Władysław Stokowski
Władysław Romuald Stokowski (ur. 24 lutego[a] 1908 w Astapowie w Rosji, zm. 20 września 1939 w Sahryniu)[1] – polski inżynier architekt, projektant stacji kolejki na Gubałówkę.
 Władysław Stokowski (ok. 1934) | |
| Pełne imię i nazwisko |
Władysław Romuald Stokowski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci |
20 września 1939 |
| Narodowość | |
| Alma mater | |
| Praca | |
| Styl | |
Życiorys
edytujJego rodzicami byli Leon i Nadzieja. Wychowywał się pod Kijowem[2]. Do niepodległej Polski przybył w 1920 z wojskami Józefa Piłsudskiego, powracającymi z wyprawy kijowskiej. Miał dwanaście lat i przyjechał sam, bez rodziny. Został skierowany do Zakładu dla Sierot Wojennych w Turkowicach, który stał się jego drugim domem[2]. Sierociniec prowadziły siostry służebniczki. Ukończył gimnazjum w niedalekim Hrubieszowie.
Wykształcenie wyższe zdobył na Politechnice Warszawskiej. Studiował od 1928 na Wydziale Architektury. W roku akademickim 1931/1932 wziął urlop dziekański ze względu na powołanie do odbycia służby wojskowej. W 1935 uzyskał dyplom inżyniera architekta[1]. Następnie podjął pracę w wyuczonym zawodzie. Przystąpił też do Stowarzyszenia Architektów Rzeczypospolitej Polskiej (SARP). Był członkiem Oddziału Warszawskiego. Zyskał rozgłos dzięki swojemu projektowi obu stacji – dolnej i górnej – kolejki na Gubałówkę, uruchomionej w Zakopanem w grudniu 1938.
Odbywał szkolenia wojskowe w 44. pułku piechoty Strzelców Kresowych. W 1938 miał już stopień podporucznika rezerwy piechoty. W 1939 jako oficer rezerwy Wojska Polskiego został zmobilizowany i wcielony do 42. Samodzielnej Kompanii Czołgów Rozpoznawczych. Po agresji Niemiec na Polskę 1 września 1939 brał udział w działaniach kampanii obronnej. Zginął w tym samym miesiącu zabity przez Sowietów prawdopodobnie w Sahryniu. Został pochowany na tamtejszym cmentarzu[1]. Na jego grobie widnieje napis: „Por. rez. bron. panc. inż. Władysław Stokowski (15 II 1902 – 20 IX 1939), 42 komp. czołgów rozpoznawczych TK, rozstrzelany przez nieprzyjaciela koło wsi Wronowice”[b][3].
Dokonania
edytuj- Dom Wycieczkowy („Dom Turysty”) w Augustowie (1937–1938) – współautorzy: Maciej Nowicki i Stanisława Sandecka[4] (obiekt wpisany do rejestru zabytków, nr 338, 11 marca 1983)
- Stacje dolna i górna kolejki na Gubałówkę w Zakopanem (1938)
- Przebudowa czeskiej strażnicy celnej na gospodę „Pod Towarzyszem Pancernym” w Zakopanem (przed 1939)
Konkursy
edytuj- Projekt mostu im. Marszałka Piłsudskiego w Warszawie na przedłużeniu ul. Karowej (1937) – współautorzy: Czesław Duchnowski, Stanisław Hempel i Roman Kalinowski (II nagroda oraz premia pieniężna)
- Projekt gmachu Państwowego Instytutu Meteorologicznego (Aerologicznego) na warszawskich Bielanach (1938) – współautorzy: Aleksander Kodelski i Anna Kodelska (I nagroda)
- Projekt rozplanowania komunikacyjnego portu lotniczego na Gocławiu w Warszawie (1938) – współautorzy: Czesław Duchnowski, Aleksander Kodelski i Anna Kodelska, współpraca: Wacław Hryniewicz (zakupiony)
Uwagi
edytuj- ↑ W aktach Politechniki Warszawskiej jako dzień jego urodzenia figuruje również 9 marca (wg innego kalendarza). SARP natomiast podaje datę 18 marca.
- ↑ Istniały kontrowersje odnośnie prawdziwości wszystkich danych widniejących na inskrypcji nagrobnej (podanych w biogramie), która mogła już zostać zmieniona.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Władysław Romuald Stokowski. SARP. [dostęp 2024-06-06]. (pol.).
- ↑ a b Władysława Stokowskiego przypadki. kronikatygodnia.pl. [dostęp 2024-06-06]. (pol.).
- ↑ Informacje o 44pp. dws.org.pl. [dostęp 2024-06-07]. (pol.).
- ↑ „Dom Turysty” w Augustowie – Zapomniana perła modernizmu projektu Macieja Nowickiego. bryla.pl. [dostęp 2024-06-06]. (pol.).
Bibliografia
edytuj- Władysław Romuald Stokowski, SARP
- Informacje o 44pp, dws.org.pl