphisbaenian lizards. „Zoologica Scripta”. 45 (1), s. 1–8, 2016. DOI: 10.1111/zsc.12138. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]