Wikipedia

Zenon Słonecki

Zenon z Słończycz Słonecki[a] herbu Korab (ur. 13 grudnia 1831, zm. 8 stycznia 1912 w Krakowie) – polski ziemianin, poseł do Sejmu Krajowego Galicji (1870–1895), marszałek Rady c. k. powiatu sanockiego, urzędnik Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie, działacz społeczny.

Zenon Słonecki
ilustracja
Data urodzenia

13 grudnia 1831

Data i miejsce śmierci

8 stycznia 1912
Kraków

Poseł na Sejm Krajowy Galicji
Okres

od 1870
do 1895

Marszałek Rady c. k. powiatu sanockiego
Okres

od 1875
do 1885

Poprzednik

Maksymilian Łepkowski

Następca

Feliks Gniewosz

Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys

edytuj
 
Zenon Słonecki
 
Zenon Słonecki podczas pracy
 
Dwór w Jurowcach (2011)
 
Nagrobek Zenona Słoneckiego

Rodzina Słoneckich herbu Korab pochodziła z Wielkopolski, potem osiadła na ziemi sanockiej i na Podolu[1]. Zenon z Słończyc Słonecki urodził się 13 grudnia 1831[2][3][b]. Był synem Stanisława Słoneckiego z Krechowiec herbu Korab (1800-1866) i Eleonory z domu Krechowieckiej herbu Sas (1810–1881, właścicielka dóbr Jabłonka[1])[2][4][5]. Miał siostry: Józefę (żona Władysława Garapicha, właściciela Cebrowej), Marię (żona Apolinarego Hoppena, właściciela Swaryczowa), Zofię Helenę (żona Stanisława Komarnickiego, właściciela Zawadki)[1][6].

Uczył się w szkołach ojców jezuitów w kolegium we Lwowie[2][4]. Ukończył studia prawa na tamtejszym Wydziale Prawa Uniwersytetu Franciszkańskiego[2][3][4]. Przez pewien czas pracował w służbie państwowej[2][3]. W 1857 ożenił się z Marceliną Jaruntowską, po czym osiadł w rodzinnym majątku w Krechowicach (rodzina żony), a w 1860 w dobrach żony - w Jurowcach[2][4]. Jako ziemianin zajmował się działalnością rolniczą[3].

Brał udział w powstaniu styczniowym 1863[3]. W tym czasie rząd narodowy powierzył mu zadania, a Słonecki prowadził prace organizacyjne w Galicji po stronie stronnictwa Białych, odbywając z ramienia rządu zagraniczne misje, na Wołoszczyznę[2][4][7]. Działał jako naczelnik obwodu sanockiego. Od lata 1863 członek Komitetu Galicji Wschodniej[8].

Po upadku powstania kontynuował pracę w gospodarstwie oraz zaangażował się w służbę publiczną[2][3]. Był wybierany na posła do Sejmu Krajowego Galicji kadencji: III (1870–1876), IV (1877–1882) – z I kurii w obwodzie sanockim, V (1882–1889), VI (1889–1895) – z IV kurii w okręgu Sanok-Rymanów-Bukowsko[2][3][9].

Był wybierany do Rady c. k. powiatu sanockiego jako reprezentant grupy większych posiadłości: w 1867[10] (został członkiem wydziału powiatowego)[11], w 1870[12][13]; został wówczas zastępcą prezesa (marszałka) wydziału powiatowego, najpierw Jakuba Wiktora[14], w 1872 marszałka Maksymiliana Łepkowskiego[15]. Później był ponownie wybierany do rady powiatowej z grupy gmin wiejskich i zostawał zastępcą prezesa w 1871[16] oraz marszałkiem (prezesem) wydziału: 1873, 1874, 1876 (zastępca: Zygmunt Janowski)[17], 1876, 1877, 1879, 1880, 1880 (zastępca: ks. Franciszek Salezy Czaszyński)[18], 1881, 1882, 1883, 1884 (zastępca: Cyryl Jaksa Ładyżyński)[19][2]. Pełniąc funkcję marszałka powiatowego był prezesem reprezentacji Sanoka, która spotkała się z podróżującym po Galicji cesarzem Austrii Franciszkiem Józefem I w Krakowie, we Lwowie oraz 19 września 1880 w Zagórzu[20].

W 1870 został członkiem rady nadzorczej Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie[2][3][4]. Przez kolejne lata był związany z tą instytucją[3]. W czerwcu 1885 został wybrany na posadę pierwszego (I) dyrektora TWU (zostając następcą Henryka Wodzickiego), w związku z czym zrzekł się stanowiska marszałka powiatowego 1 lipca 1885 (jego następcą został Feliks Gniewosz)[21][22][2][4]. Od tego czasu pozostawał tylko członkiem rady powiatu sanockiego do około 1891[23]. Stanowisko I dyrektora TWU sprawował przez przeszło 20 lat[24][4]. Z uwagi na podeszły wiek w 1905 zrezygnował ze stanowiska, a w 1906 przeszedł w stan spoczynku[2][3][25][4]. Został wówczas zastąpiony przez Michała Garapicha na stanowisku I dyrektora, jednak na prośbę współpracowników pracował nadal w TWU, pełniąc stanowisko zastępcy tegoż (wybrany na kadencję do 1909, a następnie na kadencję 1909-1915[26][2][3][25].

W latach 70., 80., 90. był członkiem wydziału okręgowego C. K. Galicyjskiego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Sanoku[27]. Był członkiem oddziału sanocko-lisko-krośnieńskiego C. K. Towarzystwa Gospodarskiego we Lwowie[28].

W Krakowie zasiadał w Radzie Miejskiej[2]. Uchwałą Rady Miasta Sanoka z 4 października 1877 otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka (w uznaniu przychylność dla spraw miasta jako Prezes Rady Powiatowej i Poseł na Sejm Krajowy)[29][30].

W 1857 poślubił Marcelinę Jaruntowską herbu Prus III (1830-1882[1], właścicielka majątków Jurowce i Kostarowce)[2][31], z którą miał syna Jana Duklana[32] (1859–1896), Zofię (1863–1881, zmarła mając 18 lat w Hłuboczku Wielkim)[33] i Annę Marię (1869–1935, zamężna z Władysławem Żeleńskim z Grodkowic)[1][2][5]. Był dziadkiem Stanisława Słoneckiego[2].

Zenon Słonecki był osobą głęboko religijną[2][4]. Należał do Sodalicji Mariańskiej, a po latach jego nazwisko zostało wymienione w grupie zasłużonych członków SM na tablicy ich upamiętniającej w bazylice Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Starej Wsi[34].

Do końca życia był związany z Krakowem[3]. Zmarł 8 stycznia 1912 w Krakowie w wieku 80 lat[3][4]. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera 57)[4][35][36][37]

Uwagi

edytuj
  1. ↑ W ewidencji administracyjnej Austro-Węgier był określany w języku niemieckim jako „Zeno Słonecki”.
  2. ↑ Dokładny dzień urodzin 13 grudnia 1831 podano w „Gazecie Lwowskiej” tuż po śmierci Zenona Słoneckiego. Dzień 14 grudnia 1831 wskazano na tablicy pamiątkowej w Starej Wsi.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e Rocznik szlachty (II) 1883 ↓, s. 667.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s † Zenon Słonecki. „Gazeta Lwowska”. Nr 7, s. 4–5, 11 stycznia 1912. 
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m Jeden z ostatnich. „Nowości Illustrowane”. 2, s. 15–16, 13 stycznia 1912. 
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l A. D.: Część III: † Zenon Słonecki. W: Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1912 (rocznik XXI). Lwów: 1912, s. 221-227.
  5. ↑ a b Zenon Słonecki – profil w serwisie Sejm Wielki. sejm-wielki.pl. [dostęp 2020-01-03].
  6. ↑ Magdalena Teresa Święcka: Zenon Słonecki. geni.com, 2017-10-06. [dostęp 2020-01-03].
  7. ↑ Nieco szczegółów biograficznych dotyczących uczestników organizacyi i partyzantki r. 1863/64. W: Józef Białynia Chołodecki: Księga pamiątkowa opracowana staraniem Komitetu Obywatelskiego w czterdziestą rocznicę powstania r. 1863/1864. Lwów: 1904, s. 362.
  8. ↑ Jan Stella-Sawicki: Galicya w powstaniu styczniowem. Lwów: 1913, s. 66, 67, 84, 134.
  9. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 357.
  10. ↑ Nowiny z kraju i z zagranicy. Sanok. „Dziennik Lwowski–Dodatek”. Nr 166, s. 2, 21 października 1867. 
  11. ↑ Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1868. Lwów: 1868, s. 399-400.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1869. Lwów: 1869, s. 274-275.
  12. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 353.
  13. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1870. Lwów: 1870, s. 280.
  14. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1870. Lwów: 1870, s. 281.
  15. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 356.
  16. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1871. Lwów: 1871, s. 279, 280.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1872. Lwów: 1872, s. 272, 273.
  17. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1873. Lwów: 1873, s. 271.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1874. Lwów: 1874, s. 295, 296.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1875. Lwów: 1875, s. 294-295.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1876. Lwów: 1876, s. 301.
  18. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1877. Lwów: 1877, s. 279.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1878. Lwów: 1878, s. 266-267.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1879. Lwów: 1879, s. 256.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1880. Lwów: 1880, s. 261.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1881. Lwów: 1881, s. 261-262.
  19. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1882. Lwów: 1882, s. 264.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1883. Lwów: 1883, s. 268.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1884. Lwów: 1884, s. 247.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1885. Lwów: 1885, s. 247.
  20. ↑ Aleksander Nowolecki: Pamiątka podróży cesarza Franciszka Józefa I po Galicyi i dwudziesto-dniowego pobytu jego w tym kraju. Kraków: Wydawnictwo Czytelni Ludowej H. Nowoleckiego, 1881, s. 213, 227.
  21. ↑ Kronika. Wiadomości osobiste. „Echo z nad Sanu”. Nr 8, s. 3, 21 czerwca 1885. 
  22. ↑ Korespondencye. „Echo z nad Sanu”. Nr 11, s. 3, 12 lipca 1885. 
  23. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1886. Lwów: 1886, s. 247.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1887. Lwów: 1887, s. 247.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1888. Lwów: 1888, s. 247.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1889. Lwów: 1889, s. 273-274.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1890. Lwów: 1890, s. 273.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1891. Lwów: 1891, s. 273.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1892. Lwów: 1892, s. 273.
  24. ↑ Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1893 (rocznik II). Lwów: 1893, s. 23.
    •Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1898 (rocznik VII). Lwów: 1898, s. 71-72.
    •Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1900 (rocznik IX). Lwów: 1900, s. 35.
    •Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1901 (rocznik X). Lwów: 1901, s. 41.
    •Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1902 (rocznik XI). Lwów: 1902, s. 40.
    •Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1903 (rocznik XII). Lwów: 1903, s. 61.
    •Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1904 (rocznik XIII). Lwów: 1904, s. 61.
    •Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1905 (rocznik XIV). Lwów: 1905, s. 72.
    •Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1906 (rocznik XV). Lwów: 1906, s. 104.
  25. ↑ a b 50-lecie Krakowskiego „Tow. Wzaj. Ubezpieczeń”. Zarys dziejów Towarzystwa. „Kurier Kolejowy i Asekuracyjny”. Nr 11 (568), s. 7, 1 czerwca 1911. 
  26. ↑ Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1910 (rocznik XIX). Lwów: 1910, s. 93.
  27. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1873. Lwów: 1873, s. 474.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1875. Lwów: 1875, s. 518.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1878. Lwów: 1878, s. 501.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1879. Lwów: 1879, s. 495.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1881. Lwów: 1881, s. 513.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1882. Lwów: 1882.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1884. Lwów: 1884, s. 496.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1885. Lwów: 1885, s. 497.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1886. Lwów: 1886, s. 497.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1887. Lwów: 1887, s. 500.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1888. Lwów: 1888, s. 500.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1889. Lwów: 1889, s. 583.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1890. Lwów: 1890, s. 582.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1891. Lwów: 1891, s. 582.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1892. Lwów: 1892, s. 582.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1893. Lwów: 1893, s. 582.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1894. Lwów: 1894, s. 582.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 582.
  28. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 650.
  29. ↑ Księga uchwał Rady miejskiej od lutego 1876 do maja 1878. T.VI. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 213. [dostęp 2022-02-05].
  30. ↑ Edward Zając: Obywatele Honorowi Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2002, s. 25–26. ISBN 83-909787-8-4.
  31. ↑ Jan Słonecki (z domu Duklan). genealogiapolska.pl. [dostęp 2014-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 października 2014)].
  32. ↑ Jan Duklan Słonecki. „Gazeta Sanocka”. Nr 65, s. 2, 28 czerwca 1896. 
  33. ↑ AGAD akty zgonu 1881. [dostęp 2016-09-24].
  34. ↑ Kazimierz Piliński: R. 1892–1917. Dwudziestopięciolecie działalności Sodalicyi Maryańskiej panów Ziemi Sanockiej. Miejsce Piastowe: Sodalicja Mariańska, 1917, s. 6, 14–15.
  35. ↑ Lista osób zasłużonych pochowanych na Cmentarzu Rakowickim (1803–1939). W: Karolina Grodziska–Ożóg: Cmentarz Rakowicki w Krakowie. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1987, s. 138. ISBN 83-08-01428-3.
  36. ↑ Spis osób pochowanych na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. sowa.website.pl. [dostęp 2015-09-30].
  37. ↑ Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Zenon Słonecki. rakowice.eu. [dostęp 2020-01-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zenon_Słonecki&oldid=73290706”