Andrzej Karweta

polski wojskowy

Andrzej Karweta (ur. 11 czerwca 1958 w Jeleniu, zm. 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku) – oficer dyplomowany polskiej Marynarki Wojennej w stopniu wiceadmirała, magister inżynier nawigator, w okresie od 1986 do 2002 dowódca ORP „Czapla”, ORP „Mewa” i 13. Dywizjonu Trałowców, w latach 2005-2006 zastępca dowódcy 8. Flotylli Obrony Wybrzeża, w latach 2007–2010 dowódca Marynarki Wojennej.

Andrzej Karweta
Ilustracja
wiceadmirał wiceadmirał
Data i miejsce urodzenia

11 czerwca 1958
Jeleń

Data i miejsce śmierci

10 kwietnia 2010
Smoleńsk

Przebieg służby
Lata służby

1982–2010

Siły zbrojne

 Marynarka Wojenna (PRL)
 Marynarka Wojenna

Jednostki

13 dywizjon Trałowców
grupa trałowców
ORP „Mewa”
ORP „Czapla”

Stanowiska

dowódca Marynarki Wojennej RP

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Krzyż Zasługi Brązowy Krzyż Zasługi Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Medal „Pro Memoria” Medal 100-lecia ustanowienia Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Wielki Oficer Orderu Zasługi (Portugalia)

Wykształcenie

edytuj

Andrzej Karweta urodził się 11 czerwca 1958 w Jeleniu (obecnie dzielnica miasta Jaworzno)[1]. W 1977 roku ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica w Chrzanowie i został przyjęty na Wydział Dowódczy Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte w Gdyni. Po pięciu latach studiów uzyskał tytuł zawodowy magistra inżyniera nawigatora oraz otrzymał promocję na pierwszy stopień wojskowy oficerskipodporucznika marynarki.

W 1989 roku odbył Wyższy Kurs Doskonalenia Oficerów, natomiast w 1992 i 1997 roku był słuchaczem podyplomowych studiów operacyjno-taktycznych w Instytucie Dowódczo-Sztabowym Akademii Marynarki Wojennej[2].

W 2006 roku rozpoczął Studia Polityki Obronnej na Wydziale Strategiczno-Obronnym Akademii Obrony Narodowej w Warszawie, a następnie został skierowany do Królewskiej Akademii Studiów Obronnych w Londynie (ang. Royal College of Defence Studies).

Służba wojskowa

edytuj
 
Wiceadm. Andrzej Karweta (w środku) podczas konferencji prasowej Marynarki Wojennej w 2008
 
Tablica pamiątkowa przy Wojskowej Specjalistycznej Przychodni Lekarskiej na Oksywiu, upamiętniająca kontradm. dr. med. Leona Moszczeńskiego i kmdr. por. dr. med. Zygmunta Szymkiewicza, zamordowanych w Katyniu, oraz adm. floty Andrzeja Karwetę i gen. bryg. dr. med. Wojciecha Lubińskiego, którzy zginęli w katastrofie w Smoleńsku
 
Pomnik pamięci adm. Andrzeja Karwety na Cmentarzu Marynarki Wojennej w Gdyni-Oksywiu
 
Gablota poświęcona pamięci admirała floty Andrzeja Karwety na niszczycielu ORP „Błyskawica”

Na pierwsze stanowisko wyznaczono go do 13. Dywizjonu Trałowców w Helu, który wchodził w skład 9. Flotylli Obrony Wybrzeża im. kontradm. Włodzimierza Steyera[3]. Początkowo był dowódcą działu okrętowego, a następnie zastępcą dowódcy okrętu na trałowcach.

W 1986 roku został dowódcą trałowca ORP „Czapla” projektu 206F. Trzy lata później objął dowództwo nad bliźniaczym ORP „Mewa” i jednocześnie dowodził grupą taktyczną 13. Dywizjonu Trałowców. Od 1992 do 1996 roku pełnił funkcję szefa sztabu – zastępcy dowódcy 13. Dywizjonu Trałowców, po czym w stopniu komandora był dowódcą tej jednostki wojskowej.

Podczas manewrów wojskowych US BALTOPS 2000 na Morzu Bałtyckim w 2000 roku dowodził międzynarodowym zespołem okrętów przeciwminowych.

W 2002 roku został zastępcą szefa Oddziału Broni Podwodnej w Naczelnym Dowództwie Sojuszniczych Sił Zbrojnych NATO na Oceanie Atlantyckim (ang. Supreme Allied Command Atlantic – SACLANT). Równolegle wykonywał obowiązki polskiego narodowego przedstawiciela wojskowego przy Kwaterze Głównej SACLANT w Norfolk. W związku z reorganizacją w 2003 roku objął stanowisko polskiego narodowego przedstawiciela łącznikowego w Sojuszniczym Dowództwie Transformacji NATO w Norfolk (ang. Allied Command Transformation – ACT).

W 2005 roku powrócił do kraju, gdzie do 2006 roku był zastępcą dowódcy 8. Flotylli Obrony Wybrzeża im. wiceadm. Kazimierza Porębskiego w Świnoujściu. Z dniem 3 maja 2007 roku został awansowany na kontradmirała[4] i wyznaczony zastępcą szefa Sztabu Marynarki Wojennej w Gdyni.

8 listopada 2007 roku prezydent Lech Kaczyński mianował go na stopień wiceadmirała[5] i powierzył z dniem 11 listopada 2007 dowodzenie Marynarką Wojenną[6][7].

Śmierć i pogrzeb

edytuj

10 kwietnia 2010 zginął w katastrofie polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej[8]. 15 kwietnia 2010 został pośmiertnie awansowany do stopnia admirała floty[9]. 26 kwietnia 2010 roku odbyła się uroczystość żałobna na pokładzie okrętu-muzeum ORP „Błyskawica” w honorowej asyście marynarzy i pocztów sztandarowych wszystkich jednostek Marynarki Wojennej, a także sześciu okrętów Marynarki Wojennej (ORP „Flaming”, ORP „Orkan”, ORP „Metalowiec”, ORP „Kaszub”, ORP „Hydrograf”, ORP „Piast”[10]) oraz francuskiego okrętu FS „Sagitaire”, po czym adm. Andrzej Karweta został pochowany w Baninie w asyście Kompanii i Orkiestry Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej[11]. Drugi pochówek Andrzeja Karwety odbył się 30 października 2015[12].

Upamiętnienie

edytuj
 
Andrzej Karweta upamiętniony na Pomniku Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 roku w Warszawie

10 maja 2010 na Oksywiu uroczyście posadzono poświęcony mu Dąb Pamięci[13], a w czerwcu 2010 roku Rada Miejska Gdyni podjęła decyzję o nadaniu jego imienia parkowi w okolicach ul. Śmidowicza na Oksywiu[14]. 3 lipca 2010 został uhonorowany tablicą pamiątkową w kształcie róży wiatrów w Ogólnopolskiej Alei Zasłużonych Ludzi Morza w Rewie[15].

27 sierpnia 2010 uchwałą rady miejskiej w Żukowie drodze we wsi Miszewo nadano nazwę ul. Admirała Andrzeja Karwety[16].

28 listopada 2010 odsłonięto pomnik adm. Andrzeja Karwety na Cmentarzu Marynarki Wojennej w Gdyni-Oksywiu oraz poświęconą mu tablicę pamiątkową na frontonie Dowództwa Marynarki Wojennej w Gdyni[17].

10 kwietnia 2011 w kaplicy Parafii Wojskowej pw. bł. ks. kmdr. ppor. Władysława Miegonia przy 8 Flotylli Obrony Wybrzeża w Świnoujściu odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą adm. Andrzejowi Karwecie i bp. Tadeuszowi Płoskiemu[18]. Tego samego dnia w Sali Tradycji Centrum Szkolenia Marynarki Wojennej w Lędowie koło Ustki uroczyście odsłonięto portret adm. Andrzeja Karwety[19].

10 kwietnia 2013 decyzją ministra obrony narodowej Tomasza Siemoniaka adm. floty Andrzej Karweta został patronem 13. Dywizjonu Trałowców[20]. Uroczystość nadania imienia miała miejsce 29 kwietnia 2013[21].

12 września 2015 roku w parafii Podwyższenia Krzyża Św. w Jaworznie-Jeleniu odsłonięto tablicę upamiętniającą admirała Andrzeja Karwetę. Tablicę poświęcił Ksiądz Biskup Grzegorz Kaszak

7 kwietnia 2017 w I Liceum Ogólnokształcącym im. Stanisława Staszica w Chrzanowie odsłonięto tablicę upamiętniającą admirała Andrzeja Karwetę.[22]

Andrzej Karweta został także upamiętniony w wierszach, tworzonych przez jego żonę Mariolę[23].

Generałowie Andrzej Karweta, Andrzej Błasik i Bronisław Kwiatkowski zostali upamiętnieni w filmie dokumentalnym autorstwa Anity Gargas pt. W imię honoru z 2016, w których wystąpiły ich małżonki[24][25].

Życie prywatne

edytuj

Andrzej Karweta był żonaty z Marią (Mariolą[26]) Jolantą. Zostawił troje dorosłych dzieci (dwie córki i syna). Interesował się historią i modelarstwem okrętowym. Uprawiał turystykę rowerową i pieszą.

Odznaczenia i wyróżnienia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. W 1977 roku Jeleń został południową dzielnicą Jaworzna.
  2. W 1987 roku Wyższą Szkołę Marynarki Wojennej w Gdyni przekształcono w Akademię Marynarki Wojennej, zachowując zbiorowego patrona.
  3. 9. Flotyllę Obrony Wybrzeża rozformowano w 2006 roku, a 13 Dywizjon Trałowców podporządkowano 8. Flotylli Obrony Wybrzeża.
  4. M.P. z 2007 r. nr 31, poz. 358
  5. M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 899
  6. M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 901
  7. Departament Prasowo-Informacyjny, Nominacje generalskie w dniu Święta Niepodległości – Ministerstwo Obrony Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej, 2007-11-11 [dostęp: 2007-11-11]
  8. Lista pasażerów i załogi samolotu TU-154. mswia.gov.pl, 2010-04-10. [dostęp 2010-07-18].
  9. M.P. z 2010 r. nr 35, poz. 497
  10. Pożegnanie admirała floty Andrzeja Karwety. mw.mil.pl, 2004-04-24. [dostęp 2010-07-18].
  11. Msza pożegnalna admirała Andrzeja Karwety. interia.pl, 2004-04-26. [dostęp 2010-04-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-29)].
  12. Anna Rębas: „Panie admirale. Pokazałeś, jak trzeba pełnić służbę”. Drugi pogrzeb Andrzeja Karwety. radiogdansk.pl, 2015-10-30. [dostęp 2016-08-20].
  13. Smoleński epilog. polska-zbrojna.pl, 2010-05-10. [dostęp 2010-07-18].
  14. Gdynia: Park i sala admirała Karwety. dziennikbaltycki.pl, 2010-06-28. [dostęp 2010-08-17].
  15. Zasłużony człowiek morza Andrzej Karweta. jaw.pl, 2010-07-09. [dostęp 2010-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-22)].
  16. UCHWAŁA NR XLVII/805/2010 RADY MIEJSKIEJ W ŻUKOWIE [online], prawomiejscowe.pl [dostęp 2017-12-02] (pol.).
  17. 92. rocznica odtworzenia Marynarki Wojennej RP. mw.mil.pl, 2010-11-25. [dostęp 2011-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-23)].
  18. Odsłonięcie tablicy. parafiawojskowa.swi.pl. [dostęp 2011-05-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-02)].
  19. Tablica pamiątkowa ofiar katastrofy smoleńskiej i portret admirała Karwety w Ustce. slupsk.naszemiasto.pl. [dostęp 2011-05-04].
  20. Decyzja Nr 85/MON z dnia 10 kwietnia 2013 r. w sprawie nadania imienia patrona 13. Dywizjonowi Trałowców (Dz.Urz.MON 2013 poz. 90). dz.urz.mon.gov.pl. [dostęp 2012-05-01].
  21. 13 Dywizjon Trałowców imienia admirała floty Andrzeja Karwety. mw.mil.pl, 2013-04-29. [dostęp 2012-05-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)].
  22. Poświęcenie tablicy. Diecezja sosnowiecka. [dostęp 2015-10-31].
  23. Anna Rębas: „Bóg dał mi Ciebie wiosną i wiosną odebrał”. Żona zmarłego w katastrofie smoleńskiej admirała czyta wiersze do niego. radiogdansk.pl, 2016-04-06. [dostęp 2016-08-20].
  24. W imię honoru. tvp.pl. [dostęp 2016-08-20].
  25. Anna Sarzyńska: Trzy wdowy, trzy historie, jedna tragedia. „W imię honoru” - nowy film Anity Gargas to poruszający obraz o emocjach kobiet dotkniętych piętnem Smoleńska. wpolityce.pl, 2016-06-14. [dostęp 2016-08-20].
  26. Irena Łaszyn: Mariola Karweta: Bardzo lubiłam być Twoją żoną. dziennikbaltycki.pl, 2011-04-08. [dostęp 2016-08-20].
  27. Komunikat Nr 163/VI kad. [dostęp 2010-04-16]
  28. M.P. z 2006 r. nr 1, poz. 8 – pkt 113.
  29. M.P. z 2001 r. nr 39, poz. 636 – pkt 790.
  30. Uroczystość wręczenia Medali 100-lecia ustanowienia Sztabu Generalnego Wojska Polskiego - Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych [online], www.kombatanci.gov.pl [dostęp 2023-10-12].
  31. Chancelaria das Ordens Honoríficas Portuguesas. dre.pt. [dostęp 2020-09-12]. (port.).
  32. Honory dla admirała w Jaworznie. portalsamorzadowy.pl, 2011-06-14. [dostęp 2011-06-16].
  33. Uchwała Rady Miejskiej w Jaworznie. jaworzno.pl. [dostęp 2011-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-12)].

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj