Walter Ulbricht
Walter Ulbricht (ur. 30 czerwca 1893 w Lipsku, zm. 1 sierpnia 1973 w Berlinie) – niemiecki polityk komunistyczny, przewodniczący rady państwa Niemieckiej Republiki Demokratycznej, I sekretarz Socjalistycznej Partii Jedności (SED) w latach 1950-1971.
| ||
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 30 czerwca 1893 Lipsk | |
| Data i miejsce śmierci | 1 sierpnia 1973 Berlin | |
| Przewodniczący Rady Państwa NRD | ||
| Okres | od 12 września 1960 do 1 sierpnia 1973 | |
| Przynależność polityczna | SED | |
| Poprzednik | Johannes Dieckmann (jako Prezydent Republiki p.o.) | |
| Następca | Friedrich Ebert młodszy (p.o.) | |
| Sekretarz Generalny Socjalistycznej Partii Jedności Niemiec | ||
| Okres | od 1950 do 1971 | |
| Przynależność polityczna | Socjalistyczna Partia Jedności Niemiec | |
| Poprzednik | Otto Grotewohl i Wilhelm Pieck | |
| Następca | Erich Honecker | |
| Odznaczenia | ||
    
| ||
ŻyciorysEdytuj
Urodził się w Lipsku w Niemczech w rodzinie rzemieślniczej, jako syn krawca. Sam przez jakiś czas odbywał praktykę czeladniczą u stolarza. Dość wcześnie związał się z kółkami marksistowskimi i w wieku dziewiętnastu lat wstąpił do Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (SPD). Związał się też z radykalnym Związkiem Spartakusa. Był także jednym z założycieli Komunistycznej Partii Niemiec (KPD) w 1918. W czasie I wojny światowej służył na froncie wschodnim, dwukrotnie dezerterując. Po wojnie znów włączył się w działalność partii komunistycznej i w 1923 został członkiem jej Komitetu Centralnego. Z ramienia tej partii uzyskał mandat deputowanego do Reichstagu. Był członkiem parlamentu do 1933, czyli do końca istnienia Republiki Weimarskiej. Kierował partyjnymi okręgami KPD Berlin, Brandenburgia (prowincja), Łużyce i Marchia Graniczna Poznańsko-Zachodniopruska.
Po przejęciu władzy w Niemczech przez NSDAP w 1933 na komunistów spadły liczne represje. W tej sytuacji Ulbricht musiał opuścić kraj. Na emigracji kontynuował działalność polityczną, prowadząc z ramienia Międzynarodówki Komunistycznej działania wymierzone przeciwko ruchowi trockistowskiemu[1]. Studiował w Międzynarodowej Szkole Leninowskiej w Moskwie, przebywał w Paryżu, później w Hiszpanii, gdzie wziął udział w wojnie domowej lat 1936-1939. Potem ponownie znalazł się w Moskwie. W czasie II wojny światowej służył w stopniu pułkownika w szeregach Armii Czerwonej. W 1945 z polecenia Józefa Stalina powrócił do Niemiec z zadaniem odbudowania w radzieckiej strefie okupacyjnej struktur Komunistycznej Partii Niemiec[2]. Doprowadził wkrótce do jej połączenia z SPD i utworzenia nowej Niemieckiej Socjalistycznej Partii Jedności (SED).
Komuniści z Ulbrichtem na czele szybko przejęli kontrolę nad SED. Po utworzeniu na terenie radzieckiej strefy okupacyjnej Niemieckiej Republiki Demokratycznej (NRD), Ulbricht objął stanowisko wicepremiera (11 października 1949). W 1950 został sekretarzem generalnym SED, czyli praktycznie przejął władzę w państwie[3]. Po przejęciu władzy Ulbricht przystąpił do wprowadzania w życie stalinowskich wzorów ustrojowych. Rozpoczęto kolektywizację rolnictwa i rozbudowę przemysłu[3][4]. Pod jego rządami na arenie międzynarodowej głoszono hasła zjednoczenia Niemiec pod rządami komunistów. W 1951 Ulbricht wezwał mieszkańców Zachodnich Niemiec do występowania przeciwko Stanom Zjednoczonym i podjęcia strajku generalnego.
Kiedy w 1960 zmarł prezydent NRD Wilhelm Pieck, zniesiono urząd prezydenta i powołano w jego miejsce Radę Państwa, na której czele stanął Ulbricht. Został w ten sposób formalnie głową państwa. W 1961 nakazał wzniesienie muru, który przedzielił Berlin. Miał on uniemożliwić mieszkańcom NRD ucieczki na Zachód[5]. Na VI Kongresie partii w 1963 przedstawił nowy plan reform gospodarczych, które miały zapewnić dynamikę rozwojowi gospodarczemu kraju. Nowa polityka złamała podwaliny starego systemu stalinowskiego, a nawet wprowadziła pewne elementy kapitalizmu[6]. Był otwartym przeciwnikiem reform liberalizacyjnych kierownictwa Komunistycznej Partii Czechosłowacji z Aleksandrem Dubčekiem i rządu Czechosłowacji w okresie praskiej wiosny. W konsekwencji NRD uczestniczyła w interwencji wojsk Układu Warszawskiego w tym kraju[7].
W 1971 zrezygnował z funkcji I sekretarza SED. Na stanowisku zastąpił go Erich Honecker[8]. Do końca życia pozostawał na reprezentacyjnym stanowisku przewodniczącego Rady Państwa NRD. Z racji sprawowanych funkcji był „skoszarowany” w partyjno-rządowych osiedlach kierownictwa NRD - początkowo wokół Majakowskiring w Berlinie-Pankow, następnie na Osiedlu Leśnym pod Bernau. Zmarł w Berlinie w 1973. Pochowany na Cmentarzu Centralnym Friedrichsfelde w Berlinie.
Imieniem Waltera Ulbrichta nazwano w NRD statek – był to jeden z ostatnich kontenerowców, zbudowanych dla tamtejszego armatora, Deutsche Seereederei (DSR).
PrzypisyEdytuj
- ↑ Ursula Langkau-Alex: Deutsche Volksfront 1932-1939: Bd. Dokumente zur Geschichte des Ausschusses zur Vorbereitung einer deutschen Volksfront, Chronik und Verzeichnisse, Akademie Verlag 2005, s. 349, ISBN 3-05-004033-5
- ↑ Peter Grieder: The East German Leadership, 1946-73: Conflict and Crisis, Manchester UP 2000, s. 14
- ↑ a b Wolfgang Benz, Hermman Graml: Siglo XX. II. Europa después de la Segunda Guerra Mundial 1945-1982, 1986, s. 371-372
- ↑ Martin Kitchen: A History Of Modern Germany 1800-2000, Blackwell 2006, s. 328
- ↑ Frederick Kempe: Berlin 1961, Penguin Group (USA) 2011, s. 345, ISBN 0-399-15729-8
- ↑ Wolfgang Benz, Hermman Graml: iglo XX. II. Europa después de la Segunda Guerra Mundial 1945-1982, 1986, s. 427
- ↑ Wolfgang Benz, Hermman Graml: Siglo XX. II. Europa después de la Segunda Guerra Mundial 1945-1982, 1986, s. 427.
- ↑ Wolfgang Benz, Hermman Graml: Siglo XX. II. Europa después de la Segunda Guerra Mundial 1945-1982, 1986, s. 462-463
BibliografiaEdytuj
- Bernd Jordan, Aleksander Lenz: Księga 100 polityków stulecia, tłum. A. Sąpoliński, wyd. Interart, Warszawa 1997, ISBN 83-7060-508-7.