Wacław Czyżewski (generał)

polski generał dywizji

Wacław Czyżewski, właśc. Wacław Raś, ps. Kora, Im (ur. 25 kwietnia 1917 w Kolonii Zielonce, zm. 30 stycznia 2002 w Warszawie) – polski dowódca wojskowy, oficer Gwardii Ludowej i Armii Ludowej, generał dywizji Wojska Polskiego, zastępca dowódcy Śląskiego Okręgu Wojskowego (1959–1963), zastępca komendanta Wojskowej Akademii Technicznej (1963–1968), szef polskiej misji w Międzynarodowej Komisji Kontroli i Nadzoru w Korei (1968–1969), szef Wojsk Obrony Wewnętrznej (1970–1974), zastępca Głównego Inspektora Obrony Terytorialnej (1974–1984), działacz komunistyczny.

Wacław Czyżewski
Kora, Im
Ilustracja
generał dywizji generał dywizji
Data i miejsce urodzenia

25 kwietnia 1917
Kolonia Zielonka

Data i miejsce śmierci

30 stycznia 2002
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1941–1984

Siły zbrojne

Robotniczo-Chłopska Organizacja Bojowa
Gwardia Ludowa
Armia Ludowa
ludowe Wojsko Polskie

Jednostki

Sztab Obowdu II GL/AL
Sztab Główny NDWP
1 Dywizja Zmechanizowana
Wojska Obrony Wewnętrznej

Stanowiska

oficer informacyjny Obwodu II GL/AL
komendant ochrony Sztabu Głównego Naczelnego Dowództwa WP
dowódca 1 DZ,
z-ca d-cy ŚOW,
z-ca komendanta WAT,
szef WOWew,
z-ca Głównego Inspektora Obrony Terytorialnej

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Późniejsza praca

wiceprezes Zarządu Głównego ZBoWiD

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy Order Sztandaru Pracy II klasy Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Order Krzyża Grunwaldu III klasy Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Walecznych (1943–1989) Krzyż Partyzancki Medal „Za udział w walkach w obronie władzy ludowej” Medal 30-lecia Polski Ludowej Medal 40-lecia Polski Ludowej Medal za Warszawę 1939–1945 Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Medal „Za udział w walkach o Berlin” Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Medal im. Ludwika Waryńskiego Krzyż Wojenny Czechosłowacki 1939 Order Czerwonego Sztandaru Medal „Za Zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945” Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” Medal „Za wyzwolenie Warszawy”

Życiorys

edytuj
 
Wacław Czyżewski (stoi pierwszy z prawej) w partyzantce, 1944

Urodził się 25 kwietnia 1917 w Kolonii Zielonce w powiecie kraśnickim. W latach 30. XX wieku pracował w Warszawie jako murarz i był związany z ruchem komunistycznym – działał w Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici” i Związku Zawodowym Robotników Budowlanych pozostającym pod wpływami KPP; podawane przez niego samego w życiorysach informacje o przynależności do KZMP i KPP są niepewne. 12 sierpnia 1940 aresztowany przez Niemców podczas łapanki, zbiegł z transportu kolejowego.

Od 1941 działacz RChOB, następnie jeden z organizatorów i działaczy PPR na Lubelszczyźnie. Oficer Gwardii Ludowej i Armii Ludowej, komisarz poczty, sekretarz okręgu i szef wydziału w Obwodzie AL Lublin. Komendant ochrony Sztabu Głównego AL i dowódca ochrony osobistej gen. Michała Roli-Żymierskiego.

Od 1944 w Wojsku Polskim, komendant ochrony SG, od 1946 dowódca pułku piechoty. Na początku lat 50. zwolniony z wojska i poddany represjom, po październiku 1956 powrócił do służby. W 1957 awansowany na generała brygady, a w 1970 na generała dywizji.

Dowódca 1 Dywizji Zmechanizowanej (1956–1959), zastępca dowódcy Śląskiego Okręgu Wojskowego ds. liniowych (1959–1963), zastępca komendanta Wojskowej Akademii Technicznej ds. liniowych (1963–1968), szef polskiej misji w Międzynarodowej Komisji Kontroli i Nadzoru w Korei (1968–1969), szef Wojsk Obrony Wewnętrznej (1970–1974), a od 1974 roku zastępca Głównego Inspektora Obrony Terytorialnej ds. organizacji paramilitarnych. Od 1984 w stanie spoczynku. Oficjalnie pożegnany przez ministra obrony narodowej, gen. broni Floriana Siwickiego w związku z zakończeniem zawodowej służby wojskowej.

Działacz PPR i PZPR. Od maja 1972[1] do 1985 wiceprezes Zarządu Głównego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Wydał wspomnienia z lat okupacji (Więc zarepetuj broń). W latach 80. stał na czele Komitetu Budowy Pomnika „Poległym w Służbie i Obronie Polski Ludowej”, który został odsłonięty w Warszawie 22 lipca 1985 roku.

Jego synem jest Piotr Czyżewski, w rządzie Leszka Millera minister skarbu państwa.

Awanse

edytuj

W trakcie wieloletniej służby w ludowym Wojsku Polskim otrzymywał awanse na kolejne stopnie wojskowe[2]:

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Trybuna Robotnicza, nr 108 (8784), 8 maja 1972, str.2
  2. Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. I: A-H, Toruń 2010, s. 300-304
  3. M.P. z 1947 r. nr 27, poz. 229
  4. „Żołnierz Wolności”, 16 grudnia 1982, str. 1
  5. „Życie Partii”, styczeń–marzec 1987, str. 55
  6. Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 3, 30 kwietnia 1970, s. 7.

Bibliografia

edytuj
  • H.P. Kosk – Generalicja polska, tom I, Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, Pruszków 2001
  • J. Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990, tom I: A–H, Toruń 2010, s. 300-304