Władcy Austrii

lista w projekcie Wikimedia
Austria
Godło Austrii
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Austrii

Wikiprojekt Polityka

Marchia Wschodnia (Austriacka) (976-1156) edytuj

Babenbergowie edytuj

# Imię Lata życia Czas rządów Rodzice
Urodzony Zmarł Od Do
1 Leopold I Dostojny
Leopold I. der Erlauchte
  ok. 940 10 lipca 994 Würzburg 21 lipca 976 10 lipca 994 Arnulf I
Judyta
2 Henryk I Mocny
Heinrich I. der Starke
  ok. 980 23 czerwca 1018 10 lipca 994 23 czerwca 1018 Leopold I Babenberg
Richwarda
3 Adalbert I Zwycięski
Adalbert I. der Siegreiche
  ok. 985 26 maja 1055 Melk 23 czerwca 1018 26 maja 1055 Leopold I Babenberg
Richwarda
4 Ernest I Mężny
Ernst I. der Strenge
  ok. 1027 10 czerwca 1075 26 maja 1055 10 czerwca 1075 Adalbert I Babenberg
Frozza Orseolo
5 Leopold II Piękny
Leopold II. der Schöne
  1050 12 października 1095 Gars am Kamp 10 czerwca 1075 12 października 1095 Ernest I Mężny
Adelajda Miśnieńska
6 Leopold III Święty
Leopold III. der Heilige
  1073 Gars am Kamp 15 listopada 1136 Wiedeń 12 października 1095 15 listopada 1136 Leopold II Piękny
Ida von Formbach-Ratelnberg
7 Leopold IV Szczodry
Leopold IV. der Freigebige
  ok. 1108 18 października 1141 Niederalteich 15 listopada 1136 18 października 1141 Leopold III Święty
Agnieszka von Waiblingen
8 Henryk Jasomirgott
Heinrich II. Jasomirgott
  1107 13 stycznia 1177 Wiedeń 18 października 1141 17 września 1156 Leopold III Święty
Agnieszka von Waiblingen

Księstwo Austriackie (1156-1457) edytuj

Tytuł księcia został nadany Babenbergom w 1156 (wydanie Privilegium Minus przez cesarza Fryderyka I Barbarossę).

Babenbergowie edytuj

# Imię Lata życia Czas rządów Rodzice
Urodzony Zmarł Od Do
1 Henryk Jasomirgott
Heinrich II. Jasomirgott
  1107 13 stycznia 1177 Wiedeń 17 września 1156 13 stycznia 1177 Leopold III Święty
Agnieszka von Waiblingen
2 Leopold V Cnotliwy
Leopold V. der Tugendreiche
  1157 31 grudnia 1194 Graz 13 stycznia 1177 31 grudnia 1194 Henryk II Jasomirgott
Teodora Komnena
3 Fryderyk I Chrześcijanin
Friedrich I. der Christliche
  ok. 1175 16 kwietnia 1198 31 grudnia 1194 16 kwietnia 1198 Leopold V
Helena Węgierska
4 Leopold VI Sławny
Leopold VI. der Glorreiche
  15 października 1176 28 lipca 1230 San Germano 16 kwietnia 1198 28 lipca 1230 Leopold V
Helena Węgierska
5 Fryderyk II Bitny
Friedrich II. Streitbare
  15 czerwca 1201 Wiener Neustadt 15 czerwca 1246 w bitwie nad Litawą 28 lipca 1230 15 czerwca 1246 Leopold VI Sławny
Teodora Angelina

Interegnum po wygaśnięciu dynastii Babenbergów edytuj

Po wygaśnięciu dynastii Babenbergów w linii męskiej z chwilą śmierci Fryderyka II Bitnego, jedynymi spadkobierczyniami dynastii zostały jego kuzynka Gertruda Babenberg oraz siostra Małgorzata Babenberg. Margrabia morawski Władysław II został uznany za księcia Austrii i poślubił Gertrudę, lecz wkrótce zmarł. W ten sposób otwarła się droga do następstwa dla jego młodszego brata Przemysła Ottokara II. Natomiast w sierpniu 1248 margrabia badeński Herman VI ożenił się Gertrudą, a 14 września 1248 papież Innocenty IV przyznał Hermanowi prawa do spadku po Babenberach. Przemysł Ottokar II, aby umocnić swoje roszczenia 11 lutego 1252 poślubił Małgorzatę.

# Imię Lata życia Czas rządów Rodzice
Urodzony Zmarł Od Do
1 Władysław II
Vladislav Pretendent
1227 3 stycznia 1247 15 czerwca 1246 3 stycznia 1247 Wacław I Czeski
Kunegunda Hohenstauf
2 Herman VI Badeński
Hermann VI. von Baden
Pretendent
  ok. 1225 4 października 1250 14 września 1248[1] 4 października 1250 Herman V Badeński
Irmengarda Brunszwicka
3 Fryderyk I Badeński
Friedrich von Baden
Pretendent
  1249 Alland 29 października 1268 Neapol 4 października 1250 29 października 1268 Herman VI Badeński
Gertruda Babenberg
4 Przemysł Ottokar II
Ottokar II. Přemysl
Pretendent
  ok. 1233 26 sierpnia 1278 Dürnkrut 1251 21 listopada 1276 Wacław I Czeski
Kunegunda Hohenstauf

Habsburgowie edytuj

# Imię Lata życia Czas rządów Rodzice
Urodzony Zmarł Od Do
1 Rudolf I
Rudolf I.
  1 maja 1218
Limburg nad Lahn
15 lipca 1291
Spira
21 listopada
1276
27 grudnia
1282
Albrecht IV von Habsburg
Jadwiga von Kyburg
2 Rudolf II
Rudolf II.
1270
Rheinfelden
10 maja 1290
Praga
27 grudnia
1282
1 czerwca
1283
Abdykował
Rudolf I Habsburg
Gertruda von Hohenberg
3 Albrecht I
Albrecht I.
  lipiec 1255
Rheinfelden
1 maja 1308
Brugg
27 grudnia
1282
1 maja
1308
Rudolf I Habsburg
Gertruda von Hohenberg
4 Rudolf III
Rudolf III.
  ok. 1281 3/4 lipca 1307
Horažďovice
21 listopada 1298 3/4 lipca
1307
Albrecht I Habsburg
Elżbieta Tyrolska
5 Leopold I
Leopold I.
  4 sierpnia 1290
Wiedeń
28 lutego 1326
Strasburg
1 maja
1308
28 lutego
1326
Albrecht I Habsburg
Elżbieta Tyrolska
6 Fryderyk I Piękny
Friedrich I. der Schöne
  1289
Wiedeń
13 stycznia 1330
Gutenstein
1 maja
1308
13 stycznia
1330
Albrecht I Habsburg
Elżbieta Tyrolska
7 Albrecht II Kulawy
Albrecht II. der Lahme
  12 grudnia 1298
Habsburg
16 sierpnia 1358
Wiedeń
13 stycznia
1330[2]
16 sierpnia
1358
Albrecht I Habsburg
Elżbieta Tyrolska
8 Otto Wesoły
Otto der Fröhliche
  23 lipca 1301
Wiedeń
17 lutego 1339
Neuberg an der Mürz
13 stycznia
1330
17 lutego
1339
Albrecht I Habsburg
Elżbieta Tyrolska
9 Fryderyk II
Friedrich II.
  10 lutego 1327 11 grudnia 1344 17 lutego
1339
11 grudnia
1344
Otto Wesoły
Elżbieta, córka księcia Bawarii Stefana I
10 Leopold II
Leopold II.
1328 10 sierpnia 1344 17 lutego
1339
10 sierpnia
1344
Otto Wesoły
Elżbieta, córka księcia Bawarii Stefana I
11 Rudolf IV Założyciel
Rudolf IV. der Stifter
  1 listopada 1339
Wiedeń
27 lipca 1365
Mediolan
16 sierpnia
1358
27 lipca
1365
Albrecht II Kulawy
Joanna von Pfirt
12 Albrecht III
Albrecht III.
  9 września 1349
Wiedeń
29 sierpnia 1395
Schloss Laxenburg
27 lipca
1365
9 września
1379
Albrecht II Kulawy
Joanna von Pfirt
13 Leopold III
Leopold III.
  1 listopada 1351
Wiedeń
9 lipca 1386
Sempach
27 lipca
1365
9 września
1379
Albrecht II Kulawy
Joanna von Pfirt

W 1365 po śmierci Rudolfa IV władzę nad dobrami Habsburgów przejęli wspólnie Albrecht III i Leopold III. 9 września 1379 roku na mocy traktatu z Neuberg bracia dokonali podziału dóbr:

  • Albrecht III – Dolna i Górna Austria (Austria właściwa)
  • Leopold III – księstwa: Styrii i Karyntii, Marchia Wendyjska, część hrabstwa Gorycji i hrabstwo Tyrolu (Austria wewnętrzna)

Austria Właściwa (linia albertyńska) edytuj

# Imię Lata życia Czas rządów Rodzice
Urodzony Zmarł Od Do
1 Albrecht III
Albrecht III.
  9 września 1349
Wiedeń
29 sierpnia 1395
Schloss Laxenburg
9 września
1379
29 sierpnia
1395
Albrecht II Kulawy
Joanna von Pfirt
2 Albrecht IV
Albrecht IV.
  19 września 1377
Wiedeń
14 września 1404
Klosterneuburg
29 sierpnia
1395
14 września
1404
Albrecht III Habsburg
Beatrycze Norymberska
3 Albrecht V
Albrecht V.
  10 sierpnia 1397
Wiedeń
27 października 1439
Neszmély
14 września
1404
27 października
1439
Albrecht IV Habsburg
Joanna Zofia Bawarska
Leopold IV Garbaty
Leopold IV. der Dicke
(z linii leopoldyńskiej)
regent
  1371
Wiedeń
3 czerwca 1411
Wiedeń
1404 1411 Leopold III Habsburg
Viridis Visconti
Ernest Żelazny
Ernst der Eiserne
(z linii leopoldyńskiej)
regent
  1377
Bruck an der Mur
10 czerwca 1424
Bruck an der Mur
Leopold III Habsburg
Viridis Visconti
4 Władysław Pogrobowiec
Ladislaus Postumus
  22 lutego 1440
Komárom
23 listopada 1457
Praga
22 lutego
1440[3]
23 listopada
1457
Albrecht V Habsburg
Elżbieta Luksemburska
Fryderyk V Habsburg
(z linii ernestyńskiej)
regent
  21 września 1415
Innsbruck
18 sierpnia 1493
Linz

1440

1452
Ernest Żelazny
Cymbarka
1457 – po śmierci Władysława Pogrobowca – zjednoczenie ziem Habsburskich pod berłem Fryderyka V (patrz niżej).

Tyrol i Austria Wewnętrzna (Styria, Karyntia i Kraina) (linia leopoldyńska) edytuj

# Imię Lata życia Czas rządów Rodzice
Urodzony Zmarł Od Do
1 Leopold III
Leopold III.
  1 listopada 1351
Wiedeń
9 lipca 1386
Sempach
9 września
1379
9 lipca
1386
Albrecht II Kulawy
Joanna von Pfirt
2 Wilhelm I Uprzejmy
Wilhelm I. der Ehrgeizige
  ok. 1370
Wiedeń
15 lipca 1406
Wiedeń
9 lipca
1386
15 lipca
1406
Leopold III Habsburg
Viridis Visconti
3 Leopold IV Garbaty
Leopold IV. der Dicke
  1371
Wiedeń
3 czerwca 1411
Wiedeń
9 lipca
1386

1406
Leopold III Habsburg
Viridis Visconti

W 1406 doszło do podziału ziem linii leopoldyńskiej.

Tyrol (młodsza linia tyrolska) edytuj
# Imię Lata życia Czas rządów Rodzice
Urodzony Zmarł Od Do
1 Fryderyk IV Puste Kieszenie
Friedrich IV. mit der leeren Tasche
  1382 24 czerwca 1439
Innsbruck

1406
24 czerwca
1439
Leopold III Habsburg
Viridis Visconti
2 Zygmunt I
Sigismund I.
  26 października 1427
Innsbruck
4 marca 1496
Innsbruck
24 czerwca
1439
19 marca
1490
Abdykował
Fryderyk IV Puste Kieszenie
Anna Brunszwicka
Fryderyk V Habsburg
(z linii ernestyńskiej)
regent
  21 września 1415
Innsbruck
18 sierpnia 1493
Linz

1439

1446
Ernest Żelazny
Cymbarka
3 Maksymilian I
Maximilian I.
  22 marca 1459
Wiener Neustadt
12 stycznia 1519
Wels
19 marca
1490
18 sierpnia
1493
Fryderyk V Habsburg
Eleonora Aviz
1493 – zjednoczenie z Austrią Właściwą (Patrz niżej)
Styria, Karyntia, Kraina (starsza, linia ernestyńska) edytuj
# Imię Lata życia Czas rządów Rodzice
Urodzony Zmarł Od Do
1 Ernest Żelazny
Ernst der Eiserne
  1377
Bruck an der Mur
10 czerwca 1424
Bruck an der Mur
1406 10 czerwca 1424 Leopold III Habsburg
Viridis Visconti
2 Albrecht VI Szczodry
Albrecht VI. der Freigiebige
  12 grudnia 1418
Wiedeń
2 grudnia 1463
Wiedeń
10 czerwca
1424
2 grudnia
1463
Ernest Żelazny
Cymbarka
3 Fryderyk V
Friedrich V.
  21 września 1415
Innsbruck
18 sierpnia 1493
Linz
10 czerwca
1424
23 listopada
1457
Ernest Żelazny
Cymbarka
1457 – zjednoczenie z Austrią Właściwą (Patrz niżej)

Arcyksięstwo Austriackie (1453-1804) edytuj

Tytuł arcyksięcia uzurpowany był od 1359 (wydanie Privilegium Maius), formalnie został potwierdzony w 1453 roku, gdy Fryderyk V został wybrany cesarzem.

Habsburgowie edytuj

# Imię Lata życia Czas rządów Rodzice
Urodzony Zmarł Od Do
1 Fryderyk V
Friedrich V.
  21 września 1415
Innsbruck
18 sierpnia 1493
Linz
23 listopada
1457
18 sierpnia
1493
Ernest Żelazny
Cymbarka

Korwinowie edytuj

Maciej Korwin zajął i przyłączył do Węgier Dolną Austrię (1477–1490). Wiedeń zdobył w 1485 roku i przeniósł tam swoją siedzibę. Tytułował się Księciem Austrii. Po jego śmierci Fryderyk V odzyskał Wiedeń.

# Imię Lata życia Czas rządów Rodzice
Urodzony Zmarł Od Do
Maciej Korwin
Hunyadi Mátyás
Książę Austrii
  23 lutego 1443
Koloszwar
26 kwietnia 1490
Wiedeń
1 czerwca
1485
26 kwietnia
1490
Jan Hunyady
Elżbieta Szilágyi

Habsburgowie (właściwi) edytuj

# Imię Lata życia Czas rządów Rodzice
Urodzony Zmarł Od Do
2 Maksymilian I
Maximilian I.
  22 marca 1459
Wiener Neustadt
12 stycznia 1519
Wels
18 sierpnia
1493
12 stycznia
1519
Fryderyk V Habsburg
Eleonora Aviz
3 Karol I
Karl I.
  24 lutego 1500
Gent
21 września 1558
Yuste
12 stycznia
1519
28 kwietnia
1521
Abdykował
Filip I Piękny
Joanna Szalona
4 Ferdynand I
Ferdinand I.
  10 marca 1503
Madryt
25 lipca 1564
Wiedeń
28 kwietnia
1521
25 lipca
1564
Filip I Piękny
Joanna Szalona

1564 – podział dóbr Habsburskich po śmierci Ferdynanda I.

Austria Wewnętrzna (Styria, Karyntia i Karniola) edytuj

# Imię Lata życia Czas rządów Rodzice
Urodzony Zmarł Od Do
1 Karol II
Karl II.
  3 czerwca 1540
Wiedeń
10 lipca 1590
Graz
25 lipca
1564
10 lipca
1590
Ferdynand I Habsburg
Anna Jagiellonka
2 Ferdynand III
Ferdinand III.
  9 lipca 1578
Graz
15 lutego 1637
Wiedeń
10 lipca
1590
20 marca
1619
Karol II Habsburg
Maria Anna Bawarska
1619 – zjednoczenie z Austrią Właściwą (Patrz niżej)

Tyrol i Austria Przednia edytuj

# Imię Lata życia Czas rządów Rodzice
Urodzony Zmarł Od Do
1 Ferdynand II
Ferdinand II.
  14 czerwca 1529
Linz
24 stycznia 1595 25 lipca
1564
24 stycznia
1595
Ferdynand I Habsburg
Anna Jagiellonka
1595-1602 – zjednoczenie z Austrią Właściwą
2 Maksymilian III
Maximilian III.
  12 października 1558
Wiener Neustadt
2 listopada 1618
Wiedeń
1602 2 listopada
1618
Maksymilian II Habsburg
Maria Hiszpańska
3 Leopold V
Leopold V.
  9 października 1586
Graz
13 września 1632
Schwaz
1619 13 września
1632
Karol II Habsburg
Maria Anna Bawarska
4 Ferdynand Karol
Ferdinand Karl
  17 maja 1628 30 grudnia 1662
Kaltern
13 września
1632
30 grudnia
1662
Leopold V Habsburg
Klaudia Medycejska
Klaudia Medycejska
Klaudia de’ Medici
Regentka
  4 czerwca 1604
Florencja
25 grudnia 1648
Innsbruck
1632 1646 Ferdynand I Medyceusz
Krystyna Lotaryńska
5 Zygmunt Franciszek
Sigismund Franz
  27 listopada 1630
Innsbruck
25 czerwca 1665
Innsbruck
30 grudnia
1662
25 czerwca
1665
Leopold V Habsburg
Klaudia Medycejska
1665 – zjednoczenie z Austrią Właściwą

Austria Właściwa edytuj

# Imię Lata życia Czas rządów Rodzice
Urodzony Zmarł Od Do
5 Maksymilian II
Maximilian II.
  31 lipca 1527
Wiedeń
12 października 1576
Ratyzbona
25 lipca
1564
12 października
1576
Ferdynand I Habsburg
Anna Jagiellonka
6 Rudolf V
Rudolf V.
  18 lipca 1552
Wiedeń
20 stycznia 1612
Praga
12 października
1576
25 czerwca
1608
Abdykował
Maksymilian II Habsburg
Maria Hiszpańska
7 Maciej I
Matthias I.
  24 lutego 1557
Wiedeń
20 marca 1619
Wiedeń
25 czerwca
1608
20 marca
1619
Maksymilian II Habsburg
Maria Hiszpańska
8 Ferdynand III
Ferdinand III.
  9 lipca 1578
Graz
15 lutego 1637
Wiedeń
20 marca
1619
15 lutego
1637
Karol Styryjski
Maria Anna Bawarska
9 Ferdynand IV
Ferdinand IV.
  13 lipca 1608
Graz
2 kwietnia 1657
Wiedeń
15 lutego
1637
2 kwietnia
1657
Ferdynand III Habsburg
Maria Anna Bawarska
10 Leopold VI
Leopold VI.
  9 czerwca 1640
Wiedeń
5 maja 1705
Wiedeń
2 kwietnia
1657
5 maja
1705
Ferdynand IV Habsburg
Maria Anna Habsburg
11 Józef I
Joseph I.
  26 lipca 1678
Wiedeń
17 kwietnia 1711
Wiedeń
5 maja
1705
17 kwietnia
1711
Leopold VI Habsburg
Eleonora Magdalena von Pfalz-Neuburg
12 Karol VI
Karl VI.
  1 października 1685
Wiedeń
20 października 1740
Wiedeń
17 kwietnia
1711
20 października
1740
Leopold VI Habsburg
Eleonora Magdalena von Pfalz-Neuburg
13 Maria Teresa
Maria Theresia
  13 maja 1717
Wiedeń
29 listopada 1780
Wiedeń
20 października
1740
29 listopada
1780
Karol III Habsburg
Elżbieta von Braunschweig-Wolfenbüttel

Dynastia habsbursko-lotaryńska edytuj

# Imię Lata życia Czas rządów Rodzice
Urodzony Zmarł Od Do
14 Franciszek I Lotaryński
Franz I.
Koregent
  8 grudnia 1708
Nancy
18 sierpnia 1765
Innsbruck
21 października
1740
18 sierpnia
1765
Leopold Józef Lotaryński
Elżbieta Charlotta Orleańska
15 Józef II
Joseph II.
  13 marca 1741
Wiedeń
20 lutego 1790
Wiedeń
29 listopada
1780
Koregent od 1765
20 lutego
1790
Franciszek I Lotaryński
Maria Teresa Habsburg
16 Leopold VII
Leopold VII.
  5 maja 1747
Wiedeń
1 marca 1792
Wiedeń
20 lutego
1790
1 marca
1792
Franciszek I Lotaryński
Maria Teresa Habsburg
17 Franciszek II
Franz II.
  12 lutego 1768
Florencja
2 marca 1835
Wiedeń
1 marca
1792
11 sierpnia
1804
Proklamowany cesarzem
Leopold VII Habsburg
Maria Ludwika Hiszpańska

Cesarstwo Austrii (1804-1918) edytuj

11 sierpnia 1804 dotychczasowy arcyksiążę Franciszek II ogłosił się na mocy własnej decyzji Cesarzem Austrii

Dynastia habsbursko-lotaryńska edytuj

# Imię Lata życia Czas rządów Rodzice
Urodzony Zmarł Od Do
1 Franciszek I
Franz I.
  12 lutego 1768
Florencja
2 marca 1835
Wiedeń
11 sierpnia
1804
2 marca
1835
Leopold VII Habsburg
Maria Ludwika Burbon
2 Ferdynand I Dobrotliwy
Ferdinand I. der Gütige
  19 kwietnia 1793
Wiedeń
29 czerwca 1875
Praga
2 marca
1835
2 grudnia
1848
Abdykował
Franciszek I Habsburg
Maria Teresa Burbon-Sycylijska
3 Franciszek Józef I
Franz Joseph I.
  18 sierpnia 1830
Schönbrunn
21 listopada 1916
Schönbrunn
2 grudnia
1848
21 listopada
1916
Franciszek Karol Habsburg
Zofia Wittelsbach
4 Karol I
Karl I.
  17 sierpnia 1887
Persenbeug-Gottsdorf
1 kwietnia 1922
Funchal
21 listopada
1916
11 listopada
1918
Otto Franciszek Austriacki
Maria Józefa Saska

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Data przyznania mu spadku po Babenbergach przez papieża Innocentego IV. Herman objął władzę w Austrii i Styrii faktycznie – 30 sierpnia 1249.
  2. Od śmierci brata Leopolda I Sławnego w 1326 zarządzał częścią Austrii.
  3. Od 1453 arcyksiążę.

Linki zewnętrzne edytuj