Viola tripartita

gatunek roślin

Viola tripartita Elliott – gatunek roślin z rodziny fiołkowatych (Violaceae). Występuje naturalnie w Stanach Zjednoczonych – w Alabamie, na Florydzie, w Georgii, Kentucky, Missisipi, Północnej Karolinie, Ohio, Pensylwanii, Południowej Karolinie, Tennessee, Wirginii i Wirginii Zachodniej[3][4]. W całym swym zasięgu jest gatunkiem najmniejszej troski, ale regionalnie – na Florydzie, w Missisipi oraz Wirginii Zachodniej – jest krytycznie zagrożony[5].

Viola tripartita
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

malpigiowce

Rodzina

fiołkowate

Rodzaj

fiołek

Gatunek

Viola tripartita

Nazwa systematyczna
Viola tripartita Elliott
Sketch Bot. S. Carolina 1: 302 (1817)[3]
Synonimy
  • Viola glaberrima (Ging. ex Chapm.) House
  • Viola hastata var. glaberrima Ging. ex Chapm.
  • Viola hastata var. tripartita (Elliott) A.Gray
  • Viola tenuipes Pollard
  • Viola tripartita var. glaberrima (Ging. ex Chapm.) R.M.Harper
  • Viola tripartita f. glaberrima (Ging. ex Chapm.) Fernald[3]
Zasięg
Mapa zasięgu

Morfologia

edytuj
Pokrój
Bylina dorastająca do 10–40 cm wysokości. Pędy w liczbie od jednego do dwóch, wyprostowane, nagie lub owłosione, wyrastają z nieco zdrewniałych kłączy[4].
Liście
Liście odziomkowe nie występują lub w liczbie od jednego do dwóch, ich blaszka liściowa ma owalny kształt (czasami 3–5-klapowana), mierzy 4–5 cm długości oraz 1–5 cm szerokości, jest całobrzega lub karbowanie piłkowana na brzegu, ma sercowatą nasadę i ostry wierzchołek, jej powierzchnia jest naga lub mniej lub bardziej owłosiona, ogonek liściowy jest nagi lub owłosiony i osiąga 9–11,5 cm długości, przylistki są owalne, lecz nie przypominające liści, całobrzegie, o ostrym lub spiczastym wierzchołku, ich powierzchnia jest naga lub owłosiona. Liście łodygowe wyrastają na końcach pędów, są podobne do odziomkowych, lecz są owalne, deltoidalne lub potrójnie klapowane (jeśli są 3-klapowane to ich boczne klapy są sierpowate, a środkowe rombowe, dłuższe niż pozostałe, liście nieklapowane i 3-klapowane mogą występować na tej samej roślinie), mierzą 1–6 cm długości oraz 0,5–5,5 cm szerokości, jest piłkowana na brzegu, ma ściętą lub klinową nasadę, a jej powierzchnia jest naga lub owłosiona, ogonek liściowy jest nagi lub owłosiony i osiąga 0,7–7,2 cm długości, a przylistki są od owalnych po podługowatych[4].
Kwiaty
Pojedyncze, osadzone na nagich lub owłosionych szypułkach o długości 1,5–4 cm, wyrastających z kątów pędów. Mają działki kielicha o kształcie od lancetowatego do owalnego. Płatki mają cytrynowo-żółtą barwę od środka, natomiast dwa górne płatki (rzadziej pozostałe) są brązowo-purpurowe od zewnątrz, dwa boczne są brodate i czasami z brązowo-purpurowymi żyłkami, najniższy płatek mierzy 10–19 mm długości, z brązowo-purpurowymi żyłkami, sporadycznie brodaty, posiada garbatą ostrogę o długości 0,5–2 mm i żółtej barwie. Główka słupka jest brodata[4].
Owoce
Nagie torebki mierzące 9–12 mm długości, o kształcie od jajowatego do elipsoidalnego. Nasiona mają beżową lub brązową barwę i osiągają 2,4–3 mm długości[4].

Biologia i ekologia

edytuj

Rośnie w żyznych lasach, na wysokości od 50 do 1600 m n.p.m. Kwitnie od marca do maja[4].

Liczba chromosomów 2n = 12[4].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-01] (ang.).
  3. a b c Viola tripartita Elliott. Plants of the World Online. [dostęp 2021-06-06]. (ang.).
  4. a b c d e f g Viola tripartita. Flora of North America. [dostęp 2021-06-06]. (ang.).
  5. Viola tripartita / Three-parted Violet. NatureServe Explorer 2.0. [dostęp 2021-06-06]. (ang.).