Andrzej Błasik
Andrzej Eugeniusz Błasik (ur. 11 października 1962 w Poddębicach[1], zm. 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku) – polski pilot wojskowy, generał broni Wojska Polskiego (2007), w 2007 komendant Wyższej Oficerskiej Szkoły Sił Powietrznych, w latach 2007–2010 dowódca Sił Powietrznych; pośmiertnie awansowany do stopnia generała (2010).
generał broni pilot dyplomowany | |
Data i miejsce urodzenia |
11 października 1962 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
10 kwietnia 2010 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1981–2010 |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Stanowiska |
dowódca SP |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujAndrzej Błasik urodził się jako syn Eugeniusza i Marianny, z domu Darulewska. Jego matka była nauczycielką w szkole podstawowej w Wartkowicach. Miał troje starszego rodzeństwa: siostry Jolantę (ur. 1957) i Ewę (ur. 1960) i brata Piotra (ur. 1959).
Wykształcenie
edytujUczęszczał do szkoły podstawowej w Wartkowicach. W latach 1977–1981 kształcił się w Liceum Lotniczym przy Wyższej Oficerskiej Szkole Lotniczej[2] w Dęblinie. W 1981 wstąpił do Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych (Szkoła Orląt), po ukończeniu której w 1985 uzyskał tytuł pilota inżyniera, otrzymał promocję oficerską i stopień wojskowy podporucznika[1] w grupie pilotów korpusu osobowego lotnictwa.
W okresie od 1993 do 1995 studiował w Akademii Obrony Narodowej w Warszawie[1], po ukończeniu której uzyskał dyplom i tytuł oficera dyplomowanego. Był również absolwentem kursu Holenderskiej Akademii Obrony w Hadze (1998)[1] oraz Szkoły Wojennej Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych w Montgomery (2005)[1].
Służba wojskowa
edytujNa pierwsze stanowisko służbowe – pilota – został skierowany do 8. Pułku Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego w Mirosławcu[1]. W 1987 przeniesiono go do 40. Pułku Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego w Świdwinie, gdzie był starszym pilotem, dowódcą klucza, oficerem nawigatorem eskadry, zastępcą dowódcy eskadry i dowódcą eskadry[1]. Od 1995 służył w Szefostwie Wojsk Lotniczych Dowództwa Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej[3] w Warszawie. Pełnił kolejno obowiązki starszego inspektora Oddziału Nawigacji, starszego inspektora Oddziału Szkolenia oraz starszego specjalisty Oddziału Operacyjnego[1].
W 2001 objął funkcję szefa szkolenia 2 Brygady Lotnictwa Taktycznego w Poznaniu[1], a w 2002 został dowódcą tamtejszej 31 Bazy Lotniczej[1]. Dowodzona przez niego jednostka wojskowa otrzymała w 2003 Znak Honorowy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej za zabezpieczenie międzynarodowych manewrów pk. „NATO Air Meet 2003”[1]. Od 2004 był szefem Oddziału Zastosowania Bojowego w Dowództwie Sił Powietrznych[3], natomiast w latach 2005–2007 dowodził 2 Brygadą Lotnictwa Taktycznego w Poznaniu[1].
15 sierpnia 2005 prezydent RP Aleksander Kwaśniewski awansował go na stopień generała brygady[4]. W 2007 gen. Błasik został komendantem-rektorem Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie[2]. 19 kwietnia 2007 prezydent RP Lech Kaczyński awansował go na stopień generała dywizji[5] i mianował dowódcą Sił Powietrznych[6], a 15 sierpnia 2007 awansował go na stopień generała broni[7].
Był pilotem klasy mistrzowskiej, posiadał ogólny nalot 1592 godzin, w tym 482 godzin na samolocie Su-22[8]. Miał uprawnienia instruktorskie do szkolenia we wszystkich warunkach atmosferycznych na samolotach Su-22 i PZL TS-11 Iskra. Wykonywał także loty na samolotach Zlin-42M, PZL-101, Lim-2, Lim-5, Lim-6M i Jak-40[8]. Posiadał tytuł honorowy „Zasłużony pilot wojskowy”[8].
Zginął 10 kwietnia 2010 w katastrofie polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej[9]. Do ostatniej chwili przebywał obok pilotów w kokpicie[10] i zachęcał ich do lądowania[11]. 15 kwietnia 2010 Bronisław Komorowski, wykonujący obowiązki Prezydenta RP, postanowieniem Nr 112-8-2010 mianował go pośmiertne generałem[12]. 28 kwietnia został pochowany w Kwaterze Smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (był to pierwotnie ostatni pogrzeb ofiary z 10 kwietnia 2010[13]); w uroczystościach pogrzebowych uczestniczyli urzędnicy państwowi i przedstawiciele wszystkich rodzajów wojsk[14], w tym także m.in. dowódca Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych w Europie gen. Roger A. Brady[15].
Wdowa po gen. Andrzeju Błasiku oraz jej dorosłe dzieci otrzymały po 250 tysięcy złotych (łącznie 1,5 mln złotych) – tytułem zadośćuczynienia za krzywdę powstałą „wskutek traumatycznych przeżyć związanych z pochówkiem”, na podstawie zawartej z MON w tej sprawie ugody z rodziną generała Błasika[16].
Życie prywatne
edytujMiał żonę, Ewę Błasik (ur. 1963)[17][18], magister administracji, oraz dwoje dzieci, córkę Joannę i syna Michała[1]. Poprzez żonę był spowinowacony z prof. Bogdanem Chazanem[19]. Interesował się sportem, turystyką, wędkarstwem i fotografią[1].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski – 2010, pośmiertnie[20]
- Srebrny Krzyż Zasługi – 2006[21]
- Brązowy Krzyż Zasługi – 1998[22]
- Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”[1]
- Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
- Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”[1]
- Medal 100-lecia ustanowienia Sztabu Generalnego Wojska Polskiego – 2018, pośmiertnie[23]
- Odznaka Pilota
- Odznaka Skoczka Spadochronowego
- Złoty Medal Aeroklubu Polskiego – 2010, pośmiertnie[24]
- Wielki Oficer Orderu Zasługi – 2008, Portugalia[25]
- Commander Legii Zasługi – 2009, Stany Zjednoczone[26]
Upamiętnienie
edytuj1 czerwca 2010 przed Salą Tradycji Dowództwa Sił Powietrznych RP w Warszawie odsłonięto tablicę upamiętniającą gen. Andrzeja Błasika, a także członków załogi Tu-154M nr 101 z 10 kwietnia 2010[27].
8 września 2010 na terenie amerykańskiej Bazy Lotniczej Ramstein gen. Roger A. Brady i Ewa Błasik odsłonili pomnik (w postaci drzewka dębu) i tablicę pamiątkową poświęcone gen. Andrzejowi Błasikowi[28][29][30]. 28 września 2010 Andrzej Błasik został wyróżniony pośmiertnie tytułem honorowego obywatela Dęblina[31], a 10 listopada 2010 tytuł „Zasłużony dla Powiatu Poddębickiego”[32].
Rodzina Andrzeja Błasika przekazała na Jasną Górę jego czapkę oraz jedno z odznaczeń[33].
10 maja 2011 w Galerii Podlaskiej w Białej Podlaskiej otwarto wystawę upamiętniającą gen. Andrzeja Błasika oraz stewardesę Barbarę Maciejczyk[34].
1 września 2011 na terenie Zespołu Szkół w Wartkowicach odsłonięto pomnik poświęcony lotnikom ziemi wartkowickiej, złożony z samolotu TS-11 Iskra (nr 1232) oraz tablicy pamiątkowej, na której umieszczono sześć nazwisk, w tym gen. Andrzeja Błasika, absolwenta szkoły[35][36][37].
11 marca 2012 roku w katedrze polowej Wojska Polskiego w Warszawie i na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach odbyły się uroczystości upamiętniające gen. Andrzeja Błasika, zorganizowane przez Społeczny Komitet w Hołdzie gen. Andrzejowi Błasikowi[38]
10 października 2012 roku na ścianie budynku Wydziału Lotnictwa Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie została odsłonięta tablica pamiątkowa, zamieszczona z inicjatywy społeczności uczelni, za zgodą jej senatu[39][40].
15 grudnia 2012 odsłonięto tablicę upamiętniającą Andrzeja Błasika na lotnisku Port Lotniczy Łódź im. Władysława Reymonta, gdzie w przeszłości generał przechodził podstawowy kurs latania[41].
8 maja 2014 rondo w Gostkowie Starym nazwano imieniem generała Andrzeja Błasika[42].
15 sierpnia 2014 popiersie Andrzeja Błasika zostało odsłonięte w Panteonie Bohaterów Sanktuarium Narodowego na Cmentarzu Poległych w Bitwie Warszawskiej w Ossowie[43][44].
Tablica ku czci Andrzeja Błasika została ustanowiona w sanktuarium w Leśnej Podlaskiej[45].
9 maja 2015 roku w kaplicy Pamięci Narodu na Jasnej Górze, odbył się drugi pochówek, z odnalezionymi we wrześniu 2010 szczątkami, przez uczestników motocyklowego Rajdu Katyńskiego[46].
Generałowie Andrzej Błasik, Andrzej Karweta i Bronisław Kwiatkowski zostali upamiętnieni w filmie dokumentalnym autorstwa Anity Gargas pt. W imię honoru z 2016, w których wystąpiły ich małżonki[47][48].
27 sierpnia 2016 na terenie 31 Bazy Lotniczej w Krzesinach (Poznań) odsłonięto pierwszy w Polsce pomnik generała. Prezydent Andrzej Duda odsłonił także tablicę pamiątkową poświęconą pamięci Marii i Lecha Kaczyńskich oraz generała broni pilota Stanisława Targosza[49]. W uroczystościach wziął też udział minister Antoni Macierewicz[50].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Gen. dyw. Andrzej Błasik nowym Dowódcą Sił Powietrznych [online], Ministerstwo Obrony Narodowej, 19 kwietnia 2007 [dostęp 2007-04-24] [zarchiwizowane z adresu 2014-08-12] .
- ↑ a b W 1994 Wyższą Oficerską Szkołę Lotniczą przekształcono w Wyższą Szkołę Oficerską Sił Powietrznych.
- ↑ a b W 2004 Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej zostały przemianowane na Siły Powietrzne.
- ↑ M.P. z 2005 r. nr 51, poz. 697
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 31, poz. 346
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 31, poz. 347 oraz Generał Błasik trzy lata temu został dowódcą Sił Powietrznych. lotniczapolska.pl, 2004-04-19. [dostęp 2011-08-05].
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 59, poz. 667
- ↑ a b c Zginęli w katastrofie Tu-154M. lotniczapolska.pl, 2004-04-15. [dostęp 2010-11-13].
- ↑ Komunikat MON. Informacja o przedstawicielach Ministerstwa Obrony Narodowej i Sił Zbrojnych RP, którzy ponieśli śmierć w katastrofie:. wp.mil.pl, 2010-04-10. [dostęp 2010-04-10].
- ↑ Komisja Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego: RAPORT KOŃCOWY z badania zdarzenia lotniczego nr 192/2010/11 samolotu Tu-154M nr 101 zaistniałego dnia 10 kwietnia 2010 r. w rejonie lotniska SMOLEŃSK PÓŁNOCNY. Warszawa: 2011. [dostęp 2023-02-07].
- ↑ "Zmieścisz się śmiało". Generał Błasik prowadził tupolewa na lotnisko w Smoleńsku. NOWE NAGRANIA [online], 9 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-09] .
- ↑ M.P. z 2010 r. nr 35, poz. 497
- ↑ Gen. Andrzej Błasik spoczął na Powązkach. gazeta.pl, 28 kwietnia 2010. [dostęp 2014-08-12].
- ↑ Ostatnia droga gen. Andrzeja Błasika [online], tvp.info, 28 kwietnia 2010 [dostęp 2014-08-12] [zarchiwizowane z adresu 2014-08-12] .
- ↑ Uroczystości pogrzebowe gen. Błasika. interia.pl, 2004-04-28. [dostęp 2010-04-28].
- ↑ Marcin Obara , 1,5 mln zł za śmierć gen. Błasika. MON zawarło ugodę z Ewą Błasik i jej dziećmi [online], dziennik.pl, 10 listopada 2016 .
- ↑ Wotum wdowy Ewy Błasik i pomoc siostrom pallotynkom. jasnagora.com, 20 listopada 2010. [dostęp 2014-04-10].
- ↑ "Wdowy smoleńskie" - Ewa Błasik - Andrzejowi śniło się jak jego ciało rozrywa się na części. pomniksmolensk.pl, 7 grudnia 2011. [dostęp 2014-04-10].
- ↑ Ewa Błasik w obronie prof. Chazana: „Wiem jak bardzo bolą słowa ludzi pełnych nienawiści”. wpolityce.pl, 13 czerwca 2014. [dostęp 2014-08-26].
- ↑ M.P. z 2010 r. nr 40, poz. 587
- ↑ M.P. z 2006 r. nr 73, poz. 731
- ↑ M.P. z 1999 r. nr 7, poz. 79
- ↑ Uroczystość wręczenia Medali 100-lecia ustanowienia Sztabu Generalnego Wojska Polskiego - Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych [online], www.kombatanci.gov.pl [dostęp 2023-10-12] .
- ↑ Generał Błasik otrzymał Złoty Medal AP. lotniczapolska.pl, 2010-04-27. [dostęp 2011-11-26].
- ↑ Chancelaria das Ordens Honoríficas Portuguesas. dre.pt. [dostęp 2010-09-12]. (port.).
- ↑ Wizyta dowódcy Sił Powietrznych w USA [online], Ministerstwo Obrony Narodowej, 25 września 2009 [dostęp 2010-11-13] [zarchiwizowane z adresu 2014-08-13] .
- ↑ DSP: będzie tablica pamiątkowa. lotniczapolska.pl, 2010-05-20. [dostęp 2010-06-20]. oraz Odsłonięcie tablicy pamiątkowej ofiar katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem. sp.mil.pl, 2010-06-01. [dostęp 2010-06-20].
- ↑ Odsłonięcie pomnika. wp.mil.pl, 8 września 2010. [dostęp 2010-09-08].
- ↑ NATO Air Commander Ramstein Unveils Memorial for Late Polish Air Chief. airn.nato.int, 8 września 2010. [dostęp 2010-09-08]. (ang.).
- ↑ Pomnik gen. Błasika w Ramstein. lotniczapolska.pl, 8 września 2010. [dostęp 2014-08-12].
- ↑ Generał Błasik Honorowym Obywatelem Dęblina. lotniczapolska.pl, 10 listopada 2010. [dostęp 2010-11-13].
- ↑ Honory dla Dowódcy. naszdziennik.pl, 10 listopada 2010. [dostęp 2010-11-13].
- ↑ Marta Ziarnik: Generalskie wota na Jasnej Górze. Nasz Dziennik, 23 listopada 2010. [dostęp 2010-11-23].
- ↑ Błasik i Maciejczyk – wystawa pamiątkowa [online], radiobiper [dostęp 2011-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2012-01-18] .
- ↑ Iskra w Wartkowicach. Pamięci sześciu lotników. lotniczapolska.pl, 2 września 2011. [dostęp 2011-09-03].
- ↑ Diecezjalne rozpoczęcie roku Szkolnego 2011–2012 oraz odsłonięcie i poświęcenie Pomnika [online], Urząd Gminy Wartkowice, 2 września 2011 [dostęp 2014-04-10] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-13] .
- ↑ Romualda Sobczak , Grażyna Jańczyk , Odsłonięcie tablicy pamiątkowej w hołdzie pilotom pochodzącym z Gminy Wartkowice [online], Zespół Szkół w Wartkowicach [dostęp 2014-04-10] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-13] .
- ↑ Kto przeprosi generała?. naszdziennik.pl, 12 marca 2012. [dostęp 2012-03-12].
- ↑ Dęblińska tablica Błasika. naszdziennik.pl, 10 października 2012. [dostęp 2012-10-11].
- ↑ Ku pamięci generała Andrzeja Błasika. sp.mil.pl, 10 października 2012. [dostęp 2012-10-14].
- ↑ W Łodzi odsłonięto tablicę poświęconą śp. gen. pilotowi Andrzejowi Błasikowi, który zginął w Smoleńsku. wpolityce.pl. [dostęp 2012-12-15]. (pol.).
- ↑ W Łodzi odsłonięto tablicę poświęconą śp. gen. pilotowi Andrzejowi Błasikowi, który zginął w Smoleńsku. sieradz.naszemiasto.pl. [dostęp 2014-05-11]. (pol.).
- ↑ Błasik uhonorowany. naszdziennik.pl, 12 sierpnia 2014. [dostęp 2014-08-12].
- ↑ W Ossowie odsłonięto popiersie śp. generała Andrzeja Błasika. niezalezna.pll, 15 sierpnia 2014. [dostęp 2014-08-15].
- ↑ Tablice pamiątkowe [online], Sanktuarium Matki Bożej Leśniańskiej [dostęp 2016-03-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05] .
- ↑ Michał Hyra: Prochy gen. Andrzeja Błasika spoczęły w sobotę na Jasnej Górze. wyborcza.pl, 2015-05-09. [dostęp 2016-03-02].
- ↑ W imię honoru. tvp.pl. [dostęp 2016-08-20].
- ↑ Anna Sarzyńska: Trzy wdowy, trzy historie, jedna tragedia. "W imię honoru" - nowy film Anity Gargas to poruszający obraz o emocjach kobiet dotkniętych piętnem Smoleńska. wpolityce.pl, 2016-06-14. [dostęp 2016-08-20].
- ↑ Marta Glanc , Uroczyste odsłonięcie pomnika gen. Andrzeja Błasika. „Po śmierci zaatakowali go źli ludzie” [online], Onet.pl, 27 sierpnia 2016 [zarchiwizowane z adresu 2016-08-28] .
- ↑ Joanna Labuda, Pierwszy pomnik generała Błasika stanie w Poznaniu, w: Głos Wielkopolski, 26.8.2016, s.10
Bibliografia
edytuj- Krzysztof Komorowski (red.): Kronika Wojska Polskiego 2007. Warszawa: Fundacja Polonia Militaris, 2008, s. 84. ISSN 1734-2317.
- Henryk Czyżyk: Dowódca Sił Powietrznych generał pilot Andrzej Błasik. magnum-x.pl (Lotnictwo 11/2011). [dostęp 2014-04-10].