Walerij Giergijew

Walerij Giergijew
Валерий Абисалович Гергиев
	; Walerij Giergijew w 2010
Data i miejsce urodzenia	2 maja 1953 ; Moskwa
Pochodzenie	osetyjskie
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	dyrygent
Powiązania	Teatr Maryjski
	Odznaczenia
	; ;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach
	Strona internetowa

Walerij Abisałowicz Giergijew (ros. Вале́рий Абиса́лович Ге́ргиев, ur. 2 maja 1953 w Moskwie) – rosyjski dyrygent pochodzenia osetyjskiego.

Życiorys edytuj

Walerij Abisałowicz Giergijew studiował dyrygenturę w konserwatorium w Leningradzie u Iwana Musina. W 1976 roku został laureatem konkursu Herberta von Karajana (I nagroda). Od 1978 prowadzi spektakle operowe w Leningradzkim Państwowym Akademickim Teatrze Opery i Baletu im. S.M. Kirowa, a w 1988 roku został jego dyrektorem artystycznym. Pod jego kierownictwem, w 1992 roku placówka wróciła do przedrewolucyjnej nazwy i znów jest znana jako Teatr Maryjski w Petersburgu.

Występował gościnnie z zagranicznymi orkiestrami symfonicznymi (Rotterdam, gdzie w 1996 zainicjował festiwal muzyczny) i operowymi (Covent Garden w Londynie, La Scala w Mediolanie, Metropolitan Opera w Nowym Jorku). Od 1997 roku zajmuje pozycję głównego dyrygenta gościnnego w Metropolitan Opera. Ceniony interpretator utworów orkiestrowych i operowych kompozytorów rosyjskich, zwłaszcza Piotra Czajkowskiego, Modesta Musorgskiego, Dmitrija Szostakowicza, Igora Strawinskiego i Siergieja Prokofjewa^[1], a także kompozytorów francuskiego impresjonizmu (Claude Debussy).

Od 2005 roku był głównym dyrygentem Londyńskiej Orkiestry Symfonicznej (pierwszy występ Giergijewa w tej roli miał miejsce w 2007 roku). W sierpniu 2008 dyrygował także orkiestrą Teatru Maryjskiego, z udziałem polskich solistów, w inscenizacji Króla Rogera Karola Szymanowskiego na międzynarodowym festiwalu w Edynburgu.

14 stycznia 2011, podczas koncertu w Filharmonii Narodowej w Warszawie, wieńczącego obchody 200-lecia urodzin Fryderyka Chopina został uhonorowany przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[2].

Kontrowersje edytuj

Wielokrotnie udzielał publicznego poparcia polityce Władimira Putina^[3]. Poparł rosyjską aneksję Krymu w 2014 roku^[4]. Ze względu na prokremlowską postawę dyrygenta po rosyjskiej agresji na Ukrainę w 2022 roku nowojorska Carnegie Hall odwołała jego zaplanowane występy, mediolańska La Scala zażądała natomiast od niego potępienia działań Władimira Putina, w przeciwnym razie zapowiadając zerwanie współpracy^[5]. Wobec braku reakcji ze strony artysty współpracę z nim zaczęły zrywać kolejne instytucje kulturalne na świecie^[6]. 10 października 2022 roku Królewska Akademia Muzyczna w Sztokholmie podjęła decyzję o wykluczeniu Giergijewa z uczelni, gdzie był honorowym członkiem zagranicznym^[7].

Odznaczenia i nagrody edytuj

Złota Gwiazda „Bohatera Pracy Federacji Rosyjskiej” (2013, Rosja)^[8]
Order „Za zasługi dla Ojczyzny” II klasy (2023, Rosja)^[9]
Order „Za zasługi dla Ojczyzny” IV klasy (2008, Rosja)^[10]
Order „Za zasługi dla Ojczyzny” III klasy (2003, Rosja)^[11]
Order Aleksandra Newskiego (2016, Rosja)^[12]
Order Przyjaźni (2000, Rosja)^[13]
Medal „W upamiętnieniu 300-lecia Petersburga” (Rosja)
Państwowa Nagroda Federacji Rosyjskiej – dwukrotnie (1993 i 1999, Rosja)
Nagroda Prezydenta Rosji (2002)
Ludowy Artysta Federacji Rosyjskiej (1996)
Order św. księcia Daniela Moskiewskiego III klasy (2003, Rosyjska Cerkiew Prawosławna)
Komandor Orderu Lwa Finlandii (2006, Finlandia)
Oficer Legii Honorowej (2007, Francja)
Kawaler Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
Kawaler Orderu Lwa Niderlandzkiego (2005, Holandia)
Złote Promienie ze Wstęgą Orderu Wschodzącego Słońca (2006, Japonia)
Krzyż Zasługi I Klasy Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (2001, Niemcy)
Ludowy Artsta Osetii Północnej – Alanii
Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2011, Polska)
Odznaka Honorowa „Bene Merito” (2012, Polska)^[14]
Order Księcia Jarosława Mądrego V klasy (2006, Ukraina)^[15]
Ludowy Artysta Ukrainy (2004)
Order Świętych Cyryla i Metodego I Klasy (2017, Bułgaria)^[16]
Wielki Oficer Orderu Gwiazdy Włoch (2019, Włochy)^[17]
Wielki Oficer Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (2001, Włochy)
Order św. Mesropa Masztoca (Armenia)
Order „Danaker” (Kirgistan)

Przypisy edytuj

↑ Dorota Szwarcman: Car muzyki. [w:] Polityka [on-line]. 2012-04-08. [dostęp 2018-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-31)]. (pol.).
↑ Warszawa. Gloria Artis dla Walerego Giergijewa. e-teatr.pl, 11 stycznia 2011. [dostęp 2011-07-03].
↑ Alex Ross: Imperious. The problem with Valery Gergiev. newyorker.com, 2013-08-28. [dostęp 2022-02-26]. (ang.).
↑ David Ng: Putin policy in Crimea backed by Valery Gergiev, other arts figures. latimes.com, 2014-03-14. [dostęp 2022-02-26]. (ang.).
↑ Nick Vivarelli: Russian Conductor Who Supports Putin Dropped by Carnegie Hall and Faces Exit From Milan’s La Scala Following Ukraine Invasion. variety.com, 2022-02-25. [dostęp 2022-02-27]. (ang.).
↑ Marta Ossowska: Pupilek Putina na cenzurowanym. Wszyscy odcinają się od Walerija Giergijewa. ksiazki.wp.pl, 2022-03-01. [dostęp 2022-03-01]. (pol.).
↑ Królewska Akademia Muzyczna w Sztokholmie wyrzuca Walerija Giergijewa. ruchmuzyczny.pl, 2022-10-14. [dostęp 2022-10-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-17)].
↑ Указ № 427 «О присвоении звания Героя Труда Российской Федерации». news.kremlin.ru, 1 maja 2013. [dostęp 2013-05-01]. (ros.).
↑ Указ Президента Российской Федерации от 02.05.2023 № 321 "О награждении орденом "За заслуги перед Отечеством" II степени Гергиева В.А.". pravo.gov.ru. [dostęp 2024-02-26]. (ros.).
↑ Указ Президента Российской Федерации от 02.05.2008 г. № 666 О награждении орденом «За заслуги перед Отечеством» IV степени Гергиева В.А.. kremlin.ru. [dostęp 2024-02-26]. (ros.).
↑ Указ Президента Российской Федерации от 24.04.2003 г. № 466 О награждении орденом «За заслуги перед Отечеством» III степени Гергиева В.А.. kremlin.ru. [dostęp 2024-02-26]. (ros.).
↑ Указ Президента Российской Федерации от 04.07.2016 г. № 320 О награждении государственными наградами Российской Федерации. kremlin.ru. [dostęp 2024-02-26]. (ros.).
↑ Указ Президента Российской Федерации от 12.04.2000 г. № 672 О награждении государственными наградами Российской Федерации. kremlin.ru. [dostęp 2024-02-26]. (ros.).
↑ Wysokie odznaczenia za zasługi w upowszechnianiu twórczości Karola Szymanowskiego. paryz.msz.gov.pl, 15 grudnia 2012. [dostęp 2013-01-23].
↑ Указ Президента України № 383/2006 «Про нагородження В. Гергієва орденом князя Ярослава Мудрого». zakon.rada.gov.ua. [dostęp 2024-02-26]. (ukr.).
↑ Президент Болгарии наградил Гергиева орденом Святых Кирилла и Мефодия. tass.ru, 2017-10-03. [dostęp 2024-02-26]. (ros.).
↑ Валерию Гергиеву вручили орден Звезды Италии. tass.ru, 2019-02-01. [dostęp 2024-02-26]. (ros.).

Linki zewnętrzne edytuj

Валерий Гергиев. Биография. valery-gergiev.ru. [dostęp 2011-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-23)]. (ros.).
Walerij Giergijew. teatrwielki.pl. [dostęp 2011-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-14)].

[Polityka-1] Dorota Szwarcman: Car muzyki. [w:] Polityka [on-line]. 2012-04-08. [dostęp 2018-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-31)]. (pol.).

[2] Warszawa. Gloria Artis dla Walerego Giergijewa. e-teatr.pl, 11 stycznia 2011. [dostęp 2011-07-03].

[3] Alex Ross: Imperious. The problem with Valery Gergiev. newyorker.com, 2013-08-28. [dostęp 2022-02-26]. (ang.).

[4] David Ng: Putin policy in Crimea backed by Valery Gergiev, other arts figures. latimes.com, 2014-03-14. [dostęp 2022-02-26]. (ang.).

[5] Nick Vivarelli: Russian Conductor Who Supports Putin Dropped by Carnegie Hall and Faces Exit From Milan’s La Scala Following Ukraine Invasion. variety.com, 2022-02-25. [dostęp 2022-02-27]. (ang.).

[6] Marta Ossowska: Pupilek Putina na cenzurowanym. Wszyscy odcinają się od Walerija Giergijewa. ksiazki.wp.pl, 2022-03-01. [dostęp 2022-03-01]. (pol.).

[7] Królewska Akademia Muzyczna w Sztokholmie wyrzuca Walerija Giergijewa. ruchmuzyczny.pl, 2022-10-14. [dostęp 2022-10-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-17)].

[8] Указ № 427 «О присвоении звания Героя Труда Российской Федерации». news.kremlin.ru, 1 maja 2013. [dostęp 2013-05-01]. (ros.).

[9] Указ Президента Российской Федерации от 02.05.2023 № 321 "О награждении орденом "За заслуги перед Отечеством" II степени Гергиева В.А.". pravo.gov.ru. [dostęp 2024-02-26]. (ros.).

[10] Указ Президента Российской Федерации от 02.05.2008 г. № 666 О награждении орденом «За заслуги перед Отечеством» IV степени Гергиева В.А.. kremlin.ru. [dostęp 2024-02-26]. (ros.).

[11] Указ Президента Российской Федерации от 24.04.2003 г. № 466 О награждении орденом «За заслуги перед Отечеством» III степени Гергиева В.А.. kremlin.ru. [dostęp 2024-02-26]. (ros.).

[12] Указ Президента Российской Федерации от 04.07.2016 г. № 320 О награждении государственными наградами Российской Федерации. kremlin.ru. [dostęp 2024-02-26]. (ros.).

[13] Указ Президента Российской Федерации от 12.04.2000 г. № 672 О награждении государственными наградами Российской Федерации. kremlin.ru. [dostęp 2024-02-26]. (ros.).

[Bene_Merito-14] Wysokie odznaczenia za zasługi w upowszechnianiu twórczości Karola Szymanowskiego. paryz.msz.gov.pl, 15 grudnia 2012. [dostęp 2013-01-23].

[15] Указ Президента України № 383/2006 «Про нагородження В. Гергієва орденом князя Ярослава Мудрого». zakon.rada.gov.ua. [dostęp 2024-02-26]. (ukr.).

[16] Президент Болгарии наградил Гергиева орденом Святых Кирилла и Мефодия. tass.ru, 2017-10-03. [dostęp 2024-02-26]. (ros.).

[17] Валерию Гергиеву вручили орден Звезды Италии. tass.ru, 2019-02-01. [dostęp 2024-02-26]. (ros.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]