Bukszpanowce

Bukszpanowce
	; Bukszpan wieczniezielony
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	Buxanae
Rząd	bukszpanowce
	Nazwa systematyczna
	Buxales Takht. ex Reveal; Phytologia 79: 72. 29 Apr 1996
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Bukszpanowce (Buxales Takht. ex Reveal) – grupa roślin stanowiąca klad w obrębie roślin okrytonasiennych, określana pomocniczo rangą rzędu przez Angiosperm Phylogeny Website lub stanowiąca rząd w innych systemach klasyfikacyjnych (np. Jamesa Reveala z 2008 r.^[3]). Bukszpanowce są jedną z kilku starszych linii rozwojowych dwuliściennych właściwych. Wyodrębniano w obrębie tego rzędu do trzech rodzin (Didymelaceae, Haptanthaceae, Buxaceae), po 2016 (system APG IV) rząd uznawany jest za monotypowy z jedną rodziną – bukszpanowatymi Buxaceae. Do rodziny tej należy 6 rodzajów z ok. 65 gatunkami^[4].

Owoce Sarcococca hookeriana

SystematykaEdytuj

Bukszpanowce stanowią jeden z kladów bazalnych w obrębie dwuliściennych właściwych eudicots poprzedzony kolejno przez rzędy: jaskrowców Ranunculales, srebrnikowców Proteales i trochodendronowców Trochodendrales. Pozostałe dwuliścienne siostrzane względem bukszpanowców określane są jako core eudicots^[2].

W systemie Ruggiero i in. (2015) rząd bukszpanowców tworzy jeden z 18 nadrzędów okrytonasiennych – Buxanae i obejmuje rodzinę bukszpanowatych zgodnie z systemem APG III (2009)^[1].

Pozycja systematyczna bukszpanowców w kladogramie dwuliściennych właściwych według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

←

jaskrowce Ranunculales

srebrnikowce Proteales

trochodendronowce Trochodendrales

bukszpanowce Buxales

parzeplinowce Gunnerales

ukęślowce Dilleniales

skalnicowce Saxifragales

	winoroślowce Vitales

→	różowe

Berberidopsidales

sandałowce Santalales

	goździkowce Caryophyllales

→	astrowe

Podział bukszpanowców według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

W systemie APG IV z 2016 rząd jest monotypowy – obejmuje tylko rodzinę bukszpanowatych (Buxaceae)^[5]. W pierwszej wersji systemu APG z 1998 w obrębie rzędu wyróżniano dwie siostrzane rodziny – Didymelaceae i bukszpanowate (Buxaceae). W systemie APG II (2003) opcjonalnie dopuszczano możliwość włączenia Didymelaceae do bukszpanowatych, jako grupy zagnieżdżonej. W systemie APG III Didymeles włączony został do Buxaceae. Przez długi czas niejasna była pozycja gatunku Haptanthus hazlettii, który w niektórych ujęciach podnoszony był do rangi rodziny Haptanthaceae i sytuowany jako klad bazalny w rzędzie. W 2011 analizy genomu plastydowego wykazały dobitnie, ze takson ten jest siostrzany dla rodzaju bukszpan (Buxus) i za Angiosperm Phylogeny Website włączony został do bukszpanowatych^[2].

Buxaceae Dumort. – bukszpanowate

System Takhtajana (2009)

W obrębie rzędu rośliny podzielone są na dwie rodziny:

Buxaceae Dumort. – bukszpanowate
Didymelaceae Leandri

System Reveala (2008)

W obrębie rzędu rośliny podzielone są na cztery rodziny:

Haptanthaceae C. Nelson
Didymelaceae Leandri
Buxaceae Dumort. – bukszpanowate
Stylocerataceae Takht. ex Reveal & Hoogland

PrzypisyEdytuj

↑ ^a ^b Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-05-03] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-05-03] (ang.).
↑ Reveal J. L.: Classification of extant Vascular Plant Families - An expanded family scheme (ang.). 2007. [dostęp 2009-05-07].
↑ Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 227-228. ISBN 978-1-842466346.
↑ The Angiosperm Phylogeny Group. An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 181, 1, s. 1–20, 2016. DOI: 10.1111/boj.12385.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-05-03] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-05-03] (ang.).

[3] Reveal J. L.: Classification of extant Vascular Plant Families - An expanded family scheme (ang.). 2007. [dostęp 2009-05-07].

[christenhusz-4] Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 227-228. ISBN 978-1-842466346.

[apgIV-5] The Angiosperm Phylogeny Group. An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 181, 1, s. 1–20, 2016. DOI: 10.1111/boj.12385.

[3]

[4]

[1]

[2]

[5]