Eugeniusz Barwiński

polski historyk ukraińskiego pochodzenia, archiwista, bibliotekarz, wydawca źródeł

Eugeniusz Barwiński, ukr. Евген Барвіньский (ur. 3 stycznia 1874 w Postołówce[1], zm. 16 maja 1947 w Krakowie) – polski historyk pochodzenia ukraińskiego, archiwista, bibliotekarz, wydawca źródeł, sekretarz Towarzystwa Historycznego we Lwowie w latach 19081914[2].

Eugeniusz Barwiński
Ilustracja
Eugeniusz Barwiński (przed 1906)
Data i miejsce urodzenia

1874
Postołówka (rejon husiatyński)

Data i miejsce śmierci

16 maja 1947
Kraków

Zawód, zajęcie

historyk, archiwista, bibliotekarz, wydawca źródeł

Tytuł naukowy

doktor

Alma Mater

Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Lwowskiego

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Order Lwa Białego IV Klasy (Czechosłowacja)

Życiorys edytuj

Urodził się jako syn Jana Barwińskiego[1], ks. greckokatolickiego, i Julii z Oleśnickich[1]. W 1891 zdał maturę we Lwowie. W 1912 ukończył studia historyczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego. Stopień doktora uzyskał w 1898 na podstawie rozprawy pt. Plany wojny tureckiej za Zygmunta III. Część I[3].

W latach 1895–1913 pracował w Bibliotece Uniwersyteckiej we Lwowie[1], gdzie opracowywał głównie zbiory rękopiśmienne i stare druki. W maju 1906 mianowany tam na stanowisko skryptora[4]. Prowadził też w archiwach i bibliotekach krajowych i zagranicznych (m.in. w Szwecji) kwerendę dot. źródeł do dziejów panowania Zygmunta III, co zaowocowało wydaniem diariuszy sejmowych z tego okresu[3].

Był konserwatorem zabytków w latach 1906–1910 w Galicji[3].

W 1917 opiniował opracowane przez Komisję Archiwalną Tymczasowej Rady Stanu projekty nowej ustawy i regulaminów archiwalnych. Jego stanowisko zostało potem wykorzystane podczas prac nad reskryptem Rady Regencyjnej o archiwach[5].

W 1913 objął stanowisko dyrektora Archiwum Państwowego we Lwowie[1], które piastował do 1939, kiedy to archiwum przejęły władze ukraińskie[3]. Eugeniusz Barwiński energicznie kierował powierzoną placówką: pozyskał nowy budynek, inicjował i sam prowadził liczne prace porządkowe materiałów archiwalnych, planował wydanie szczegółowego przewodnika po zasobie archiwum lwowskiego (prace te przerwał wybuch wojny), aktywnie uczestniczył w akcjach rewindykacyjnych z Austrią i Czechosłowacją[3].

Był wiceprezesem oraz od 1936 p.o. prezesem zarządu głównego Towarzystwo Badania Historii Obrony Lwowa i Województw Południowo-Wschodnich[6].

Z chwilą objęcia archiwum przez władze ukraińskie jesienią 1939, potem przez Niemców, Eugeniusz Barwiński pracował w tymże archiwum jako pracownik naukowy i kustosz. W marcu 1944 władze niemieckie przeniosły go do pracy w Archiwum Państwowego w Krakowie, gdzie pozostał do śmierci w 1947. Pochowany został na cmentarzu Rakowickim[3].

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 28.
  2. Eugeniusz Barwiński, Towarzystwo historyczne 1900–1914, [w:] Kwartalnik Historyczny, rocznik LI, zeszyt 1-2, Lwów 1937, s. 19.
  3. a b c d e f g A. Kamiński, Barwiński Eugeniusz, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. I: 1918–1984, Warszawa–Łódź 1988 s. 34–35.
  4. Awans w bibliotekach uniwersyteckich. „Nowości Illustrowane”. Nr 20, s. 7, 19 maja 1906. 
  5. A. Rybarski, Centralny zarząd archiwalny w odrodzonej Rzeczypospolitej polskiej, „Archeion”, T. I (1927), s. 5.
  6. Kronika działalności Towarzystwa. „Rocznik Towarzystwa Badania Historii Obrony Lwowa i Województw Południowo-Wschodnich”. Nr I, s. 149, 1936. 
  7. M.P. z 1929 r. nr 278, poz. 644 „za zasługi na polu naukowem oraz wyjątkowo gorliwą i owocną pracę w Archiwum Państwowem”.
  8. Kronika. Dekoracja Orderem Odrodzenia Polski. „Gazeta Lwowska”, s. 5, Nr 58 z 11 marca 1930. 
  9. Kronika miejska. Odznaczenie dr. Barwińskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 164 z 21 lipca 1935. 

Bibliografia edytuj

  • Rybarski A., Centralny zarząd archiwalny w odrodzonej Rzeczypospolitej polskiej, „Archeion”, T. I (1927), s. 114.
  • Kamiński A., Barwiński Eugeniusz, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. I: 1918–1984, Warszawa–Łódź 1988 s. 34–35.

Linki zewnętrzne edytuj