T-499radziecki, a następnie egipski trałowiec z okresu zimnej wojny, jeden z ośmiu pozyskanych przez Egipt trałowców proj. 254. Okręt został zwodowany 9 września 1954 roku w stoczni numer 363 w Leningradzie, a do służby w Marynarce Wojennej ZSRR przyjęto go 18 listopada tego roku. W 1956 roku jednostka została zakupiona przez Egipt i weszła w skład Marynarki Wojennej pod nazwą „Sina” 25 czerwca tego roku. Okręt, oznaczony w ciągu wieloletniej służby numerami 302, 679 i 513, nadal służy we flocie egipskiej (stan na 2019 rok).

T-499
Ilustracja
Bliźniaczy polski trałowiec ORP „Delfin”.
Klasa

trałowiec

Typ

254K

Projekt

B 4

Oznaczenie NATO

T-43 class

Historia
Stocznia

Nr 363, Leningrad

Położenie stępki

4 marca 1954

Wodowanie

9 września 1954

 Marynarka Wojenna ZSRR
Nazwa

T-499

Wejście do służby

18 listopada 1954

Wycofanie ze służby

1956

 Egipska Marynarka Wojenna
Nazwa

„Sina” (302, 679, 513)

Wejście do służby

25 czerwca 1956

Los okrętu

w służbie (stan na 2019)

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

standardowa: 500 ton
pełna: 597 t

Długość

58 metrów całkowita
54 m na KLW

Szerokość

8,5 m

Zanurzenie

2,3 m

Napęd
2 silniki wysokoprężne 9D o łącznej mocy 2200 KM
2 śruby
Prędkość

14 węzłów

Zasięg

3200 Mm przy prędkości 10 węzłów

Sensory
sonar Tamir-11
radary Lin-M, Rym-K
system „swój-obcy” Kremnij-2
radionamiernik ARP-50-1,2M
Uzbrojenie
4 działka kal. 37 mm (2 x II)
8 wkm kal. 12,7 mm (4 x II)
2 mbg, 10-16 min
Wyposażenie
2 trały kontaktowe MT-1 lub MT-2
trał magnetyczny TEM-52
2 trały akustyczne BAT-2
radiostacja R-609
Załoga

77

Projekt i budowa

edytuj

Prace nad pełnomorskim trałowcem bazowym rozpoczęły się w ZSRR w 1943 roku, na bazie doświadczeń z budowy i eksploatacji trałowców projektu 58(inne języki) i projektu 263[1][a]. Początkowo projektem zajmowało się biuro konstrukcyjne CKB-370, następnie CKB-17, a ostateczną koncepcję jednostki opracowało CKB-363 w 1946 roku[1][2]. Nowe okręty miały być zdolne do określania granic pól minowych i ich likwidacji, prowadzenia trałowań kontrolnych i rozpoznawczych, torowania przejść w polach minowych, eskortowania za trałami innych jednostek i stawiania min[1]. Dodatkowym wymaganiem była zdolność do wykrywania i niszczenia okrętów podwodnych[2]. W 1947 roku rozpoczęto produkcję seryjną, budując łącznie ok. 180 okrętów w wersjach 254, 254K, 254M i 254A[1].

T-499 zbudowany został w stoczni numer 363 w Leningradzie (numer stoczniowy 176)[3][4]. Stępkę okrętu położono 4 marca, został zwodowany 9 września, a do służby w Marynarce Wojennej ZSRR wszedł 18 listopada 1954 roku[3][4].

Dane taktyczno-techniczne

edytuj

Okręt jest dużym, pełnomorskim trałowcem[3][5]. Długość całkowita wynosi 58 metrów (54 metry na konstrukcyjnej linii wodnej), szerokość 8,5 metra i zanurzenie 2,3 metra[6]. Wykonany ze stali, całkowicie spawany kadłub jednostki podzielony jest na jedenaście przedziałów wodoszczelnych (od dziobu): I – forpik i magazyn, II – komora łańcuchowa i magazyn żywności, III – pomieszczenia mieszkalne i służbowe oraz magazyny, IV – zbiorniki i pomieszczenia załogi, V – komora amunicyjna, VI – mechanizmy pomocnicze, VII – maszynownia, VIII – magazyny i komora amunicyjna, IX – wały napędowe i pomieszczenia załogi, X – magazyn trałowy i XI – maszyna sterowa i magazyny: chemiczny i mundurowy[7]. W przebiegającym niemal na całej długości kadłuba dnie podwójnym mieszczą się zbiorniki paliwa, wody i zęzy[7]. Pod podwyższonym pokładem dziobowym znajdują się kolejno: magazyn farb, urządzenie kotwiczne, jadalnia oficerska, kabiny oficerów i pomieszczenia podoficerskie[7]. W dalszej części nadbudówki znajdują się pomieszczenia mechanizmów radiotechnicznych, kambuz, przewody kominowe, pomocniczy generator prądotwórczy oraz bęben kabloliny trału elektromagnetycznego[7]. Dwuipółkondygnacyjna nadbudówka dziobowa mieści pomieszczenie dowódcy, kabinę szyfrów, kabiny radio, pomieszczenie operatorskie urządzeń radiotechnicznych, sterówkę, kabinę nawigacyjną ze stanowiskiem operatora sonaru oraz, na szczycie, zadaszone stanowisko dowodzenia i wysoki, trójpodporowy maszt z antenami radarów i reflektorem[8]. Wyporność standardowa wynosi 500 ton, zaś pełna 597 ton[6][9][b]. Okręt napędzany jest przez dwa nawrotne, turbodoładowane czterosuwowe silniki wysokoprężne 9D o łącznej mocy 2200 KM, poruszające poprzez wały napędowe dwiema śrubami o stałym skoku[9][10][c]. Maksymalna prędkość okrętu wynosi 14 węzłów (maks. 8,3 węzła podczas trałowania)[10]. Zasięg wynosi 2200 Mm przy prędkości 14 węzłów, 3200 Mm przy 10 węzłach i 1500 Mm z trałem przy prędkości 7 węzłów[9]. Energię elektryczną wytwarzają dwa generatory o mocy 100 KM i jeden o mocy 34 KM[4]. Autonomiczność okrętu wynosi 7 dób[6][9].

 
Zestaw artyleryjski W-11M kal. 37 mm.

Uzbrojenie artyleryjskie jednostki stanowią dwa podwójne zestawy działek przeciwlotniczych W-11M kal. 37 mm L/70, umieszczone na pokładzie dziobowym i łodziowym, z zapasem 1000 sztuk amunicji na lufę[6][7]. Donośność praktyczna wynosi 7000 metrów (pozioma), zaś pułap zwalczania samolotów wynosi około 4000 metrów[7]. Na okręcie umieszczono też cztery podwójne stanowiska wielkokalibrowych karabinów maszynowych DSzK 2M-1 kal. 12,7 mm L/79 (dwa na nadbudówce dziobowej i dwa na pokładzie łodziowym, po obu stronach komina), z zapasem 2000 sztuk amunicji na lufę[6][7]. Broń ZOP stanowią dwa miotacze BMB-1 z zapasem 10 bomb głębinowych B-1[6][7]. Ponadto okręt posiada dwa tory minowe, na których może przenosić 10 min typu KB-3 lub 16 wz. 08/39[6][9]. Wyposażenie uzupełniają trały: dwa kontaktowe MT-1 lub MT-2, jeden trał elektromagnetyczny TEM-52 i dwa akustyczne BAT-2[3]. Wyposażenie radioelektroniczne obejmuje system rozpoznawczy „swój-obcy” typu Kremnij-2 (składający się z urządzenia nadawczego Fakieł-MZ i odbiorczego Fakieł-MO), radiostację UKF R-609, nadajnik KF R-644, odbiornik KF R-671, odbiornik pełnozakresowy R-675, radionamiernik ARP-50-1,2M, sonar Tamir-11, radar obserwacji ogólnej Lin-M i system radionawigacji Rym-K, składający się ze stacji odbiorczej Nr 4 i urządzenia Koordinator[6][11]. Jednostka wyposażona jest też w wyrzutnie dla 8 świec dymnych MDSz, windę kablową o uciągu 800 kG, dwa żurawiki trałowe o udźwigu 3 tony każdy, 10-wiosłową łódź okrętową i tratwy ratunkowe[6][7].

Załoga okrętu składa się z 77 oficerów, podoficerów i marynarzy[6][9][d].

Służba

edytuj

T-499 służył we Flocie Bałtyckiej do 1956 roku, kiedy został zakupiony przez Egipt (wraz z bliźniaczymi jednostkami T-497, T-498 i T-500)[3][4]. Trałowiec przyjęto w skład Marynarki Wojennej tego państwa 25 czerwca 1956 roku[3][4]. Okręt, nazwany „Sina” (arab. سيناء), oznaczony był w ciągu wieloletniej służby numerami 302, 679 (od 1978 roku) i 513 (od 1987 roku)[3]. Jednostka nadal znajduje się w składzie egipskiej floty (stan na 2019 rok)[3][e].

  1. Podany przez R. Rochowicza numer projektu 263 nie występuje nigdzie na liście projektów okrętów zaprojektowanych w ZSRR.
  2. Navypedia podaje wyporność standardową 510 ton i normalną 577 ton[3].
  3. Według R. Rochowicza łączna moc siłowni wynosi 2000 KM[6].
  4. Według Navypedii załoga liczy 68 osób[3].
  5. Według Conway's All the World's Fighting Ships 1947–1995 trałowiec znajdował się w służbie w 1993 roku[12]; okręt występuje też w rocznikach flot Jane’s Fighting Ships z 2005, 2010 i 2016 roku[13][14][15].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Robert Rochowicz. Trałowce projektu 254. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 2/1998 (9). s. 27. 
  2. a b Robert Rochowicz. Uniwersalne oracze morza. Trałowce bazowe projektu 254. „Morza i Okręty”. Nr 2/2016 (7). s. 33. 
  3. a b c d e f g h i j Ivan Gogin: BAHAIRA seagoing minesweepers (1954-1955/1956-1970). Navypedia. [dostęp 2022-07-27]. (ang.).
  4. a b c d e Roman Volkov, Andrew Brichevsky: Seagoing minesweepers, border guard patrol ships – Project 254. RussianShips.info. [dostęp 2017-12-01]. (ang.).
  5. John E. Moore (red.): Jane’s Fighting Ships 1974-75. New York: Franklin Watts, 1974, s. 103.
  6. a b c d e f g h i j k Robert Rochowicz. Trałowce projektu 254. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 2/1998 (9). s. 30. 
  7. a b c d e f g h i Robert Rochowicz. Uniwersalne oracze morza. Trałowce bazowe projektu 254. „Morza i Okręty”. Nr 2/2016 (7). s. 37. 
  8. Robert Rochowicz. Uniwersalne oracze morza. Trałowce bazowe projektu 254. „Morza i Okręty”. Nr 2/2016 (7). s. 38. 
  9. a b c d e f Robert Rochowicz. Uniwersalne oracze morza. Trałowce bazowe projektu 254. „Morza i Okręty”. Nr 2/2016 (7). s. 39. 
  10. a b Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: 1996, s. 421.
  11. Robert Rochowicz. Uniwersalne oracze morza. Trałowce bazowe projektu 254. „Morza i Okręty”. Nr 2/2016 (7). s. 38-39. 
  12. Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: 1996, s. 88.
  13. Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2004-2005. London: Jane’s Information Group Ltd, 2004, s. 199.
  14. Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2009-2010. London: Jane’s Information Group Ltd, 2009, s. 221.
  15. Jane’s Fighting Ships 2015-2016. Stephen Saunders (red.). Jane’s Information Group Ltd, 2015, s. 219, 227. ISBN 978-0-7106-3143-5. (ang.).

Bibliografia

edytuj
  • Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: Naval Institute Press, 1996. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
  • Ivan Gogin: BAHAIRA seagoing minesweepers (1954-1955/1956-1970). Navypedia. [dostęp 2022-07-27]. (ang.).
  • John E. Moore (red.): Jane’s Fighting Ships 1974-75. New York: Franklin Watts, 1974. ISBN 0-531-02743-0. (ang.).
  • Robert Rochowicz. Trałowce projektu 254. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 2/1998 (9). Magnum-X, Warszawa. ISSN 1426-529X. 
  • Robert Rochowicz. Uniwersalne oracze morza. Trałowce bazowe projektu 254. „Morza i Okręty”. Nr 2/2016 (7). ZBiAM, Warszawa. ISSN 2450-2499. 
  • Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2004-2005. London: Jane’s Information Group Ltd, 2004. ISBN 0-7106-2623-1. (ang.).
  • Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2009-2010. London: Jane’s Information Group Ltd, 2009. ISBN 0-7106-2888-9. (ang.).
  • Jane’s Fighting Ships 2015-2016. Stephen Saunders (red.). Jane’s Information Group Ltd, 2015. ISBN 978-0-7106-3143-5. (ang.).
  • Roman Volkov, Andrew Brichevsky: Seagoing minesweepers, border guard patrol ships – Project 254. RussianShips.info. [dostęp 2017-12-01]. (ang.).