Alicia Vikander
Alicia Amanda Vikander (wym. [aˈliːsɪa vɪˈkandɛr]; ur. 3 października 1988 w Göteborgu) – szwedzka aktorka. Laureatka Oscara dla najlepszej aktorki drugoplanowej za rolę w Dziewczynie z portretu (2015) Toma Hoopera.
_(cropped).jpg) Alicia Vikander (2019) | |
| Imię i nazwisko |
Alicia Amanda Vikander |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
3 października 1988 |
| Zawód | |
| Współmałżonek | |
| Lata aktywności |
od 2002 |
Życiorys
edytujRodzina i edukacja
edytujUrodziła się w Göteborgu. Jej rodzicami są: aktorka Maria Fahl Vikander i psychiatra Svante Vikander[1], którzy rozstali się, kiedy ich córka miała zaledwie pięć miesięcy[2]. Ma przyrodnie rodzeństwo od strony ojca – dwie siostry i trzech braci[3].
Zanim rozpoczęła karierę aktorską, przez dziewięć lat uczyła się tańca w Royal Swedish Ballet School[4]. W wieku 15 lat przeprowadziła się do Sztokholmu, mając nadzieję, że zostanie pierwszą solistką[5], ale z powodu kontuzji była zmuszona porzucić karierę baletnicy[6]. Po ukończeniu szkoły baletowej postanowiła spróbować sił w aktorstwie, grając w szwedzkich serialach. Trzykrotnie próbowała dostać się do szkoły teatralnej, jednak ani razu się nie udało[7]. Została przyjęta do szkoły prawniczej, jednak przed rozpoczęciem roku szkolnego, otrzymała główną rolę w filmie Till det som är vackert, co z czasem przesądziło o porzuceniu studiów[8].
Pierwsze kroki w aktorstwie
edytujKarierę aktorską rozpoczęła w 2002 występem w filmie Min balsamerade mor[9]. Przez niemal kolejną dekadę pojawiała się wyłącznie w produkcjach szwedzkich[10]. Rozpoznawalność w Szwecji przyniosła jej rola Jossan Tegebrandt Björn w serialu Andra Avenyn[11]. Na wielkim ekranie zadebiutowała rolą w filmie Lisy Langseth Till det som är vackert (2010)[12][13]. Za występ w tym filmie otrzymała Złotego Żuka dla najlepszej aktorki[14] i nagrody „wschodzącej gwiazdy” podczas Berlinale[14] i Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Sztokholmie[14]. Następnie wystąpiła w dramacie Klejnoty Koronne (2011).
_(cropped).jpg)
Zagrała drugoplanową rolę Kitty w kasowym melodramacie Anna Karenina (2012), będącym ekranizacją powieści Lwa Tołstoja pod tym samym tytułem[15], który zyskał przychylność krytyków[16][17]. W tym samym roku zagrała główną kobiecą rolę w melodramacie historycznym – Kochanek królowej, który był nominowany do Oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego[18].
We wrześniu 2013 w kinach odbyła się premiera dramatu biograficznego Piąta władza, w którym Vikander zagrała drugoplanową rolę Anke Domscheit-Berg[19][20]. W tym samym roku zagrała kobietę popadającą w depresję poporodową po urodzeniu chorego syna w dramacie Lisy Langseth Hotel[21]. W 2014 roku w kinach pojawiły się trzy produkcje z udziałem Vikander: Son of a Gun, Testament młodości i Siódmy syn.
Przełom w karierze
edytuj
W styczniu 2015 odbyła się premiera filmu Ex Machina, w którym Vikander zagrała sztuczną inteligencję pod postacią androida[22][23][24]. Za rolę w tym filmie otrzymała swoją pierwszą w karierze nominację do Złotego Globu dla najlepszej aktorki drugoplanowej[14]. Film zebrał wiele pozytywnych recenzji wśród krytyków[25], a Vikander została uznana przez brytyjski The Telegraph „gwiazdą filmu”[26].
W 2015 premierę miały trzy kinowe produkcje z udziałem Vikander: film akcji Kryptonim U.N.C.L.E.[27], komediodramat Ugotowany[28][29] i dramat biograficzny Dziewczyna z portretu[30]. W trzecim z filmów wcieliła się w postać Gerdy Wegener, żony malarza Einara Mogensa Wegenera, których małżeństwo zostaje poddane próbie, gdy mężczyzna zmienia płeć[31], a za występ w produkcji została nominowana do wielu nagród, m.in. do BAFTY, Złotego Globu i Oscara[32]. Wokół tej ostatniej nominacji pojawiły się kontrowersje, ponieważ Vikander pojawia się na ekranie przez połowę filmu, co kwalifikuje ją do nagród dla aktorek pierwszoplanowych, jednak zdobyty przez nią Oscar dotyczył kategorii aktorek drugoplanowych – co odbiło się szerokim echem w krytyce Akademii[33]. Była to decyzja dystrybutora filmu – Focus Features – który uznał, że aktorka będzie miała większe szanse na zdobycie nagrody w kategoriach drugoplanowych, niż pierwszoplanowych[34].
Od 2016
edytujW 2016 dołączyła do obsady filmu Jason Bourne, w którym wcieliła się w Heather Lee, szefową Wywiadu Cybernetycznego CIA[35]. Film okazał się sukcesem finansowym, zarabiając na całym świecie 415 mln dol[36]. Pod koniec roku odbyła się premiera dramatu Światło między oceanami, w którym Vikander zagrała postać Isabel Graysmark[37]. Film przyjął mieszane recenzje, chwaląc dobrą grę aktorską, a negując sposób przedstawienia historii[38]. W 2018 premierę miał film Tomb Raider, w którym Vikander zagrała Larę Croft, bohaterkę gier komputerowych z serii Tomb Raider[39].
Życie prywatne
edytujUważa się za osobę bezwyznaniową[40]. Mieszka w Londynie[41]. W grudniu 2014 związała się z Michaelem Fassbenderem, którego poznała na planie filmu Światło między oceanami[42] i za którego wyszła w październiku 2017[43]. W 2021 urodziła syna.
Filmografia
edytuj| Rok | Film | Reżyser | Rola |
|---|---|---|---|
| 2010 | Till det som är vackert | Lisa Langseth | Katarina |
| 2011 | Klejnoty koronne | Ella Lemhagen | Fragancia Fernandez |
| 2012 | Anna Karenina | Joe Wright | Kitty |
| 2012 | Kochanek królowej | Nikolaj Arcel | Caroline Mathilde |
| 2013 | Piąta władza | Bill Condon | Anke Domscheit |
| 2013 | Hotel | Lisa Langseth | Erika |
| 2014 | Testament młodości | James Kent | Vera Brittain |
| 2014 | Son of a Gun | Julius Avery | Tasha |
| 2014 | Siódmy syn | Siergiej Bodrow starszy | Alice |
| 2015 | Ex Machina | Alex Garland | Ava |
| 2015 | Kryptonim U.N.C.L.E. | Guy Ritchie | Gaby |
| 2015 | Dziewczyna z portretu | Tom Hooper | Gerda Wegener |
| 2015 | Ugotowany | John Wells | Anne Marie |
| 2016 | Jason Bourne | Paul Greengrass | Heather Lee |
| 2016 | Światło między oceanami | Derek Cianfrance | Isabel Graysmark |
| 2017 | Tulipanowa gorączka | Justin Chadwick | Sophia |
| 2017 | Zanurzeni | Wim Wenders | Danielle Flinders |
| 2017 | Birds Like Us | Faruk Sabanovic, Amela Cuhara | Huppu |
| 2017 | Euphoria | Lisa Langseth | Ines |
| 2018 | Tomb Raider | Roar Uthaug | Lara Croft |
| 2019 | Ptak, który zwiastował trzęsienie ziemi[45] | Wash Westmoreland | Lucy Fly |
| 2020 | The Glorias | Julie Taymor | młoda Gloria Steinem |
| 2021 | Blue Bayou | Justin Chon | Kathy LeBlanc |
| 2021 | Zielony Rycerz. Green Knight | David Lowery | Essel / The Lady |
| 2021 | Beckett | Ferdinando Cito Filomarino | April |
| 2023 | Firebrand | Karim Aïnouz | Catherine Parr |
| 2024 | The Assessment[46] | Fleur Fortuné | Asesor |
| Rok | Film | Rola | Uwagi |
|---|---|---|---|
| 2002 | Min balsamerade mor | Ebba Du Rietz | film telewizyjny |
| 2003 | De drabbade | Drabbad Mörker | serial (1 odc.) |
| 2005 | En decemberdröm | Tony | serial (13 odc.) |
| 2006 | Standing Outside Doors | Alicia | krótkometrażowy |
| 2007 | Darkness of Truth | Sandra Svensson | krótkometrażowy |
| 2007 | The Rain | Tancerka | krótkometrażowy |
| 2007 | Levande föda | Linda | serial (3 odc.) |
| 2007–2008 | Andra Avenyn | Jossan Tegebrandt Björn | serial (39 odc.) |
| 2008 | Höök | Katarina | serial (2 odc.) |
| 2008 | Mam na imię Love | Fredrika | krótkometrażowy |
| 2009 | Susans längtan | Dziewczyna w mieszkaniu | krótkometrażowy |
| 2011 | Jeu de chiennes | Alicia Vikander | krótkometrażowy |
| 2015 | The Magic Diner | Alicia Vikander | krótkometrażowy |
| 2015 | Ingrid Bergman: własnymi słowami | Ingrid Bergman | głos |
| 2022 | Irma Vep | Mira | miniserial (8 odc.) |
Nagrody i nominacje
edytuj| Nagroda | Rok | Kategoria | Film |
|---|---|---|---|
| Alliance of Women Film Journalists | 2016 | Best Breakthrough Performance | Dziewczyna z portretu Ex Machina Testament młodości |
| Austin Film Critics Association | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| Awards Circuit Community Awards | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| Berlinale | 2011 | Shooting Stars | całokształt |
| Chicago Film Critics Association | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| COFCA Award | 2016 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| Aktor roku | Dziewczyna z portretu Ex Machina Kryptonim U.N.C.L.E. Siódmy syn Testament młodości Ugotowany | ||
| Critics’ Choice Movie Awards | 2016 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Dziewczyna z portretu |
| Denver Film Critics Society | 2016 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| Detroit Film Critics Society | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Dziewczyna z portretu |
| Breakthrough Artist | Dziewczyna z portretu Ex Machina | ||
| Dorian Awards | 2016 | Wschodząca gwiazda | całokształt |
| Empire Awards | 2016 | Najlepsza aktorka | Dziewczyna z portretu |
| GFCA Award | 2016 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| Breakthrough Award | Dziewczyna z portretu Ex Machina Kryptonim U.N.C.L.E. Siódmy syn Testament młodości Ugotowany | ||
| Gold Derby Awards | 2016 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| Breakthrough Performer | całokształt | ||
| Golden Schmoes Awards | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| Best T&A of the Year | Ex Machina | ||
| Guldbagge Awards | 2011 | Najlepsza aktorka | Till det som är vackert |
| Hamptons International Film Festival | 2012 | Variety’s Ten Actors to Watch | całokształt |
| Hollywood Film Awards | 2015 | Breakout Actress | Dziewczyna z portretu |
| International Filmfestival Mannheim-Heidelberg | 2010 | Special Mention | Till det som är vackert |
| Ischia Film Festival | 2015 | Breakout Actress of the Year | całokształt |
| KCFCC Award | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| Los Angeles Film Critics Association | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| Mannheim-Heidelberg International Film Festival | 2010 | International Competition | Till det som är vackert |
| Marrakech International Film Festival | 2013 | Najlepsza aktorka | Hotel |
| Molodist International Film Festival | 2011 | Najlepsza aktorka młodego pokolenia | Till det som är vackert |
| Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych | 2016 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Dziewczyna z portretu |
| Nevada Film Critics Society | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| New York Film Critics Online | 2015 | Best Breakthrough Performance | Dziewczyna z portretu Ex Machina |
| North Carolina Film Critics Association | 2016 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| Oklahoma Film Critics Circle Awards | 2016 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| Best Body of Work | Dziewczyna z portretu Ex Machina Testament młodości Ugotowany | ||
| Online Film & Television Association | 2016 | Best Breakthrough Performance: Female | Ex Machina |
| Oscar | 2016 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Dziewczyna z portretu |
| Palm Springs International Film Festival | 2016 | Wschodząca Gwiazda | Dziewczyna z portretu |
| Phoenix Critics Circle | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| Phoenix Film Critics Society Awards | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Dziewczyna z portretu |
| Breakthrough Performance | Ex Machina | ||
| San Diego Film Critics Society | 2015 | Best Body of Work | Dziewczyna z portretu Ex Machina Kryptonim U.N.C.L.E. Ugotowany |
| San Diego Film Critics Society | 2016 | Virtuoso Award | całokształt |
| Satelita | 2016 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Dziewczyna z portretu |
| Southeastern Film Critics Association Awards | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| St. Louis Gateway Film Critics Association | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| Stockholm International Film Festival | 2010 | Wschodząca gwiazda | całokształt |
| Toronto Film Critics Association | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| Vancouver Film Critics Circle | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| Washington D.C. Area Film Critics Association | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| Women Film Critics Circle | 2015 | The Invisible Woman Award | Dziewczyna z portretu |
| Nagroda | Rok | Kategoria | Film |
|---|---|---|---|
| AACTA | 2016 | Najlepsza aktorka drugoplanowa (zagraniczna) | Dziewczyna z portretu |
| Alliance of Women Film Journalists | 2013 | Best Breakthrough Performance | Kochanek królowej |
| 2016 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina | |
| Austin Film Critics Association | 2015 | Best Breakthrough Artist | Ex Machina |
| BAFTA | 2013 | Wschodząca Gwiazda | całokształt |
| 2016 | Najlepsza aktorka | Dziewczyna z portretu | |
| 2016 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina | |
| Bodil | 2013 | Najlepsza aktorka | Kochanek królowej |
| Boston Society of Film Critics | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| CinEuphoria Awards | 2017 | Najlepsza aktorka drugoplanowa (zagraniczna) | Światło między oceanami |
| COFCA Award | 2016 | Najlepsza aktorka | Dziewczyna z portretu |
| Dallas–Fort Worth Film Critics Association | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Dziewczyna z portretu Ex Machina |
| Denver Film Critics Society | 2016 | Najlepsza aktorka | Dziewczyna z portretu |
| Detroit Film Critics Society | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| Empire Awards | 2013 | Best Female Newcomer | Anna Karenina |
| 2015 | Najlepsza aktorka | Ex Machina | |
| Europejska Nagroda Filmowa | 2015 | Najlepsza aktorka | Ex Machina |
| Florida Film Critics Circle | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| 2015 | Pauline Kael Breakout Award | Dziewczyna z portretu Ex Machina | |
| Gold Derby Awards | 2016 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Dziewczyna z portretu |
| Golden Schmoes Awards | 2015 | Breakthrough Performance of the Year | Ex Machina |
| Houston Film Critics Society | 2016 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Dziewczyna z portretu Ex Machina |
| ICP Award | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| IFC Award | 2016 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Dziewczyna z portretu Ex Machina |
| Jupiter Award | 2017 | Najlepsza aktorka (zagraniczna) | Dziewczyna z portretu |
| London Film Critics’ Circle | 2016 | Drugoplanowa aktorka roku | Ex Machina |
| MTV Movie Awards | 2016 | Najlepsza aktorka | Ex Machina |
| Nagrody Niezależnego Kina Brytyjskiego | 2014 | Najlepsza aktorka | Testament młodości |
| 2015 | Najlepsza aktorka | Dziewczyna z portretu | |
| National Society of Film Critics | 2016 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| Online Film & Television Association | 2016 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| Online Film Critics Society | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Dziewczyna z portretu |
| Phoenix Critics Circle | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Dziewczyna z portretu |
| Robert Award | 2013 | Najlepsza aktorka | Kochanek królowej |
| San Diego Film Critics Society | 2015 | Najlepsza aktorka | Ex Machina |
| 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Dziewczyna z portretu | |
| 2015 | Breakthrough Artist | Dziewczyna z portretu Ex Machina | |
| San Francisco Film Critics Circle | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Dziewczyna z portretu Ex Machina |
| Saturn Awards | 2016 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| Seattle Film Critics Awards | 2016 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| St. Louis Gateway Film Critics Association | 2015 | Najlepsza aktorka | Dziewczyna z portretu |
| Teen Choice Awards | 2016 | Najlepsza aktorka w filmie dramatycznym | Dziewczyna z portretu |
| 2016 | Choice AnTEENcipated Movie Actress | Jason Bourne | |
| Utah Film Critics Association Awards | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| Vancouver Film Critics Circle | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Dziewczyna z portretu |
| Village Voice Film Poll | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
| Washington D.C. Area Film Critics Association | 2015 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Dziewczyna z portretu |
| Złoty Glob | 2016 | Najlepsza aktorka w filmie dramatycznym | Dziewczyna z portretu |
| 2016 | Najlepsza aktorka drugoplanowa | Ex Machina |
Przypisy
edytuj- ↑ Alicia Vikander Ethnicity.
- ↑ 34 interesting facts about Alicia Vikander!
- ↑ Alicia Vikander Daily. [dostęp 2017-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-01)].
- ↑ Alicia Vikander Glamour Magazine.
- ↑ 37 Things You Don’t Know About Alicia Vikander. [dostęp 2017-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-01)].
- ↑ Alicia Vikander Bio.
- ↑ Meet Oscar-winner Alicia Vikander.
- ↑ Alicia Vikander: 'Guy Ritchie terrified me'.
- ↑ Min balsamerade mor (2002) w bazie IMDb (ang.).
- ↑ Alicia Vikander Filmography w bazie IMDb (ang.).
- ↑ Alicia Vikander – famous birthdays.
- ↑ How Alicia Vikander Unleashed Her Inner Superstar.
- ↑ Till det som är vackert (2010) w bazie IMDb (ang.).
- ↑ a b c d e f Alicia Vikander Awards – lista nagród w bazie IMDb (ang.).
- ↑ Anna Karenina (2012) Box Office Mojo.
- ↑ Anna Karenina Variety.
- ↑ Anna Karenina: Joe Wright’s coup de théâtre on Tolstoy’s doomed heroine.
- ↑ Kochanek królowej (2012) Awards – lista nagród w bazie IMDb (ang.).
- ↑ Piąta władza (2013) Full Cast & Crew imdb.com.
- ↑ The Fifth Estate boxofficemojo.com.
- ↑ Review: Mental Illness Drama ‘Hotell’ Starring Marrakech Best Fest Actress Alicia Vikander.
- ↑ Ex Machina (2014) w bazie IMDb (ang.).
- ↑ Ex Machina boxofficemojo.com.
- ↑ Ex Machina Awards – lista nagród w bazie IMDb (ang.).
- ↑ EX MACHINA metacritic.com.
- ↑ Ex Machina: bewitchingly smart sci-fi.
- ↑ Kryptonim U.N.C.L.E. (2015) Full Cast & Crew.
- ↑ BURNT FAILS AS A CHARACTER STUDY, BUT THRIVES WHEN BRINGING THE FAST-MOVING WORLD OF PROFESSIONAL CHEFS TO CINEMATIC LIFE.
- ↑ Burnt rottentomatoes.com.
- ↑ Dziewczyna z portretu (2015) w bazie IMDb (ang.).
- ↑ Gerda Wegener (Character) from Dziewczyna z portretu (2015) imdb.com. [dostęp 2017-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-16)].
- ↑ Dziewczyna z portretu (2015) Awards – lista nagród w bazie IMDb (ang.).
- ↑ Alicia Vikander and Rooney Mara Campaigns Fuel ‘Category Fraud’ Debate.
- ↑ What Is Category Fraud? A Closer Look at This Year’s Big Oscar Controversy.
- ↑ Jason Bourne (2016) w bazie IMDb (ang.).
- ↑ Jason Bourne boxofficemojo.com.
- ↑ Swiatlo między oceanami (2016) w bazie IMDb (ang.).
- ↑ Grace shines past the emotional manipulations of 'The Light Between Oceans'.
- ↑ Alicia Vikander to Star as Lara Croft in 'Tomb Raider'.
- ↑ Alicia Vikander Religion.
- ↑ Alicia Vikander won’t live in America.
- ↑ ‘We’ve never hidden the fact that we’re a couple’: Actress Alicia Vikander talks about her relationship with Michael Fassbender as she graces the cover of Porter magazine.
- ↑ Michael Fassbender and Alicia Vikander wear WEDDING RINGS in Ibiza, „Mail Online” [dostęp 2017-10-16].
- ↑ a b Alicia Vikander Filmography w bazie IMDb (ang.).
- ↑ Netflix zaadaptuje książkę The Earthquake Bird. Alicia Vikander i Riley Keough w obsadzie [online], naEKRANIE.pl [dostęp 2019-04-14] (pol.).
- ↑ Martin Blaney2023-06-21T15:17:00+01:00, Alicia Vikander, Elizabeth Olsen to star in ‘The Assessment’ for Number 9 Films, augenschein (exclusive) [online], Screen [dostęp 2023-12-01] (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Alicia Vikander w bazie Filmweb
- Alicia Vikander w bazie IMDb (ang.)