Bukszpanowce
Bukszpanowce (Buxales Takht. ex Reveal) – grupa roślin stanowiąca klad w obrębie roślin okrytonasiennych, określana pomocniczo rangą rzędu przez Angiosperm Phylogeny Website lub stanowiąca rząd w innych systemach klasyfikacyjnych (np. Jamesa Reveala z 2008 r.[3]). Bukszpanowce są jedną z kilku starszych linii rozwojowych dwuliściennych właściwych. Wyodrębniano w obrębie tego rzędu do trzech rodzin (Didymelaceae, Haptanthaceae, Buxaceae), po 2016 (system APG IV) rząd uznawany jest za monotypowy z jedną rodziną – bukszpanowatymi Buxaceae. Do rodziny tej należy 6 rodzajów z ok. 65 gatunkami[4].
| ||
 Bukszpan wieczniezielony | ||
| Systematyka[1][2] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Podkrólestwo | rośliny zielone | |
| Nadgromada | rośliny telomowe | |
| Gromada | rośliny naczyniowe | |
| Podgromada | rośliny nasienne | |
| Nadklasa | okrytonasienne | |
| Klasa | Magnoliopsida | |
| Nadrząd | Buxanae | |
| Rząd | bukszpanowce | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Buxales Takht. ex Reveal Phytologia 79: 72. 29 Apr 1996 | ||
._02.jpg)
SystematykaEdytuj
Bukszpanowce stanowią jeden z kladów bazalnych w obrębie dwuliściennych właściwych eudicots poprzedzony kolejno przez rzędy: jaskrowców Ranunculales, srebrnikowców Proteales i trochodendronowców Trochodendrales. Pozostałe dwuliścienne siostrzane względem bukszpanowców określane są jako core eudicots[2].
W systemie Ruggiero i in. (2015) rząd bukszpanowców tworzy jeden z 18 nadrzędów okrytonasiennych – Buxanae i obejmuje rodzinę bukszpanowatych zgodnie z systemem APG III (2009)[1].
- Pozycja systematyczna bukszpanowców w kladogramie dwuliściennych właściwych według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)
| ← |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Podział bukszpanowców według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)
W systemie APG IV z 2016 rząd jest monotypowy – obejmuje tylko rodzinę bukszpanowatych (Buxaceae)[5]. W pierwszej wersji systemu APG z 1998 w obrębie rzędu wyróżniano dwie siostrzane rodziny – Didymelaceae i bukszpanowate (Buxaceae). W systemie APG II (2003) opcjonalnie dopuszczano możliwość włączenia Didymelaceae do bukszpanowatych, jako grupy zagnieżdżonej. W systemie APG III Didymeles włączony został do Buxaceae. Przez długi czas niejasna była pozycja gatunku Haptanthus hazlettii, który w niektórych ujęciach podnoszony był do rangi rodziny Haptanthaceae i sytuowany jako klad bazalny w rzędzie. W 2011 analizy genomu plastydowego wykazały dobitnie, ze takson ten jest siostrzany dla rodzaju bukszpan (Buxus) i za Angiosperm Phylogeny Website włączony został do bukszpanowatych[2].
- Buxaceae Dumort. – bukszpanowate
- System Takhtajana (2009)
W obrębie rzędu rośliny podzielone są na dwie rodziny:
- Buxaceae Dumort. – bukszpanowate
- Didymelaceae Leandri
- System Reveala (2008)
W obrębie rzędu rośliny podzielone są na cztery rodziny:
- Haptanthaceae C. Nelson
- Didymelaceae Leandri
- Buxaceae Dumort. – bukszpanowate
- Stylocerataceae Takht. ex Reveal & Hoogland
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-05-03] (ang.).
- ↑ a b c Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-05-03] (ang.).
- ↑ Reveal J. L.: Classification of extant Vascular Plant Families - An expanded family scheme (ang.). 2007. [dostęp 2009-05-07].
- ↑ Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 227-228. ISBN 978-1-842466346.
- ↑ The Angiosperm Phylogeny Group. An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 181, 1, s. 1–20, 2016. DOI: 10.1111/boj.12385.