Ulica św. Gertrudy w Krakowie
Ulica św. Gertrudy – ulica w Krakowie, prowadząca wzdłuż Plant, od Poczty Głównej do Wawelu. Została wytyczona w latach 70. XIX wieku w miejscu drogi, która niegdyś prowadziła wzdłuż murów miejskich. Stanowi fragment I obwodnicy Krakowa.
Stare Miasto | |||||||||||||||||||||||||||||||
Widok ulicy w kierunku północnym. Po lewej Planty. | |||||||||||||||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||
Długość |
660 m | ||||||||||||||||||||||||||||||
Plan | |||||||||||||||||||||||||||||||
Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Krakowa | |||||||||||||||||||||||||||||||
50,057535°N 19,940556°E/50,057535 19,940556 |
Tu – na obecnych Plantach, w pobliżu ulicy Siennej – znajdował się kościół św. Gertrudy, zwany także kościołem Złoczyńców. Na otaczającym kościół cmentarzu chowano osoby skazane na karę śmierci i ścięte mieczem katowskim. Cmentarz zamknięto po 1796 roku. Świątynię zamknięto w 1810 roku, a w 1820 roku władze miejskie sprzedały na licytacji ruinę kościółka (którą ostatecznie rozebrano w 1822 roku) i nie pozwoliły na zabudowę powstałego placu, gdyż już dojrzewała myśl założenia Plant.
Po II wojnie światowej, w 1950 roku, ulicy nadano imię Ludwika Waryńskiego – działacza ruchu robotniczego. W 1990 roku przywrócono dawną nazwę – św. Gertrudy.
Niektóre kamienice
edytuj- Pod nr 2 znajduje się kamienica wzniesiona w duchu historyzmu według projektu Karola Zaremby w 1889 r.
- Nr 5 to specjalnie zaprojektowany budynek kina „Wanda” (dziś delikatesy spożywcze) otwarty uroczyście w 1912 r. Fasada zachowała secesyjną dekorację z mozaiką.
- Pod nr 6 znajduje się hotel Monopol zaprojektowany przez Filipa Pokutyńskiego w 1876 r. z fasadą w stylu eklektycznym i lustrzaną nadbudową z ostatnich lat.
- Budynek nr 12 A pochodzący z 1886 r. zachował wystrój z ostatniej modernizacji w 1938 r. Na klatce schodowej znajdują się witraże ze scenami alegorycznymi.
- Na kamienicy nr 16 wmurowano pamiątkową tablicę poświęconą Narcyzowi Wiatrowi „Zawojnie”.
- W kamienicy nr 19 po II wojnie światowej mieszkał reżyser Wojciech Jerzy Has[1]
- Kamienice 23-24 zostały zbudowane przez zakon księży Misjonarzy i stanowią własność kościelną. W latach II wojny światowej znajdowała się w nich siedziba Abwehry – niemieckiego wywiadu wojskowego.
- Kompleks budynków 26-29 to hotel „Royal”, przed II wojną światową były to 4 hotele: Royal, Union, City i Garnizonowy. W okresie II wojny światowej zamieszkiwali tutaj żołnierze niemieccy, po wojnie do 1954 roku mieściło się Dowództwo Krakowskiego Okręgu Wojskowego, następnie kasyno i hotel garnizonowy. Ostatecznie po generalnym remoncie w 1987 roku, obiekt połączono w jeden kompleks hotelowy pod nazwą Hotel „Royal” z 120 miejscami noclegowymi.
Galeria
edytuj-
Widok od skrzyżowania z ul. Dominikańską na południe.
-
Zabudowa ulicy, widok z Plant
-
Budynek dawnego kina „Wanda”.
-
ul. św. Gertrudy 8
Kamienica (proj. Maksymilian Nitsch, 1887) -
ul. św. Gertrudy 10
Kamienica -
ul. św. Gertrudy 11
Kamienica, budynek banku i Instytutu Zootechniki UJ (proj. Maksymilian Nitsch, 1879) -
ul. św. Gertrudy 12
Kamienica (ok. 1900) -
ul. św. Gertrudy 12a
Kamienica -
ul. św. Gertrudy 14
Kamienica (proj. Józef Ertel, 1878) -
ul. św. Gertrudy 15
Kamienica (proj. Nachman Kopald, 1878, drugie i trzecie piętro nadbudowano w 2019 roku) -
Hotel Royal.
-
Tablica pamięci generała Władysława Andersa, wmurowana w ścianę hotelu „Royal”.
-
ul. św. Gertrudy 27
Kamienica, część Hotelu Royal (proj. Karol Knaus (?), 1894) -
ul. św. Gertrudy 28
Kamienica, część Hotelu Royal (proj. Władysław Kleinberger (?), 1885)
Przypisy
edytuj- ↑ Krzysztof Jakubowski, Spacerownik krakowski, s. 142.