Wikipedia

Striemitielnyj (1901)

Striemitielnyj (Стремительный) – rosyjski niszczyciel z początku XX wieku i okresu I wojny światowej, jedna z 27 jednostek typu Sokoł. Okręt został zwodowany 1 października 1901 roku w stoczni Crichton w Petersburgu, a do służby w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego wszedł we wrześniu 1902 roku, z przydziałem do Floty Czarnomorskiej. Opanowany przez bolszewików okręt został samozatopiony w czerwcu 1918 roku w Noworosyjsku, by uniknąć przejęcia przez Niemców.

Striemitielnyj (Стремительный)
Ilustracja
„Striemitielnyj” po podniesieniu z dna 1926 r.
Klasa

niszczyciel

Typ

Sokoł

Historia
Stocznia

Crichton, Petersburg

Położenie stępki

sierpień 1899

Wodowanie

1 października 1901

 MW Imperium Rosyjskiego
Nazwa

„Fazan” → „Striemitielnyj” (od 1902)

Wejście do służby

wrzesień 1902

 Flota Czerwona
Nazwa

„Striemitielnyj”

Los okrętu

samozatopiony 18 czerwca 1918

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

normalna: 220 ton
pełna: 240 t

Długość

57,91 metra

Szerokość

5,64 m

Zanurzenie

2,29 m

Napęd
2 maszyny parowe potrójnego rozprężania
4 kotły Yarrow
moc 3800 KM
2 śruby
Prędkość

26,5-27,5 węzła

Zasięg

450-660 Mm przy prędkości 13 węzłów

Uzbrojenie
1 działo 75 mm
3 działka kal. 47 mm (3 x I)
Wyrzutnie torpedowe

2 x 381 mm (2 x I)

Załoga

51-58

Multimedia w Wikimedia Commons

Projekt i budowa edytuj

„Striemitielnyj” był jednym z kilkudziesięciu niszczycieli typu Sokoł, który został wykonany przez rodzimy przemysł okrętowy na wzór zbudowanego w Wielkiej Brytanii prototypu – „Sokoła”[1]. Jednostka z racji niewielkiej wyporności bardziej odpowiadała klasie torpedowców[1].

Okręt zbudowany został w stoczni Crichton w Petersburgu[1][2]. Stępkę niszczyciela położono w sierpniu 1899 roku, został zwodowany jako „Fazan” („Фазан”) 1 października 1901 roku, a do służby w Marynarce Wojennej Rosji przyjęto go we wrześniu 1902 roku, już pod nazwą „Striemitielnyj”[1][2].

Dane taktyczno-techniczne edytuj

Okręt był niewielkim, czterokominowym niszczycielem z taranowym dziobem[3]. Długość całkowita wykonanego ze stali niklowej kadłuba wynosiła 57,91 metra, szerokość 5,64 metra i zanurzenie 2,29 metra[4][5][a]. Wyporność normalna wynosiła 220 ton, zaś pełna 240 ton[2][6][b]. Okręt napędzany był przez dwie maszyny parowe potrójnego rozprężania o mocy 3800 KM, do których parę dostarczały cztery kotły Yarrow[1][2]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 26,5-27,5 węzła[1][2]. Okręt mógł zabrać zapas węgla o masie 58-80 ton, co zapewniało zasięg wynoszący od 450 do 660 Mm przy prędkości 13 węzłów[1][c].

Okręt wyposażony był w dwie pojedyncze wyrzutnie torped kalibru 381 mm, umieszczone na rufie, z zapasem sześciu torped[1][4]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły: pojedyncze działo jedenastofuntowe kal. 75 mm L/48 Canet, umieszczone na platformie nad pomostem bojowym oraz trzy pojedyncze działka Hotchkiss M1885 L/40 kal. 47 mm na śródokręciu (dwa za przednim kominem i jedno między dwoma kominami rufowymi)[1][7].

Załoga okrętu liczyła od 51 do 58 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][2].

Służba edytuj

Po ukończeniu budowy niszczyciel przeszedł na Morze Czarne, wchodząc w skład Floty Czarnomorskiej[8][6]. W 1909 roku dokonano modernizacji uzbrojenia jednostki: zdemontowano obie wyrzutnie torped kal. 381 mm i wszystkie działka kal. 47 mm, instalując w zamian dwie pojedyncze wyrzutnie torped kal. 450 mm oraz drugą armatę kal. 75 mm (usytuowaną w pobliżu rufy) i dwa pojedyncze karabiny maszynowe kal. 7,62 mm[1]. Prócz tego okręt przystosowano do przenoszenia 10 min[1][2]. W momencie wybuchu I wojny światowej niszczyciel był już przestarzały i osiągał maksymalnie 22-24 węzły[1]. W wyniku rewolucji październikowej okręt został przejęty przez bolszewików, po czym został 18 czerwca 1918 roku samozatopiony w Noworosyjsku, by uniknąć przejęcia przez Niemców[2][9].

Uwagi edytuj

  1. ↑ Według Navypedii długość okrętu wynosiła 58,1 metra[1].
  2. ↑ Według Navypedii wyporność normalna wynosiła 250 ton, zaś pełna 305 ton[1].
  3. ↑ Według Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905 zapas węgla wynosił 60 ton[2].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Ivan Gogin: KRECHET torpedo boats (1900-1904). Navypedia. [dostęp 2017-10-31]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g h i Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: 1979, s. 206.
  3. ↑ Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: 1979, s. 205.
  4. ↑ a b Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: 1979, s. 205-206.
  5. ↑ Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 2: Bitwa pod Cuszimą. Sandomierz: 2012, s. 247.
  6. ↑ a b T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1905. Portsmouth: 1905, s. 330.
  7. ↑ Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001, s. 279.
  8. ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 573.
  9. ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 430.

Bibliografia edytuj

  • T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1905. Portsmouth: J. Griffin and Co., 1905. (ang.).
  • Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 978-0-85177-133-5. (ang.).
  • Ivan Gogin: KRECHET torpedo boats (1900-1904). Navypedia. [dostęp 2017-10-31]. (ang.).
  • Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
  • Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001. ISBN 83-1109-273-7.
  • Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 2: Bitwa pod Cuszimą. Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-56-6.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Striemitielnyj_(1901)&oldid=69054043”