Bargły
Bargły – wieś sołecka w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Poczesna.
| wieś | |
 Wiejskie Centrum Kultury i Rekreacji oraz OSP w Bargłach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
687[2] |
| Strefa numeracyjna |
34 |
| Kod pocztowy |
42-262[3] |
| Tablice rejestracyjne |
SCZ |
| SIMC |
0142415 |
Położenie na mapie gminy Poczesna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego  | |
 50°42′27″N 19°07′13″E/50,707500 19,120278[1]
| |
Położenie edytuj
Obszar ten objęty jest przez mezoregion Obniżenie Górnej Warty, który stanowi część Wyżyny Woźnicko-Wieluńskiej. Ta natomiast wchodzi w obszar Wyżyny Śląsko-Krakowskiej. Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 904 Blachownia–Kolonia Poczesna.
Historia edytuj
Nazwa wsi prawdopodobnie pochodzi od innej nazwy ptaka kowalika – bargieł. W księgach parafii św. Jana Chrzciciela w Poczesnej wieś Bargły pojawia się w 1631 roku. W I Rzeczypospolitej wieś leżała w powiecie lelowskim w województwie krakowskim.
W wyniku II rozbioru Polski wieś znalazła się w granicach Prus, w prowincji Prusy Południowe. Leżała w powiecie częstochowskim, w departamencie łęczyckim, następnie piotrkowskim, a od 1798 roku w departamencie kaliskim. W latach 1807–1815 leżała w Księstwie Warszawskim, w powiecie częstochowskim, w departamencie kaliskim. Po Kongresie Wiedeńskim leżała w Królestwie Polskim, w powiecie częstochowskim, w obwodzie wieluńskim, w województwie kaliskim, od 1837 roku w guberni kaliskiej Imperium Rosyjskiego.
W 1827 wieś miała 23 domy i 111 mieszkańców. W 1854 roku wieś należała do dóbr rządowych Poczesna, które zostały w 1841 roku nadane prawem majoratu generał-lejtnantowi artylerii Michałowi Sobolewowi (Bargły obejmowały obszar 634 morgów)[4]. Po zmarłym w 1866 roku gen. Sobolewie majorat odziedziczył jego syn Michał, a po nim jego siostra księżna Eliza Teniszew. Na mocy ustawy z 25 lipca 1919 roku majoraty przeszły na własność Skarbu Państwa[5].
Od 1867 roku Bargły wchodziły w skład powiatu częstochowskiego w guberni piotrkowskiej. Od 1868 do lat 70. XIX w. istniała gmina Bargły. W 1877 roku wieś leżała w gminie Kamienica Polska. Zgodnie ze "Słownikiem geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" w 1880 r. we wsi istniały 32 domy, a w 1900 r. 28 domów, mieszkało w niej 229 osób[6][7].
W wyniku odzyskania niepodległości przez Polskę w 1918 roku znalazła się w granicach II Rzeczypospolitej, od 1923 roku w gminie Poczesna w powiecie częstochowskim w województwie kieleckim. Po wybuchu II wojny światowej została włączona do III Rzeszy. Znajdowała się w powiecie Blachownia w rejencji opolskiej w prowincji Śląsk (od stycznia 1941 roku w nowej prowincji Górny Śląsk). Podczas II wojny światowej zginęło 7 mieszkańców wsi: trzech żołnierzy podczas kampanii wrześniowej, trzech w obozach koncentracyjnych, jeden został rozstrzelany przez żołnierzy Niemieckich.
Po wojnie wieś stała się częścią powiatu częstochowskiego w województwie kieleckim (od 1950 w katowickim). W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie częstochowskim.
Kopalnie rud żelaza edytuj
Wieś leży w Częstochowskim Obszarze Rudonośnym. Na początku XIX znajdowała się tu kopalnia rud żelaza „Bargły”. W okresie międzywojennym we wsi działały dwie kopalnie rud żelaza „Bargły I” oraz „Bargły VI”. Należały one do Towarzystwa Akcyjnego „Huta Bankowa” w Poczesnej z siedzibą w Borku. Po II wojnie światowej działała kopalnia „Jan” na granicy z Michałowem (do 1950 roku) wchodząca w skład kopalni Rudy Żelaznej i Topików Rejon Borek w Borku.
Parafia rzymskokatolicka edytuj
Część miejscowości podlega parafii św. Jana Chrzciciela w Poczesnej[8], a część parafii św. apostołów Piotra i Pawła w Nieradzie[9].
Obecnie edytuj
Na terenie wsi działa jednostka OSP Bargły założona w 1926 roku. W budynku dawnej szkoły z pocz. XX wieku mieści się po remoncie w 2010 roku Wiejskie Centrum Kultury i Rekreacji. Znajduje się w nim m.in. izba regionalna.
W 2008 roku miejscowość zamieszkiwało 651 osób.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 2804
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 13 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Poczesna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 355.
- ↑ Ziemiaństwo z okolic Częstochowy 1793 – 1945 [online], www.genealodzy.czestochowa.pl, 15 października 2015 [dostęp 2022-02-15] (pol.).
- ↑ Bargły, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 108.
- ↑ Bargły, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 85.
- ↑ Poczesna – Św. Jana Chrzciciela | [online], kuriaczestochowa.pl [dostęp 2016-05-13] [zarchiwizowane z adresu 2014-07-06].
- ↑ Nierada, Św. Ap. Piotra i Pawła | [online], kuriaczestochowa.pl [dostęp 2016-05-13] [zarchiwizowane z adresu 2014-07-11].
Bibliografia edytuj
- Ireneusz Cuglewski, Drobiazgi życia
- Niezależny portal Korwinow.com
- Barbara Herba, Dzieje Konopisk i okolic, 2004