Żukowo

Żukowo
	; Żukowo - fragment miasta
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	kartuski
Gmina	Żukowo
Aglomeracja	trójmiejska
Data założenia	XIII w.
Prawa miejskie	1 stycznia 1989
Burmistrz	Wojciech Kankowski
Powierzchnia	4,73 km²
Populacja (31.12.2017); • liczba ludności; • gęstość	; 8135; 1720 os./km²
Strefa numeracyjna	58
Kod pocztowy	83-330
Tablice rejestracyjne	GKA
	Położenie na mapie gminy Żukowo Żukowo
	Położenie na mapie Polski Żukowo
	Położenie na mapie województwa pomorskiego Żukowo
	Położenie na mapie powiatu kartuskiego Żukowo
	54°20′45″N 18°21′38″E/54,345833 18,360556
TERC (TERYT)	2205084
SIMC	0935127
	Urząd miejskiul. Gdańska 52; 83-330 Żukowo
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Hasło w Wikisłowniku
	Strona internetowa

Żukowo (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Żukòwò; niem. Zuckau, łac. Sucovia) – miasto nad Radunią w powiecie kartuskim w województwie pomorskim. Zaliczane do aglomeracji trójmiejskiej. Siedziba gminy Żukowo.

Według danych z 20 lipca 2020 Żukowo liczyło 8135 mieszkańców^[2].

Wieś norbertanek żukowskich w województwie pomorskim w drugiej połowie XVI wieku^[3].

PołożenieEdytuj

Stacja kolejowa Żukowo Wschodnie

Położone na wschodnim skraju Pojezierza Kaszubskiego, 19 km na południowy zachód od Gdańska, na przecięciu drogi krajowej nr 20 i drogi wojewódzkiej nr 211. Tu zaczyna się droga krajowa nr 7. Przez miasto przebiega linia kolejowa nr 201 Nowa Wieś Wielka – Gdynia Port ze stacją kolejową Żukowo Wschodnie oraz przystankiem Żukowo (stacja Żukowo Zachodnie przy linii kolejowej nr 229 nie funkcjonuje).

Miasto jest członkiem Metropolitalnego Związku Komunikacyjnego Zatoki Gdańskiej. Przez Żukowo prowadzi niebieski szlak turystyczny Kartuski.

W latach 1975–1998 administracyjnie należało do woj. gdańskiego.

Według danych z 1 stycznia 2011 powierzchnia miasta wynosiła 4,73 km²^[4].

HistoriaEdytuj

W roku 1212 Mściwoj I gdański i jego żona Zwinisława ufundowali w Żukowie klasztor norbertanek^[5]. Przywilej fundacyjny spisano w l. 1212–1214, co należy uznać za datę założenia miejscowości. W kościele ponorbetańskim na ścianie przy wejściu wisi napisana odręcznie wzmianka o początkach Żukowa w języku polskim. Klasztor żukowski istniał do 20 listopada 1834, kiedy to został skasowany przez władze pruskie.

Kościół i klasztor ponorbertański

Norbertanki miały szczególne znaczenie dla szkoły żukowskiej haftu kaszubskiego (jego charakterystyczne elementy widoczne są w herbie miasta), która trwa do dziś. Znanymi hafciarkami w Żukowie były: siostry Jadwiga i Zofia Ptach oraz Maria Nowicka, a jest Wanda Dzierzgowska oraz Bernadeta Reglińska. W tutejszym muzeum parafialnym znajduje się ekspozycja haftów kaszubskich i innych rekwizytów związanych z życiem lokalnego kościoła i mieszkańców.

W 1920 pierwszym polskim wójtem został Florian Poćwiardowski z Poznania^[6].

Żukowo posiada prawa miejskie od 1 stycznia 1989.

Na terenie miasta znajdują się 2 pomniki przyrody w postaci dwóch ponad 500-letnich dębów.

W 1945 r. w Żukowie urodził się Wiesław Mering, duchowny rzymskokatolicki, biskup diecezjalny włocławski w latach 2003–2021.

W 1948 utworzono w mieście Cmentarz Żołnierzy Radzieckich poległych w wyniku tzw. Operacji pomorskiej^[7].

DemografiaEdytuj

Według danych z 31 grudnia 2010 miasto miało 6519 mieszkańców^[8].

Piramida wieku mieszkańców Żukowa w 2014 roku^[9].

ZabytkiEdytuj

Kościół św. Jana

Młyny w dawnym majątku Norbertanek

kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, norbertanek, z XIII wieku^[10],
kościół św. Jana z 1604,
barokowa kaplica cmentarna św. Jana Nepomucena z 1754, postawiona dla upamiętnienia 9 zakonnic zamordowanych w 1226 przez Prusów, ob. na cmentarzu z XIX w.
działający w tym samym miejscu nieprzerwanie od XIII wieku młyn wodny i piekarnia, należące niegdyś do norbertanów,
stalowy most kolejowy nad rzeką Słupiną z 1927,
elektrownia wodna na Raduni w Rutkach z 1908–1911, uruchomiona 19 października 1910. Nieopodal most kolejowy o wysokości 30 m.

Kultura i rozrywkaEdytuj

Haft kaszubski szkoły żukowskiej na torbie na zakupy

Ośrodki kulturyEdytuj

Ośrodek Kultury i Sportu w Żukowie
Biblioteka Samorządowa

Imprezy cykliczneEdytuj

Pokonkursowa wystawa haftu kaszubskiego
Festyn parafialny
Festiwal Sportu w Żukowie
Żukowskie Biegi Przełajowe
Żukowskie Lato Muzyczne
Żegnaj Lato na Rock, Rock, Rock...

Wspólnoty wyznanioweEdytuj

Kościół rzymskokatolicki:
- parafia Miłosierdzia Bożego
- parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Świadkowie Jehowy:
- zbór Żukowo (w tym grupa ukraińskojęzyczna) (Sala Królestwa Dzierżążno, ul. Kartuska 8A)^[11].

Współpraca międzynarodowaEdytuj

Miasta i gminy partnerskie:

Wendelstein, Niemcy^[12]
Saint-Junien, Francja^[13]
Balvi, Łotwa^[14]

Zobacz teżEdytuj

Borcz
Jar rzeki Raduni
Przodkowo
Lisewo
Pomorska Droga św. Jakuba - odcinek Kaszubski Drogi św. Jakuba

PrzypisyEdytuj

↑ Uchwała Rady Państwa z dnia 17 listopada 1988 r. w sprawie utworzenia miasta Żukowo w województwie gdańskim. M.P. z 1988 r. nr 32, poz. 285
↑ Aktualności - Gmina Żukowo ma już 40 tys. Mieszkańców! - Gmina Żukowo, www.zukowo.pl [dostęp 2020-08-16] .
↑ Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w. : rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 92.
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 26 lipca 2013, ISSN 1505-5507 .
↑ Pommerellisches Urkundenbuch, wyd. M. Perlbach, Danzig 1882, nr 14, s. 12 - 13
↑ RyszardR. Ciemiński RyszardR., Album Kartuski, Gdańsk: Oficyna WydawniczaGraf, 1991, s. 30, ISBN 83-85130-28-4 .
↑ Cmentarz wojenny żołnierzy Armii Radzieckiej w Kartuzach, kartuzy.info [dostęp 2022-06-30] (pol.).
↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2010 r.), Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 10 czerwca 2011, ISSN 1734-6118 .
↑ Żukowo w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ Żukowo: klasztor norbertanek, Dziedzictwo.ekai.pl [dostęp 2009-08-02] .
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2020-07-18] .
↑ Wendelstein - Gmina Żukowo, www.zukowo.pl [dostęp 2021-01-15] .
↑ Saint-Junien - Gmina Żukowo, www.zukowo.pl [dostęp 2021-01-15] .
↑ Balvi - Gmina Żukowo, www.zukowo.pl [dostęp 2021-01-15] .

Linki zewnętrzneEdytuj

Oficjalna strona gminy
Żukowo (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 849 .

[1] Uchwała Rady Państwa z dnia 17 listopada 1988 r. w sprawie utworzenia miasta Żukowo w województwie gdańskim. M.P. z 1988 r. nr 32, poz. 285

[populacja2020-2] Aktualności - Gmina Żukowo ma już 40 tys. Mieszkańców! - Gmina Żukowo, www.zukowo.pl [dostęp 2020-08-16] .

[3] Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w. : rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 92.

[4] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 26 lipca 2013, ISSN 1505-5507 .

[Perlbach14-5] Pommerellisches Urkundenbuch, wyd. M. Perlbach, Danzig 1882, nr 14, s. 12 - 13

[album-6] RyszardR. Ciemiński RyszardR., Album Kartuski, Gdańsk: Oficyna WydawniczaGraf, 1991, s. 30, ISBN 83-85130-28-4 .

[7] Cmentarz wojenny żołnierzy Armii Radzieckiej w Kartuzach, kartuzy.info [dostęp 2022-06-30] (pol.).

[Ludność2010-12-8] Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2010 r.), Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 10 czerwca 2011, ISSN 1734-6118 .

[populacja2016-9] Żukowo w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[10] Żukowo: klasztor norbertanek, Dziedzictwo.ekai.pl [dostęp 2009-08-02] .

[11] Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2020-07-18] .

[12] Wendelstein - Gmina Żukowo, www.zukowo.pl [dostęp 2021-01-15] .

[13] Saint-Junien - Gmina Żukowo, www.zukowo.pl [dostęp 2021-01-15] .

[14] Balvi - Gmina Żukowo, www.zukowo.pl [dostęp 2021-01-15] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]