Andrzej Błasik

polski generał

Andrzej Eugeniusz Błasik (ur. 11 października 1962 w Poddębicach[1], zm. 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku) – polski pilot wojskowy, generał broni Wojska Polskiego (2007), w 2007 komendant Wyższej Oficerskiej Szkoły Sił Powietrznych, w latach 2007–2010 dowódca Sił Powietrznych; pośmiertnie awansowany do stopnia generała (2010).

Andrzej Błasik
Ilustracja
generał broni pilot dyplomowany generał broni pilot dyplomowany
Data i miejsce urodzenia

11 października 1962
Poddębice

Data i miejsce śmierci

10 kwietnia 2010
Smoleńsk

Przebieg służby
Lata służby

1981–2010

Siły zbrojne

Siły Zbrojne PRL
Siły Zbrojne RP

Formacja

Siły Powietrzne

Stanowiska

dowódca SP

Odznaczenia
Odznaka Pilota
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Krzyż Zasługi Brązowy Krzyż Zasługi Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Medal 100-lecia ustanowienia Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Wielki Oficer Orderu Zasługi (Portugalia) Komandor Legii Zasługi (USA)

Życiorys

edytuj

Andrzej Błasik urodził się jako syn Eugeniusza i Marianny, z domu Darulewska. Jego matka była nauczycielką w szkole podstawowej w Wartkowicach. Miał troje starszego rodzeństwa: siostry Jolantę (ur. 1957) i Ewę (ur. 1960) i brata Piotra (ur. 1959).

Wykształcenie

edytuj

Uczęszczał do szkoły podstawowej w Wartkowicach. W latach 1977–1981 kształcił się w Liceum Lotniczym przy Wyższej Oficerskiej Szkole Lotniczej[2] w Dęblinie. W 1981 wstąpił do Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych (Szkoła Orląt), po ukończeniu której w 1985 uzyskał tytuł pilota inżyniera, otrzymał promocję oficerską i stopień wojskowy podporucznika[1] w grupie pilotów korpusu osobowego lotnictwa.

W okresie od 1993 do 1995 studiował w Akademii Obrony Narodowej w Warszawie[1], po ukończeniu której uzyskał dyplom i tytuł oficera dyplomowanego. Był również absolwentem kursu Holenderskiej Akademii Obrony w Hadze (1998)[1] oraz Szkoły Wojennej Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych w Montgomery (2005)[1].

Służba wojskowa

edytuj

Na pierwsze stanowisko służbowe – pilota – został skierowany do 8. Pułku Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego w Mirosławcu[1]. W 1987 przeniesiono go do 40. Pułku Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego w Świdwinie, gdzie był starszym pilotem, dowódcą klucza, oficerem nawigatorem eskadry, zastępcą dowódcy eskadry i dowódcą eskadry[1]. Od 1995 służył w Szefostwie Wojsk Lotniczych Dowództwa Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej[3] w Warszawie. Pełnił kolejno obowiązki starszego inspektora Oddziału Nawigacji, starszego inspektora Oddziału Szkolenia oraz starszego specjalisty Oddziału Operacyjnego[1].

W 2001 objął funkcję szefa szkolenia 2 Brygady Lotnictwa Taktycznego w Poznaniu[1], a w 2002 został dowódcą tamtejszej 31 Bazy Lotniczej[1]. Dowodzona przez niego jednostka wojskowa otrzymała w 2003 Znak Honorowy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej za zabezpieczenie międzynarodowych manewrów pk. „NATO Air Meet 2003”[1]. Od 2004 był szefem Oddziału Zastosowania Bojowego w Dowództwie Sił Powietrznych[3], natomiast w latach 2005–2007 dowodził 2 Brygadą Lotnictwa Taktycznego w Poznaniu[1].

15 sierpnia 2005 prezydent RP Aleksander Kwaśniewski awansował go na stopień generała brygady[4]. W 2007 gen. Błasik został komendantem-rektorem Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie[2]. 19 kwietnia 2007 prezydent RP Lech Kaczyński awansował go na stopień generała dywizji[5] i mianował dowódcą Sił Powietrznych[6], a 15 sierpnia 2007 awansował go na stopień generała broni[7].

Był pilotem klasy mistrzowskiej, posiadał ogólny nalot 1592 godzin, w tym 482 godzin na samolocie Su-22[8]. Miał uprawnienia instruktorskie do szkolenia we wszystkich warunkach atmosferycznych na samolotach Su-22 i PZL TS-11 Iskra. Wykonywał także loty na samolotach Zlin-42M, PZL-101, Lim-2, Lim-5, Lim-6M i Jak-40[8]. Posiadał tytuł honorowy „Zasłużony pilot wojskowy”[8].

Zginął 10 kwietnia 2010 w katastrofie polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej[9]. Do ostatniej chwili przebywał obok pilotów w kokpicie[10] i zachęcał ich do lądowania[11]. 15 kwietnia 2010 Bronisław Komorowski, wykonujący obowiązki Prezydenta RP, postanowieniem Nr 112-8-2010 mianował go pośmiertne generałem[12]. 28 kwietnia został pochowany w Kwaterze Smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (był to pierwotnie ostatni pogrzeb ofiary z 10 kwietnia 2010[13]); w uroczystościach pogrzebowych uczestniczyli urzędnicy państwowi i przedstawiciele wszystkich rodzajów wojsk[14], w tym także m.in. dowódca Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych w Europie gen. Roger A. Brady[15].

Wdowa po gen. Andrzeju Błasiku oraz jej dorosłe dzieci otrzymały po 250 tysięcy złotych (łącznie 1,5 mln złotych) – tytułem zadośćuczynienia za krzywdę powstałą „wskutek traumatycznych przeżyć związanych z pochówkiem”, na podstawie zawartej z MON w tej sprawie ugody z rodziną generała Błasika[16].

 
Grób Andrzeja Błasika na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (2011)
 
Tablica upamiętniająca generała w sanktuarium w Leśnej Podlaskiej

Życie prywatne

edytuj

Miał żonę, Ewę Błasik (ur. 1963)[17][18], magister administracji, oraz dwoje dzieci, córkę Joannę i syna Michała[1]. Poprzez żonę był spowinowacony z prof. Bogdanem Chazanem[19]. Interesował się sportem, turystyką, wędkarstwem i fotografią[1].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Upamiętnienie

edytuj

1 czerwca 2010 przed Salą Tradycji Dowództwa Sił Powietrznych RP w Warszawie odsłonięto tablicę upamiętniającą gen. Andrzeja Błasika, a także członków załogi Tu-154M nr 101 z 10 kwietnia 2010[27].

8 września 2010 na terenie amerykańskiej Bazy Lotniczej Ramstein gen. Roger A. Brady i Ewa Błasik odsłonili pomnik (w postaci drzewka dębu) i tablicę pamiątkową poświęcone gen. Andrzejowi Błasikowi[28][29][30]. 28 września 2010 Andrzej Błasik został wyróżniony pośmiertnie tytułem honorowego obywatela Dęblina[31], a 10 listopada 2010 tytuł „Zasłużony dla Powiatu Poddębickiego[32].

Rodzina Andrzeja Błasika przekazała na Jasną Górę jego czapkę oraz jedno z odznaczeń[33].

10 maja 2011 w Galerii Podlaskiej w Białej Podlaskiej otwarto wystawę upamiętniającą gen. Andrzeja Błasika oraz stewardesę Barbarę Maciejczyk[34].

1 września 2011 na terenie Zespołu Szkół w Wartkowicach odsłonięto pomnik poświęcony lotnikom ziemi wartkowickiej, złożony z samolotu TS-11 Iskra (nr 1232) oraz tablicy pamiątkowej, na której umieszczono sześć nazwisk, w tym gen. Andrzeja Błasika, absolwenta szkoły[35][36][37].

11 marca 2012 roku w katedrze polowej Wojska Polskiego w Warszawie i na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach odbyły się uroczystości upamiętniające gen. Andrzeja Błasika, zorganizowane przez Społeczny Komitet w Hołdzie gen. Andrzejowi Błasikowi[38]

10 października 2012 roku na ścianie budynku Wydziału Lotnictwa Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie została odsłonięta tablica pamiątkowa, zamieszczona z inicjatywy społeczności uczelni, za zgodą jej senatu[39][40].

15 grudnia 2012 odsłonięto tablicę upamiętniającą Andrzeja Błasika na lotnisku Port Lotniczy Łódź im. Władysława Reymonta, gdzie w przeszłości generał przechodził podstawowy kurs latania[41].

8 maja 2014 rondo w Gostkowie Starym nazwano imieniem generała Andrzeja Błasika[42].

15 sierpnia 2014 popiersie Andrzeja Błasika zostało odsłonięte w Panteonie Bohaterów Sanktuarium Narodowego na Cmentarzu Poległych w Bitwie Warszawskiej w Ossowie[43][44].

Tablica ku czci Andrzeja Błasika została ustanowiona w sanktuarium w Leśnej Podlaskiej[45].

9 maja 2015 roku w kaplicy Pamięci Narodu na Jasnej Górze, odbył się drugi pochówek, z odnalezionymi we wrześniu 2010 szczątkami, przez uczestników motocyklowego Rajdu Katyńskiego[46].

Generałowie Andrzej Błasik, Andrzej Karweta i Bronisław Kwiatkowski zostali upamiętnieni w filmie dokumentalnym autorstwa Anity Gargas pt. W imię honoru z 2016, w których wystąpiły ich małżonki[47][48].

27 sierpnia 2016 na terenie 31 Bazy Lotniczej w Krzesinach (Poznań) odsłonięto pierwszy w Polsce pomnik generała. Prezydent Andrzej Duda odsłonił także tablicę pamiątkową poświęconą pamięci Marii i Lecha Kaczyńskich oraz generała broni pilota Stanisława Targosza[49]. W uroczystościach wziął też udział minister Antoni Macierewicz[50].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p Gen. dyw. Andrzej Błasik nowym Dowódcą Sił Powietrznych [online], Ministerstwo Obrony Narodowej, 19 kwietnia 2007 [dostęp 2007-04-24] [zarchiwizowane z adresu 2014-08-12].
  2. a b W 1994 Wyższą Oficerską Szkołę Lotniczą przekształcono w Wyższą Szkołę Oficerską Sił Powietrznych.
  3. a b W 2004 Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej zostały przemianowane na Siły Powietrzne.
  4. M.P. z 2005 r. nr 51, poz. 697
  5. M.P. z 2007 r. nr 31, poz. 346
  6. M.P. z 2007 r. nr 31, poz. 347 oraz Generał Błasik trzy lata temu został dowódcą Sił Powietrznych. lotniczapolska.pl, 2004-04-19. [dostęp 2011-08-05].
  7. M.P. z 2007 r. nr 59, poz. 667
  8. a b c Zginęli w katastrofie Tu-154M. lotniczapolska.pl, 2004-04-15. [dostęp 2010-11-13].
  9. Komunikat MON. Informacja o przedstawicielach Ministerstwa Obrony Narodowej i Sił Zbrojnych RP, którzy ponieśli śmierć w katastrofie:. wp.mil.pl, 2010-04-10. [dostęp 2010-04-10].
  10. Komisja Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego: RAPORT KOŃCOWY z badania zdarzenia lotniczego nr 192/2010/11 samolotu Tu-154M nr 101 zaistniałego dnia 10 kwietnia 2010 r. w rejonie lotniska SMOLEŃSK PÓŁNOCNY. Warszawa: 2011. [dostęp 2023-02-07].
  11. "Zmieścisz się śmiało". Generał Błasik prowadził tupolewa na lotnisko w Smoleńsku. NOWE NAGRANIA [online], 9 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-09].
  12. M.P. z 2010 r. nr 35, poz. 497
  13. Gen. Andrzej Błasik spoczął na Powązkach. gazeta.pl, 28 kwietnia 2010. [dostęp 2014-08-12].
  14. Ostatnia droga gen. Andrzeja Błasika [online], tvp.info, 28 kwietnia 2010 [dostęp 2014-08-12] [zarchiwizowane z adresu 2014-08-12].
  15. Uroczystości pogrzebowe gen. Błasika. interia.pl, 2004-04-28. [dostęp 2010-04-28].
  16. Marcin Obara, 1,5 mln zł za śmierć gen. Błasika. MON zawarło ugodę z Ewą Błasik i jej dziećmi [online], dziennik.pl, 10 listopada 2016.
  17. Wotum wdowy Ewy Błasik i pomoc siostrom pallotynkom. jasnagora.com, 20 listopada 2010. [dostęp 2014-04-10].
  18. "Wdowy smoleńskie" - Ewa Błasik - Andrzejowi śniło się jak jego ciało rozrywa się na części. pomniksmolensk.pl, 7 grudnia 2011. [dostęp 2014-04-10].
  19. Ewa Błasik w obronie prof. Chazana: „Wiem jak bardzo bolą słowa ludzi pełnych nienawiści”. wpolityce.pl, 13 czerwca 2014. [dostęp 2014-08-26].
  20. M.P. z 2010 r. nr 40, poz. 587
  21. M.P. z 2006 r. nr 73, poz. 731
  22. M.P. z 1999 r. nr 7, poz. 79
  23. Uroczystość wręczenia Medali 100-lecia ustanowienia Sztabu Generalnego Wojska Polskiego - Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych [online], www.kombatanci.gov.pl [dostęp 2023-10-12].
  24. Generał Błasik otrzymał Złoty Medal AP. lotniczapolska.pl, 2010-04-27. [dostęp 2011-11-26].
  25. Chancelaria das Ordens Honoríficas Portuguesas. dre.pt. [dostęp 2010-09-12]. (port.).
  26. Wizyta dowódcy Sił Powietrznych w USA [online], Ministerstwo Obrony Narodowej, 25 września 2009 [dostęp 2010-11-13] [zarchiwizowane z adresu 2014-08-13].
  27. DSP: będzie tablica pamiątkowa. lotniczapolska.pl, 2010-05-20. [dostęp 2010-06-20]. oraz Odsłonięcie tablicy pamiątkowej ofiar katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem. sp.mil.pl, 2010-06-01. [dostęp 2010-06-20].
  28. Odsłonięcie pomnika. wp.mil.pl, 8 września 2010. [dostęp 2010-09-08].
  29. NATO Air Commander Ramstein Unveils Memorial for Late Polish Air Chief. airn.nato.int, 8 września 2010. [dostęp 2010-09-08]. (ang.).
  30. Pomnik gen. Błasika w Ramstein. lotniczapolska.pl, 8 września 2010. [dostęp 2014-08-12].
  31. Generał Błasik Honorowym Obywatelem Dęblina. lotniczapolska.pl, 10 listopada 2010. [dostęp 2010-11-13].
  32. Honory dla Dowódcy. naszdziennik.pl, 10 listopada 2010. [dostęp 2010-11-13].
  33. Marta Ziarnik: Generalskie wota na Jasnej Górze. Nasz Dziennik, 23 listopada 2010. [dostęp 2010-11-23].
  34. Błasik i Maciejczyk – wystawa pamiątkowa [online], radiobiper [dostęp 2011-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2012-01-18].
  35. Iskra w Wartkowicach. Pamięci sześciu lotników. lotniczapolska.pl, 2 września 2011. [dostęp 2011-09-03].
  36. Diecezjalne rozpoczęcie roku Szkolnego 2011–2012 oraz odsłonięcie i poświęcenie Pomnika [online], Urząd Gminy Wartkowice, 2 września 2011 [dostęp 2014-04-10] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-13].
  37. Romualda Sobczak, Grażyna Jańczyk, Odsłonięcie tablicy pamiątkowej w hołdzie pilotom pochodzącym z Gminy Wartkowice [online], Zespół Szkół w Wartkowicach [dostęp 2014-04-10] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-13].
  38. Kto przeprosi generała?. naszdziennik.pl, 12 marca 2012. [dostęp 2012-03-12].
  39. Dęblińska tablica Błasika. naszdziennik.pl, 10 października 2012. [dostęp 2012-10-11].
  40. Ku pamięci generała Andrzeja Błasika. sp.mil.pl, 10 października 2012. [dostęp 2012-10-14].
  41. W Łodzi odsłonięto tablicę poświęconą śp. gen. pilotowi Andrzejowi Błasikowi, który zginął w Smoleńsku. wpolityce.pl. [dostęp 2012-12-15]. (pol.).
  42. W Łodzi odsłonięto tablicę poświęconą śp. gen. pilotowi Andrzejowi Błasikowi, który zginął w Smoleńsku. sieradz.naszemiasto.pl. [dostęp 2014-05-11]. (pol.).
  43. Błasik uhonorowany. naszdziennik.pl, 12 sierpnia 2014. [dostęp 2014-08-12].
  44. W Ossowie odsłonięto popiersie śp. generała Andrzeja Błasika. niezalezna.pll, 15 sierpnia 2014. [dostęp 2014-08-15].
  45. Tablice pamiątkowe [online], Sanktuarium Matki Bożej Leśniańskiej [dostęp 2016-03-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05].
  46. Michał Hyra: Prochy gen. Andrzeja Błasika spoczęły w sobotę na Jasnej Górze. wyborcza.pl, 2015-05-09. [dostęp 2016-03-02].
  47. W imię honoru. tvp.pl. [dostęp 2016-08-20].
  48. Anna Sarzyńska: Trzy wdowy, trzy historie, jedna tragedia. "W imię honoru" - nowy film Anity Gargas to poruszający obraz o emocjach kobiet dotkniętych piętnem Smoleńska. wpolityce.pl, 2016-06-14. [dostęp 2016-08-20].
  49. Marta Glanc, Uroczyste odsłonięcie pomnika gen. Andrzeja Błasika. „Po śmierci zaatakowali go źli ludzie” [online], Onet.pl, 27 sierpnia 2016 [zarchiwizowane z adresu 2016-08-28].
  50. Joanna Labuda, Pierwszy pomnik generała Błasika stanie w Poznaniu, w: Głos Wielkopolski, 26.8.2016, s.10

Bibliografia

edytuj