Andrzej Karweta
Andrzej Karweta (ur. 11 czerwca 1958 w Jeleniu, zm. 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku) – oficer dyplomowany polskiej Marynarki Wojennej w stopniu wiceadmirała, magister inżynier nawigator, w okresie od 1986 do 2002 dowódca ORP „Czapla”, ORP „Mewa” i 13. Dywizjonu Trałowców, w latach 2005-2006 zastępca dowódcy 8. Flotylli Obrony Wybrzeża, w latach 2007–2010 dowódca Marynarki Wojennej.
wiceadmirał | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1982–2010 |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
13 dywizjon Trałowców |
Stanowiska | |
Odznaczenia | |
Wykształcenie
edytujAndrzej Karweta urodził się 11 czerwca 1958 w Jeleniu (obecnie dzielnica miasta Jaworzno)[1]. W 1977 roku ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica w Chrzanowie i został przyjęty na Wydział Dowódczy Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte w Gdyni. Po pięciu latach studiów uzyskał tytuł zawodowy magistra inżyniera nawigatora oraz otrzymał promocję na pierwszy stopień wojskowy oficerski – podporucznika marynarki.
W 1989 roku odbył Wyższy Kurs Doskonalenia Oficerów, natomiast w 1992 i 1997 roku był słuchaczem podyplomowych studiów operacyjno-taktycznych w Instytucie Dowódczo-Sztabowym Akademii Marynarki Wojennej[2].
W 2006 roku rozpoczął Studia Polityki Obronnej na Wydziale Strategiczno-Obronnym Akademii Obrony Narodowej w Warszawie, a następnie został skierowany do Królewskiej Akademii Studiów Obronnych w Londynie (ang. Royal College of Defence Studies).
Służba wojskowa
edytujNa pierwsze stanowisko wyznaczono go do 13. Dywizjonu Trałowców w Helu, który wchodził w skład 9. Flotylli Obrony Wybrzeża im. kontradm. Włodzimierza Steyera[3]. Początkowo był dowódcą działu okrętowego, a następnie zastępcą dowódcy okrętu na trałowcach.
W 1986 roku został dowódcą trałowca ORP „Czapla” projektu 206F. Trzy lata później objął dowództwo nad bliźniaczym ORP „Mewa” i jednocześnie dowodził grupą taktyczną 13. Dywizjonu Trałowców. Od 1992 do 1996 roku pełnił funkcję szefa sztabu – zastępcy dowódcy 13. Dywizjonu Trałowców, po czym w stopniu komandora był dowódcą tej jednostki wojskowej.
Podczas manewrów wojskowych US BALTOPS 2000 na Morzu Bałtyckim w 2000 roku dowodził międzynarodowym zespołem okrętów przeciwminowych.
W 2002 roku został zastępcą szefa Oddziału Broni Podwodnej w Naczelnym Dowództwie Sojuszniczych Sił Zbrojnych NATO na Oceanie Atlantyckim (ang. Supreme Allied Command Atlantic – SACLANT). Równolegle wykonywał obowiązki polskiego narodowego przedstawiciela wojskowego przy Kwaterze Głównej SACLANT w Norfolk. W związku z reorganizacją w 2003 roku objął stanowisko polskiego narodowego przedstawiciela łącznikowego w Sojuszniczym Dowództwie Transformacji NATO w Norfolk (ang. Allied Command Transformation – ACT).
W 2005 roku powrócił do kraju, gdzie do 2006 roku był zastępcą dowódcy 8. Flotylli Obrony Wybrzeża im. wiceadm. Kazimierza Porębskiego w Świnoujściu. Z dniem 3 maja 2007 roku został awansowany na kontradmirała[4] i wyznaczony zastępcą szefa Sztabu Marynarki Wojennej w Gdyni.
8 listopada 2007 roku prezydent Lech Kaczyński mianował go na stopień wiceadmirała[5] i powierzył z dniem 11 listopada 2007 dowodzenie Marynarką Wojenną[6][7].
Śmierć i pogrzeb
edytuj10 kwietnia 2010 zginął w katastrofie polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej[8]. 15 kwietnia 2010 został pośmiertnie awansowany do stopnia admirała floty[9]. 26 kwietnia 2010 roku odbyła się uroczystość żałobna na pokładzie okrętu-muzeum ORP „Błyskawica” w honorowej asyście marynarzy i pocztów sztandarowych wszystkich jednostek Marynarki Wojennej, a także sześciu okrętów Marynarki Wojennej (ORP „Flaming”, ORP „Orkan”, ORP „Metalowiec”, ORP „Kaszub”, ORP „Hydrograf”, ORP „Piast”[10]) oraz francuskiego okrętu FS „Sagitaire”, po czym adm. Andrzej Karweta został pochowany w Baninie w asyście Kompanii i Orkiestry Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej[11]. Drugi pochówek Andrzeja Karwety odbył się 30 października 2015[12].
Upamiętnienie
edytuj10 maja 2010 na Oksywiu uroczyście posadzono poświęcony mu Dąb Pamięci[13], a w czerwcu 2010 roku Rada Miejska Gdyni podjęła decyzję o nadaniu jego imienia parkowi w okolicach ul. Śmidowicza na Oksywiu[14]. 3 lipca 2010 został uhonorowany tablicą pamiątkową w kształcie róży wiatrów w Ogólnopolskiej Alei Zasłużonych Ludzi Morza w Rewie[15].
27 sierpnia 2010 uchwałą rady miejskiej w Żukowie drodze we wsi Miszewo nadano nazwę ul. Admirała Andrzeja Karwety[16].
28 listopada 2010 odsłonięto pomnik adm. Andrzeja Karwety na Cmentarzu Marynarki Wojennej w Gdyni-Oksywiu oraz poświęconą mu tablicę pamiątkową na frontonie Dowództwa Marynarki Wojennej w Gdyni[17].
10 kwietnia 2011 w kaplicy Parafii Wojskowej pw. bł. ks. kmdr. ppor. Władysława Miegonia przy 8 Flotylli Obrony Wybrzeża w Świnoujściu odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą adm. Andrzejowi Karwecie i bp. Tadeuszowi Płoskiemu[18]. Tego samego dnia w Sali Tradycji Centrum Szkolenia Marynarki Wojennej w Lędowie koło Ustki uroczyście odsłonięto portret adm. Andrzeja Karwety[19].
10 kwietnia 2013 decyzją ministra obrony narodowej Tomasza Siemoniaka adm. floty Andrzej Karweta został patronem 13. Dywizjonu Trałowców[20]. Uroczystość nadania imienia miała miejsce 29 kwietnia 2013[21].
12 września 2015 roku w parafii Podwyższenia Krzyża Św. w Jaworznie-Jeleniu odsłonięto tablicę upamiętniającą admirała Andrzeja Karwetę. Tablicę poświęcił Ksiądz Biskup Grzegorz Kaszak
7 kwietnia 2017 w I Liceum Ogólnokształcącym im. Stanisława Staszica w Chrzanowie odsłonięto tablicę upamiętniającą admirała Andrzeja Karwetę.[22]
Andrzej Karweta został także upamiętniony w wierszach, tworzonych przez jego żonę Mariolę[23].
Generałowie Andrzej Karweta, Andrzej Błasik i Bronisław Kwiatkowski zostali upamiętnieni w filmie dokumentalnym autorstwa Anity Gargas pt. W imię honoru z 2016, w których wystąpiły ich małżonki[24][25].
Życie prywatne
edytujAndrzej Karweta był żonaty z Marią (Mariolą[26]) Jolantą. Zostawił troje dorosłych dzieci (dwie córki i syna). Interesował się historią i modelarstwem okrętowym. Uprawiał turystykę rowerową i pieszą.
Odznaczenia i wyróżnienia
edytuj- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2010, pośmiertnie)[27]
- Srebrny Krzyż Zasługi (2005)[28]
- Brązowy Krzyż Zasługi (2001)[29]
- Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
- Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
- Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
- Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
- Odznaka honorowa „Dowódcy Okrętu Marynarki Wojennej”
- Medal „Pro Memoria”
- Medal 100-lecia ustanowienia Sztabu Generalnego Wojska Polskiego – 2018, pośmiertnie[30]
- Pierścień Hallera - najwyższe wyróżnienie Ligi Morskiej i Rzecznej
- Wielki Oficer Orderu Zasługi (2008, Portugalia)[31]
- Tytuł „Zasłużony dla województwa śląskiego” (przyznany pośmiertnie uchwałą Sejmiku Województwa Śląskiego w 2011)[32]
- Dyplom honorowy „Za zasługi dla miasta Jaworzna” (przyznany pośmiertnie uchwałą Rady Miejskiej w Jaworznie w 2011)[33]
Przypisy
edytuj- ↑ W 1977 roku Jeleń został południową dzielnicą Jaworzna.
- ↑ W 1987 roku Wyższą Szkołę Marynarki Wojennej w Gdyni przekształcono w Akademię Marynarki Wojennej, zachowując zbiorowego patrona.
- ↑ 9. Flotyllę Obrony Wybrzeża rozformowano w 2006 roku, a 13 Dywizjon Trałowców podporządkowano 8. Flotylli Obrony Wybrzeża.
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 31, poz. 358
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 899
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 901
- ↑ Departament Prasowo-Informacyjny, Nominacje generalskie w dniu Święta Niepodległości – Ministerstwo Obrony Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej, 2007-11-11 [dostęp: 2007-11-11]
- ↑ Lista pasażerów i załogi samolotu TU-154. mswia.gov.pl, 2010-04-10. [dostęp 2010-07-18].
- ↑ M.P. z 2010 r. nr 35, poz. 497
- ↑ Pożegnanie admirała floty Andrzeja Karwety. mw.mil.pl, 2004-04-24. [dostęp 2010-07-18].
- ↑ Msza pożegnalna admirała Andrzeja Karwety. interia.pl, 2004-04-26. [dostęp 2010-04-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-29)].
- ↑ Anna Rębas: „Panie admirale. Pokazałeś, jak trzeba pełnić służbę”. Drugi pogrzeb Andrzeja Karwety. radiogdansk.pl, 2015-10-30. [dostęp 2016-08-20].
- ↑ Smoleński epilog. polska-zbrojna.pl, 2010-05-10. [dostęp 2010-07-18].
- ↑ Gdynia: Park i sala admirała Karwety. dziennikbaltycki.pl, 2010-06-28. [dostęp 2010-08-17].
- ↑ Zasłużony człowiek morza Andrzej Karweta. jaw.pl, 2010-07-09. [dostęp 2010-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-22)].
- ↑ UCHWAŁA NR XLVII/805/2010 RADY MIEJSKIEJ W ŻUKOWIE [online], prawomiejscowe.pl [dostęp 2017-12-02] (pol.).
- ↑ 92. rocznica odtworzenia Marynarki Wojennej RP. mw.mil.pl, 2010-11-25. [dostęp 2011-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-23)].
- ↑ Odsłonięcie tablicy. parafiawojskowa.swi.pl. [dostęp 2011-05-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-02)].
- ↑ Tablica pamiątkowa ofiar katastrofy smoleńskiej i portret admirała Karwety w Ustce. slupsk.naszemiasto.pl. [dostęp 2011-05-04].
- ↑ Decyzja Nr 85/MON z dnia 10 kwietnia 2013 r. w sprawie nadania imienia patrona 13. Dywizjonowi Trałowców (Dz.Urz.MON 2013 poz. 90). dz.urz.mon.gov.pl. [dostęp 2012-05-01].
- ↑ 13 Dywizjon Trałowców imienia admirała floty Andrzeja Karwety. mw.mil.pl, 2013-04-29. [dostęp 2012-05-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)].
- ↑ Poświęcenie tablicy. Diecezja sosnowiecka. [dostęp 2015-10-31].
- ↑ Anna Rębas: „Bóg dał mi Ciebie wiosną i wiosną odebrał”. Żona zmarłego w katastrofie smoleńskiej admirała czyta wiersze do niego. radiogdansk.pl, 2016-04-06. [dostęp 2016-08-20].
- ↑ W imię honoru. tvp.pl. [dostęp 2016-08-20].
- ↑ Anna Sarzyńska: Trzy wdowy, trzy historie, jedna tragedia. „W imię honoru” - nowy film Anity Gargas to poruszający obraz o emocjach kobiet dotkniętych piętnem Smoleńska. wpolityce.pl, 2016-06-14. [dostęp 2016-08-20].
- ↑ Irena Łaszyn: Mariola Karweta: Bardzo lubiłam być Twoją żoną. dziennikbaltycki.pl, 2011-04-08. [dostęp 2016-08-20].
- ↑ Komunikat Nr 163/VI kad. [dostęp 2010-04-16]
- ↑ M.P. z 2006 r. nr 1, poz. 8 – pkt 113.
- ↑ M.P. z 2001 r. nr 39, poz. 636 – pkt 790.
- ↑ Uroczystość wręczenia Medali 100-lecia ustanowienia Sztabu Generalnego Wojska Polskiego - Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych [online], www.kombatanci.gov.pl [dostęp 2023-10-12] .
- ↑ Chancelaria das Ordens Honoríficas Portuguesas. dre.pt. [dostęp 2020-09-12]. (port.).
- ↑ Honory dla admirała w Jaworznie. portalsamorzadowy.pl, 2011-06-14. [dostęp 2011-06-16].
- ↑ Uchwała Rady Miejskiej w Jaworznie. jaworzno.pl. [dostęp 2011-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-12)].
Bibliografia
edytuj- Biuro Prasowe, Wiceadmirał Andrzej Karweta – Marynarka Wojenna Rzeczypospolitej Polskiej [dostęp: 2007-11-11]
- Krzysztof Komorowski (red.): Kronika Wojska Polskiego 2007. Warszawa: Fundacja Polonia Militaris, 2008, s. 99. ISSN 1734-2317.
Linki zewnętrzne
edytuj- Fotografie z uroczystości żałobnych w Gdyni
- Fotografie z uroczystości pogrzebowej w Baninie. adalbertus.gda.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-10)].
- Grób Admirała na google maps