Wikipedia

T-497

T-497 – radziecki, a następnie egipski trałowiec z okresu zimnej wojny, jeden z ośmiu pozyskanych przez Egipt trałowców proj. 254. Okręt został zwodowany 4 sierpnia 1954 roku w stoczni numer 363 w Leningradzie, a do służby w Marynarce Wojennej ZSRR przyjęto go 30 września tego roku. W 1956 roku jednostka została zakupiona przez Egipt i weszła w skład Marynarki Wojennej pod nazwą „Szarkijja” 25 czerwca tego roku. Okręt, oznaczony w ciągu wieloletniej służby numerami 304, 650 i 504, został skreślony z listy floty w 2002 roku.

T-497
Ilustracja
Bliźniaczy polski trałowiec ORP „Delfin”.
Klasa

trałowiec

Typ

254K

Projekt

B 4

Oznaczenie NATO

T-43 class

Historia
Stocznia

Nr 363, Leningrad

Położenie stępki

25 grudnia 1953

Wodowanie

4 sierpnia 1954

 Marynarka Wojenna ZSRR
Nazwa

T-497

Wejście do służby

30 września 1954

Wycofanie ze służby

1956

 Egipska Marynarka Wojenna
Nazwa

„Szarkijja” (304, 650, 504)

Wejście do służby

25 czerwca 1956

Wycofanie ze służby

2002

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

standardowa: 500 ton
pełna: 597 t

Długość

58 metrów całkowita
54 m na KLW

Szerokość

8,5 m

Zanurzenie

2,3 m

Napęd
2 silniki wysokoprężne 9D o łącznej mocy 2200 KM
2 śruby
Prędkość

14 węzłów

Zasięg

3200 Mm przy prędkości 10 węzłów

Sensory
sonar Tamir-11
radary Lin-M, Rym-K
system „swój-obcy” Kremnij-2
radionamiernik ARP-50-1,2M
Uzbrojenie
4 działka kal. 37 mm (2 x II)
8 wkm kal. 12,7 mm (4 x II)
2 mbg, 10-16 min
Wyposażenie
2 trały kontaktowe MT-1 lub MT-2
trał magnetyczny TEM-52
2 trały akustyczne BAT-2
radiostacja R-609
Załoga

77

Projekt i budowa

edytuj

Prace nad pełnomorskim trałowcem bazowym rozpoczęły się w ZSRR w 1943 roku, na bazie doświadczeń z budowy i eksploatacji trałowców projektu 58(inne języki) i projektu 263[1][a]. Początkowo projektem zajmowało się biuro konstrukcyjne CKB-370, następnie CKB-17, a ostateczną koncepcję jednostki opracowało CKB-363 w 1946 roku[1][2]. Nowe okręty miały być zdolne do określania granic pól minowych i ich likwidacji, prowadzenia trałowań kontrolnych i rozpoznawczych, torowania przejść w polach minowych, eskortowania za trałami innych jednostek i stawiania min[1]. Dodatkowym wymaganiem była zdolność do wykrywania i niszczenia okrętów podwodnych[2]. W 1947 roku rozpoczęto produkcję seryjną, budując łącznie ok. 180 okrętów w wersjach 254, 254K, 254M i 254A[1].

T-497 zbudowany został w stoczni numer 363 w Leningradzie (numer stoczniowy 174)[3][4]. Stępkę okrętu położono 25 grudnia 1953 roku, został zwodowany 4 sierpnia 1954 roku, a do służby w Marynarce Wojennej ZSRR wszedł 30 września tego roku[3][4].

Dane taktyczno-techniczne

edytuj

Okręt był dużym, pełnomorskim trałowcem[3][5]. Długość całkowita wynosiła 58 metrów (54 metry na konstrukcyjnej linii wodnej), szerokość 8,5 metra i zanurzenie 2,3 metra[6]. Wykonany ze stali, całkowicie spawany kadłub jednostki podzielony był na jedenaście przedziałów wodoszczelnych (od dziobu): I – forpik i magazyn, II – komora łańcuchowa i magazyn żywności, III – pomieszczenia mieszkalne i służbowe oraz magazyny, IV – zbiorniki i pomieszczenia załogi, V – komora amunicyjna, VI – mechanizmy pomocnicze, VII – maszynownia, VIII – magazyny i komora amunicyjna, IX – wały napędowe i pomieszczenia załogi, X – magazyn trałowy i XI – maszyna sterowa i magazyny: chemiczny i mundurowy[7]. W przebiegającym niemal na całej długości kadłuba dnie podwójnym mieściły się zbiorniki paliwa, wody i zęzy[7]. Pod podwyższonym pokładem dziobowym znajdowały się kolejno: magazyn farb, urządzenie kotwiczne, jadalnia oficerska, kabiny oficerów i pomieszczenia podoficerskie[7]. W dalszej części nadbudówki znajdowały się pomieszczenia mechanizmów radiotechnicznych, kambuz, przewody kominowe, pomocniczy generator prądotwórczy oraz bęben kabloliny trału elektromagnetycznego[7]. Dwuipółkondygnacyjna nadbudówka dziobowa mieściła pomieszczenie dowódcy, kabinę szyfrów, kabiny radio, pomieszczenie operatorskie urządzeń radiotechnicznych, sterówkę, kabinę nawigacyjną ze stanowiskiem operatora sonaru oraz, na szczycie, zadaszone stanowisko dowodzenia i wysoki, trójpodporowy maszt z antenami radarów i reflektorem[8]. Wyporność standardowa wynosiła 500 ton, zaś pełna 597 ton[6][9][b]. Okręt napędzany był przez dwa nawrotne, turbodoładowane czterosuwowe silniki wysokoprężne 9D o łącznej mocy 2200 KM, poruszające poprzez wały napędowe dwiema śrubami o stałym skoku[9][10][c]. Maksymalna prędkość okrętu wynosiła 14 węzłów (maks. 8,3 węzła podczas trałowania)[10]. Zasięg wynosił 2200 Mm przy prędkości 14 węzłów, 3200 Mm przy 10 węzłach i 1500 Mm z trałem przy prędkości 7 węzłów[9]. Energię elektryczną wytwarzały dwa generatory o mocy 100 KM i jeden o mocy 34 KM[4]. Autonomiczność okrętu wynosiła 7 dób[6][9].

 
Zestaw artyleryjski W-11M kal. 37 mm.

Uzbrojenie artyleryjskie jednostki stanowiły dwa podwójne zestawy działek przeciwlotniczych W-11M kal. 37 mm L/70, umieszczone na pokładzie dziobowym i łodziowym, z zapasem 1000 sztuk amunicji na lufę[6][7]. Donośność praktyczna wynosiła 7000 metrów (pozioma), zaś pułap zwalczania samolotów wynosił około 4000 metrów[7]. Na okręcie umieszczono też cztery podwójne stanowiska wielkokalibrowych karabinów maszynowych DSzK 2M-1 kal. 12,7 mm L/79 (dwa na nadbudówce dziobowej i dwa na pokładzie łodziowym, po obu stronach komina), z zapasem 2000 sztuk amunicji na lufę[6][7]. Broń ZOP stanowiły dwa miotacze BMB-1 z zapasem 10 bomb głębinowych B-1[6][7]. Ponadto okręt posiadał dwa tory minowe, na których mógł przenosić 10 min typu KB-3 lub 16 wz. 08/39[6][9]. Wyposażenie uzupełniały trały: dwa kontaktowe MT-1 lub MT-2, jeden trał elektromagnetyczny TEM-52 i dwa akustyczne BAT-2[3]. Wyposażenie radioelektroniczne obejmowało system rozpoznawczy „swój-obcy” typu Kremnij-2 (składający się z urządzenia nadawczego Fakieł-MZ i odbiorczego Fakieł-MO), radiostację UKF R-609, nadajnik KF R-644, odbiornik KF R-671, odbiornik pełnozakresowy R-675, radionamiernik ARP-50-1,2M, sonar Tamir-11, radar obserwacji ogólnej Lin-M i system radionawigacji Rym-K, składający się ze stacji odbiorczej Nr 4 i urządzenia Koordinator[6][11]. Jednostka wyposażona była też w wyrzutnie dla 8 świec dymnych MDSz, windę kablową o uciągu 800 kG, dwa żurawiki trałowe o udźwigu 3 tony każdy, 10-wiosłową łódź okrętową i tratwy ratunkowe[6][7].

Załoga okrętu składała się z 77 oficerów, podoficerów i marynarzy[6][9][d].

Służba

edytuj

T-497 służył we Flocie Bałtyckiej do 1956 roku, kiedy został zakupiony przez Egipt (wraz z bliźniaczymi jednostkami T-498, T-499 i T-500)[3][4]. Trałowiec przyjęto w skład Marynarki Wojennej tego państwa 25 czerwca 1956 roku[3][4]. Okręt, nazwany „Szarkijja”, oznaczony był w ciągu wieloletniej służby numerami 304, 650 (od 1978 roku) i 504 (od 1987 roku)[3]. Jednostka została skreślona z listy floty w 2002 roku[3][e].

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Podany przez R. Rochowicza numer projektu 263 nie występuje nigdzie na liście projektów okrętów zaprojektowanych w ZSRR.
  2. ↑ Navypedia podaje wyporność standardową 510 ton i normalną 577 ton[3].
  3. ↑ Według R. Rochowicza łączna moc siłowni wynosiła 2000 KM[6].
  4. ↑ Według Navypedii załoga liczyła 68 osób[3].
  5. ↑ Conway's All the World's Fighting Ships 1947–1995 nie podaje informacji o służbie trałowca po 1993 roku[12]; okręt nie występuje też w rocznikach flot Jane’s Fighting Ships od 1990 roku[13][14][15].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d Robert Rochowicz. Trałowce projektu 254. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 2/1998 (9). s. 27. 
  2. ↑ a b Robert Rochowicz. Uniwersalne oracze morza. Trałowce bazowe projektu 254. „Morza i Okręty”. Nr 2/2016 (7). s. 33. 
  3. ↑ a b c d e f g h i j Ivan Gogin: BAHAIRA seagoing minesweepers (1954-1955/1956-1970). Navypedia. [dostęp 2017-12-01]. (ang.).
  4. ↑ a b c d e Roman Volkov, Andrew Brichevsky: Seagoing minesweepers, border guard patrol ships – Project 254. RussianShips.info. [dostęp 2017-12-01]. (ang.).
  5. ↑ John E. Moore (red.): Jane’s Fighting Ships 1974-75. New York: Franklin Watts, 1974, s. 103.
  6. ↑ a b c d e f g h i j k Robert Rochowicz. Trałowce projektu 254. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 2/1998 (9). s. 30. 
  7. ↑ a b c d e f g h i Robert Rochowicz. Uniwersalne oracze morza. Trałowce bazowe projektu 254. „Morza i Okręty”. Nr 2/2016 (7). s. 37. 
  8. ↑ Robert Rochowicz. Uniwersalne oracze morza. Trałowce bazowe projektu 254. „Morza i Okręty”. Nr 2/2016 (7). s. 38. 
  9. ↑ a b c d e f Robert Rochowicz. Uniwersalne oracze morza. Trałowce bazowe projektu 254. „Morza i Okręty”. Nr 2/2016 (7). s. 39. 
  10. ↑ a b Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: 1996, s. 421.
  11. ↑ Robert Rochowicz. Uniwersalne oracze morza. Trałowce bazowe projektu 254. „Morza i Okręty”. Nr 2/2016 (7). s. 38-39. 
  12. ↑ Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: 1996, s. 88.
  13. ↑ Richard Sharpe (red.): Jane’s Fighting Ships 1989-90. London: Jane’s Defence Data, 1989, s. 153.
  14. ↑ Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2004-2005. London: Jane’s Information Group Ltd, 2004, s. 199.
  15. ↑ Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2009-2010. London: Jane’s Information Group Ltd, 2009, s. 221.

Bibliografia

edytuj
  • Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: Naval Institute Press, 1996. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
  • Ivan Gogin: BAHAIRA seagoing minesweepers (1954-1955/1956-1970). Navypedia. [dostęp 2017-12-01]. (ang.).
  • John E. Moore (red.): Jane’s Fighting Ships 1974-75. New York: Franklin Watts, 1974. ISBN 0-531-02743-0. (ang.).
  • Robert Rochowicz. Trałowce projektu 254. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 2/1998 (9). Magnum-X, Warszawa. ISSN 1426-529X. 
  • Robert Rochowicz. Uniwersalne oracze morza. Trałowce bazowe projektu 254. „Morza i Okręty”. Nr 2/2016 (7). ZBiAM, Warszawa. ISSN 2450-2499. 
  • Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2004-2005. London: Jane’s Information Group Ltd, 2004. ISBN 0-7106-2623-1. (ang.).
  • Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2009-2010. London: Jane’s Information Group Ltd, 2009. ISBN 0-7106-2888-9. (ang.).
  • Richard Sharpe (red.): Jane’s Fighting Ships 1989-90. London: Jane’s Defence Data, 1989. ISBN 0-7106-0886-1. (ang.).
  • Roman Volkov, Andrew Brichevsky: Seagoing minesweepers, border guard patrol ships – Project 254. RussianShips.info. [dostęp 2017-12-01]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=T-497&oldid=74012914”