Wojciech Sumliński

polski dziennikarz śledczy, psycholog i pisarz

Wojciech Sumliński (ur. 15 kwietnia 1969 w Warszawie) – polski psycholog, dziennikarz śledczy, publicysta, reżyser filmowy.

Wojciech Sumliński
Ilustracja
Wojciech Sumliński (2015)
Data i miejsce urodzenia

15 kwietnia 1969
Warszawa

Zawód, zajęcie

psycholog, dziennikarz śledczy, publicysta

Alma Mater

Akademia Teologii Katolickiej w Warszawie

Strona internetowa

Współpracował m.in. z redakcjami: dziennika „Życie” oraz tygodników „Gazeta Polska” i „Wprost”. Zrealizował liczne reportaże oraz programy dokumentalne dla Telewizji Polskiej. W swoich publikacjach poruszał kwestie dotyczące okoliczności śmierci księdza Jerzego Popiełuszki, historii SB, kulisów polskiej polityki czy wymiaru sprawiedliwości. Wśród tych pozycji są m.in. tytuły Kto naprawdę go zabił? (2005), Niebezpieczne związki Bronisława Komorowskiego (2015) czy Czego nie powie Masa o polskiej mafii (2015).

Życiorys edytuj

 
Wojciech Sumliński i Konrad Łęcki w trakcie premiery książki „Kulisy indoktrynacji” Marcina Roli w 2023

Od urodzenia mieszkał wraz z rodziną na warszawskim Żoliborzu[1].

Ukończył studia w zakresie psychologii na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie[2]. Broniąc pracę magisterską pod tytułem Samorealizacja a lęk wobec śmierci, zdobył specjalizację z psychologii ogólnej i psychodiagnostyki[3].

Pracę w zawodzie rozpoczął w 1992 jako psycholog dziecięcy w Dziecięcym Szpitalu Klinicznym w Dziekanowie Leśnym k. Warszawy. W latach 1993–1994 pracował jako psycholog w pierwszym w Warszawie Przedszkolu Integracyjnym na Bielanach[4].

W 1996 zamieszkał w Białej Podlaskiej, gdzie znalazł zatrudnienie w lotniczej jednostce wojskowej 5058 jako psycholog badający studentów Szkoły Lotniczej w Dęblinie i konsultant dowódcy jednostki do spraw psychoprofilaktyki pilotów. Jednocześnie rozpoczął pracę w lokalnej prasie jako dziennikarz śledczy. Był redaktorem naczelnym „Słowa Podlasia[2]. W 1997 otrzymał nagrodę Ministra Spraw Wewnętrznych za cykl reportaży o nadgranicznej przestępczości zorganizowanej, napisanych pod pseudonimem „Stefan Kukulski”. W 1999 był nominowany do nagrody „Press” w kategorii dziennikarstwa śledczego za publikacje o Henryku Goryszewskim, który pełniąc funkcję przewodniczącego sejmowej Komisji Finansów Publicznych, miał doradzać prywatnym firmom, jak unikać płacenia podatków. W tygodniku „Wprost” ujawnił akta świadka koronnego, Jarosława Sokołowskiego pseudonim „Masa” (2003)[5] oraz materiały dotyczące kontaktów Andrzeja Kuny, Aleksandra Żagla i lobbysty Marka Dochnala z parą prezydencką, Aleksandrem i Jolantą Kwaśniewskimi (2004–2006)[6].

Autor książki pt. Kto naprawdę go zabił? o zabójstwie księdza Jerzego Popiełuszki[7]. W książce i wcześniejszym artykule prasowym na łamach „Wprost” Sumliński twierdził, że Waldemar Chrostowski, kierowca ks. Popiełuszki był agentem SB. Sumliński przegrał proces sądowy z Chrostowskim o naruszenie jego dóbr osobistych, jednak uzasadnienie wyroku było częściowo korzystne dla Sumlińskiego. Chrostowski domagał się zadośćuczynienia finansowego, jednak sąd orzekł, że przeprosiny będą wystarczające. Według sądu, Wojciech Sumliński oraz współpracujący z nim dziennikarze podjęli się pracy na szeroką skalę, „ale to jeszcze nie znaczy, że była ona szczególnie staranna”[8][9].

Autor cyklicznego programu TVP pt. „Oblicza prawdy” o działalności Służby Bezpieczeństwa oraz reportaży telewizyjnych, m.in. o Wojskowych Służbach Informacyjnych (w których ujawnił między innymi fakt współpracy dziennikarza Milana Subotića z WSI w 2007)[10][11][12].

Media Diversity Institute, organizacja pozarządowa z siedzibą w Londynie (finansowana m.in. ze środków ministerstw Danii, Szwecji oraz funduszy Komisji Europejskiej[13]), w swoim raporcie z 2021 r. pt. Antisemitism and anti-vax discourse in Europe wymienia Wojciecha Sumlińskiego jako antyszczepionkowca stosującego antysemicką narrrację[14].

W 2021 r., nagranie Wojciech Sumlińskiego pt. „Spowiedź ratownika” zarzucające manipulacje związane z pandemią koronawirusa zakwestionowało wiele osób, a YouTube usunął film ze swojej platformy. Materiał został ocenzurowany jako niewiarygodny oraz nierzetelny[15][16].

31 grudnia 2022 r. zamieścił oświadczenie w serwisie społecznościowym Facebook, w którym przeprosił dziennikarza i publicystę Jacka Łęskiego za to, że w swojej książce pt. „Oficer. Czego ludzie żałują przed śmiercią.” podał nieprawdziwe i niezweryfikowane informacje dotyczące jego rzekomej współpracy z Urzędem Ochrony Państwa (UOP) co było efektem przegranego procesu sądowego[17].

6 października 2023 r. na platformie udostępniania wideo YouTube w rozmowie z Piotrem Zwiefką na kanale dziennikarza Witolda Gadowskiego poinformował o zakończeniu kariery dziennikarza śledczego z końcem 2024 r.[18].

26 stycznia 2024 razem z publicystą i dziennikarzem Witoldem Gadowskim i liderem partii politycznej Polska Jest Jedna oraz ówczesnym prezydentem Siemianowic Śląskich Rafałem Piechem powołał stowarzyszenie Ruch Obrony Polaków[19][20][21][22].

Sprawa z WSI edytuj

29 lipca 2008 roku Sąd Okręgowy w Warszawie, uwzględniając zażalenie prokuratora, zdecydował o aresztowaniu Wojciecha Sumlińskiego. Prokurator przedstawił mu zarzuty płatnej protekcji związane z rzekomym oferowaniem oficerowi WSI pozytywnej weryfikacji za pieniądze. Podstawą zarzutów prokuratorskich było zeznanie ppłk. Leszka Tobiasza, byłego oficera WSI i WSW, który nie został pozytywnie zweryfikowany przez Komisję Weryfikacyjną ds. WSI. W dniu, w którym zapadła decyzja o aresztowaniu, dziennikarz przekazał prasie osobisty list[23], w którym przedstawił swoje stanowisko. Dzień później, 30 lipca 2008 r., próbował podciąć sobie żyły w warszawskim kościele pw. św. Stanisława Kostki[24]. Biegli psychiatrzy orzekli, że dziennikarz nie może przebywać w areszcie śledczym[25], ostatecznie nie został w nim osadzony. W obronie Wojciecha Sumlińskiego stanęło kilkudziesięciu dziennikarzy[26]. 16 grudnia 2015 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Woli w Warszawie wydał w pierwszej instancji wyrok uniewinniający Wojciecha Sumlińskiego[27]. 1 września 2016 r. Sąd Okręgowy w Warszawie utrzymał ten wyrok w mocy[28][29]. Sąd orzekł, że Sumliński padł ofiarą prowokacji oficerów WSI, za co jednego z nich, pułkownika Aleksandra Lichockiego, skazał na karę czterech lat bezwzględnego pozbawienia wolności[30][31].

Sprawa plagiatu edytuj

W styczniu 2016 dziennikarz tygodnika „Newsweek PolskaJakub Korus zarzucił Sumlińskiemu, że w ponad 30 miejscach wydanej w 2015 książki Niebezpieczne związki Bronisława Komorowskiego znajdują się całe fragmenty skopiowane z powieści Alistaira MacLeana oraz Raymonda Chandlera[32]. W kolejnym tekście wskazał na zdania, które miały zostać splagiatowane z powieści Johna Steinbecka, Mitcha Alboma i Paulo Coelho[33]. Sumliński po pierwszym artykule stwierdził, że przedstawiony mu zarzut plagiatu dotyczy niepełnej strony maszynopisu i jest próbą podważenia wiarygodności autora, gdy nie można podważyć głównej treści. Tłumaczył, że na spotkaniach autorskich wielokrotnie przyznawał, że w swojej książce pt. Niebezpieczne związki Bronisława Komorowskiego nawiązywał do twórczości MacLeana i Chandlera i był to celowy zabieg, którego nigdy nie krył[34]. Ewa Winnicka z tygodnika „Polityka” zarzuciła również Sumlińskiemu, że splagiatował w Słowie Podlasia fragment jej reportażu[32][35]. Ponadto Sumlińskiemu zarzucono splagiatowanie pracy autorstwa własnej córki[36], napisanej w formie listu na pierwszą edycję konkursu List do Ojca. List do Taty „Tygodnika Podlaskiego” (Sumliński był jego redaktorem naczelnym). Fragmenty konkursowego listu (napisanego najprawdopodobniej przez Sumlińskiego w imieniu córki) zostały skopiowane z książki Michaela O’Briena Plague Journal[32].

Powrót do Jedwabnego edytuj

Wojciech Sumliński nagrał i dystrybuował film dokumentalny „Powrót do Jedwabnego”[37][38][39]. Twierdził w nim, że to nie Polacy są odpowiedzialni za wymordowanie Żydów w Jedwabnem, a sama produkcja promowana była hasłem „Żydowski rozbiór Polski”. Na początku października 2021 roku serwis YouTube usunął film i zablokował konto dziennikarza, gdyż zdaniem moderatorów tego serwisu Sumliński naruszył zasady zabraniające szerzenia nienawiści[40][41]. We wrześniu 2021 warszawskie kino Wisła odwołało premierę filmu. Pokaz filmu spotkał się z bojkotem ze strony wielu polskich artystów[42]. Według Tomasza Urzykowskiego z Gazety Wyborczej Wojciech Sumliński to „dziennikarz o skrajnie prawicowych poglądach, tropiący «żydowskie spiski» przeciwko Polsce i podważający odpowiedzialność Polaków za zbrodnię w Jedwabnem”[43].

W pierwszej części swojej publikacji Sumliński wyraził się w następujący sposób: „Czym jest Przedsiębiorstwo Holokaust? Zorganizowaną grupą instytucji, fundacji, organizacji i osób, w tym wypadku reprezentujących środowiska amerykańskich Żydów, osiągającą gigantyczne zyski w związku ze skutkami Holokaustu.”[44]. Wtórując poglądom wyrażanym przez amerykańskiego historyka żydowskiego pochodzenia Normana Finkelsteina, autor zbudował rewizjonistyczną narrację. Oskarża w niej głównie amerykańskich przedstawicieli diaspory żydowskiej o metodyczne obarczanie Polaków odpowiedzialnością za tą i inne niemieckie zbrodnie, po to aby ci mieli pretekst do wyłudzenia od Polski tzw mienia bezspadkowego w ramach amerykańskiej ustawy 447. ( Co jest sprzeczne z prawem. Bowiem jeśli zmarła osoba nie pozostawi za życia spadkobierców, cały jej dorobek przechodzi na skarb państwa którego zmarły był obywatelem ). Leży to w sprzeczności z ustaleniami śledztw mówiącymi, iż rola niemieckich żandarmów oraz funkcjonariuszy SD polegała głównie na pomocy w spędzaniu Żydów na rynek i podjudzaniu agresji, żerując na sentymentach antysemickich oraz antysowieckich (oskarżanie Żydów o współpracę z NKWD). Udział Niemców w dalszych etapach pogromu nie został jednoznacznie ustalony. Wiadomo jednak, że pogrom przebiegał zgodnie z instrukcjami wydanymi przez Reinharda Heydricha[45], który był wówczas szefem SD. Korzystając z tego faktu i niejasności wokół wydarzeń 10 lipca 1941 Sumliński wierzy że oczyszczenie narodu polskiego z oskarżeń o dokonanie tej zbrodni jest pierwszym krokiem do przeciwstawienia się skutkom amerykańskiej ustawy.

Życie prywatne edytuj

Ma żonę, Monikę, psycholog, również absolwentkę psychologii na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie[2] i czworo dzieci[46].

Publikacje edytuj

Przypisy edytuj

  1. Echo Katolickie [online], echokatolickie.pl [dostęp 2019-01-09] (pol.).
  2. a b c Małgorzata Subotić: Człowiek, który chadzał na skróty. rp.pl, 2008-08-09. [dostęp 2016-01-22].
  3. Życie jest szkołą przetrwania. Wywiad z Wojciechem Sumlińskim [online], Gazeta Bałtycka [dostęp 2019-02-17] (pol.).
  4. Wojciech Sumliński o niebezpiecznych związkach Donalda Tuska [online], prawy.pl [dostęp 2019-02-17] (pol.).
  5. Wojciech Sumliński: To tylko mafia. Wprost, 2003. [dostęp 2016-05-02].
  6. Jan Piński i inni, Koniec świata Kwaśniewskiego, „Wprost.pl”, 20 marca 2005 [dostęp 2017-12-02] (pol.).
  7. Wojciech Sumliński: Kto naprawdę go zabił?. Warszawa: Rosner i Wspólnicy, 2005. ISBN 8389217048.
  8. Sąd: Wprost ma przeprosić kierowcę ks. Popiełuszki. www.money.pl. [dostęp 2009-05-24].
  9. Bogdan Wróblewski, Sąd obronił cześć kierowcy Popiełuszki [online], 12 lutego 2011.
  10. W. Sumliński, G. Górny: Agenci w mediach – cz. I, program 30 minut, TVP3, 2007-01-26.
  11. W. Sumliński, G. Górny: Agenci w mediach – cz. II, program 30 minut, TVP3, 2007-01-26.
  12. TVP: WSI miały 115 agentów w mediach, Wirtualna Polska, 2007-01-27.
  13. DevelopmentAid [online], DevelopmentAid [dostęp 2024-01-31] (ang.).
  14. Media Diversity Institute, Antisemitic and anti-vax discourse in [online], mediadiversity.org, listopad 2021.
  15. „Spowiedź ratownika” to bzdura? Ministerstwo Zdrowia komentuje [online].
  16. YouTube usunął film Wojciecha Sumlińskiego [online].
  17. Wojciech Sumliński przeprasza dziennikarza TVP Jacka Łęskiego [online], www.tvp.info, 2 stycznia 2023 [dostęp 2023-01-02] (pol.).
  18. INSPIRO, Bez Cenzury #4 - Rozmowa - Zwiefka & Sumliński - ANEKS WSI UJAWNIONY! [online], Witold Gadowski, 6 października 2023 [dostęp 2023-10-08] (pol.).
  19. Inicjatywa znanych prawicowych publicystów. Wkrótce powstanie partia? [online], salon24.pl, 27 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-30] (pol.).
  20. Gadowski, Sumliński i Piech powołali Ruch Obrony Polaków, FRONDA.PL, 0 [dostęp 2024-01-30] (pol.).
  21. Gadowski, Sumliński i Piech powołali Ruch Obrony Polaków. Nie planują startu w wyborach [online], TVMN.PL, 29 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-30] (pol.).
  22. INSPIRO, Ruch Obrony Polaków - GADOWSKI, PIECH, SUMLIŃSKI - GPS [online], Witold Gadowski [dostęp 2024-01-30] (pol.).
  23. List Wojciecha Sumlińskiego.
  24. W liście pożegnalnym oskarżył specsłużby [online], Dziennik.pl, 30 lipca 2008 [dostęp 2008-07-31] [zarchiwizowane z adresu 2008-08-28].
  25. Sumliński nie może przebywać w areszcie. rp.pl. [dostęp 2008-08-08].
  26. Leszek Misiak, Dorota Kania: Pętla Komorowskiego. wiadomosci.onet.pl, 2008-08-06. [dostęp 2008-08-13].
  27. Finał „afery marszałkowej”. Dziennikarz Wojciech Sumliński niewinny, były oficer WSI skazany. Polskie Radio S.A, 2015-12-16. [dostęp 2015-12-17].
  28. Sumliński uniewinniony [online], wyborcza.pl [dostęp 2016-09-19].
  29. Grupa Wirtualna Polska, Sąd uniewinnił Sumlińskiego. „Najcudowniejszy dzień w moim życiu” [online], 16 grudnia 2015 [dostęp 2016-09-19].
  30. Samuel Pereira, Afera marszałkowa: Aleksander Lichocki z WSI chce uniknąć kary [online], 9 listopada 2017 [zarchiwizowane z adresu 2018-03-21].
  31. e, Gigantyczna kompromitacja III RP. Zwycięstwo Sumlińskiego, dziennikarz niewinny! Lichocki skazany na 4 lata więzienia. Kto odpowie za prowokację przeciwko komisji weryfikacyjnej? [online], 16 grudnia 2015.
  32. a b c Idol prawicy Wojciech Sumliński pisząc o Komorowskim przepisywał... kryminały. newsweek.pl, 8 stycznia 2016.
  33. Jakub Korus, Sumliński przepisywał od wszystkich. Nawet od Coelho. I nie tylko w „Niebezpiecznych związkach...” [online], Newsweek.pl, 19 stycznia 2016 [dostęp 2016-01-20] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-20].
  34. Wojciech Sumliński, Pełna odpowiedź redaktora Wojciecha Sumlińskiego na pytania „Newsweeka” [online], Newsweek.pl, 8 stycznia 2016 [zarchiwizowane z adresu 2016-01-11].
  35. Człowiek, który chadzał na skróty [online], rp.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
  36. l, Młodzi laureaci senackiego konkursu [online], Tygodnik Podlaski [dostęp 2018-02-22] (pol.).
  37. „Powrót do Jedwabnego”. Obejrzeliśmy, żebyście wy już nie musieli [online], KrytykaPolityczna.pl, 29 września 2021 [dostęp 2021-12-20] (pol.).
  38. Piotr Pytlakowski, Antysemicki film Sumlińskiego. Nic prócz dat się nie zgadza [online], www.polityka.pl, 2021 [dostęp 2021-12-20] (pol.).
  39. Łomża. Skandaliczny „Powrót do Jedwabnego” w najważniejszej miejskiej placówce kulturalnej [online], bialystok.wyborcza.pl [dostęp 2021-12-20].
  40. Izabela Nestioruk, YouTube zablokował konto Sumlińskiego przez film o zbrodni w Jedwabnem. „Szerzenie nienawiści” [online], gazeta.pl [dostęp 2021-10-03] (pol.).
  41. x, YouTube usunął konto Wojciecha Sumlińskiego. „Nie ma miejsca na antysemityzm” [online], wirtualnemedia.pl [dostęp 2021-10-03] (pol.).
  42. Dawid Dudko, Bojkot filmu z Jerzym Zelnikiem. „Moja noga tam nie postanie” [online], kultura.onet.pl, 20 września 2021.
  43. Tomasz Urzykowski, Kino Wisła odwołało premierę filmu o „żydowskim rozbiorze Polski”. Reżyser zaprosił do Domu Dziennikarza [online], warszawa.wyborcza.pl, 15 września 2021.
  44. Wojciech Sumliński, Tomasz Budzyński, Ewa Kurek: Powrót do Jedwabnego. Warszawa: WSR, 2019, s. 59–60. ISBN 978-83-951815-8-0.
  45. Paweł Machcewicz, Wokół Jedwabnego, [w:] Paweł Machcewicz i Krzysztof Persak (red.), Wokół Jedwabnego, t. I, Studia, 2002, s. 55.
  46. Wojciech Sumliński. Dziennikarz śledczy. O mnie [online], sumlinski.pl [dostęp 2019-01-07] (ang.).