Alfabet syryjski

rodzaj alfabetu

Alfabet syryjski – pismo abdżadowe dostosowane do zapisu języków semickich, w tym języka syryjskiego, wywodzące się z obszarów Syrii. Używane np. przez nestorian w działalności misyjnej, m.in. wśród ludności ujgurskiej na obszarach Turkiestanu Wschodniego.

Inskrypcja w estrangelo na kolumnie u wejścia do Bazyliki Grobu Świętego w Jerozolimie

Krótka tabela edytuj

Alfabet syryjski ma pokazane w tabeli litery. Niektóre z liter mają inną formę stosowaną na końcu wyrazu: formy te są pokazane w tabeli poniżej formy podstawowej.

Uwaga: tabela ma uporządkowane litery od strony lewej do prawej.

’Ālap̄ Bēṯ Gāmal Dālaṯ Wāw Zayn Ḥēṯ Ṭēṯ Yōḏ Kāp̄
ܐ ܒ ܓ ܕ ܗ ܘ ܙ ܚ ܛ ܝ ܟܟ
ܟ
Lāmaḏ Mīm Nūn Semkaṯ ‘Ē Ṣāḏē Qōp̄ Rēš Šīn Taw
ܠ ܡܡ ܢܢ ܣ ܥ ܦ ܨ ܩ ܪ ܫ ܬ
ܡ ܢ

Litery alfabetu syryjskiego edytuj

Letter Estrangelo (pismo klasyczne) Madnḥāyā (pismo zachodniosyryjskie) Litera
unicode
Wartość
liczbowa
Wymowa
Forma
podstawowa
Końcowa
z połączeniem
Końcowa
bez połączenia
Forma
podstawowa
Końcowa
z połączeniem
Końcowa
bez połączenia
’Ālap̄           1   ܐ 1 ʔ (zwarcie krtaniowe)
albo nieme
Bēṯ             ܒ 2 twardo: b (spółgłoska zwarta dwuwargowa dźwięczna)
miękko: v (spółgłoska szczelinowa wargowo-zębowa dźwięczna) albo w (spółgłoska półotwarta wargowo-miękkopodniebienna)
Gāmal             ܓ 3 twardo: g (spółgłoska zwarta miękkopodniebienna dźwięczna)
miękko: ɣ (spółgłoska szczelinowa miękkopodniebienna dźwięczna)
Dālaṯ             ܕ 4 twardo: d (spółgłoska zwarta dziąsłowa dźwięczna)
miękko: ð (spółgłoska szczelinowa międzyzębowa dźwięczna)
            ܗ 5 h (spółgłoska szczelinowa krtaniowa bezdźwięczna)
Wāw             ܘ 6 spółgłoska: w (spółgłoska półotwarta wargowo-miękkopodniebienna)
mater lectionis: u (samogłoska przymknięta tylna zaokrąglona) albo o (samogłoska półprzymknięta tylna zaokrąglona)
Zayn             ܙ 7 z (spółgłoska szczelinowa dziąsłowa dźwięczna)
Ḥēṯ             ܚ 8 ħ (spółgłoska szczelinowa gardłowa bezdźwięczna) albo x (spółgłoska szczelinowa miękkopodniebienna bezdźwięczna)
Ṭēṯ             ܛ 9 tˁ (gardłowo – spółgłoska zwarta dziąsłowa bezdźwięczna)
Yōḏ             ܝ 10 spółgłoska: j (spółgłoska półotwarta podniebienna)
mater lectionis: i (samogłoska przymknięta przednia niezaokrąglona) albo e (samogłoska półprzymknięta przednia niezaokrąglona)
Kāp̄             ܟ 20 twardo: k (spółgłoska zwarta miękkopodniebienna bezdźwięczna)
miękko: x (spółgłoska szczelinowa miękkopodniebienna bezdźwięczna)
Lāmaḏ             ܠ 30 l (spółgłoska boczna dziąsłowa)
Mīm             ܡ 40 m (spółgłoska nosowa dwuwargowa)
Nūn             ܢ 50 n (spółgłoska nosowa dziąsłowa)
Semkaṯ           /     ܣ / ܤ 60 s (spółgłoska szczelinowa dziąsłowa bezdźwięczna)
‘Ē             ܥ 70 ʕ (spółgłoska szczelinowa gardłowa dźwięczna)
            ܦ 80 twardo: p (spółgłoska zwarta dwuwargowa bezdźwięczna)
miękko: f (spółgłoska szczelinowa wargowo-zębowa bezdźwięczna) albo w (spółgłoska półotwarta wargowo-miękkopodniebienna)
Ṣāḏē             ܨ 90 sˁ (gardłowo – spółgłoska szczelinowa dziąsłowa bezdźwięczna)
Qōp̄             ܩ 100 q (spółgłoska zwarta języczkowa bezdźwięczna)
Rēš             ܪ 200 r (spółgłoska drżąca dziąsłowa)
Šīn             ܫ 300 ʃ (spółgłoska szczelinowa zadziąsłowa bezdźwięczna)
Taw             ܬ 400 twardo: t (spółgłoska zwarta dziąsłowa bezdźwięczna)
miękko: θ (spółgłoska szczelinowa międzyzębowa bezdźwięczna)

1 Po Dālaṯ lub Rēš, ’Ālap̄ na ogół przyjmuje formę podstawową, a nie końcową.

Ligatury edytuj

Nazwa Estrangelo (klasyczne) Madnḥāyā (zachodnie) Litera
unicode
Opis
Forma
podstawowa
Końcowa
z połączeniem
Końcowa
bez połączenia
Forma
podstawowa
Końcowa
z połączeniem
Końcowa
bez połączenia
                ma i 'Āla połączone
na końcu słowa
                /     Taw i 'Āla połączone
na końcu słowa
                Hē i Yōḏ połączone
na końcu słowa

Linki zewnętrzne edytuj