Żukowo
Żukowo (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Żukòwò; niem. Zuckau, łac. Sucovia) – miasto nad Radunią w powiecie kartuskim w województwie pomorskim. Zaliczane do aglomeracji trójmiejskiej. Siedziba gminy Żukowo.
| ||||
| ||||
![]() Żukowo - fragment miasta | ||||
| ||||
Państwo | ![]() | |||
Województwo | ![]() | |||
Powiat | kartuski | |||
Gmina | Żukowo | |||
Aglomeracja | trójmiejska | |||
Data założenia | XIII w. | |||
Prawa miejskie | 1 stycznia 1989[1] | |||
Burmistrz | Wojciech Kankowski | |||
Powierzchnia | 4,73 km² | |||
Populacja (31.12.2017) • liczba ludności • gęstość |
6677[2][3] 1382,7 os./km² | |||
Strefa numeracyjna | 58 | |||
Kod pocztowy | 83-330 | |||
Tablice rejestracyjne | GKA | |||
![]() | ||||
TERC (TERYT) | 2205084 | |||
SIMC | 0935127 | |||
Urząd miejski ul. Gdańska 5283-330 Żukowo | ||||
Strona internetowa |
Według danych z 1 stycznia 2018 Żukowo liczyło 6 677 mieszkańców[2].
Wieś norbertanek żukowskich w województwie pomorskim w drugiej połowie XVI wieku[4].
PołożenieEdytuj
Położone na wschodnim skraju Pojezierza Kaszubskiego, 19 km na południowy zachód od Gdańska, na przecięciu drogi krajowej nr 20 i drogi wojewódzkiej nr 211. Tu zaczyna się droga krajowa nr 7. Przez miasto przebiega linia kolejowa nr 201 Nowa Wieś Wielka – Gdynia Port ze stacją kolejową Żukowo Wschodnie oraz przystankiem Żukowo (stacja Żukowo Zachodnie przy linii kolejowej nr 229 nie funkcjonuje).
Miasto jest członkiem Metropolitalnego Związku Komunikacyjnego Zatoki Gdańskiej. Przez Żukowo prowadzi niebieski szlak turystyczny Kartuski.
W latach 1975–1998 administracyjnie należało do woj. gdańskiego.
Według danych z 1 stycznia 2011 powierzchnia miasta wynosiła 4,73 km²[5].
HistoriaEdytuj
W roku 1212 Mściwoj I gdański i jego żona Zwinisława ufundowali w Żukowie klasztor norbertanek[6]. Przywilej fundacyjny spisano w l. 1212-1214, co należy uznać za datę założenia miejscowości. W kościele ponorbetańskim na ścianie przy wejściu wisi napisana odręcznie wzmianka o początkach Żukowa w języku polskim. Klasztor żukowski istniał do 20 listopada 1834, kiedy to został skasowany przez władze pruskie.
Norbertanki miały szczególne znaczenie dla szkoły żukowskiej haftu kaszubskiego (jego charakterystyczne elementy widoczne są w herbie miasta), która trwa do dziś. Znanymi hafciarkami w Żukowie były: siostry Jadwiga i Zofia Ptach oraz Maria Nowicka, a jest Wanda Dzierzgowska oraz Bernadeta Reglińska. W tutejszym muzeum parafialnym znajduje się ekspozycja haftów kaszubskich i innych rekwizytów związanych z życiem lokalnego kościoła i mieszkańców.
W 1920 pierwszym polskim wójtem został Florian Poćwiardowski z Poznania[7].
Żukowo posiada prawa miejskie od 1 stycznia 1989.
Na terenie miasta znajdują się 2 pomniki przyrody w postaci dwóch ponad 500-letnich dębów.
DemografiaEdytuj
Według danych z 31 grudnia 2010 miasto miało 6519 mieszkańców[8].
- Piramida wieku mieszkańców Żukowa w 2014 roku[9].
ZabytkiEdytuj
- kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, norbertanek, z XIII wieku[10],
- kościół św. Jana z 1604,
- barokowa kaplica cmentarna św. Jana Nepomucena z 1754, postawiona dla upamiętnienia 9 zakonnic zamordowanych w 1226 przez Prusów, ob. na cmentarzu z XIX w.
- działający w tym samym miejscu nieprzerwanie od XIII wieku młyn wodny i piekarnia, należące niegdyś do norbertanów,
- stalowy most kolejowy nad rzeką Słupiną z 1927,
- elektrownia wodna na Raduni w Rutkach z 1908–1911, uruchomiona 19 października 1910. Nieopodal most kolejowy o wysokości 30 m.
Kultura i rozrywkaEdytuj
Ośrodki kulturyEdytuj
- Ośrodek Kultury i Sportu w Żukowie
- Biblioteka Samorządowa
Imprezy cykliczneEdytuj
- Pokonkursowa wystawa haftu kaszubskiego
- Festyn parafialny
- Festiwal Sportu w Żukowie
- Żukowskie Biegi Przełajowe
- Żukowskie Lato Muzyczne
- Żegnaj Lato na Rock, Rock, Rock....
Wspólnoty wyznanioweEdytuj
- zbór Żukowo (Sala Królestwa ul. Kartuska 8A)[11].
Współpraca międzynarodowaEdytuj
Miasta i gminy partnerskie:
- Wendelstein, Niemcy[potrzebny przypis],
- Saint-Junien, Francja[potrzebny przypis]
- Balvi, Łotwa
Zobacz teżEdytuj
- Borcz
- Jar rzeki Raduni
- Przodkowo
- Lisewo
- Pomorska Droga św. Jakuba - odcinek Kaszubski Drogi św. Jakuba
PrzypisyEdytuj
- ↑ Uchwała Rady Państwa z dnia 17 listopada 1988 r. w sprawie utworzenia miasta Żukowo w województwie gdańskim. M.P. z 1988 r. nr 32, poz. 285
- ↑ a b http://www.polskawliczbach.pl/Zukowo, w oparciu o dane GUS.
- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2018r.
- ↑ Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w. : rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 92.
- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
- ↑ Pommerellisches Urkundenbuch, wyd. M. Perlbach, Danzig 1882, nr 14, s. 12 - 13
- ↑ Ryszard Ciemiński: Album Kartuski. Gdańsk: Oficyna WydawniczaGraf, 1991, s. 30. ISBN 83-85130-28-4.
- ↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2010 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-06-10. ISSN 1734-6118.
- ↑ Żukowo polskawliczbach.pl, w oparciu o dane GUS.
- ↑ Żukowo: klasztor norbertanek. Dziedzictwo.ekai.pl. [dostęp 2009-08-02].
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-08] .
Linki zewnętrzneEdytuj
- Oficjalna strona gminy
- Żukowo (1) w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. XIV: Worowo – Żyżyn. Warszawa 1895.